İstanbul Semtlerinin Adı Nerden Geliyor?
rumeli adı nereden gelmektedir rumeli adı nereden gelmiştir geliyor
Aksaray:
Fatih'in sadrazami Ishak Pasa, Iç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray'i ele geçirdikten sonra orada yasayan bölge insanlarini bugünkü Aksaray semtinin
bulundugu yere gönderir. Aksaraylilar da semte adlarini verirler.
Ahirkapi:
Marmara Denizi'nin kiyisinda yer alan yedi ahir kapisindan birisi olan bu semte, Padisah atlarinin bulundugu has ahirin yaninda yer aldigi için
Ahirkapi ismi verildi.
Asiyan:
Kus yuvasi. Günümüzdeki ismini sair Tevfik Fikret'in burada bulunan, Farsçada kus yuvasi anlamina gelen 'Asiyan' isimli evinden aliyor. Baglarbasi: Semt, en ünlü bag ve bahçelerin bir dönem burada yer almasindan dolayi bu adla aniliyor.
Bebek:
Semtin isminin nereden geldigi konusunda iki rivayet bulunuyor. Bunlardan ilki, Fatih Sultan Mehmet'in bölgeyi korumasi için gönderdigi bölükbasinin Bebek lakapli olmasi. Digeri ise padisahin semtteki bahçesinde gezerken yilan görüp korkan sehzadesine bebek demesi ve bundan sonra bahçesinin bebek bahçesi olarak anilmasi.
Besiktas:
Ilk görüs, semtin ismini Barbaros Hayrettin Pasa'nin gemilerini baglamak için diktirdigi bes tastan aldigi yönünde. Digeri ise bir papazin burada
yaptigi kiliseye Kudüs'ten getirdigi besik tasini koydugu ve ismin buradan geldigi yönünde.
Beyazit:
Sultan II. Beyazit'in buraya kendi ismiyle anilacak bir külliye yaptirmasindan sonra semt, Beyazit olarak anilmaya basladi.
Beyoglu:
Semtin isminin nerden geldigi konusunda çesitli rivayetler bulunuyor. Bunlardan ilkine göre, Islamiyet'i kabul edip burada oturmaya baslayan
Pontus Prensinden adini aliyor semt. Digerine göreyse, 'Bey Oglu' diye anilan Venedik Prensinin burada oturmasindan geliyor semtin adi. Son
bir rivayet de, burada oturan Venedik elçisine, yazismalarda, "Beyoglu" diye hitap edilmesinden semtin bu adla anildigini söylüyor.
Bakirköy:
Bizanslilarin 'Makri Hori' dedikleri semt, 14. yüzyilda Osmanlilarin eline geçince 'Makriköy' adini aldi. 1925'te ulusal sinirlar içindeki yabanci
kökenli adlarin degistirilmesi sirasinda Atatürk'ün istegiyle semt Bakirköy adini aldi.
Bostanci:
Semt, adini eskiden her türlü meyve ve sebzenin yetistirildigi bostanlardan biri olmasindan aliyor.
Çatladikapi:
Bizans zamaninda yapilan surlarin Sidera adi bir verilen kapisi, 1532 tarihinde meydana gelen depremde çatlayinca, hem semt hem de kapi
Çatladikapi olarak anilmaya basladi.
Çemberlitas:
Bizans'in en önemli meydanlarindan Constantinus Forumu'nun bulundugu yerdeki büyük sütunlardan birisi olan Çemberlitas, semte adini verdi.
Çengelköy:
Eskiden gemi çapalari bu köyde yapildigi için isminin buradan geldigi tahmin ediliyor.
Çiksalin:
Güzel manzarali, genis bir çevreye hakim olan bölgeye, halk arasinda "çik, salin" denilmeye baslandi.
Eminönü:
Osmanli döneminde çarsidaki esnafi denetleme yetkisi 'Emin'lere aitti. Semt, adini burada bulunan 'Gümrük Eminligi'nden aliyor.
Feriköy:
Semt adini Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde yasayan Madam Feri'den aliyor. Bölgede bulunan genis topraklar padisah tarafindan Madam Feri'nin esine bagislanmisti. Ama esi ölünce semt onun ismiyle anilmaya baslandi.
