Denizli Şehir Tanıtımı

[PaSikA]

Coğrafyası

Denizli, Anadolu Yarımadası'nın güneybatı, Ege Bölgesi'nin doğusunda yer almaktadır. Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit durumundadır. Denizli İli'nin her uç bölge üzerinde de toprakları vardır. Denizli ili 28o38' - 30o05' doğu meridyenleri (doğu uç noktası; Çivril ilçesi Gümüşsu - Gökgöl Koyu Dinar sınırında Efekli Tepe, bati uç noktası; Buldan ilçesi Alandız Koyu, Manisa - Sarıgöl sınırında Tezek tepe) 38o29' - 38o52' kuzey paralelleri (Kuzey uç noktası; Çivril Çapak Koyu, Afyon sınırında Avgan Damları mezarlığı, güney uç noktası; Çameli - Muğla sınırında Karabayır Koyu) arasında yer alır. Denizli ili doğuda Burdur, Isparta, Afyon; batıda Aydın, Manisa; güneyde Muğla; kuzeyde Uşak illeri ile komşudur. Yüzölçümü 11.868km2, denizden yükseltisi ise 428m'dir.


Denizli ili Ege Bölgesinde olmasına rağmen, Ege Bölgesinin iklimi tamamen görülmez. Kıyı kesimlerinden iç bölgelere geçit yerinde olduğundan az da olsa iç bölgelerin iklimi hissedilir. Ege Bölgesi ikliminden sıcaklık olarak biraz düşük farklılıklar görülebilir. Denizli'de dağlar genel olarak denize doğru dik olduğundan, denizden gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır. Kışlar ilik ve yağışlı geçmektedir

 

[PaSikA]

Dağları-Ovaları

HONAZ DAĞI
Yükseltisi 2571m'dir.Denizli'nin 17km güneydoğusundadır.Yamaçları dik meyillidir. Kuzey yamaçları ormanlarla kaplı, güney yamaçları daha eğilimlidir. Denizli - Muğla ve Antalya karayolu, dağın güneybatı eteklerinden geçmektedir. Honaz Dağı koruma altına alınarak Milli Park yapılmıştır. Yaz ve kış aylarında dağın tepelerinde kar bulunur ve Denizli ilinin su deposunu oluşturur.

KARCI DAĞI
Denizli'nin güneyinde, Babadağ'ın devamı seklinde uzanır. En yüksek yeri Gökbel tepesi 2308m'dir.Karcı Dağı ile Honaz Dağı arasında Akdeniz ve Ege Bölgelerini birbirine bağlayan Kazıklıbeli Geçidi (1250m) bulunur. Ayrıca Karcı Dağı'nın Çamlık üzerinden eski Tavas Yolu olarak bilinen bir geçit bölgesi daha vardır. Dağ üzerinde sürekli kar bulunur.

BOZDAĞ
2421m. yüksekliğindedir.
Acıpayam - Gireniz vadisi ile Tavas - Barza Ovası arasındadır. Pek fazla geçit vermediğinden bu iki yerleşim sahasının bağlantısı zayıftır.

AKDAĞ
2449m. yüksekliğindedir. Denizli ilinin ikinci yüksek dağıdır. Denizli - Afyon siniri boyunca devam eder.

EŞELER DAĞI
2254m. yüksekliğindedir. Acıpayam Ovası'nın doğusunu kuşatarak Denizli - Burdur siniri boyunca uzanır.

BÜYÜK ÇÖKELEZ DAĞI
1840m. yüksekliğindedir. Sarayköy Ovası'nın doğusunda Çal ilcesine kadar uzanır. Pamukkale'nin kuzeyini kuşatır.

ELMA DAĞI
1805m. yüksekliğindedir. Gireniz Çayı'nın güneyini kuşatır. Denizli - Burdur sinirini çizer ve Söğüt Dağları'nı içine alır.

SAZAK DAĞI
1143m yüksekliğindedir. Çardak, Çal, Çivril ilçeleri ile Afyon ve denizli il sinirini birbirinden ayırır.

BEŞPARMAK DAĞI
1307m. yüksekliğindedir. Çardak, Çal, Çivril ilçeleri ile Afyon ve Denizli il sinirini birbirinden ayırır.

MAYMUN DAĞI
1733m. yüksekliğindedir. Çardak ilçesini kuzeyindedir.

BURGAZ (BULKAZ) DAĞI
1990m. yuksekliğindedir. Çivril'in kuzeyinde Uşak'a doğru uzanır.

BABADAĞ
2308m. yüksekliğindedir.
Denizli'nin güneyinde batıya doğru uzanır.
Menteşe Dağ sisteminin bir uzantısı olarak sıradağ seklinde AKDAĞ olarak da anılmaktadır.

SANDIRAS DAĞI
2294m. yüksekliğindedir. Beyağaç ile Muğla - Köyceğiz ilçesi arasında uzanır. Bozdağ ile birlikte Menteşe Sıradağları'nın devamı olarak Gölgeli Dağlar adı ile anılmaktadır.

KIZILHİSAR DAĞI
2241m. yükseklikte, Serinhisar ilçesi ile Tavas arasındadır.


OVALAR

ÇÜRÜKSÜ VE DENİZLİ OVASI
Çömleksaz Köyü'nden başlayan ova, Pamukkale'nin altından, Büyük Menderes (Sarayköy) Ovası'na karışır. Ovayı Çürüksü sular. Yüzölçümü 150km2, denizden yükseltisi 100 ile 600m arasında değişir. Sulu tarım yapılmaktadır. Pamuk, buğday, mısır yetiştirilir.

