Uzman SühaN
Administrator
Tükenmişlik Sendromu Nedir?
Değişen hayat koşulları ile beraber insanların yaşadığı hastalıklar ve sağlık problemlerinde de önemli farklılıklar olmuştur. Bir insanın çalışamayacak kadar verimsiz hissedip, yataklara düşmesi için illa ki grip, nezle gibi gözle görülür bir hastalık geçirmesi gerekmez.
Bazı hastalıklar vardır ki, kişinin kendi içinden gelir; daha tarifini, sebebini bilemezken kendini çok ciddi bir sağlık sorununun içerisinde bulmaktadır.
Bu psikolojik rahatsızlıklardan biri de, dünyada son yıllarda adı sıkça duyulan tükenmişlik sendromudur.
Kişinin kendini aşırı yorgun, mutsuz, hiçbir şeye yetemediğini hissetmesine neden olan bu sorun iş, aile ve özel olmak üzere tüm hayatı olumsuz bir şekilde etkilemektedir.
Tükenmişlik sendromu yaşayan bir kişi bunu, duygusal çöküş, umutsuzluk, duyarsızlaşma ve en önemlisi azalmış başarma motivasyonu şeklinde yaşamaktadır. Bu motivasyon, ilgi, istek kayıpları ise beraberinde genel bir enerji kaybı ve yorgunluk hissi de getirmektedir.
Asıl olarak tükenmişlik sendromu; kişinin kendine çok fazla zaman ayıramamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Psikolojik olarak sağlığı etkileyen bu rahatsızlıkta kişi, çok fazla yorgun, halsiz ve mutsuz hisseder. İşten kaynaklı ortaya çıkabilen bu hastalık aynı zamanda kişinin aile ilişkilerini de olumsuz yönde etkileyebilir, hatta bazı hastaların bir süre bulunduğu ortamdan uzaklaştığı görülür. İşte bu sürecin oluşum ve gelişim dönemi tükenmişlik sendromu olarak adlandırılır. Tükenmişlik sendromu bir çeşit depresyon olarak da tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlığın en etkili çözüm yolu ise kişinin kendisine daha çok zaman ayırmasından geçer.
Tükenmişlik sendromu herhangi bir mesleğe bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olarak algılanmamalıdır. Bunun yerine bu rahatsızlığın aşırı stresli çalışma koşullarında olan kişilerce daha fazla yaşandığı görülür. Genel olarak hastalığın nedenlerine bakıldığında:
Aşırı hırslı kişilerde ortaya çıkar.
Kişi çalıştığı ortamda kendini gerekli hissetmiyorsa ortaya çıkar.
Kişinin çalıştığı yerde değer gördüğünü düşünmemesi halinde ortaya çıkar.
Aşırı yorgunluk durumunda ortaya çıkar.
Bitmeyen çalışma saatleri sonucunda ortaya çıkar.
Yetersiz ve düzensiz istirahat durumlarında ortaya çıkar.
Kişi bulunduğu ortamın ya da çalıştığı işin monoton olduğunu düşünüyorsa görülebilir.
Kişi mesleğini sevmiyorsa ortaya çıkar.
Kişi çalışma ortamından memnun değilse ortaya çıkar.
Kişi hak ettiği ve verdiği emeğin karşılığını alamıyorsa ortaya çıkar.
Kişi aşırı rekabetçi bir ortamda çalışıyorsa ya da kendini sürekli başkalarıyla rekabet halinde görüyorsa ortaya çıkar.
Tükenmişlik sendromu yukarıdaki nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Hastalık 4 evrede kendini göstermektedir. Bunlar:
Birinci evrede kişi çok fazla idealist bir kişilik yapısına sahiptir. Karşılaştığı tüm zorlukları bu şekilde atlatabileceğine inanır ve buna bağlı olarak da her zorlukta kapasitesini daha fazla kullanmaya çalışır. Bu yüzden de hırs artar, yorgunluk üst seviyelere ulaşır. Sürekli kendinden ve kendine ayıracağı zamandan ödün veren kişi daha hastalığı fark etmeden ilerlemesine neden olur. Beklentilerin yükseltilmesi, yaşanacak hayal kırıklıklarının da yükseldiği anlamına gelir.
İkinci evrede ise bir umutsuzluk hâkim olmaya başlamıştır. Kişi yaptığı çalışmaların işe yaramadığını görür ve eskiden önemsemediği küçük ayrıntılara takılmaya başlar. Bu evrede kişi 1.evrenin aksine daha az çalışma isteğine sahiptir.
Üçüncü evre tamamen engellenmişlik evresidir. Kişi her ne kadar ortama uyum sağlamaya çalışsa da bunu başaramaz ve kendinden ödün vermeye başlar. Kendini neredeyse dünyadan soyutlayacaktır. Kendini olabildiğince her şeyden geri çeker. Ani öfke krizleri, iştah bozuklukları ortaya çıkabilir.