Galata:
Gala, Rumca da "süt" anlamina geliyor. Bir rivayete göre Galata'nin adi semtteki süthanelere gönderme yapilarak türetildi. Baska bir görüse göre ise
Italyanca 'denize inen yol' anlamina gelen 'galata' kelimesi düsünülerek bu isim verildi.
Horhor:
Fatih'te bulunan semt, adini Horhor çesmesinden aliyor. Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet bölge civarinda yürürken yerin altindan su sesleri duyar ve yanindakilere, "Buraya bir çesme yapin baksaniza 'hor hor' su sesleri geliyor" der ve buraya bir çesme yapilir. Çesme de semt de Horhor ismiyle anilmaya baslar.
Okmeydani:
Fetih Ordusu kusatmanin bir kismini burada kurulan karargâhta geçirmis. Semtin ismi de böylelikle Okmeydani olarak kalmis.
Sisli:
Sis yapimiyla ugrasan ve Sisçiler diye anilan bir ailenin burada bir konagi oldugu ve 'Sisçilerin Konagi'nin zamanla degisiklige ugrayarak 'Sislilerin
Konagi' hâline gelmesiyle semtin adinin Sisli olarak kaldigi anlatiliyor.
Saskinbakkal:
Henüz yerlesimin olmadigi dönemlerde yaz günleri denizden yararlanmak için bölgeye gelenlere bir bakkal dükkâni açildigini görenler, burada is
yapilmayacagini düsünerek bakkala "saskin bakkal" yakistirmasi yaptilar. Bundan sonra da semt Saskinbakkal olarak anilmaya baslandi.
Sütlüce:
Bugün Sütlüce semtinin oldugu yerde Süt Menbat isimli bir Rum köyü vardi. Köyün bir kösesindeki bakir bir kadin heykelinin memelerinden su akar; bu suyun, kadinlarin sütünü çogalttigina inanilirdi. Bundan dolayi semt, Sütlüce olarak anilir oldu.
Tahtakale:
Sözlük anlami 'kale alti' olan Taht-el-kale'nin bozulmasiyla Tahtakale'ye dönüsen semtin, Mercan ya da Beyazit dolaylarindaki eski sur benzeri yapinin
asagi kotunda yer aldigi için bu ismi aldigi tahmin ediliyor.
Taksim:
Osmanli zamaninda sucularin; suyu, halka taksim ettikleri yer, Taksim olarak anilmaya baslandi.
Tesvikiye:
Sultan Abdülmecit'in bir mahalle kurulmasi için tesvikte bulundugu semtin adi Tesvikiye olarak kaldi. Bu durumu, Harbiye Karakolu ile Rumeli ve
Valikonagi Caddelerinin kesistigi kavsakta bulunan iki tas belgeliyor.
Unkapani:
Bazi satis yerlerinde Arapça'da 'Kabban' adini tasiyan büyük teraziler bulundugundan, buralari Kapan adini tasirdi. Sahiline bugday ve arpa yüklü
gemiler demirlediginden, semt bu adi aldi.
Üsküdar:
Bizans devrinde, Skutari denilen asker kislalari, sehrin bu yakasinda yer aldigi için semt Skutarion diye aniliyordu. Bu isim zamanla Üsküdar'a
dönüstü.
Veliefendi:
Hipodrom bir zamanlar Seyhülislam Veli Efendi'nin sahibi oldugu topraklar üzerinde kuruldugundan semtin adi Veli Efendi'yle aniliyor.
9 dilde Istanbul
Grekçe: Vizantion
Latince: Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma
Rumca: Konstantinopolis, Istinpolin, Megali Polis, Kalipolis
Slavca: Çargrad, Konstantingrad
Vikingce: Miklagord
Ermenice: Vizant, Stimbol, Esdambol, Eskomboli
Arapça : Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma
Selçuklular zamaninda: Konstantiniyye, Mahrusa-i Konstantiniyye, Stambul
Osmanlicada: Dersaadet, Deraliyye, Mahrusa-i Saltanat, Istanbul, Islambol, Darü's-saltanat-i Aliyye, Asitane-i Aliyye, Darü'l-Hilafetü'l Aliye, Payitaht-i Saltanat, Dergâh-i Mualla, Südde-i Saadet
Aksaray:
Fatih'in sadrazami Ishak Pasa, Iç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray'i ele geçirdikten sonra orada yasayan bölge insanlarini bugünkü Aksaray semtinin
bulundugu yere gönderir. Aksaraylilar da semte adlarini verirler.
