Afyonkarahisar Şehir Tanıtımı

[PaSikA]

Turizm

İlimiz, binlerce yıllık medeniyetlerin kültür ve sanatını yansıtan arkeolojik kalıntılarıyla, asırlık yapılarıyla, milyonlarca yılda oluşmuş mağaralarıyla, termal zenginlik ve tabiat güzellikleriyle, ören yerleriyle yüzyıllardır alın teri ve göz nuru ile süre gelen el sanatlarıyla, peri bacalarıyla, açık hava tapınaklarıyla ve mutfağıyla turizm potansiyeli fazla olan bir yöremizdir. İlimiz, yerli ve yabancı turistler için "deniz dışında" aranan pek çok tarihî ve tabiî güzelliklerin bulunduğu bir turizm cenneti konumundadır. Ancak İlimizin çağdaş turizm sektörünün yaratmış olduğu imkânlardan tam anlamıyla yararlanabildiğini söyleyemeyiz. Bunun başlıca sebeplerinden biri, İlimizin geçici tur güzergâhı üzerinde olmasıdır. İkinci sebep ise toplumda turizm bilincinin tam olarak oluşmaması, çağdaş turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu yatırımlara yönelinmemiş olunmasıdır. Son yıllarda turizmin yıl boyunca yoğunluk kazanması için Turizm Bakanlığınca, turizmi çeşitlendirme politikası uygulanmıştır. Turizm çeşitlerinden en önemlisi olan "TERMAL TURİZM" faaliyetini yıl boyu sürdürebilmektedir. Afyonkarahisar, Türkiye'de kaplıca ve ılıca yönünden sayılı iller arasındadır. Bu sebeple son yıllarda fertler ve şirketler ve kooperatifler termal turizme yönelik yatırımlara yönelmişlerdir. Yapılan ve yapılacak olan bu yatırımların sonunda Afyonkarahisar turizmde hak ettiği yerini alacaktır. Kaplıcaları, zengin Tabiat yapısı, tarihî eserleri, alternatif turizm çeşitliliği, kültür ve inanç turizmi festival ve şenlikler gibi çeşitli turizm değerlerine sahip olan Afyonkarahisar, Anadolu'nun batı yakasında bir kavşak noktası olup, doğuyu batıya, kuzeyi güneye bağlayan tabiî bir kapı konumundadır. Bu yüzden turizm potansiyeli yönüyle ülkemizin sayılı illeri arasındadır.

Afyonkarahisar ilinin turizm potansiyelini aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz:

A- Turizm Merkezleri
B- Termal ve Kaplıca Turizmi(Sağlık Turizmi)
C- Kültür Turizmi
D- Tabiat Turizmi ve Tabiî Güzellikler
E- Festival ve Şenlikler
F- Alışveriş Merkezleri
G- Turizm İşletmesi Belgeli Tesisler ve Seyahat Acentaları

TERMAL TURİZM MERKEZLERİ ;
İlimizde, Turizm Bakanlığı tarafından Turizm Merkezi ilân edilmiş 4 adet Turizm Merkezi vardır.

1- Gazlıgöl Termal Turizm Merkezi
2- Sandıklı-Hüdai Termal Turizm Merkezi
3- Ömer-Gecek Termal Turizm Merkezi
4- Bolvadin-Heybeli Termal Turizm Merkezi

AFYONKARAHİSAR MÜZESİ ;
Afyonkarahisar Tarihine ve Turizmine büyük katkı ve ışık tutan müzemiz 1927 yılında kurulmuş ve 1933 yılında müze müdürlüğü olarak hizmete açılmıştır.

M.Ö. 3 binden Bizans Dönemine kadar olan eserlerin sergilendiği yerdir. Eski Tunç, Hitit, Frig, Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait bir çok eser bulunmaktadır.

Örneğin: Kusura kapları, Bavurdu Testisi Çıkrık İdolü, Hitit Heykel ve Baba Tanrısı, Tatarlı Frig Tümülüsüne ait ahşap parçalar, Çavdarlı Roma Dönemi Adak Heykelleri, Orta Bizans mimare parçaları, yerel kent sikkeleri, kronolijik sıra içinde teşhir edilmektedir.

Bölgenin özelliklerini yansıtan Roma ve Bizans dönemine ait Frig kapı tipi mezar taşları, anıt yazıtları, Pazar fiyat listeleri, sütunlar, sütun başlık ve altlıkları, mimari parçalar, mermer ve pişmiş toprak lahitleri, Küpler, İsçehisar mermer ocaklarından çıkmış yarı işlenmiş antik parçalar ve büyük boy Herakles (Herkül) Heykeli açık ve yarı açık mekanlarda sergilenmektedirler. Eser çokluğu ve pek çok çeşitli eser bulundurması nedeniyle Arkeoloji Müzemiz, dünyanın önemli müzeleri arasında sayılmaktadır.

