Uzman SühaN
Administrator
Yüzümde ve vücudumda aşırı tüylenme var hangi doktora gitmeliyim?
bu konu;kadınlarda tüylenme sorunu,tüylenme sorunu için hangi doktora gidilmeli hakkında bilgiler vermektedir
Hirşutizm, erkeklik hormonunun artması ile meydana gelen kadınlarda normal dışı tüylenme demektir.
Bu tüylenme daha ziyade yüz, göğüs, sırt, alt karın ve uylukların üst kısmında koyu kılların artması şeklindedir.Tüylenme birçok nedene bağlı gelişebilir.Tüylenme şikayetiniz olduğunda özellikle adet düzensizlikleri de varsa bunun jinekolojik olma olasılığı daha yüksektir.Eğer, jinekolojik kökenli hormonal bir sebep bulunamazsa diğer hormonal bozukluklarla ilgili olarak Endokrinoloji ile ve gerekirse Cildiye ile konsülte edilebilir.Tüylenmeye karşı hangi doktora gitmeliyim hakkındaki tüm detayları konumuzda bulabilirsiniz
Normalden fazla tüylenme esas olarak 2 şekilde olabilir. Normalde kadın vücudunda erkek tipi olmayan kıllardaki genel artışa hipertrikozis adı verilirken erkek tipi tüylenmeye hirsutism deniripertrikoziste örneğin kollarda olan ancak kadınlarda genellikle daha ince ve açık renk olan kılların artması ve renginin koyulaşması söz konusudur. Hirsutism yani erkek tipi kıllanmada ise kadınlarda normalde görülmeyen lokalizasyonlarda, örneğin çenede, meme çevresinde ve göğüs aralarında, göbek altında orta hatta ve uylukların iç kısımlarındaki kıllarda sertleşme, kalınlaşma ve renklerinde koyulaşma olur. Hipertrikozis genellikle ailesel yatkınlık gösterir. Hirsutismus ise daha çok erkeklik hormonları olarak bilinen ve kadınlarda düşük düzeylerde bulunan androjenlerin kanda artışına veya kanda normal olsa bile kıl foliküllerinin androjenlere olan duyarlılığında artışa bağlıdır.
Kıl follikülllerin sayısı genetik özelliklerle belirlenir. Aslında avuç içi ve ayak tabanı dışında bütün deride bulunur, ancak bunların büyük kısmı çok ince ve açık renkli olduğundan rahatsızlık vermez. Kıl gelişimi döngüsel bir patern izler. Gelişme, dinlenme ve dökülme evreleri vardır. Tüm vücuttaki kıllar için bu döngü söz konusudur ancak kıl folikülünün yerine göre bu döngülerin uzunluğu farklılık gösterir. Örneğin, ön koldaki kıl foliküllerinin döngüsü çok yavaştır ve bize hiç uzamıyorlarmış gibi gelir. Buna karşın saçlarda bu döngü daha hızlıdır. Saçlardaki bazı kıl folikülleri gelişme, bazıları dinlenme bazıları da dökülme evresindedir. Zamanı gelen dökülmekte ama yenileri hızla büyüdüğü için saç sürekli uzuyor gibi davranır. Bütün foliküller eş zamanlı davrandığında dökülme izlenir. Böyle bir durum gebelikte veya emzirme döneminde geçici olarak ortaya çıkabilir. Hormonların etkisiyle bütün foliküllerde senkronizasyon (eş zamanlılık) olduğundan hasta saçlarının hızla döküldüğünü görür ve panikler ancak bu durum geçicidir.Tüylenmenin (hirsutismus) sebepleri nelerdir?
Hirsutismus öncelikle hormon salgılayan (endokrin) organlardaki anormalliklere bağlı olarak oluşabilir. Bu organlar; yumurtalık (over), böbrek üstü bezi (adrenal) ve hipofiz bezidir.
Yumurtalık kaynaklı hirsutism sebepleri arasında en sık görülen polikistik over sendromu’dur (detaylı bilgi için bakınız polikistik oversendromu). Bunun dışında hipertekozis denilen bir durumda da yumurtalıklardan aşırı androjen salgısı sonucu tüylenmede artış olabilir. Bu hastalarda tüylenme yanında ses kalınlaşması, büyük dudakların normalden fazla büyümesi gibi erkeksi yönde (virilizan) değişiklikler de olabilir. Ayrıca, yumurtalık kökenli androjen hormonu salgılabilen tümörler de hirsutismusa neden olabilir.