BÜYÜK MENDERES VE SARAYKÖY OVASI
Doğudan Honaz Dağı, Kuzey ve kuzey doğudan Çökelez Dağı, kuzeybatıdan Sazak Dağı, güney ve güney batıdan Babadağ ile çevrilidir. il merkezini doğu, kuzey ve batıdan yarim daire gibi kuşatarak Buldan ilcesine kadar devam eder. Ovayı Büyük Menderes Akarsuyu sulamaktadır. Yüzölçümü 200km2, denizden yükseltisi 70-500m arasında değişir. Sulu tarım yapılmaktadır. Pamuk, buğday, mısır yetiştirilir.

YÜKSEK OVALAR TAVAS OVASI
Kuzeyde Babadağ, güneyde Alamam Boğazı bağlantısı ile Barca Ovası ve Bozdan, doğuda Kızılhisar Dağları ve Sari ova bağlantısı, batıda Karacasu Ovası ile arasında uzanan yükseltiler ile çevrilidir. Ovanın kuzeydoğu ucunda Tavas, güney bati ucunda Kale ilçeleri yer alır. Yüzölçümü 300km2.dir. Deniz seviyesinden yüksekliği 950m. dir. Ovanın oluşumunda karstik olaylar önem taşır. Doğu kısmında 1000m.den yüksek başka karstik yüksek ova olan, üzerinde yazın kuruyan bir küçük golün de yer aldığı yüzölçümü az, yayla karakterci Kızılca Ovası yer alır. Tavas Ovası'nda birkaç küçük cay ve dere dışında akarsu yoktur. Kısmen yeraltı suyundan faydanılmaktadır. Genel anlamda kıraçtır. Buğday, tutun ve nohut yaygın olarak üretilen tarım ürünlerindendir.

KAKLIK OVASI
Honaz Dağı'nın kuzeyinden, doğuya doğru uzanır. Yüzölçümü 60km2, denizden yüksekliği 600m.dir. Sulu tarım yapılmaktadır. Pamuk ve buğday en çok yetiştirilen ürünlerdir.

HARABAT OVASI
Acıgöl'ün batısındadır. Kuzeyden maymun Dağı, güneyden Soğut dağları ile çevrilidir. En çok buğday yetiştirilir.

ACIPAYAM OVASI
Tavas Ovası'nın doğusunda, Serinhisar ilçesi ve Kızılhisar dağları bitiminde, kuzeyden güneye doğru an, yüzölçümü 443km2, denizden yüksekliği 850m olan karstik oluşumlu ve 1950'li yıllarda bile var olan bataklıklar kurutularak toprak kazanılan, dar bir alanı Dalaman Çayı ile sulanabilen, kıraç özelliği ile dikkati çeken, buğday, tuhtun ve nohut gibi kurakçıl ürünlerin çokça yetiştirildiği bir ovadır.

ÇİVRİL VE BAKLAN OVALARI
Kuzeyde Yorga, güneyinde Bozdan ve beşparmak Dağları, doğusunda Akdağ, batısında Çökelez Dağı ile çevrilidir. Çivril ve baklan Ovaları'nı Büyük Menderes Akarsuyu sular. Yüzölçümü 920km2.dir. Denizden yuksekligi850m.dir. Buğday, nohut yetiştirilir. bağcılık ve meyvecilik yapılır

 

[PaSikA]

Yaylalar-Vadiler-Göller

Kale ilçesinde Karayanla. Çameli Yaylası, merkez ilçede Bağbaşı ve Uzunpınar Yaylaları, Tavas'ta Yorgan ve Saçman Yaylaları, Acıpayam'da Eseler yaylası, Buldan'ın Sazak dağı üzerinde Süleymaniye yaylası, Çivril üzerinde Akdağ-Homa Yaylası, Çal ilçesi Beşparmak Dağı'nda Kuyucuk yaylası yerilir.

YUKARI ERİKLİ-AŞAĞI ERİKLİ YAYLASI
Honaz ilcesine 10 km uzaklıktadır. Yolu topraktır, konaklama ve altyapı tesisleri yoktur. Etrafı tamamen cam ağaçları ile kaplı geniş düz arazide, Denizli ilinin bütünü ve Honaz ilçesinden Pamukkale'ye kadar olan kısmi tamamen görünür. Kaynak suları vardır.

LALE BAĞLARI YAYLASI
Honaz ilcesine 3km. uzaklıktadır. Yolu topraktır. Konaklama ve alt yapı tesisleri yoktur. Etrafı cam ormanı ile kaplıdır.

GÜNDOĞMUŞ YAYLASI
Honaz ilcesine uzaklığı 5 km.dir. Yolu topraktır. Konaklama ve alt yapı tesisleri yoktur. Çevresi cam ormanları ile kaplıdır.

SÜLEYMANLI YAYLASI
Buldan ilcesine uzaklığı 8 km.dir. Yolu asfalttır. Konaklama ve alt yapı hizmetleri ile alış-veriş imkanları vardır. yayla geniş ve düz bir alandadır. İçi sazlıkla kaplı bir golü vardır. Cam ormanı ile çevrilidir.

TAS DELEN YAYLASI
Babadağ ilcesine uzaklığı 5 km.dir. Yolu stabilizedir. Konaklama ve alt yapı hizmeti yoktur. Yayla engebeli arazide olup, cam kestane, ceviz ve benzeri ağaçlarla kaplıdır. Kaynak suları çoktur. Manzarası güzel. güvenli bir yerdir. yer yer turist çadırlarına rastlanır.

YATAĞAN YAYLASI
Serinhisar ilcesine uzaklığı 12 km.dir. Yolu asfalttır. Konaklama ve alt yapı hizmetleri yoktur. Suyu bol, ormanlarla kaplı, hafif engebeli bir yayladır. Yatağan Bıçak Festivali'nin bir bolumu burada yapılmaktadır.