HIDIRLIK YAZ AKŞAMLARI
TARİHİ
Her yılın Haziran - Temmuz - Ağustos ayları arasında
İLİ / İLÇESİ
Afyonkarahisar Merkez
NİTELİĞİ (Ulusal / Uluslar Arası )
Ulusal
KAÇ YILINDAN BERİ DÜZENLENDİĞİ
1998 Yılından Beri
DÜZENLEYEN KURULUŞ
Afyonkarahisar Belediyesi
TELEFON / FAKS
0272 214 42 55 / 212 09 74
YURTDIŞINDAN KATILIMCI ÜLKE VE KİŞİ SAYISI
-
ETKİNLİĞİN KONUSU VE AMACI
Halka Yönelik Eğlence
GERÇEKLEŞTİRİLECEK AKTİVİTELER
Konser Ve Gösteri Sanatları

ULUSLARARASI ZAFER FESTİVALİ
TARİHİ 26-30 Ağustos Zafer Haftası
İLİ / İLÇESİ Afyonkarahisar Merkez
NİTELİĞİ (Ulusal / Uluslar Arası )Uluslararası
KAÇ YILINDAN BERİ DÜZENLENDİĞİ 1998 Yılından Beri
DÜZENLEYEN KURULUŞ Afyonkarahisar Belediyesi
TELEFON / FAKS 0272 214 42 55 / 212 00 74
YURTDIŞINDAN KATILIMCI ÜLKE VE KİŞİ SAYISI Folklor Ekipleri ve Fuara Katılan Yabancı firmalar
ETKİNLİĞİN KONUSU VE AMACI Afyonkarahisar'ın Kurtuluşu ve Zafer Haftasının Anlamına Yakışır Bir Şekilde Kutlanması
GERÇEKLEŞTİRİLECEK AKTİVİTELER Konser-Sergi Fuar-Folklor Festivali

TAŞPINAR ŞİİR & HİKAYE AKŞAMLARI
TARİHİ Her Yıl Mayıs Ayında Belediye Kültür Merkezi
İLİ / İLÇESİ Afyonkarahisar Merkez
NİTELİĞİ (Ulusal / Uluslar Arası )Ulusal
KAÇ YILINDAN BERİ DÜZENLENDİĞİ 1999 Yılından Beri
DÜZENLEYEN KURULUŞ Afyonkarahisar Belediyesi
TELEFON / FAKS 0272 214 42 55 / 212 09 74
YURTDIŞINDAN KATILIMCI ÜLKE VE KİŞİ SAYISI -
ETKİNLİĞİN KONUSU VE AMACI Şiir ve Hikayelerin Özendirilmesi
GERÇEKLEŞTİRİLECEK AKTİVİTELER Şiir Ve Hikaye Sunulması ve Kitaplaştırılması

SULTAN DİVANİ' Yİ ANMA VE AŞURE GÜNÜ
TARİHİ Her Yıl Hicri Yılın 10.Muharrem Günü
İLİ / İLÇESİ Afyonkarahisar Merkez
NİTELİĞİ (Ulusal / Uluslar Arası ) Ulusal
KAÇ YILINDAN BERİ DÜZENLENDİĞİ 1990 Yılından Beri
DÜZENLEYEN KURULUŞ Afyonkarahisar Belediyesi
TELEFON / FAKS 0272 214 42 55 / 212 09 74
YURTDIŞINDAN KATILIMCI ÜLKE VE KİŞİ SAYISI -
ETKİNLİĞİN KONUSU VE AMACI Afyonkarahisar'ın Manevi Şahsiyetlerinden Mevlana'nın Torunu Sultan Divani Hazretlerinin Tanıtılması Afyonkarahisar'da Yaşayanların Birlik ve Beraberliğinin Sağlanması
GERÇEKLEŞTİRİLECEK AKTİVİTELER Aşure Dağıtımı, Bilimsel Toplantılar, Sema Gösterileri

 

[PaSikA]

Ulaşım

Dört yönden gelen demiryollarının birleştiği kavşakta, bir merkez durumunda olan Afyonkarahisar, ulaşım açısından büyük önem taşır. Bu demiryollarından biri Konya üzerinden Adana'ya, dolayısıyla Akdeniz'e ulaşır. Bir diğeri Kütahya üzerinden İç Anadolu ve Marmara'ya gider. Batıya yönelik iki hattan ilki Uşak, Manisa'dan İzmir'in Basmahane garına varırken, ikincisi Aydın'a uğrayıp, İzmir Alsancak istasyonuna girer. Bursa'dan 289, Zonguldak'tan 525 ve Rize'den 1116 Km. uzaklıkta bulunan Afyonkarahisar, karayolu bakımından da önemli bir konuma sahiptir. İç Anadolu, Akdeniz, Marmara ve Ege gibi, yurdun çeşitli yönlerinden gelen karayollarının birleştiği bir nokta görünümündedir. İller arasındaki karayolları, asvalt kaplı yollardandır. Öte yandan düzgün bir havaalanına sahip olup, havadan ulaşıma da açıktır.

İl merkezi ile ilçeler ve bucaklar arasındaki ulaşım genellikle karayolundan yapılır. Bu yolların tümü iyi vasıflı yollardır. Ham toprak yol dahi olsa bütün köyleriyle de karayolu bağlantısı vardır.

1802 yılında bir İngiliz mühendisi tarafından yapılan, buhar gücüyle raylar üzerinde hareket eden araba demiryolu fikrinin doğuşunu hazırlamış, ancak 1825 yılında demiryolu ulaşım olarak hayata geçmiştir. Anadolu topraklarında demiryolu inşaatı 1856 yılında bir İngiliz şirketine verilen imtiyazla İzmir-Aydın arasında 132 km'lik yolun yapımı ile başlamış, 1866 yılında biten bu demiryolundan sonra 1888 yılında Haydarpaşa'dan başlayan demiryolu hattı, önce Ankara, sonra Eskişehir-Afyonkarahisar-Konya-Ulukışla-Pozantı-Yenice-Fevzipaşa hatlarıyla 20 yılda tamamlanmıştır. İlk demiryolu hattı İzmir-Uşak- Afyonkarahisar (Şimdiki Afyonkarahisar Şehir İstasyonu) 1906 yılında tamamlanmıştır. 1892 yılında Eskişehir-Kütahya- Afyonkarahisar arası, 1896 yılında Afyonkarahisar-Konya arasındaki demiryolu güzergâhı tamamlanmıştır. Şimdiki 7. Bölge Müdürlüğü binası 19 Temmuz 1939 yılında işletmeye açılmıştır.

