Cevap: Kedilerin Sağlığı ile İlgili Herşey
GÖZ TANSİYONU (GLOKOM)
Glokom, göz içi basıncının anormal derecede yüksek olması olarak tanımlanır. Göz küresinin içinde, aqueus humor (saydam sıvı) denilen ve sürekli olarak üretilip boşaltılan bir sıvı bulunur. Bu sıvının boşaltılmasında bir sorun olduğunda göz içi basıncı artabilir. Yüksek basınç optik sinirin hasar görmesine, bu da görme kaybına neden olur. Glokom kendi başına (birincil) ya da başka bir sağlık sorununun sonucunda ikincil olarak ortaya çıkabilir.
Birincil glokom: Birincil glokom, göz içi sıvısının boşaltım bölgesinde bir sorun olduğunu gösterir. Sorun yapısal olabileceği gibi, göz içi sıvısının boşaltım bölgesinin işlevi de olabilir. Glokomun bu türü kalıtsal olma eğilimindedir ve kedilerde çok nadir görünür.
İkincil glokom: İkincil glokom gözdeki başka sorunların yan etkisi olarak gelişir. Birçok göz hastalığı , göz içi sıvısının akışında kesintiye veya gözden boşaltılmasında bozukluğa neden olabilir.
Glokomun Nedenleri
Birincil glokomun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Hastalık kendiliğinden, genellikle herhangi bir belirti vermeden ortaya çıkar. Gözün boşaltım alanında doğuştan itibaren bir anormallik olmasına karşın, akut glokomun neden yaşamın daha ileri dönemlerinde ortaya çıktığı anlaşılamamıştır.
İkincil glokom, kedilerde en sık gözlenen glokom çeşididir . Bir çok nedeni vardır:
1. Enfeksiyon: Gözdeki ağır enfeksiyonlar protein ve atık maddelerin üretimine neden olur. Bu maddeler saydam sıvı ile birlikte dolaşırlar ve saydam sıvının boşaldığı alanda tıkanıklığa neden olarak saydam sıvının dışarı akmasını engellerler. Eğer yangılı iris hemen arkasındaki göz merceğine yapışırsa, saydam sıvının akışı göz bebeğinde de engellenebilir. İrisin kronik yangısı kedilerde glokomun en yaygın nedenidir.
2. Göz merceğinin yerinden çıkması: Eğer göz merceği yerinden çıkar ve gözün ön odasına düşerse saydam sıvının akışına ve boşatılmasına engel olur. Göz merceğinin yerinden çıkması, kedilerde genellikle irisin ve bitişiğindeki dokuların kronik yangısının bir yan etkisidir.
3. Tümörler: Göz içi tümörleri boşaltım alanını kaplayabilir ve saydam sıvının gözü terk etmesine engel olabilirler.
4. Travma: Gözün herhangi bir nedenle zedelenmesi göze kan dolmasına neden olabilir. Bu da boşaltım yolunu kapatabilir.
Glokomun Belirtileri
· Kızarmış gözler
· Sık sık göz kırpma, kısma ve gözde ağrı
· Göz yaşarması
· Işığa tepki vermeyen genişlemiş göz bebeği
· Bulutlu (beyazımsı/mavi) kornea (gözün ön yüzeyi)
· Gözün büyümesi (buphthalmos olarak bilinir)
· Görme kaybı - körlük
Glokom genellikle başlangıçta yalnızca bir gözü etkiler. Ortaya çıkmasına neden olan faktörlere bağlı olarak diğer göz de gelecekte glokom ortaya çıkması bakımından risk altında olabilir.
Teşhis
Glokomu teşhis etmek ve diğer hastalık ihtimallerini dışlamak için bazı testler gereklidir. Glokom tanısı koymak için gerekli testler şunlardır:
1. Kedinin genel fiziksel muayenesi ve tıbbi geçmişi. İhtiyaç duyulan kan testleri ve diğer genel sağlık testleri çeşitlidir.
2. Glokomun varlığını doğrulamak ve birincil tür mü ikincil tür mü olduğunu belirlemek için tam göz incelemesi. Göz aynı zamanda, optik sinir ve retinada oluşan hasarın miktarını öğrenmek için de değerlendirilir. Veteriner hekiminiz size daha ayrıntılı bir inceleme için göz hastalıkları konusunda uzman bir veteriner önerebilir. Bu tür ayrıntılı inceleme şu alanları içerir :
· Göz içi basıncının sık sık ölçülmesi (tonometry),
· Saydam sıvının boşaltım yolunun özel araçla değerlendirilmesi (gonioscopy),
· Eğer göz, derinliğine incelemek için çok bulanıksa ultrasonografik incelemeler. Gözün ultrasonla incelenmesi, yerinden çıkmış göz merceğinin, tümörlerin ve optik sinirdeki zedelenmenin belirlenmesine yardımcı olur.
Evde bakım
Glokom, tedavisi büyük özen ve dikkat gerektiren bir sağlık sorunudur. Tedavi ömür boyu sürebilir. Veteriner hekimin önerdiği tedavi biçimi aksatılmadan devam ettirilmeli, ilaç tedavisi gözün görünümü iyileşti diye kesilmemelidir. Tedaviye rağmen görme korunamadığı takdirde, görme kaybının yaşamı tehdit etmediği akılda tutulmalıdır. Kedilerin büyük çoğunluğu, tek veya iki gözlerindeki görme kayıpları ve körlüğe çok iyi uyum sağlarlar.