Ahirkapi:
Marmara Denizi'nin kiyisinda yer alan yedi ahir kapisindan birisi olan bu semte, Padisah atlarinin bulundugu has ahirin yaninda yer aldigi için
Ahirkapi ismi verildi.
Asiyan:
Kus yuvasi. Günümüzdeki ismini sair Tevfik Fikret'in burada bulunan, Farsçada kus yuvasi anlamina gelen 'Asiyan' isimli evinden aliyor. Baglarbasi: Semt, en ünlü bag ve bahçelerin bir dönem burada yer almasindan dolayi bu adla aniliyor.
Bebek:
Semtin isminin nereden geldigi konusunda iki rivayet bulunuyor. Bunlardan ilki, Fatih Sultan Mehmet'in bölgeyi korumasi için gönderdigi bölükbasinin Bebek lakapli olmasi. Digeri ise padisahin semtteki bahçesinde gezerken yilan görüp korkan sehzadesine bebek demesi ve bundan sonra bahçesinin bebek bahçesi olarak anilmasi.
Besiktas:
Ilk görüs, semtin ismini Barbaros Hayrettin Pasa'nin gemilerini baglamak için diktirdigi bes tastan aldigi yönünde. Digeri ise bir papazin burada
yaptigi kiliseye Kudüs'ten getirdigi besik tasini koydugu ve ismin buradan geldigi yönünde.
Beyazit:
Sultan II. Beyazit'in buraya kendi ismiyle anilacak bir külliye yaptirmasindan sonra semt, Beyazit olarak anilmaya basladi.
Beyoglu:
Semtin isminin nerden geldigi konusunda çesitli rivayetler bulunuyor. Bunlardan ilkine göre, Islamiyet'i kabul edip burada oturmaya baslayan
Pontus Prensinden adini aliyor semt. Digerine göreyse, 'Bey Oglu' diye anilan Venedik Prensinin burada oturmasindan geliyor semtin adi. Son
bir rivayet de, burada oturan Venedik elçisine, yazismalarda, "Beyoglu" diye hitap edilmesinden semtin bu adla anildigini söylüyor.
Bakirköy:
Bizanslilarin 'Makri Hori' dedikleri semt, 14. yüzyilda Osmanlilarin eline geçince 'Makriköy' adini aldi. 1925'te ulusal sinirlar içindeki yabanci
kökenli adlarin degistirilmesi sirasinda Atatürk'ün istegiyle semt Bakirköy adini aldi.
Bostanci:
Semt, adini eskiden her türlü meyve ve sebzenin yetistirildigi bostanlardan biri olmasindan aliyor.
Çatladikapi:
Bizans zamaninda yapilan surlarin Sidera adi bir verilen kapisi, 1532 tarihinde meydana gelen depremde çatlayinca, hem semt hem de kapi
Çatladikapi olarak anilmaya basladi.
Çemberlitas:
Bizans'in en önemli meydanlarindan Constantinus Forumu'nun bulundugu yerdeki büyük sütunlardan birisi olan Çemberlitas, semte adini verdi.
Çengelköy:
Eskiden gemi çapalari bu köyde yapildigi için isminin buradan geldigi tahmin ediliyor.
Çiksalin:
Güzel manzarali, genis bir çevreye hakim olan bölgeye, halk arasinda "çik, salin" denilmeye baslandi.
Eminönü:
Osmanli döneminde çarsidaki esnafi denetleme yetkisi 'Emin'lere aitti. Semt, adini burada bulunan 'Gümrük Eminligi'nden aliyor.
Feriköy:
Semt adini Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde yasayan Madam Feri'den aliyor. Bölgede bulunan genis topraklar padisah tarafindan Madam Feri'nin esine bagislanmisti. Ama esi ölünce semt onun ismiyle anilmaya baslandi.