Afyonkarahisar Gar, demiryollarının önemli kavşak noktasında olması ve Afyonkarahisar ilinin zengin yer altı kaynakları sebebiyle gerek transit, gerekse Afyonkarahisar Gar'dan sefere başlayan trenlerle yük ve yolcu taşımacılığı açısından büyük önem arz etmektedir.

Demiryolu : İlimiz merkezi, Ülkemizde dört ayrı demiryolu hattının birleştiği noktada bulunan tek il merkezi olma özelliğini taşımaktadır. Afyonkarahisar avantajlı konumu ve geçmişte yapılan yatırımlar sonucu demiryolu yönünden çok sanşlıdır. Ülkemizin her yönüne demiryolu ile ulaşım sağlanmakta olup, Afyonkarahisar Gar'ından günde ortalama 18 tren geçmektedir. İl merkezimiz demiryolları ile komşu illerden Konya, Isparta, Denizli ve Kütahya illerine doğrudan, Eskişehir, Uşak'a Kütahya, Burdur'a Isparta illeri topraklarından geçmek suretiyle bağlanmaktadır. Demiryolu hatlarından, Afyonkarahisar-Konya hattının 72 km'si, Afyonkarahisar-Kütahya hattının 66 km'si, Afyonkarahisar-Uşak hattının 50 km'si ve Afyonkarahisar-Denizli hattının 206 km'si İlimiz hudutları içerisindedir. Toplam demiryolu uzunluğu 394 km'dir. İl merkezi içindeki demiryolu hatları uzunluğu 35 km'dir.

 

[PaSikA]

Afyonkarahisar'lı Ünlüler

Ahmet Necdet SEZER ;
13.09.1941 Tarihinde Afyonda doğdu. 1958 yılında Afyon Lisesinden, 1962'de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Mezun oldu.Aynı yıl Ankara Hakim adayı olarak göreve başladı. Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet SEZER Semra KÜRÜMOĞLU ile evlendi. Askerliğini Kara Harp Okulunda Yedek Subay olarak yaptı. Sırası ile; Dicle Yerköy Hakimlikleri ve Yargıtay Tetkik Hakimliği görevlerinde bulundu. Medeni Hukuk alanında 1977-1978 de Ankara Hukuk Fakültesinde Yüksek Lisans (Master) öğrenimini yaptı. 07.03.1983 Tarihinde Yargıtay üyeliğine seçildi. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi üyesi iken Yargıtay Genel Kurulunca belirlenen 3 aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından 27.09.1988 Tarihinde Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine atandı. 6 Ocak 1998 de Anayasa Mahkemesi Başkanı seçildi. Evli ve 3 çocuk babasıdır.

Ahmet Necdet SEZER, Nisan 2000 TBMM sinde gurubu bulunan 5 partinin Genel Başkanı tarafından Cumhurbaşkanlığı için aday gösterildi. Ahmet Necdet SEZER TBMM sinde yapılan 3. Tur oylama sırasında toplam 330 oy alarak 5 Mayıs 2000 Tarihinde Türkiye Cumhuriyetinin 10. Cumhurbaşkanlığına seçildi. Ahmet Necdet SEZER'in Cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra Afyon Şehir Merkezinde büyük bir coşku yaşandı. Afyon Belediyesince düzenlenen kutlamalar 1 gün boyunca sürdü. Ahmet Necdet SEZER'in Cumhurbaşkanlığı dünyada da büyük yankı buldu. İlk Hukuk Cumhurbaşkanımız olan 10. Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet SEZER; çocukluk ve okul arkadaşları başta olmak üzere toplumun tüm kesimleri tarafından çalışkan, dürüst, ailesine bağlı, haksızlığa dayanamayan, Cumhurbaşkanlığı koltuğuna layık değerli bir Hukuk ve Devlet Adamı olarak tanındı. 16 Mayıs 2000 Tarihinde TBMM sinde yemin ederek görevine başlayan 10. Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet SEZER TBMM sinde yaptığı ilk konuşmasında Meclis'in saygınlığının korunacağını, Laiklik ilkesinden asla ödün verilmeyeceğini, polis devleti çağrışımlarının terk edileceğini, hiç kimsenin inanç ve emeğinin sömürtülmeyeceğini demokratik kuralların ödünsüz uygulanacağını, hiç kimsenin hukukun üstünde olamayacağını ve hedefinin toplumsal barışı sağlamak olduğunu vurguladı.

Cumhurbaşkanlığı sırasında bile şatafat istemeyen A. Necdet SEZER'in Cumhurbaşkanlığı sırasında almış olduğu kararlar ve uygulamaları büyük takdirde karşılanıyor.