Kaynak: Dr. Jennifer Welser & Dr. Rhea Morgan (PetPlace.com)
Glokom, göz içi basıncının anormal derecede yüksek olması olarak tanımlanır. Göz küresinin içinde, aqueus humor (saydam sıvı) denilen ve sürekli olarak üretilip boşaltılan bir sıvı bulunur. Bu sıvının boşaltılmasında bir sorun olduğunda göz içi basıncı artabilir. Yüksek basınç optik sinirin hasar görmesine, bu da görme kaybına neden olur. Glokom kendi başına (birincil) ya da başka bir sağlık sorununun sonucunda ikincil olarak ortaya çıkabilir.
Birincil glokom: Birincil glokom, göz içi sıvısının boşaltım bölgesinde bir sorun olduğunu gösterir. Sorun yapısal olabileceği gibi, göz içi sıvısının boşaltım bölgesinin işlevi de olabilir. Glokomun bu türü kalıtsal olma eğilimindedir ve kedilerde çok nadir görünür.
İkincil glokom: İkincil glokom gözdeki başka sorunların yan etkisi olarak gelişir. Birçok göz hastalığı , göz içi sıvısının akışında kesintiye veya gözden boşaltılmasında bozukluğa neden olabilir.
Glokomun Nedenleri
Birincil glokomun nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Hastalık kendiliğinden, genellikle herhangi bir belirti vermeden ortaya çıkar. Gözün boşaltım alanında doğuştan itibaren bir anormallik olmasına karşın, akut glokomun neden yaşamın daha ileri dönemlerinde ortaya çıktığı anlaşılamamıştır.
İkincil glokom, kedilerde en sık gözlenen glokom çeşididir . Bir çok nedeni vardır:
1. Enfeksiyon: Gözdeki ağır enfeksiyonlar protein ve atık maddelerin üretimine neden olur. Bu maddeler saydam sıvı ile birlikte dolaşırlar ve saydam sıvının boşaldığı alanda tıkanıklığa neden olarak saydam sıvının dışarı akmasını engellerler. Eğer yangılı iris hemen arkasındaki göz merceğine yapışırsa, saydam sıvının akışı göz bebeğinde de engellenebilir. İrisin kronik yangısı kedilerde glokomun en yaygın nedenidir.
2. Göz merceğinin yerinden çıkması: Eğer göz merceği yerinden çıkar ve gözün ön odasına düşerse saydam sıvının akışına ve boşatılmasına engel olur. Göz merceğinin yerinden çıkması, kedilerde genellikle irisin ve bitişiğindeki dokuların kronik yangısının bir yan etkisidir.
3. Tümörler: Göz içi tümörleri boşaltım alanını kaplayabilir ve saydam sıvının gözü terk etmesine engel olabilirler.
4. Travma: Gözün herhangi bir nedenle zedelenmesi göze kan dolmasına neden olabilir. Bu da boşaltım yolunu kapatabilir.
Glokomun Belirtileri
· Kızarmış gözler
· Sık sık göz kırpma, kısma ve gözde ağrı
· Göz yaşarması
· Işığa tepki vermeyen genişlemiş göz bebeği
· Bulutlu (beyazımsı/mavi) kornea (gözün ön yüzeyi)
· Gözün büyümesi (buphthalmos olarak bilinir)
· Görme kaybı - körlük
Glokom genellikle başlangıçta yalnızca bir gözü etkiler. Ortaya çıkmasına neden olan faktörlere bağlı olarak diğer göz de gelecekte glokom ortaya çıkması bakımından risk altında olabilir.
Teşhis
Glokomu teşhis etmek ve diğer hastalık ihtimallerini dışlamak için bazı testler gereklidir. Glokom tanısı koymak için gerekli testler şunlardır:
1. Kedinin genel fiziksel muayenesi ve tıbbi geçmişi. İhtiyaç duyulan kan testleri ve diğer genel sağlık testleri çeşitlidir.
2. Glokomun varlığını doğrulamak ve birincil tür mü ikincil tür mü olduğunu belirlemek için tam göz incelemesi. Göz aynı zamanda, optik sinir ve retinada oluşan hasarın miktarını öğrenmek için de değerlendirilir. Veteriner hekiminiz size daha ayrıntılı bir inceleme için göz hastalıkları konusunda uzman bir veteriner önerebilir. Bu tür ayrıntılı inceleme şu alanları içerir :
· Göz içi basıncının sık sık ölçülmesi (tonometry),
· Saydam sıvının boşaltım yolunun özel araçla değerlendirilmesi (gonioscopy),
· Eğer göz, derinliğine incelemek için çok bulanıksa ultrasonografik incelemeler. Gözün ultrasonla incelenmesi, yerinden çıkmış göz merceğinin, tümörlerin ve optik sinirdeki zedelenmenin belirlenmesine yardımcı olur.
Evde bakım
Glokom, tedavisi büyük özen ve dikkat gerektiren bir sağlık sorunudur. Tedavi ömür boyu sürebilir. Veteriner hekimin önerdiği tedavi biçimi aksatılmadan devam ettirilmeli, ilaç tedavisi gözün görünümü iyileşti diye kesilmemelidir. Tedaviye rağmen görme korunamadığı takdirde, görme kaybının yaşamı tehdit etmediği akılda tutulmalıdır. Kedilerin büyük çoğunluğu, tek veya iki gözlerindeki görme kayıpları ve körlüğe çok iyi uyum sağlarlar.
Kaynak: Dr. Jennifer Welser & Dr. Rhea Morgan (PetPlace.com)