Galata:
Gala, Rumca da "süt" anlamina geliyor. Bir rivayete göre Galata'nin adi semtteki süthanelere gönderme yapilarak türetildi. Baska bir görüse göre ise
Italyanca 'denize inen yol' anlamina gelen 'galata' kelimesi düsünülerek bu isim verildi.
Horhor:
Fatih'te bulunan semt, adini Horhor çesmesinden aliyor. Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet bölge civarinda yürürken yerin altindan su sesleri duyar ve yanindakilere, "Buraya bir çesme yapin baksaniza 'hor hor' su sesleri geliyor" der ve buraya bir çesme yapilir. Çesme de semt de Horhor ismiyle anilmaya baslar.
Okmeydani:
Fetih Ordusu kusatmanin bir kismini burada kurulan karargâhta geçirmis. Semtin ismi de böylelikle Okmeydani olarak kalmis.
Sisli:
Sis yapimiyla ugrasan ve Sisçiler diye anilan bir ailenin burada bir konagi oldugu ve 'Sisçilerin Konagi'nin zamanla degisiklige ugrayarak 'Sislilerin
Konagi' hâline gelmesiyle semtin adinin Sisli olarak kaldigi anlatiliyor.
Saskinbakkal:
Henüz yerlesimin olmadigi dönemlerde yaz günleri denizden yararlanmak için bölgeye gelenlere bir bakkal dükkâni açildigini görenler, burada is
yapilmayacagini düsünerek bakkala "saskin bakkal" yakistirmasi yaptilar. Bundan sonra da semt Saskinbakkal olarak anilmaya baslandi.
Sütlüce:
Bugün Sütlüce semtinin oldugu yerde Süt Menbat isimli bir Rum köyü vardi. Köyün bir kösesindeki bakir bir kadin heykelinin memelerinden su akar; bu suyun, kadinlarin sütünü çogalttigina inanilirdi. Bundan dolayi semt, Sütlüce olarak anilir oldu.
Tahtakale:
Sözlük anlami 'kale alti' olan Taht-el-kale'nin bozulmasiyla Tahtakale'ye dönüsen semtin, Mercan ya da Beyazit dolaylarindaki eski sur benzeri yapinin
asagi kotunda yer aldigi için bu ismi aldigi tahmin ediliyor.
Taksim:
Osmanli zamaninda sucularin; suyu, halka taksim ettikleri yer, Taksim olarak anilmaya baslandi.
Tesvikiye:
Sultan Abdülmecit'in bir mahalle kurulmasi için tesvikte bulundugu semtin adi Tesvikiye olarak kaldi. Bu durumu, Harbiye Karakolu ile Rumeli ve
Valikonagi Caddelerinin kesistigi kavsakta bulunan iki tas belgeliyor.
Unkapani:
Bazi satis yerlerinde Arapça'da 'Kabban' adini tasiyan büyük teraziler bulundugundan, buralari Kapan adini tasirdi. Sahiline bugday ve arpa yüklü
gemiler demirlediginden, semt bu adi aldi.
Üsküdar:
Bizans devrinde, Skutari denilen asker kislalari, sehrin bu yakasinda yer aldigi için semt Skutarion diye aniliyordu. Bu isim zamanla Üsküdar'a
dönüstü.
Veliefendi:
Hipodrom bir zamanlar Seyhülislam Veli Efendi'nin sahibi oldugu topraklar üzerinde kuruldugundan semtin adi Veli Efendi'yle aniliyor.
9 dilde Istanbul
Grekçe: Vizantion
Latince: Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma
Rumca: Konstantinopolis, Istinpolin, Megali Polis, Kalipolis
Slavca: Çargrad, Konstantingrad
Vikingce: Miklagord
Ermenice: Vizant, Stimbol, Esdambol, Eskomboli
Arapça : Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma
Selçuklular zamaninda: Konstantiniyye, Mahrusa-i Konstantiniyye, Stambul
Osmanlicada: Dersaadet, Deraliyye, Mahrusa-i Saltanat, Istanbul, Islambol, Darü's-saltanat-i Aliyye, Asitane-i Aliyye, Darü'l-Hilafetü'l Aliye, Payitaht-i Saltanat, Dergâh-i Mualla, Südde-i Saadet