Ali ÇETİNKAYA ;
Afyonkarahisarlı Şerşifoğlu Ahmet Ağa'nın oğlu olan Ali Bey 1878 yılında Afyonkarahisar'da doğdu.İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Bu günlerdeki lider davranışları yüzünden arkadaşları o'na “Vezir Ali” demeye başladılar. Babasını küçük yaşta kaybetti. Anası Fatma Hamın çabası ile Bursa Askeri Lisesi'ne gönderildi. Oradan Harp Okulu'na geçti ve tam 20 yaşında iken, 1898 yılında teğmen rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri safına katıldı. Yüzbaşı oluncaya kadar geçen süre içerisinde Makedonya ve Arnavutluk dağlarında çetecilere karşı Osmanlı varlığını savundu. 1907 yılında Manastır'da örgütlenen “İttihat Terakki” içinde yer aldı.Hareket Ordusu ile İstanbul'a girdi. 1919'da Trablusgarp Cephesi'ne gönderildi. Burada Mustafa Kemal'in yanında bulundu. O sırada Enver Paşa da Bingazi'de idi. Balkan ve 1. Dünya Savaşlarında cephelerde savaştı. Mondros Mütarekesinin yüz kızartan sonuçları gelmeye başladığı günlerde Ayvalık'ta 172. Alayın Kumandanlığını yapıyordu. 15 Mayıs 1919'da İzmir'e asker çıkaran Yunanlılar, 28 Mayıs'ta Ayvalık'a çıkmak istediler. İstanbul'dan gelen emir, “bırakın çıksınlar!” biçiminde olmasına rağmen Ali Bey, Yunan'a ilk kurşunu atarak, mukavemeti ve böylece Milli Mücadeleyi resmen başlatıyordu. Ali Bey 1919 yılında yapılan seçim sonunda Afyonkarahisar Mebusu olarak, Osmanlı Mebusan Meclisi'ne girdi. Ancak kısa bir süre sonra İngilizler tarafından tutuklanarak, birçok vatansever aydın gibi Malta'ya sürüldü... Malta'dan kurtulup yurda döndüğünde TBMM açılmıştı ve Atatürk O'nu ve bazı arkadaşlarını bekliyordu. Doğal olarak Ali Bey'de birinci mecliste Afyonkarahisar Milletvekili olarak yerini aldı.

Ali Bey, fikir ayrılıkları dolu olan bu birinci mecliste, 1. gurupta yer aldı. 2. Mecliste Atatürk'ten yana olanların büyük çoğunluk sağlamalarında Ali Bey'in büyük payı oldu. 2. Mecliste Cumhuriyet Halk Partisi Programı ile Anayasa taslağının hazırlanmasında Kazım Karabekir, Ziya Gökalp, İsmail Canbolat, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu ve Celal Bayar ile birlikte görev aldı. Uzun yıllar Halk Partisinin Gurup Başkanlığı görevini sürdürdü... Doğudaki kürt isyanlardan sonra kurulan Ankara İstiklal Mahkemesi Başkanlığına getirildi.

16 Şubat 1934 Tarihinde Bayındırlık Bakanlığına seçildi. Ulaştırma İşlerinin Bayındırlıktan ayrılması üzerine oluşturulan Ulaştırma Bakanlığının, 3 Nisan 1939 Tarihinde İlk Bakanı oldu. Her iki Bakanlıkta da büyük işler başardı. Bir çok yabancı kuruluşun millileştirilmesini sağladı.

Memleketin demir ağlarla örülmesinde onun payı büyük oldu. Soyadı Kanunu çıkınca Atatürk ona ‘ÇETİNKAYA' soyadını verdi. Zira Ayvalıkta düşman karşısında, gerçekten Çetin bir kaya olmuştu. Sonraları, adıyla, soyadıyla Ali Bey, yurdun çeşitli yerlerinde yaşatıldı.

Ali Bey zaman zaman halkevi tarafından Afyonkarahisarda yayımlanan Taşpınar dergisine mukaleler yazdı. O arada Hans kohn tarafından yazılan ‘Türk Milliyetçiliği' adlı eseri Türkçe'ye çevirerek kitap bütünlüğünde yayımlanmasını sağladı. Aralıksız 1946 yılına kadar Afyonkarahisar Milletvekilliği yapan Ali Çetinkaya, çok partili sisteme geçilip, Demokrat Partinin seçimleri kazanması üzerine o yıl seçilemedi ve Milletvekilliği sona erdi. 21 Şubat 1949 Tarihinde İstanbul'da vefat etti. Aziz naşı Afyonkarahisar'a getirildi ve Afyonkarahisar Belediyesi tarafından Asri Mezarlık içersinde inşaa edilen Anıt Mezar'a defnedildi. Her yıl, Afyonkarahisar Valiliği tarafından düzenenlenen törenle, ölüm yıldönümlerinde anılmaktadır.