TOPUKLU YAYLASI
Beyağaç ilcesine 15 km. uzaklıktadır. Yolu stabilizedir. Konaklama ve altyapı tesisleri yoktur. Engebeli bir araziye sahiptir. yaylanın 10 km. kuzeyinde 1903m yükseklikteki Kartal Golü çevresinde 1200 yıllık "Anıt Ormanları" görülmeye değer yerler arasındadır.


BÜYÜK MENDERES VE ÇÜRÜKSÜ VADİLERİ
Adıgüzel Barajı'nın güneyinden batıya, Güney ilçesi topraklarında akan Büyük Menderes Akarsuyu, Buldan ve giderek Sarayköy ilçelerinde genişleyen bir vadi tabanı oluşturur. Güneydoğudan Honaz ilçesi toprakları ve Denizli merkez arazileri üzerinde giderek genişleyen Çürüksü Vadisi Büyük menderes Vadisi ile birleşir. Vadi tabanında Denizli ve Sarayköy Ovaları uzanır.

AKÇAY VADİSİ
Beyağaç ilçesinde Eslere Ovası'nı oluşturan Ak cay, kendi adi ile anılan bir vadi boyunca güneye, sonra batıya daha sonra da kuzeye yönelir. Tavas Ovası üzerinden Yenidere' yi de alan Akçay'ın derin vadisi üzerinde Aydın ili arazisi içinde Kemer Barajı yapılmıştır.

GİRENİZ VADİSİ
Gölhisar ve Acıpayam Ovaları'nın yüzeyinde akan Dalaman Çayı, Acıpayam Ovası'nın güneyinde, Kelekçi Kasabası sonrası giderek derinleşen dar bir boğaz seklindeki Gireniz Vadisi boyunca akarak Muğla ili arazisine geçer. Çameli ilçesi dağları doğusunda, Bozdan batısında yerilir.

DOĞAL GÖLLER

ACIGÖL (ÇARDAK GÖLÜ)
Tektonik oluşumlu bir göldür. Yüzölçümü 41.34km2.dir. Çardak ilçesi ile Afyon-Dazkırı ilçesi arasındadır. Gölü Söğüt Dağları'ndan inen sular besler. Acıtuz Gölü de denilen gölün rakımı 836m.dir. Burdur Gölü (854m rakımlı) tarafından, Söğüt dağı diplerinden, bazen kıyının 1-2 m üstünden acımsı sular çıkar. Bu suların Burdur Gölü'nden geldiği sanılmaktadır. Acıtuz Gölü'nün suları çekilen yerlerinde ince ve bembeyaz tuz örtüsü kalır, bunu hayvanlar yalayarak ihtiyaçlarını giderirler. Goldeki tuz ile birleşik olarak potasyum, sodyum ve sülfat vardır. Bu maddeler gol kenarında kurulan isletmeler tarafından değerlendirilmektedir.

BEYLERLİ (ÇALTI) GÖLÜ
Acıgöl'ün 20km güney batısındadır. Derinliği azdır. En derin yeri 4m.dir. Yüzölçümü 4.12km2.dir. Denizden yüksekliği 850m.dir. Gölü, Değirmenderesi ve Başpınar suları besler. Gencalı Koyu göldeki kamış ve sazlıklardan yararlanır. Gölde balık yetişmemekte ancak suluk bulunabilmektedir.

KARAGÖL
Yüzölçümü 0.20km, denizden yüksekliği 1250m.dir. Akarsularla beslenen bir krater gölüdür. Cambası Bozkurt ilçesinin üstünde, camlar arasında yer alan 3-4 golden oluşur. suları tatlıdır.

SÜLEYMANİYE GÖLÜ
Yüzölçümü 1.05km2, denizden yüksekliği 1150m.dir. Buldan ilçesi sınırları içerisindeki Süleymaniye Yaylası'nda ve Sazak Düzlüğü'ndedir. Gölün suları tatlıdır. Çevresi turistik bir kamp yeridir. Kara avcılığı yapılır.

IŞIKLI GÖLÜ
Yüzölçümü 65.87km2, denizden yüksekliği 814m, en derin yeri 8m.dir. Çivril ilçesindedir. Işıklı Suyu, Kufi Çayı gibi sularla beslenir. suların kontrol altına alınması için Işıklı barajı yapılmıştır. suları tatlıdır. İçinde tatlı su balığı yaşar. Sularıyla Büyük Menderes'i besler.

KARTAL GÖLÜ
Denizli ili, Beyağaç ilçesi'nin güneyindeki.Çiçekbaba Dağı'nın zirvesinin kuzeye bakan yamacında yer alır. Denizden yüksekliği 1903m.dir. Kartal Gölü ve Çevresi Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Yaban Hayatı Koruma Genel Müdürlüğü tarafından koruma altına alınmıştır. Türkiye'nin en yaşlı Karacam ormanı buradadır. Ağaçların yaşları 850 ve 1300 yıl arasında değişmektedir. Kartal Gölü ve "Anıt Orman" civarı, bitki florası bakımından çok zengindir.Doğa bilimcilerin ilgi odağıdır.




BARAJ GÖLLERİ



HİZMETTE OLANLAR

ADIGÜZEL BARAJI
Denizli iline bağlı Güney ilçesinin 16km doğusunda Büyük menderes Akarsuyu üzerinde kurulmuştur. 1990 yılında hizmete girmiştir. Aşağı Büyük menderes Projesi içerisinde yer alan Adıgüzel Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Denizli ve Aydın illerindeki sulama alanlarına hizmet sunma yönünden en Büyük ve en önemli kilit tesistir. Barajın gol alanı, Denizli ve Uşak il sınırları içerisinde yer almaktadır. Adıgüzel barajı Türkiye'de isletmeye açılmış olan ve inşa halindeki barajlar içerisinde temelden 9.sırada, dolgu hacmi bakımından 11.sırada ve yıllık enerji üretimi bakımından ise 20.sırada yer alır.