Böbrek üstü bezi kaynaklı hirsutismus sebepleri ise konjenital adrenal hiperplazi, Cushing sendromu ve yine androjen salgılayan böbrek üstü bezi tümör’leridir. Konjenital adrenal hiperplazi, hormon yapımı sırasında görev yapan bazı enzimlerin genetik olarak vücutta bulunmaması veya normalden az bulunması sonucu hormon yapım yolunun daha çok androjen hormon yapımına eğilim göstermesi sonucu olur. Cushing sendromu ise esas olarak vücutta herhangi bir nedenle kortizon hormonunun aşırı salgılanmasıdır. Kortizol artışı ve obesite ile birlikte kas güçsüzlüğü, deride incelme, potasyum eksikliği, hipertansiyon, diyabet ve hirsutism ile karakterize bir hastalıktır. Bazen dışarıdan aşırı verilen kortizona bağlı olarak da oluşabilir.
Hipofiz bezi kaynaklı hirsutismus nedenleri arasında Cushing hastalığı ve prolaktinoma bulunur. Hipofiz bezinden kortizon yapımını uyaran hormonun (ACTH) aşırı salgılanması da böbrek üstü bezinden kortizon salgılanmasını artırarak Cushing sendromunun bir alt grubu olan Cushing hastalığı’na neden olur. Ayrıca, prolaktin hormonunun aşırı salgılanmasına yol açan prolaktinoma denilen hipofiz tümörleri de indirekt olarak yumurtlama sorunu oluşturarak veya direkt yolla androjen yapımını artırarak tüylenmede artışa neden olabilir.
Aşırı tüylenmenin bir diğer sebebi de hastanın aldığı ilaçlardır. Bazı ilaçlar örneğin endometriozis tedavisinde kullanılan danazol isimli ilaç, ayrıca androjen içeren çeşitli ilaçlar kadında kullanıldığında tüylenme sebebi olabilir. Bazı hormonal doğum kontrol ilaçları da (progesteron içeren) tüylenmede artışa neden olur. Sık sorulan sorulardan biri doğum kontrol haplarının tüylenme yapıp yapmadığıdır. Doğum kontrol hapları ilk kullanıma sunulduğunda içeriklerindeki progesteronun androjenik özellikleri de olduğundan tüylenme şikayetine yol açabilmekteydi. Ancak, yeni jenerasyon doğum kontrol haplarında androjenik özellikler taşıyan progesteron hormonu kullanılmadığından bu risk yoktur. Hatta, hirsutismusa yol açan polikistik over sendromunda tedavi alternatiflerinden biri de doğum kontrol haplarıdır.
Son olarak, bazı hastalarda hirsutismusun sebebi saptanamaz. İdiopatik hirsutismus olarak gruplandırılan bu hastalarda herhangi bir ilaç kullanımı öyküsü olmadığı gibi kanda androjen düzeyleri de normaldir. Bunlarda artmış tüylenmenin sebebinin kıl foliküllerinin androjen hormonlara duyarlılığının fazla olmasıdır.
Hirşutizm, erkeklik hormonunun artması ile meydana gelen kadınlarda normal dışı tüylenme demektir.
Bu tüylenme daha ziyade yüz, göğüs, sırt, alt karın ve uylukların üst kısmında koyu kılların artması şeklindedir.Tüylenme birçok nedene bağlı gelişebilir.Tüylenme şikayetiniz olduğunda özellikle adet düzensizlikleri de varsa bunun jinekolojik olma olasılığı daha yüksektir.Eğer, jinekolojik kökenli hormonal bir sebep bulunamazsa diğer hormonal bozukluklarla ilgili olarak Endokrinoloji ile ve gerekirse Cildiye ile konsülte edilebilir.Tüylenmeye karşı hangi doktora gitmeliyim hakkındaki tüm detayları konumuzda bulabilirsiniz
Normalden fazla tüylenme esas olarak 2 şekilde olabilir. Normalde kadın vücudunda erkek tipi olmayan kıllardaki genel artışa hipertrikozis adı verilirken erkek tipi tüylenmeye hirsutism deniripertrikoziste örneğin kollarda olan ancak kadınlarda genellikle daha ince ve açık renk olan kılların artması ve renginin koyulaşması söz konusudur. Hirsutism yani erkek tipi kıllanmada ise kadınlarda normalde görülmeyen lokalizasyonlarda, örneğin çenede, meme çevresinde ve göğüs aralarında, göbek altında orta hatta ve uylukların iç kısımlarındaki kıllarda sertleşme, kalınlaşma ve renklerinde koyulaşma olur. Hipertrikozis genellikle ailesel yatkınlık gösterir. Hirsutismus ise daha çok erkeklik hormonları olarak bilinen ve kadınlarda düşük düzeylerde bulunan androjenlerin kanda artışına veya kanda normal olsa bile kıl foliküllerinin androjenlere olan duyarlılığında artışa bağlıdır.