Abdurrahhim MISRİ ( Karahisari )
1 5 Yüzyıl ünlü mutasavvıflarındandır. Afyonkarahisar'da doğmuştur. Akim bir kişi olan Mevlana Alaaddin'in oğludur. Zengin bir ailenin oğlu oluşu nedeniyle iyi bir tahsil görmüş, maddi bir sorunu olmadığından, durmadan gezmiş ve yazmıştır. Doğum ve ölüm tarihleri kesinlikle bilinmemekle beraber 15. yüzyılın ilk yıllarında doğmuş ve vakfiyesini yazdırmış olduğu 1483 yılından kısa bir süre sonra öldüğü sanılmaktadır. Abdürrahim Karahisari 1437 yılında Beypazarında, Fatih'in hocası Akşemsettin'le buluşmuş bundan sonra her yerde ve her zaman birlikte görülmüşlerdir. Giderek, Akşemsettin halife olarak kendisine Abdurrahim'i tayin etmiştir. Bu iki dost, İstanbul'un fethinde, Fatih Sultan Mehmet'in yanında bulunmuşlardır. Tüm tarihçiler, birinden söz ederken, ötekinide anmışlardır. Beraberlikleri Akşemsettin'in Fatih'e küsüp İstanbul'u terkedişine değin sürmüştür. 1453 yılında İstanbul'un alınışından 1 ay sonra, Abdurrahim Afyon'a dönmüş ve en ünlü eseri olan ‘Vahdetname' yi yazmaya başlamıştır.

Abdürrahim birkaç kez evlenmiştir. Birçok da çocuğu olduğu muhakkak. Ancak, bunlardan sadece Niyaz adlı kızı bilinmektedir. Niyaz, babasının yakın dostu olan Kasım Paşa'nın oğlu olan Sofi Çelebi ile evlenmiştir. Mısri Sultan, Afyonkarahisar halkının herşeyi idi. Kent halkının tüm sorunlarını çözümlerdi. Kendi adını verdiği bir camii yaptırmış, Gedik Ahmet Paşa Medresesinde Müderrislik yapmıştı... Ölümünden sonra tüm vakviyesine kızı Niyaz mütevelli olmuştur. Bugün halk ağzında ‘Mısri Sultan Camii' adını alan, Kasım Paşa Camiinde damadı Sofi Çelebi ile yanyana yatmaktadır...

Abdürrahim'in en önemli, eseri, ‘Vahdetname' dir. Aşık Paşa'nın ‘Garipname' si tarzında ahlaki ve tasavvufi mahiyette yazılan bu mesnevi ‘Failatün, Failatün, Failün' vezninde tertip edilmiştir. 3030 beyitten ibaret olan ‘Vahdetname'nin bir nüshası Afyonkarahisar Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde bir nüshasıda İstanbul'da Üniversite kütüphanesindedir. (Tasavvuf No:253) kimi nüshalarıda kişilerde olduğu sanılmaktadır. Dinle Zat-ı Can-ı Pakdn Kadem-i Peyda Kılubdur Hakden Hamd İden Ol Zate Canı Pak Olan Kim Hilafet Buldı Anda Hak Olan dizeleri ile başlayan ‘Vahdetname' nin 1460 yılında yazıldığı şu dizelerden anlaşılmaktadır.

Çün Muin oldı vü yarı kıldı Rab

Ahır oldı bu mübarek name heb

Hicret idelden o Sultan-ı harem

Mefhar-i kevneyn me'mul-i ümem

Bil sekiz yüz dahi altmış beş idi...

Abdürrahim Karahisari'nin Vahdetname'den başka bilinen büyük eserleri şunlardır. ‘Münyetül Ebrar ve Günyetül Ahyar' ve ‘Tercümei Kasidei Bürde (manzum) ‘dir.

Eserlerin tümü Türkçe'dir. ‘Münyetül Ebrar ve Günyetül Ahyar' ın yazma bir nüshası İstanbul'da Molla Murat Kütüphanesinde, ‘Düğümlü baba' kitapları arasında 376 numarada kayıtlıdır. Bir nüshası da Ali Emiri Kütüphanesinde Reşit Efendi kitapları arasında 485 numarada kayıtlıdır. Ayrıca bir nüsha da Afyonkarahisar Gedik Ahmet Paşa Kütüphanesinde bulunmaktadır... Mısri Sultan'ın öteki eseri ‘Kasidei Bürde' nin bir nüshası İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanesinde, bir nüshası da merhum Edip Ali Bakı Hoca'nın özel Kütüphanesindedir.

Sarhoşoğlu Ömer Vehbi PAŞA ;
Vehbi Paşa Ömer Vehpi Paşa, Afyonkarahisar Ulu Camii (Bedrik) Mahallesi'nden Sarhoşoğulları'ndan Tabak Ağa'nın oğludur. İlk ve (medrese) öğrenimini memleketinde yaptıktan sonra askerliği heves ederek Harbiye'ye girdi. Harbiye okulunu birinci derecede bitirdi. Harbiye'yi 1-10. olarak bitirenlerin Kurmay Okulu'na alınması sebebiyle Kurmay Okulunu da Birincilikle bitirerek subay oldu.

Ömer Vehpi Paşa, Sivastopal savaşlarında Kurmay olarak bulundu. Sonra 1861 yıllarında Bosna-Hersekte Karadağ ayaklanmalarında görev aldı ve Bosnada evlendi. R.1312-1314 (M.1894-1896) yıllarında Tesalya Kıtası komutanı Müşhir Ethem Paşanın Lavazım Amiri (Ordonat) olarak Yunan savaşlarına katıldı. 2 yıl sonra Yani 1898-1899 yıllarında şark vilayetlerindeki ayaklanmaya karşı Serdar olarak atandı. Burada güvenliği sağlayarak başarılar kazandı. Bunun üzerinde bir üst derece ile İstanbul da Saray-ı Hümayum muhafızlığına getirildi. Genel Kurmay Başkanı oldu. 2. Abdülhamitin güvenini kazanarak bu görevinde uzun süre çalıştı. Hürriyet Devrimi (23 Temmuz 1908) olmadan az önce vefat etti. Padişah 2. Abdülhamit Han tarafından verilen bir irade ile Fatih Sultan Mehmet Han Türbesi mezarlığında, Pilevne kahramanı Gazi Osman Paşa mezarı yanına gömüldü. Ömer Vehbi Paşanın Asım, Kazım, Kamil ve Tahsin adında 4 oğlu ve 1 Kızı olmuştur. Oğullarından 3'ü babaları mesleğinde asker Tahsin Bey ise Hariciyeyi oldu. Ömer Vehbi Paşa ölümünden 6 yıl önce Karahisardaki Baba mirası evlerini 3 kardeşi Mehmet Ali, Hüseyin ve Abdullah ile Kız kardeşinin yetimlerine bağışladı. Bu sırada Karaman mahallesinde Çeşme bitişiğindeki ev kız kardeşinin yetimlerine verildi.