Amacı: Sulama, taşkın kontrolü ve enerji üretim.
Barajın tipi: Zonlu kaya dolgu
Yüksekliği: 145 m. (Talvegden)
Kret uzunluğu: 504 m.
Gücü: 2.30 mw
Gol Yüzeyi: 50040 ha.
Üretilen enerji (yıllık): 208.10kwh.dir.

IŞIKLI GÖLÜ BARAJI
Çivril ilçesi sınırları içerisindedir. 1953 yılında onu setlenerek bir su rezarvuarı haline gelmiştir. Baraj GÖLÜ sayesinde gölün çevresindeki ilce ve köyler, taşkınlardan korunmakta, yaz mevsiminde Nazilli, Aydın, Söke Ovaları'nın sulanmasında gol suları kullanılmaktadır.

YAPILMAKTA OLANLAR

GÖKPINAR BARAJI
Denizli ilinin 6 km kuzey doğusunda, Gökpınar deresi üzerinde inşa edilmektedir.
Amacı: Sulama için Talvegden
Yüksekliği: 43 m.
Tipi: Zonlu toprak ve kaya dolgu
Yağış Alanı: 9.350 km2
Kret Kotu: 272 m, H.E.S
Proje Düşüşü: 40.50 m.
Talvegden Yüksekliği: 78.H.E.S
Kurulu Güç: 28.50mw.

TAVAS GÖLETİ VE SULAMASI
Denizli iline bağlı Tavas ilçesinin 8 km. kuzeydoğusundadır.
Amacı: Sulama için
Tipi: Zonlu toprak dolgu
Talveg Yüksekliği: 35 m.
Depolama hacmi: 2 hm3.
Yağış Alanı: 89 km2.

YENİDERE BARAJI
Denizli iline bağlı Tavas ilçesinin 19 km batısında Yenidere Çayı üzerinde inşa edilmektedir.
Amacı😕ulama için
Talvegden Yüksekliği: 43 m.dir.
Tipi: Kil çekirdekli toprak, dolgu
Toplam Gol Hacmi: 65 km3
Kret Kotu: 885 m.
Yağış Alanı: 739 km2.

 

[PaSikA]

Göletler-Akarsular-Ilıcalar

Tavas: Aydoğdu, Gökçeler. Yahşiler, Kayapınar göletleri
Beyağaç: Esen Göleti
Çal: Bahadırlar, Kabalar Göleti
Çivril: Bozdağ Göleti
Denizli Merkez: Gözler Göleti
Çardak: Söğüt, Hayriye Göleti
Buldan: Boğazçiftlik, Sarımahmutoğlu Göleti
Güney: Güney Köyleri Göleti
Kale: Karagöl Göleti

SULAMA KANALLARI
Sarayköy, Çürüksü, Pamukkale, Işıklı, Irgıllı, Baklan Ovası Sağ Sahil, Gümüşsü, Sundurga-Sütlaç, Kumavşarı, Kelekçi, Gölcük-Alici, Baklan Ovası Sol Sahil ve Çal Sulaması faaliyette olanlardır.




AKARSULAR

BÜYÜK MENDERES
Toplam uzunluğu 529 km2 dir. Denizli ili içindeki uzunluğu 194 km.dir. Debisi 44.32m3/sn dir. Dinar ilçesindeki "Su çıkan" dan çıkarak Dinar Ovası'na iner, burada Düden adini alan kaynama suları ile beslenerek Başpınar Ovası boyunca uzanır. Bir kısmı sazlık ve bataklık olan Gökgöl'e ulaşır. Gölün çıkısında bu suya "Homa Suyu" (Akçay) katılır. Çivril'de Işıklı Barajı'ndan çıkarak Çivril, Çal ve baklan Ovaları'nı geçerek, Çal ilçesinin doğusundan kuzeye dönerek Güney ilçesi sınırlarından içeri girer.
Baklan Ovası'ndan sonra suyun ilk sokulduğu derince, sarp boğaza "Seyit Boğazı" denir. Çallılar'ın "Dere alanı" dedikleri vadinin uzunluğu 20 km. dir. Burada BÜYÜK Menderes çok dar boğaza girer. BÜYÜK Sarıkaya kısığında 6-7m yüksekten sut yapar. Bekilli'nin elektrik tesisi burada kurulmuştur. BÜYÜK Menderes, Mandek Koyu yakınında Uşak'tan gelen Bağnaz Çayı'nı Sarayköy yakınlarında Denizli'den gelen Çürüksü Çayı'nı da alarak Aydın sınırına girer ve Söke ilçesine bağlı Balat Koyu Dipburnu Mevkii'nde Ege Denizi'ne dökülür.

BAĞNAZ ÇAYI
Uzunluğu 170 km. il içi uzunluğu 13 km.dir. Murat Dağı'nın güneyinden doğar. BÜYÜK Menderes'e katılmadan biraz yukarıda 50 m. yükseklikten kuvvetli bir sut yapar. Güney'in elektriği bu su ile sağlanır. Bu çevrede küçük yan sularla bir çok değirmen döndüğünden Güneyli'ler buralara değirmen Deresi de derler. Bu boğazda Çal yönünden Menderes'e açılan Kurudere'ye Cehennem Deresi de denir.