Kıl follikülllerin sayısı genetik özelliklerle belirlenir. Aslında avuç içi ve ayak tabanı dışında bütün deride bulunur, ancak bunların büyük kısmı çok ince ve açık renkli olduğundan rahatsızlık vermez. Kıl gelişimi döngüsel bir patern izler. Gelişme, dinlenme ve dökülme evreleri vardır. Tüm vücuttaki kıllar için bu döngü söz konusudur ancak kıl folikülünün yerine göre bu döngülerin uzunluğu farklılık gösterir. Örneğin, ön koldaki kıl foliküllerinin döngüsü çok yavaştır ve bize hiç uzamıyorlarmış gibi gelir. Buna karşın saçlarda bu döngü daha hızlıdır. Saçlardaki bazı kıl folikülleri gelişme, bazıları dinlenme bazıları da dökülme evresindedir. Zamanı gelen dökülmekte ama yenileri hızla büyüdüğü için saç sürekli uzuyor gibi davranır. Bütün foliküller eş zamanlı davrandığında dökülme izlenir. Böyle bir durum gebelikte veya emzirme döneminde geçici olarak ortaya çıkabilir. Hormonların etkisiyle bütün foliküllerde senkronizasyon (eş zamanlılık) olduğundan hasta saçlarının hızla döküldüğünü görür ve panikler ancak bu durum geçicidir.Tüylenmenin (hirsutismus) sebepleri nelerdir?
Hirsutismus öncelikle hormon salgılayan (endokrin) organlardaki anormalliklere bağlı olarak oluşabilir. Bu organlar; yumurtalık (over), böbrek üstü bezi (adrenal) ve hipofiz bezidir.
Yumurtalık kaynaklı hirsutism sebepleri arasında en sık görülen polikistik over sendromu’dur (detaylı bilgi için bakınız polikistik oversendromu). Bunun dışında hipertekozis denilen bir durumda da yumurtalıklardan aşırı androjen salgısı sonucu tüylenmede artış olabilir. Bu hastalarda tüylenme yanında ses kalınlaşması, büyük dudakların normalden fazla büyümesi gibi erkeksi yönde (virilizan) değişiklikler de olabilir. Ayrıca, yumurtalık kökenli androjen hormonu salgılabilen tümörler de hirsutismusa neden olabilir.
Böbrek üstü bezi kaynaklı hirsutismus sebepleri ise konjenital adrenal hiperplazi, Cushing sendromu ve yine androjen salgılayan böbrek üstü bezi tümör’leridir. Konjenital adrenal hiperplazi, hormon yapımı sırasında görev yapan bazı enzimlerin genetik olarak vücutta bulunmaması veya normalden az bulunması sonucu hormon yapım yolunun daha çok androjen hormon yapımına eğilim göstermesi sonucu olur. Cushing sendromu ise esas olarak vücutta herhangi bir nedenle kortizon hormonunun aşırı salgılanmasıdır. Kortizol artışı ve obesite ile birlikte kas güçsüzlüğü, deride incelme, potasyum eksikliği, hipertansiyon, diyabet ve hirsutism ile karakterize bir hastalıktır. Bazen dışarıdan aşırı verilen kortizona bağlı olarak da oluşabilir.
Hipofiz bezi kaynaklı hirsutismus nedenleri arasında Cushing hastalığı ve prolaktinoma bulunur. Hipofiz bezinden kortizon yapımını uyaran hormonun (ACTH) aşırı salgılanması da böbrek üstü bezinden kortizon salgılanmasını artırarak Cushing sendromunun bir alt grubu olan Cushing hastalığı’na neden olur. Ayrıca, prolaktin hormonunun aşırı salgılanmasına yol açan prolaktinoma denilen hipofiz tümörleri de indirekt olarak yumurtlama sorunu oluşturarak veya direkt yolla androjen yapımını artırarak tüylenmede artışa neden olabilir.
Aşırı tüylenmenin bir diğer sebebi de hastanın aldığı ilaçlardır. Bazı ilaçlar örneğin endometriozis tedavisinde kullanılan danazol isimli ilaç, ayrıca androjen içeren çeşitli ilaçlar kadında kullanıldığında tüylenme sebebi olabilir. Bazı hormonal doğum kontrol ilaçları da (progesteron içeren) tüylenmede artışa neden olur. Sık sorulan sorulardan biri doğum kontrol haplarının tüylenme yapıp yapmadığıdır. Doğum kontrol hapları ilk kullanıma sunulduğunda içeriklerindeki progesteronun androjenik özellikleri de olduğundan tüylenme şikayetine yol açabilmekteydi. Ancak, yeni jenerasyon doğum kontrol haplarında androjenik özellikler taşıyan progesteron hormonu kullanılmadığından bu risk yoktur. Hatta, hirsutismusa yol açan polikistik over sendromunda tedavi alternatiflerinden biri de doğum kontrol haplarıdır.
Son olarak, bazı hastalarda hirsutismusun sebebi saptanamaz. İdiopatik hirsutismus olarak gruplandırılan bu hastalarda herhangi bir ilaç kullanımı öyküsü olmadığı gibi kanda androjen düzeyleri de normaldir. Bunlarda artmış tüylenmenin sebebinin kıl foliküllerinin androjen hormonlara duyarlılığının fazla olmasıdır.