Ömer Vehbi Paşanın Karahisardaki Sarhoşoğlulları ailesi ‘Mayatepek' soyadını aldılar.

Prof.Kamil MİRAS ;
Büyük Kamil Miras, 1874 tarihinde Afyonkarahisar'da doğmuştur. Ahmet Efendi'nin oğlu olup, Mirasoğlu sülalesindendir. İlk ve orta öğrenimini Afyonkarahisar'da tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi'ne girmiş ve Ulum-i Aliye-i Diniyye Bölümünden mezun olmuştur. Bayezid Camiinde ders okutuyor iken, II. Meşrutiyetin ilanının müteakip yapılan şeçimlerde, Afyonkarahisar Mesubu olmuş ve Osmanlı Mebusan Meclisi'nde ilimizi temsil etmiştir.

Bir din bilgini olarak, bu alanda hizmetler yapmakta iken, 1923 yılında, Aftonkarahisar Mebusu seçilmiş ve TBMM'ne girmiştir. İkinci TBMM'nin açılışında Kur'an'dan Ayet okuyup, dua eden Kamil Miras, Ankara'nın başkent oluşu ile ilgili kanun teklifine de ilk imzayı koyanlardandır. Prof. Miras, bir dönem Mebusluk yaptıktan sonra bir daha aday olmayıp, dini ve ilmi çalışmalara yönelmiştir.

Prof. Miras, 26 Haziran 1940 tarihinde Diyanet İşleri Başkanlığı müşavirliğine atanmış, bu görevde üç yıl bulunduktan sonra, 24 Nisan 1943 tarihinde emekliye ayrılmıştır.

Miras, 30 Nisan 1957 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir. Kur'an'ı Kerim'in Türkçe'ye tercüme ve tefsir edilmesi fikrini ilk kez ortaya koyan Prof. Miras'tır.Nitekim, Mebusluğu döneminde Meclise verdiği bir kanun teklifi kabul edilmiş ve oybirliğiyle alınan bu karar gereğince Elmalılı Hamdi Yazır tarafından “ Halk Dini Kur'an Dili” adıyla hazırlanan dokuz ciltlik tefsir Diyanet İşleri Başkanlığı tarafıdan yayımlanmıştır. Bunun yanısıra Buhari Tercümesi de TBMM tarafından kabul edilmiş, bu muhteşem eserin ilk üç cildi Ahmet Naim, dokuz cildi ise Kamil Miras tarafından tercüme edilerek basılmıştır.

Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen Miras, ülkemizin yetiştirdiği en büyük muhaddislerden biridir. Beyzavı, Hazin, Medarik, İbn-i Abbas gibi ünlü eserlerle Ahkamul'l-Kur'an-ı yayına hazırlamıştır. Anılan eserlerden başka şu eserlere de imzasını koymuştur:

1- Din-i İslam Tarihi'nin Emevi ve Abbas devirlerine ait kısmı

2- Tarih-i İlm-i Fıkıh

3- Kur'an ve Tefsir Tarihi

4- Ahlak-ı Ser'iyye

5- Kur'an'ın Cem'i

6- İlm-i Kelam Tarihine Ait Tetkikler

7- Ramazan Musahabeleri

Kamil Miras'ın Talat, Emin ve Sedat adında üç erkek çocuğu dünyaya geldi. Bunlardan Talat Miras uzun yıllar Dışişleri Bakanlığı bünyesinde Büyükelçilik görevlerinde bulundu. Merhum, aynı zamanda şairdi. Bursa'daki Yeşil Camiin içindeki şadırvanda olan şu mısralar O'nundur:

“Ey Müslüman! Şu şadırvan, sanma sade bir çağlayan Tanrı'mızın rahmeti bu, su değildir ondan coşan Köyelerinden fışkıran, hüzme bir nurdan direk Gönülleri hoş etmede dökülürken süzülerek.”