ÇÜRÜKSU
Uzunluğu 101km, il içi uzunluğu 96km, debisi 9.26m3/sn'dir. Suyu çok kireçli olduğu için bu adi alır. Araplar çayı, Subaşı Deresi, Sazlı Dere ve Karakısık Çayı'nı alarak Hambat kırı kenarından geçer. Kaklık yönünden tekrar boğaza sokulur. Buralarda buna Emir çayı, aşağılarda Çürüksü denir. Yaz aylarında suları azalır. Kaklık güneyinde Kelkaya dibinde Karaçay'ı, sonra Honaz Çayı'nı alır. Denizli'nin 10 km. kadar Güney doğusunda Gökpınar Suyu'nu alır.Korucak Mevkii'nde suları bir kanalla alınarak Sarayköy'e doğru uzatılmıştır.

AKÇAY (BOZDOĞAN ÇAYI)
Uzunluğu 157 km., il,içi uzunluğu 70 km., debisi 17.37m3/sn.dir. Kaynağını Bozdağ ve Sandraz Dağları'ndan alır. Kızılcabölük yakınlarından çıkan Yenidere Çayı'nı da içine alarak sularını çoğaltır. Eskere Ovası ve BOZDOĞAN Ovası'nı sular. BOZDOĞAN Ovası, BÜYÜK Menderes Ovası'na açılmadan önce biraz daralır. Buralara donduran denir. Su buralarda BOZDOĞAN çayı adini alır. Üzerinde taşkından koruma, sulama ve elektrik üretimi amacıyla kurulmuş Kemer Barajı bulunur.

DALAMAN (GİRENİZ) ÇAYI
Uzunluğu 201 km, il içi uzunluğu 81km, debisi17.37m3/sn.dir. Akarsu karstik kaynaklarla beslenir. İlk kuvvetli kaynaklarını Söğüt Gölü ve Dirmil Yaylaları tarafından alınır. Gölhisar Ovası'nda birleşerek Dalaman Çayı'nı oluşturur. Acıpayam Ovası kenarından sonra, suyun içine sokulduğu Gireniz Boğazı'na girer. Girenez (Kelekçi) suyunu alır. Muğla-Köyceğiz sinirini geçerek Akdeniz'e dökülür.

KUFİ ÇAYI
Uzunluğu 97 km, il içi uzunluğu 32 km, debisi 3.34m3/sn.dir. BÜYÜK Menderes'e dökülür. Çivril'in Çapal Köyü'nün 5 km doğusunda baslar, Işıklı rezarvuarında biter.

HAMAM ÇAYI
Uzunluğu 48 km, il içi uzunluğu 117km.dir. Güney Aşağı Çeşme Koyu'nun 9km kuzey doğusunda baslar. Güney Adigüzeller Koyu'nun 3 km kuzey doğusunda sona erer.

GÖKPINAR ÇAYI
İl içi uzunluğu 38km, debisi 2.86m3/sn.dir. Tavas'ın 10 km. kuzey doğusundan baslar, Denizli'nin 9 km kuzeyinde sona erer. Çürüksu'ya dökülür.

YENİDERE
İl içi uzunluğu 70km, debisi 2.46m3/sn dir. Kale'nin 13 km Güney doğusundan baslar. Kale'nin Karakaya Köyü'nün 2 km batısında Akçay'a dökülür.

DERBENT ÇAYI
İl içi uzunluğu 32 km, debisi 1.00m3/sn.dir. Buldan'ın 6 km batısından baslar, Buldan'ın 16km kuzeyinde Alaşehir Çayı'na dökülür. Bölgenin iklimine bağlı olarak akarsuların debileri Aralık, Ocak,Şubat ve Mart aylarında ortalama debinin 15 kati seviyesine çıkabilir.

KAPLICALAR
Yerin derinliklerine sızan veya yeryüzüne ilk defa çıkan suların, yerin iç sıcaklığının etkisi ile ısınarak yer yüzüne çıkması sonucunda oluşan sıcak su kaynaklarına kaplıca veya termik kaynak denir. Suyu daha az sıcak olanlarına ılıca denmektedir. Suların kimyasal birleşimlerinde çözünmüş hailde çeşitli mineraller varsa bu sulara da maden suyu denir.

IŞIKLI BARAJI GOLÜ
Işıklı Baraj Golü içerisinde mahalli deyimle "Hopa" denilen, sazlık ve ot köklerinden oluşan adacıklar oluşur. Bu adacıklar av esnasında ideal gizleme yerleri, kuşlar için de barınma ve üreme yerlerdir. Gol sularında turna ve sazan baliği ile bol miktarda kerevit bulunur.
Amacı: Sulama
Barajın Tipi: Toprak dolgu
Yüksekliği: 8.70m.
Golün Yüzölçümü: 65.87 km2.
Gol Hacmi: 206 milyon m3.

BULDAN BARAJI
Buldan İlcesine 20 km. uzaklıkta Derbent Koyu civarında Derbent çayı üzerinde kurulmuştur. 1967 yılında hizmete girmiştir. Barajın tamamı Denizli ili sınırları içerisindedir. Manisa ili Sarıgöl İlçesi Ovası'nı sulamaktadır.
Amacı: Sulama ve taşkın koruma.
Golün Yüzölçümü: 400 ha
Barajın Tipi: Kaya dolgu ve toprak
Gol Hacmi:54.106.m3
Yüksekliği: 59m.


KAVAK BAŞI ILICASI
Pamukkale'ye 4 km. uzaklıktadır. Suyunun sıcaklığı 30o C dir. Deri hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır.

KIZIL DERE ILICASI
Sarayköy'e 11 km. uzaklıkta, kızıl renkli kayalardan çıkar. Suları sodyum karbonatlı ve sodyum sülfatlıdır. Su sıcaklıkları 63o, 65o, 88oC'dir. Suları yorgunluğa ve romatizmaya iyi gelmektedir.

ORTAKÇI ILICASI
Sarayköy yakınında ikisi sıcak, birisi soğuk uç kaynaktan çıkar ve sularının sıcaklığı 47o, 50oC'dir. İçme ve banyo suyu olarak kullanılır. Romatizma ve sindirim hastalıklarına iyi gelmektedir.