Dördüncü ve son evrede ise kişi artık duyarsız ve donuktur. Oluşan olaylar ondan bağımsızdır ve herhangi bir tepki vermemektedir.
Bazı hastalıklar vardır ki, kişinin kendi içinden gelir; daha tarifini, sebebini bilemezken kendini çok ciddi bir sağlık sorununun içerisinde bulmaktadır.
Bu psikolojik rahatsızlıklardan biri de, dünyada son yıllarda adı sıkça duyulan tükenmişlik sendromudur.
Kişinin kendini aşırı yorgun, mutsuz, hiçbir şeye yetemediğini hissetmesine neden olan bu sorun iş, aile ve özel olmak üzere tüm hayatı olumsuz bir şekilde etkilemektedir.
Tükenmişlik sendromu yaşayan bir kişi bunu, duygusal çöküş, umutsuzluk, duyarsızlaşma ve en önemlisi azalmış başarma motivasyonu şeklinde yaşamaktadır. Bu motivasyon, ilgi, istek kayıpları ise beraberinde genel bir enerji kaybı ve yorgunluk hissi de getirmektedir.
Asıl olarak tükenmişlik sendromu; kişinin kendine çok fazla zaman ayıramamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Psikolojik olarak sağlığı etkileyen bu rahatsızlıkta kişi, çok fazla yorgun, halsiz ve mutsuz hisseder. İşten kaynaklı ortaya çıkabilen bu hastalık aynı zamanda kişinin aile ilişkilerini de olumsuz yönde etkileyebilir, hatta bazı hastaların bir süre bulunduğu ortamdan uzaklaştığı görülür. İşte bu sürecin oluşum ve gelişim dönemi tükenmişlik sendromu olarak adlandırılır. Tükenmişlik sendromu bir çeşit depresyon olarak da tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlığın en etkili çözüm yolu ise kişinin kendisine daha çok zaman ayırmasından geçer.
Tükenmişlik sendromu herhangi bir mesleğe bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olarak algılanmamalıdır. Bunun yerine bu rahatsızlığın aşırı stresli çalışma koşullarında olan kişilerce daha fazla yaşandığı görülür. Genel olarak hastalığın nedenlerine bakıldığında:
Aşırı hırslı kişilerde ortaya çıkar.
Kişi çalıştığı ortamda kendini gerekli hissetmiyorsa ortaya çıkar.
Kişinin çalıştığı yerde değer gördüğünü düşünmemesi halinde ortaya çıkar.
Aşırı yorgunluk durumunda ortaya çıkar.
Bitmeyen çalışma saatleri sonucunda ortaya çıkar.
Yetersiz ve düzensiz istirahat durumlarında ortaya çıkar.
Kişi bulunduğu ortamın ya da çalıştığı işin monoton olduğunu düşünüyorsa görülebilir.
Kişi mesleğini sevmiyorsa ortaya çıkar.
Kişi çalışma ortamından memnun değilse ortaya çıkar.
Kişi hak ettiği ve verdiği emeğin karşılığını alamıyorsa ortaya çıkar.
Kişi aşırı rekabetçi bir ortamda çalışıyorsa ya da kendini sürekli başkalarıyla rekabet halinde görüyorsa ortaya çıkar.
Tükenmişlik sendromu yukarıdaki nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Hastalık 4 evrede kendini göstermektedir. Bunlar:
Birinci evrede kişi çok fazla idealist bir kişilik yapısına sahiptir. Karşılaştığı tüm zorlukları bu şekilde atlatabileceğine inanır ve buna bağlı olarak da her zorlukta kapasitesini daha fazla kullanmaya çalışır. Bu yüzden de hırs artar, yorgunluk üst seviyelere ulaşır. Sürekli kendinden ve kendine ayıracağı zamandan ödün veren kişi daha hastalığı fark etmeden ilerlemesine neden olur. Beklentilerin yükseltilmesi, yaşanacak hayal kırıklıklarının da yükseldiği anlamına gelir.
İkinci evrede ise bir umutsuzluk hâkim olmaya başlamıştır. Kişi yaptığı çalışmaların işe yaramadığını görür ve eskiden önemsemediği küçük ayrıntılara takılmaya başlar. Bu evrede kişi 1.evrenin aksine daha az çalışma isteğine sahiptir.
Üçüncü evre tamamen engellenmişlik evresidir. Kişi her ne kadar ortama uyum sağlamaya çalışsa da bunu başaramaz ve kendinden ödün vermeye başlar. Kendini neredeyse dünyadan soyutlayacaktır. Kendini olabildiğince her şeyden geri çeker. Ani öfke krizleri, iştah bozuklukları ortaya çıkabilir.
Dördüncü ve son evrede ise kişi artık duyarsız ve donuktur. Oluşan olaylar ondan bağımsızdır ve herhangi bir tepki vermemektedir.