Ömer Faruk ATABERK ;
1933 Yılında Afyonkarahisar'da doğdu. İlk ve Lise öğrenimini doğduğu ilde tamamladı. 1957 yılında da “İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümünden” mezun oldu. Akademi öğrenim yıllarında ‘Şark Süsleme Atölyesine' devam ederek hüsn-i hattı Mustafa Halim ÖZYAZICI'dan, Tezhip minyatürü Muhsin DEMİRONAT ve Rikkat KUNT'tan öğrendi., ayrıca Topkapı'da Prof. Dr. A. Süheyl ÜNVER'İN atölyesinde devam etti; Ressam Şeref AKDİK, Nezihe BİLGÜTAY ve Hüseyin Tahirzade BİHZAD'dan yararlandı. Necmettin OKYAY ve oğlu Sacit OKYAY'dan ebrü, cilt ve kat'ı sanatlarını öğrendi, vatani görevini Askeri Müze'de yaptı; kurulmasında emek verdi, Ankara'da Tabiat Tarihi Müzesi ve Manyas Kuş Cenneti müzelerinin kurulmasında hizmet verdi. 1991 yılında Konya Selçuk Üniversitesinden hüsn-i hat dalında sanatta yeterlik aldı. 1947 yılında almış olduğu ilk ödül sanat hayatının başlangıcı oldu. Üç kez ‘Devlet Türk Süsleme Sanatları yarışmasında birincilik ödülü alan ATABEK kuruluş, dernek ve kurumlardan almış olduğu başarı ödüllerine sahiptir. Afyon'da Mısri, Hacı Nuh, Yeşil Camii, Yarenler Camii, Ankara'da Çiğdemtepe Camii kubbe, kuşak, mihrap ve kapı üzerinde hat sanatına ait, Antalya Hotel Arinnada da kalemişi Kubbe tezyinatı, mimari yapılarda yer alan eserleridir. Hüsn-i hat, tezhip ve minyatür dalında çok sayıda kişisel sergi açmış (Yurt içi ve yurt dışında), kırktan fazla karma sergilere katılmıştır. Fakültede öğrenim görevlisi iken Kültür Bakanlığı'nın isteği üzerine usta sanatçı yetiştirme görevini üstlenmiş, Turkuaz Sanat Merkezinde de minyatür hocalığı yapmıştır. Atabek'in en önemli sanat özelliği aynen tekrar ve taklit etmekten kaçınmasıdır.

Geleneksel sanatımızın asaletini koruyarak onlara yeni boyutlar getirmiştir, yeni ufuklar açmış bu konuda çok başarılı olmuştur.

Yetiştirmiş olduğu usta sanatçılar Atabek'in açmış olduğu bu yolu benimseyerek severek ve ilhamlarını ondan alarak yapmış oldukları özgün çalışmalarıyla Atabek tarzı bir ekol haline gelmiştir.

Ömer Faruk Atabek 20.12.1999 yılında Ankara'da vefat etmiştir. Arzusu üzerine Afyon'daki Aile Kabristanı'na defnedilmiştir .

Prof. Dr.Mazhar Paşa ;
Doktor olarak memleketimizin de ve Avrupa'da ün salmış seçkin insanlarımızdan biridir. H.1261 (M.1845) yılında Afyonkarahisar'da doğmuştur.Babası Refik Binbaşı emeklisi Süleyman Efendi'dir. Süleyman Efendi, oğlunun doğumundan 5 yıl önce (1840) Harbiyede öğrenci iken Babası Bayatlı Hamza oğlu Hacı Ali ölmüş ve mirası bir yedd-i emine teslim edilmiş olması nedeni ile Mazhar Paşa soyunun Bayat bucağın'dan olduğu anlaşılmaktadır. Süleyman Efendi Karahisarda ölmüştür. Mazhar Paşa İlk ve Orta Öğrenimini Memleketimizde yaptıktan sonra Tıbbıye'ye gitmiş ve H.1285 (M.1869) ‘de Yüzbaşı olarak Tıbbıyeyi bitirmiş, H.1287 (M.1871)'de fen-cerrahi öğrenimi için Fransa'ya gönderildiğinde memleketimizde teşrih (anatomi) ilimin yetersiz olduğunu bildiği için teşrih (anatomi) profesörü Sappely ‘den ders almaya başlamış ve kısa bir sürede sınıf 2. si olarak diploma almayı başarmıştır.

Paristen döndükten sonra Karadağ ve Sırp Muharebelerinde doktor olarak Semiceye gönderilmiş, savaş sonunda ise İstanbul'a dönmüştür.

İstanbulda Tıp okulunda teşrih (anatomi) ilmi üzerine Yardımcı Muallim, biraz sonrada Muallim olmuştur. ( H.1295, M.1879)

Doktor Mazhar Paşa gece gündüz durmadan çalışarak ‘Külliyat-ı Teşrih (Anatomi) adıyla iki cilt olarak A.Jamin den çevrilen, daha sonra ‘Renkli Teşrih Atlası' (Anatomi Atlası), 7 cilt olarak ‘Teşrih-i Topografı (Anatomi Topograf Yazısı' ile son olarak ‘Mebhas-ul Asab (Asab-Sinir İlmi) adlı eserlerini bizlere kazandırmıştır. Yarım yüzyıla yakın hocalığı sırasında büyük hizmetlerde bulunmuş ve ‘Lugat-ı Tab (Tıp Sözlüğü) hazırlanmasına yardımcı olmuş ve yol göstermiştir.

Bir ara ‘Mekatibi Askeriye Nezareti' Nazır Vekilliğine atanan Ord. Prof. Dr. Hasan Mazhar Paşa ilk tıp akademisinin kurucusu olarak da tıp tarihine adına yazdırmıştır. Modern Anatomi Tedrisatını yerleşmesini sağlayan da O dur.

İyi huylu, güleryüzlü, şen ve musıki hayranıdır. Çok güzel kanun çalıp, kemandan hoşlanan biridir. Ferikliye (Korgenaralliğe) kadar yükselmiş ve emekli olmuştur. Emeklilikte de yine ders vermeyi sürdürmüş olup, 30 Aralık 1920'de yılı sonunda hayata gözlerini yummuştur. Karacaahmet mezarlığına gömülmüştür.