YERALTI SU KAYNAKLARI

BULDAN MADEN SUYU
Buldan'a 2 km. uzakta 2 ayrı çeşmeden akmaktadır. Soğuk ve sıcak olarak dakikada 25 litre su çıkar. Suyun sıcaklık derecesi 19o C dir. Denizden yüksekliği 600 m. olan maden suyu, sindirim sistemi ve karaciğer işlevleri üzerinde olumlu etkiye sahiptir.


Yüzey sularının yer altına sızarak tabakalar arasındaki boşluklarda ya da geçirimsiz tabaka üstündeki geçirimli tabakada birikmesine yer Alpu suyu denir. Sızma olayı sonucu yer altında depolanan bu suların yer yüzüne kendiliğinden çıktığı yerlere ise kaynak denir. Kaynak suları kisin ilik, yazın soğuk olurlar. Vali Çeşmesi (Cankurtaran), Kocapınar (Honaz) Değirmenönü (Yeşilköy). Kestane Deresi ( Buldan, Gümüşsü, Işıklı), Gürpınar (Çivril), Güney Suyu Akgöz Pınarı (Işıklı), Göz adini taşıyan sular (Honaz), Kırkpınar (Kara hisar-Tavas) Daha 1960-1970 yılları arasında il merkezinde akmakta olan, Yenimahalle semtinde Akpınar (Eğitim Fak.Batisi), Benli Pınarı (Eğitim Fak.doğusu), Mutassıp Pınarı (Kıbrıs Şehitleri Cad.) ayrıca Kuşpınar, Başpınar (Askeri Gazinonun kuzeybatısı), Fındıksuyu (Camlık-Atış Poligonu arası), Kozpınar (Zeytin köy batısı) gibi kaynakların büyük bölümü kent içme suyu şebekesine alinmiş, bazıları az da olsa akışlarını sürdürmekte, piknik yeri olarak faydanılmaktadır. Bazı kaynak suları üzerinde de kültür balıkçılığı amacıyla tesisler kurulmuştur.

 

[PaSikA]

Kaplıcalar

Yerin derinliklerine sızan veya yeryüzüne ilk defa çıkan suların, yerin iç sıcaklığının etkisi ile ısınarak yer yüzüne çıkması sonucunda oluşan sıcak su kaynaklarına kaplıca veya termik kaynak denir. Suyu daha az sıcak olanlarına ılıca denmektedir. Suların kimyasal birleşimlerinde çözünmüş hailde çeşitli mineraller varsa bu sulara da maden suyu denir.

IŞIKLI BARAJI GOLÜ
Işıklı Baraj Golü içerisinde mahalli deyimle "Hopa" denilen, sazlık ve ot köklerinden oluşan adacıklar oluşur. Bu adacıklar av esnasında ideal gizleme yerleri, kuşlar için de barınma ve üreme yerlerdir. Gol sularında turna ve sazan baliği ile bol miktarda kerevit bulunur.
Amacı: Sulama
Barajın Tipi: Toprak dolgu
Yüksekliği: 8.70m.
Golün Yüzölçümü: 65.87 km2.
Gol Hacmi: 206 milyon m3.

BULDAN BARAJI
Buldan İlcesine 20 km. uzaklıkta Derbent Koyu civarında Derbent çayı üzerinde kurulmuştur. 1967 yılında hizmete girmiştir. Barajın tamamı Denizli ili sınırları içerisindedir. Manisa ili Sarıgöl İlçesi Ovası'nı sulamaktadır.
Amacı: Sulama ve taşkın koruma.
Golün Yüzölçümü: 400 ha
Barajın Tipi: Kaya dolgu ve toprak
Gol Hacmi:54.106.m3
Yüksekliği: 59m.



KAPLICALAR

PAMUK KALE KAPLICASI
Denizli'ye 20 km. uzaklıkta, eski Hierapolis kentinin bulunduğu alandadır. Kars tik alanlardan çıkan suların bünyesindeki kireç çözeltisi buharlaşma ve sudaki karbondioksitin ayrışması sonucu çökelerek genellikle beyaz renkte ve pamuk balyalarını andıran kalker tüfleri Pamukkale travertenlerini oluşturmuştur. Kaplıca suları kalp, damar sertliği, tansiyon,romatizma, deri, göz, raşitizm, felç, sinir ve damar hastalıkları, ilik içildiğinde spazmlı midesele iyi gelmektedir. İdrar sokturucudur. Böbrek kum ver taslarında, idrar yolu iltihaplarında etkilidir. Damar iltihapları ve reyon hastalığının tedavisinde yararlıdır.

KARAHAYIT KAPLICALARI

Pamukkale'nin 5 km. kuzeyinde Karahayıt Kasabası'ndadır. Suyunun sıcaklığı Pamukkale'nin sularından daha fazla (42o,50o,56o), serbest karbondioksit oranı daha az, radyoaktivitesi yüksektir. Kalp, damar sertliği, yüksek tansiyon, romatizma, siyatik,deri ve sinir hastalıklarından bazılarına, limbo, uyuz, sivilce, kasıntı vb. hastalıklarda şifalıdır.



GÖLEMEZLİ ÇAMUR KAPLICASI
Denizli merkeze yakın idari olarak Akkor ilcesine bağlı Golemezli'de, termal olarak Pamuk kale sistemine uygun, sıcaklıkları 35o C ile 50o C arasında dört kaynak halindedir. Birisinde çamur banyosu yapılır. Deri hastalıkları tedavisinde etkilidir.

ÇİZMELİ (YENİCE) KAPLICASI
Buldan İlçesi'ne 16 km. uzaklıktaki Yenice kent sınırları içindedir. Tripolim antik kenti kalıntıları arasından gidilir. Sıcaklığı 35o M'dir. Bileşiminde hidrokarbonat, sülfat, sodyum, kalsiyum iyonları bulunur. Radyo aktivesi yüksektir. Romatizma, kalp, damar sertliği, deri hemoroit hastalıklarının tedavisinde faydalanılmaktadir.

BABACIK (KABAAĞAÇ) KAPLICASI
Tekke koy kaplıcasına 3 km. uzaklıktadır. Kükürtlü iki kaynaktan çıkar. Birisinin sıcaklığı 43o C, diğerinin sıcaklığı 62o M'dir. Karbondioksit bakımından zengindir

SARAYKÖY - TEKKE KÖY ILICASI
ilce merkezine uzaklığı 20 km. olup, Tekke koy yakınlarındadır. Suyunun sıcaklığı 80o C dir. Roma İmparatorluğu döneminden kalma hamamı, havuzu ve soyunma yerleri vardır. Romatizma, deri, kadın hastalıkları ve idrar yolu hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Tekke koy kaplıcasına 500 m. uzaklıkta İnaltı Hamamı vardır. Bir mağaradan çıkar. Suyu kükürtlüdür.

 

[ρємвє_мєℓєк]

Cevap: Denizli Şehir Tanıtımı

emeğine sağlık

 

[PaSikA]

Gezilecek yerler

Müzeler
Hierapolis Arkeoloji Müzesi: Hierapolis kentinin en büyük yapılarından biri olan Roma Hamamı, 1984 yılından beri Hierapolis Arkeoloji Müzesi olarak hizmet vermektedir.

Müzede, Hierapolis kazılarından çıkan eserlerin yanında Laodikeia, Colossai, Tripolis, Attuda gibi Lycos (Çürüksu) Vadisi kentlerinden gelen eserler de bulunmaktadır. Ayrıca Tunç Çağı'nın en güzel örneklerini veren Beycesultan Höyüğü'nden elde edilen arkeolojik buluntular müzenin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Caria, Pisidya ve Lidya bölgelerindeki bazı yerleşimlerden ortaya çıkarılan eserler de Hierapolis Müzesi'nde toplanmış ve sergilenmektedir.
Müze Tel: ( +90-258) 272 20 34
Ziyarete açık günler: Pazartesi hariç hergün
Ziyarete açık saatler: Yaz :08.00-19.00, Kış : 08.00-17.00

Atatürk Etnografya Müzesi: İl merkezinde Uçancıbaşı Mahallesi'nde bulunan ve bugün müze olarak kullanılan binanın yapım tarihi ile ilgili kesin bir belge yoktur. Müzenin üst katında çoğu Osmanlı Dönemi'ne ait giysi, takı, ev eşyası, silah, halı, kilim gibi etnografik nitelikteki kültür varlıkları sergilenmektedir. Ayrıca Atatürk'ün Denizli'ye geldiğinde kaldığı odada, gardırop, pirinç başlıklı karyola, divan ve barok stili bir çalışma masası da bulunmaktadır.
Müze Tel: (+90-258) 241 08 66
Ziyarete açık günler: Pazartesi hariç hergün
Ziyaret Saatleri: Yaz :08.00-19.00, Kış : 08.00-17.00

Örenyerleri
Hierapolis - Merkez / Pamukkale
Laodikya - Merkez/Pamukkale

Tripolis - Buldan/Yenice: Denizli il merkezinin 40 km. kuzeyindedir. Buldan ilçesi Yenicekent kasabasının doğusunda, Büyük Menderes akarsuyu ile kasaba arasındaki yamaçlar üzerinde kurulmuştur. Tripolis, Lidya bölgesi kentleri içinde, Karya ve Frigya bölgelerine ulaşımı sağlayan ticaret ve tarım merkezlerinden birisidir. Kuruluş biçimi ve kent anlayışı ile yörenin en zengin kentlerindendir. Bergama Krallığı tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir. Anıtsal yapıların en iyi örnekleri MS. 1, 2 ve 3. yüzyıllarda yapılmışlardır. MS. 325 yılında Nikea meclisinde hazır bulunan Lidya piskoposları listesinde Tripolis'in adının geçmesi piskoposluk düzeyinde bir kent olduğunu göstermektedir.

Tripolis'in Yapıları

Tiyatro: Kent merkezindedir. Araziye uygun olarak, Roma inşa tarzında yapılmıştır.

Hamam: Tiyatronun yaklaşık 200 metre batısında yer almaktadır. Sur duvarları dışında bulunmaktadır. Dış duvarları kısmen ayaktadır.

Kale ve Surlar: Tripolis Geç Roma ve Bizans Dönemi'nde sur ile çevrilmiştir. Eğimli arazide kurulan kentin surları yer yer burçlarla, gözetleme kuleleri ve kalın duvarlarla desteklenmiştir.

Nekropol: Surun, doğu ve güney yamaçlarındadır. Burada kaya mezarları, podyumlu mezarlar ve lahitler görülmektedir.

Apollonia Salbace - Tavas/Medet

Herakleia Salbace - Tavas/Vakıf: Kent Denizli ili, Tavas ilçesinin 10 km. kuzeybatısında bulunan Vakıf Köyü sınırları içindedir. Önemli yapıları, kenti çevreleyen Roma Dönemi suru ve stadyumdur.

Artemis ve Leto: Herakleia Salbace antik kentinin yaklaşık 4 km. doğusunda, bugünkü Tavas-Kızılcabölük kasabasının 1 km. kuzeydoğusunda, Ören Sırtı ve Kocapınar mevkii diye adlandırılan yerdedir. Babadağ Dağı'nın sırtında yer alan Hieron dikdörtgen şeklindedir. Kabartmalarda Artemis, Apollon, Pan, Dionysos ve Herakles ile ilgili mitolojik sahneler işlenmiştir .