İsmail Şükrü Hoca ;

Afyonkarahisar'ın ünlü müderrislerinden İzzet Efendi'nin oğlu olan İsmail Şükrü 1874 yılında Afyonkarahisar'da dünyaya geldi. Türk Kurtuluş Savaşı'nın en kahraman simalardan biridir. Oluşturduğu Alay'a kumandanlık etmiş ve Dumlupınar'da Yunan harekatını dokuz ay durdurarak ordumuzun hazırlanmasına imkan sağlamıştır. Bu büyük kahramanlıklardan dolayı Alayına “ Çelikalay” adı verilmiş ve bu ad, Soyadı Kanunun'nun çıkmasından sonra O'nun soyadı olmuştur. Ayrıca kırmızı-yeşil kurdelalı İstiklal Madalyası ile taltif edilmiştir. Bilindiği üzere Kurtuluş Savaşı'nda cephede kahramanlık gösterenlere kırmızı, cephe gerisinde yararlı olanlara yeşil kurdelalı madalya veriliyordu. Hem cephede, hem de cephe gerisinde yararlı olanlara ise kırmızı-yeşil kurdelalı verilmiştir ki, böyle madalya alanların başında İsmail Şükrü Hoca gelmektedir.

Şükrü Hoca Afyonkarahisar'da vaizlık ederken birinci TBMM'ne Afyonkarahisar Milletvekili olarak katıldı. Mecliste büyük bir rekorun sahibi olan Hoca, birinci meclisin üç yıl dört aylık döneminde tam 103 soru önergesi vermiştir. Çok güçlü bir hatip, gerçek bir alim olan Şükrü Hoca, inandığı prensiplere hayatı boyunca bağlı kalmıştır. “Hilafetin Kaldırılması'na” karşı çıkmış, bu husustaki önergenin görüşülmesinden 8 gün önce “Hilafet-i İslamiye ve Büyük Millet Meclisi” adıyla bir broşür yayımlamıştır. Bu broşür Mecliste büyük gürültülere sebep olmuş karşı görüşte olanlardan Siir Mebusu Hoca Halil Hulki, Muş mebusu Hoca Elhac İlyas Sami ve Antalya Mebusu Hoca Rasih (Kaplan) Şükrü Hoca aleyhinde “Hakimiyet-i Milliye ve Hilafet-i İslamiyye” adıyla cevabi bir broşür neşretmişlerdir. Doğal olarak Şükrü Hoca, ikinci meclise giremedi. Çeşitli cemiyetlerde, bu arada “Büyük Doğu”da inandıklarını yazmaktan ve söylemekten sakınmadı.

Yeni bir Hac dönüşü, 25 Aralık 1950 tarihinde vefat etti.

Bayatlı Yrb. Arif Bey ;
Afyon çevresinde Milli Direnişin öncülerinden olan ve milli mücadelenin en buhranlı günlerinde iç isyanların bastırılmasında büyük emeği geçen Arif Bey 1875'de Harput'ta doğdu. Binbaşı Osman Bey'in oğludur. 1883'te Harp Okuluna girerek 1895'te subay çıktı. Sicil numarası 1311-C piyade 27'dir. Balkan Harbinde 32. Alayın 1. Tabur Komutanı olarak görev yaptı. 1. Dünya Savaşında 12 Alay Komutanı olarak Çanakkale'de Arıburnu'nun sol cenabında görev yaptı. Daha sonra 12. Alayla Diyarbakır ve Bitlis'te bulundu. Yarbay rütbesi ile İzmir Merkez Komutanlığına atandı. Yunanlıların İzmir'e çıkışında düşmana karşı il direnişi başlatan odur. İzmir'in işgali üzerine yalnız olarak Bursa'ya kaçtı. Yanına birkaç subay ve er alarak kıyafetini de değiştirerek Seyit Gaziye geldi. Arif Bey bu yörede bir taraftan da asker toplamaya başladı. İstanbul Hükümeti Arif Bey'in yok edilmesi için harekete geçti. Yrb. Arif Bey komutasında oluşturulan askeri güce ‘Karakeçili Milli Alayı denmektedir. ‘1. ve 2. Bozkır ayaklanmalarının bastırılmasında büyük rol oynayan Karakeçili Milli Alayı daha sonra Bolu Düzce ayaklanmalarının bastırılmasında da fevkalede yararlıklar gösterdi. Fakat Alayın kahraman komutanı Arif Bey 11-12 Mayıs 1920 gecesi Kızılcahamam'da çadırında uyurken bir mevzer kurşunu ile öldürüldü. Arif Bey'in Bayat'taki aile lakabı Hacı Mustafa oğullarıdır. 2 defa evlenmiştir.

1. Eşi Ferik (Ömer Lütfi Paşanın) kızıdır. Bu evlilikten kızı Kaderiye Hanım (Alpsan) ve oğlu Lütfe Bey (Emekli Albay Lütfe Güngör) dünyaya gelmişlerdir. Kaderiye Hanım İstanbul da Lütfe Bey İzmir'de oturmaktadırlar. 2. Hanımı Diyarbakır'ladır. Çok yakın bir süre önce yüz yaşında öldü. Bundan da Zekiye Cahide isimli iki kızı vardı.

 

[PaSikA]

Afyonkarahisar Resimleri