Herakleia - Tavas/Kızılcahöyük

Sebastopolis - Tavas/Kızılcahöyük

Colossae - Honaz: Denizli ilinin 25 km. doğusunda, Honaz ilçesinin 2 km kuzeyinde yer almaktadır. Antik çağdan beri kullanılan güney şark yolu üzerindedir. Büyük Frigya içinde bulunan en önemli merkezlerdendir. Ksenephon'a göre Frigya'nın 6 büyük kentinden biridir.

Osmanlı Dönemi'ne ait bir kale kalıntısı mevcuttur. Colossae antik kentinin kalıntılarına, Akropol olan, höyük tepesi ile çevresindeki arazilerde rastlanmaktadır. Höyüğün kuzeyindeki bölgede kayaya oyulmuş oda ve ev tipi mezarlar bulunmaktadır.

Eumeneia - Çivril/Işıklı
Dionysopolis - Çal/Bahadırlar
Attuda - Sarayköy/Hisar
Trapezopolis - Babadağ/Bekirler
Alacain - Acıpayam
Thinta - Merkez/Gözler
Beycesultan - Çivril
Yassıhöyük - Acıpayam
Tabae - Kale
Pamukkale Travertenleri
Karahayıt Kırmızısu

 

[PaSikA]

Camiler, Türbeler ve Kiliseler

Acıpayam Yazır Cami: Cami giriş kapısı üzerinde bulunan kitabesine göre,1801 yılında yaptırılmıştır. Süslemesi bakımından oldukça zengin ve değişik bir durum gösteren caminin duvarları içerisinde üç sıra panolar halinde resimlerle süslenmiştir.
Boğaziçi Cami: Selçuklular Döneminde yapılan bu cami, Baklan ilçesi Boğaziçi Kasabası'ndadır. Ağaç direkli camilerdendir. Süslemesi bakımından oldukça zengin ve değişik ağaç motifleri görülmektedir.

Türbeler:
Servergazi Türbesi ( Yeşilköy ), Mehmet Gazi Türbesi (Büyük Mezarlık), Fatma Hanım (Yıldız) Türbesi (B. Mezarlık), Ahi Sinan Türbesi, Mahmut Gazi Türbesi, Yatağan Baba Türbesi ve Hüsamettin Bey Türbesi Denizli'nin görülmeye değer başlıca türbeleridir.

Kiliseler
Goncalı Kilisesi (Laodikya Kilisesi): Denizli'nin 6 km kuzeyinde bulunan Laodikya antik kenti, bugünkü Eskihisar ile Goncalı Köyleri arasındaki tepeler üzerinde kurulmuştur. Adını bölgeye egemen olan Selekoslar Kralı II. Antiochos'un (M.Ö. 250) karısı Laodike'ye izafeten almaktadır. Daha önceleri Rhoas veya Dios adları ile anılırdı.

Kentin bugün yüzeyde görülen başlıca kalıntıları arasında; iki tiyatrosu, stadyumu, bazilikası, nymphaeumu, tapınağı, sütunlu caddesi Roma döneminde inşa edilmiş anıtsal yapılarıdır.

Laodikya'nın en yüksek refah düzeyine ulaştığı zamanlar Roma ve erken Hıristiyanlık dönemi ve geç Bizans çağına rastlamaktadır. Hierapolis yakınlarındaki bir kaynaktan gelen şehirdeki sıcak suyun tedavi edici özellikleri sebebiyle, şehir aynı zamanda bir tedavi merkezi olarak da gelişmiştir.

İncil'den ve diğer belgelerden anlaşıldığına göre, şehrin vatandaşları yeni dine karşı çok kayıtsız bir tavır almışlardır. İlk misyonerler, bu tavrın servetlerinden kaynaklandığına ve onları paylaşmaktan alıkoyduğuna inanmışlardı. Laodikya M.S. IV. yy.da Ecumenikal Konseyi'nin toplandığı önemli bir piskoposluk merkeziydi. Buna ek olarak, İncil'in son Babı'nın Vahiy bölümünde zikredilen yedi kiliseden biri olarak adı geçmektedir.

Latince "Halkın Sesi" anlamına gelmektedir.


St. Philippe Martyrion (Ottogon, Pamukkale): İsa'nın 12 havarisinden biri olan, St. Philippe adına yaptırılmış olup, Hierapolis antik kent merkezinin kuzeyinde, yüksekçe bir tepe üzerinde inşa edilmiştir. St. Philippe M.S. 80 yılında ilk kez Hierapolis'e gelmiş ve Hıristiyanlığı yaymak istemiş, ancak şimdiki Martyrion'un yapıldığı yerde öldürülmüştür. M.S. IV yy.ın sonunda veya V. yy. başlarında Aziz Philippe'nin anısına Martyrion'un inşa edildiği bilinmektedir.

Aziz Philippe'nin mezarının bu merkezi oda içinde olduğu tahmin edilmektedir.


Hierapolis St. Katedrali (Pamukkale): Hierapolis şehri merkezinde, Agora ile Tiyatro arasında Sütunlu caddenin kuzey bitişiğinde yer almaktadır.


Kilise (Pamukkale): Hierapolis tiyatrosunun yaklaşık 150 m kuzey-doğusunda bulunan kilisenin, kazısı önceki yıllarda yapılmıştır. V. yüzyıla tarihlenen kilise dikdörtgen planlıdır.

 

[hande]

Cevap: Denizli Şehir Tanıtımı

ben bi denizlili olarak gurur duydum tesekkürler

 

[güleda]

Cevap: Denizli Şehir Tanıtımı

teşekkürler şehrimizin bu kadar detylı bilgilerini aktardığınız için..:minik: