Uzman SühaN
Administrator
Tracy Hogg ve uyku rutini nedir?
Tracy Hogg, uzun yıllar uyku sorunu yaşayan bebekler yardım etmiş bir bebek hemşiresidir. Bu tecrübelere dayanarak kurduğu uyku eğitimi sistemini anlatan kitabı dünyada milyonlarca kopya satmıştır. Hogg, kendi sistemini ağlatma metodu ile çocukların asla ağlatılmamasını tavsiye eden doğal ebeveyinlik arasında kalan bir metod olarak tanımlar. Hogg’un uyku eğitimi sistemi günlük rutinlere dayanır.
Rutin nedir nasıl uygulanır ?
Tracy Hogg bebeklerin ilk haftalardan itibaren, uyku ve beslenme konularında belirli bir düzene ihtiyaç duyduklarını söyler. Ancak program kelimesini kullanmaz, çünkü Hogg’un önerdiği düzen bebeğin ihtiyaçlarına göre ayarlanır, ama yine de bir kaos değil düzen vardır. Örneğin; bebeğinizi ikinci uykusuna her gün 13’te yatırmak yerine, ilk uykusundan kalkma saati ve ilk uykusunun süresine göre ikinci uykunun saatine karar verirsiniz. İlk uykusunu 45 dakika uyuyan 5 aylık bir bebeğin ikinci uykuya yatma saatiyle 1.5 saat uyuyan arasında büyük fark olacaktır.
Eğer her ikisi de aynı saatte yatırılırsa kısa uyuyan yorgunluktan dalamaz, ya da dalsa da çok çabuk uyanır. Bilinenin aksine uykusunu alamamış bebekler daha kısa ve zor uyur.Rutin oluştururken nelere dikkat ederiz ?
– Çocuğun ayına uygun uyanıklık süresini iyi bilin,bu size rehber olacaktır. (Aşağıda linkini bulabilirsiniz)- Çocuğun ayına uygun toplma uyku süresi de gece gündüz uykusunu ayarlamak için bilmek gerekir. (Aşağıda linkini bulabilirsiniz)
– Çocuğun uyku işaretlerini çok iyi okuyun. Çocuk ikinci kez esniyorsa genelde uykuya yatırmaya geç kalmışsınızdır
– Kısa uyuyan çocuğa daha kısa uyanıklık süresi uzun uyuyana daha uzun uyanıklık süresi tanıyın.
– Sabah uyanıklık süresini öğleden sonraya göre daha kısa tutun ( Öğleden sonra 4 saat ayakta kalan çocuk sabah ile öğle uykusu arasında 3 saat uyanık kalabilir.)
– Bebekleri sabah uyanma saatlerinden ayına göre en az 11-12 saat önce yatırın. (Sabah 6’da kalkan bir bebek, akşam en geç 6.5’ta uyumuş olmalıdır) Geç yatan çocuk geç kalkmaz. Özellikle de 1 yaşından önce.
-Akşam ve gündüz uykularına yatmadan önce hergün uygulayacağınız uyku rutinleri oluşturun. Kısa ve uygulanabilir olsun. Gece ve gündüz için farklı olmalı. Gece için banyo, pijama, süt iyi bir rutin olabilir. Gündüz için ytmadan önce çalınan hep aynı müzik ve emzik olabilir.
– İlk haftalardan sonra çocukların gündüz 1.5 / 2 saatten daha uzun kensintisiz uyumasına izin vermeyin. Uyuyan çocuğu uyandırın.
– Gece uyumaz diye uykusu gelen 8 aydan küçük çocuğu akşam üstü ayakta tutmaya çalışmayın. Öğleden sonra şekerlemesi (35-45 dakika) gece uykusuna zarar vermez faydası olur.
– Çocuk büyüdükçe uyku sayısını azaltmak konusunda ona yardımcı olun. Birden 3 uykudan 2 uykuya düşmeyin. Önce yavaş yavaş (çocuğa göre 5-10 dakika) iki uyku arasında uyanık kaldığı süreyi uzatın. Uyku sayısının azaldığı ilk haftalarda gerekiyorsa akşam uykusunu öne alın.
– Uykuya yatmadan en az 30 dakika önce çocuğu aşırı aktivite, ses ve kalabalık olan ortamdan çıkarın, sakin tutun.
Uyku rutinine nasıl başlarım ?
– 1-2 gününüzü şu sorulara yanıt verecek şekilde not alın. Kaçta yattı, kaçta kalktı, gece kaç kere hangi saatlerde kalktı, kaçta yedi, uyanıkken hangi aktiviteleri yaptı, uykuya yatmadan önce ne yaptı, uykuya dalması ne kadar sürdü, uykusu gelince hangi işaretleri verdi ?
– Eğer önünüze çıkan tabloya bakıp bir kaos görüyorsanız, bir yerden başlamanız gerekir. En kolaydan başlayın, bu bir uyku rutini oluşturmak olabilir. Ya da akşam uykusuna erken yatırmak, gündüz uyku aralıklarını ayarlamak. Bir iki alan düzene girdikçe diğerlerini de uygulamak kolaylaşacaktır.
– Çocuğunuz büyüdükçe ya da başka ihtiyaçları ortaya çıktıkça günlük rutin değişir. Rutin esnektir. Çocuğun ayına ya da günlük ihtiyaçlarına göre sürekli değişir. Hep bu ihtiyaçlara göre yeniden planlamak gerekir.
Rüya öğünü nedir ?
Bir çok uyku eğitimi uzmanı çocuğun açlığının uyku sorunuyla hiçbir ilgisi olmadığını söyler. Tracy Hogg ise beslenme ile uykunun bazı alanlarda ve ilk aylarda ilgili olduğuna inanır. Hogg, gece 10 ile 11 arasında size uygun olan bir noktada bebeklerin uyandırılmadan kucağa alınıp beslenmesini ve yeniden yatağa konulmasını öğütler. Bu uygulama 11’den geç yapılmama ve 8 aylıkken kesilmelidir.
Gece beslenmesini ne zaman ve nasıl kesmeli ?
Hogg’a göre bebekler 4’ aylıktan itibaren 6-8 saat, 8 aylıktan itibaren 12 saate kadar aç kalabilir. Hogg 4 aylıktan tibaren çocukların rüya öğününden sonra gece beslenmemesi gerektiğini söyler.
Çocuğunuzu gece uyandığında beslemek yerine ne kadar uzun sürerse sürsün kendi yatağında pışş pışşlayarak, hafifşe poposuna vurarak geri uyutmanızı önerir. Pışş pışş pat pat ile daha fazla sitilmüle olduğu için 8 Aydan büyük çocuklar için pışş pışş pat pat yöntemini önermez.
Uyku yardımcısı ve prop nedir ?
Bir çocuğun kendi kendine uykuya dalmasını kolaylaştıran nesneler uyku yardımcısıdır. Tracy Hogg mesela emziği uykuya dalmayı kolaylaştırdığı için tavsiye eder. Ama çocuğunuz ağzından her emzik düştüğünde uyanıyorsa o zaman bu bir uyku yardımcısı değil, bağımlılık geliştirdiği bir prop olmuştur. Bu durumda emziği bıraktırmayı tavsiye eder. (Emzik düştüğünde uyanan bebekle ilgili Bizim tavsiyemiz için tıklayın)
Bir çocuk için prop yani uykuya dalmak için bağımlı olduğu nesene ya da eylem herşey olabilir. Anne memesi, süt, sallama, annenin eli, saçı bunların başında gelir. Tracy Hogg prop olan herşeyin uyku kalitesini olumsuz etkilediğini söyler ve derhal bıraktırılmasını önerir. Çocuk bir propu ne kadar erken bırakırsa o kadar çabuk alışır. Çocuk küçük, ileride bırakır mantığı burada işlemez. Çocuğunuz sallanarak uyuyorsa ileride buna daha az değil daha çok bağımlı hale gelecektir.
Uyku yardımcıları ise aksine çok faydalıdır ve ne kadar bağlansalar o kadar iyidir. Emziğin yanı sıra uyku arkadaşı da uyku yardımcısı olarak sayılabilir. Çocuğunuzu bir uyku arkadaşı ile tanıştırma ayı 4’üncü aydır. Tam bağlanma ise 6 ay ve sonrası beklenir. Uyku arkadaşı da herhangi bir şey olabilir. Ortak özellikleri şunlardır:
– Yumuşak ve eliyle kavrayıp sarılabileceği kadar küçük olması
– Küçük parmaklarıyla oynayabileceği sivrice uçları ya da uzunca uzantıları olması (kol, bacak kulak gibi)
– Eğer bez şeklindeyse (ki çocuklar bez şeklinde bir uyku ardaşını çok kolay benimser) gece uyurken çocuğa tehlike oluşturmayacak kadar küçük olması (yaklaşık mendil büyüklüğü) ya da kumaşının hava geçiren bir kumaş olması
Bu özelliklere uygun bir uyku arkadaşını 4/6 aydan itibaren çocuğunuzun yatağına koyun. Yataktan dışarı çıkarmayın ve uykuya yatırırken eline verin, yüzüne sürün vs. Pusette ya da başka bir yerde uyuyacaksa da yanınızda taşın, uykudan önce eline verin. uyanınca alın. Zamanla bu nesneye bağlanacaktır.
Daha büyük çocuklar için uyku arkadaşı edindirme yöntemleri linkini aşağıda görebilirsiniz.
Yatır kaldır yöntemi nedir ?
Tracy Hogg’da yatır kaldır son çaredir. Bir prop’u(alışkanlığı) ortadan kaldırdığınızda ya da gece sütünü kestiğinizde, çocuğunuz pışş pışş pat pat yöntemi le dalamıyor ve ağlamaya başlıyorsa devreye bu yöntem girer. Hogg çocuk ağlamaya başladığında kucağınıza alın, sustuğu anda (5 saniye sonra deği hemen o anda) tekrar geri koyun der. Çocuk yatağa konduğunda tekrar ağlıyorsa aynı yatırıp kaldırma devam edecektir. Süresi çocuğun direncine bağlıdır. Bu da ağlatma yönteminin bir türüdür. Ferber’den en önemli farkı çocuğun yalnız bırakılmamasıdır.
Not 1 : Pış pış pat pat ve yatır kaldıra bir çok çocuğun farklı yanıt verdiği deneyimlerle görülmüştür. Bazı bebekler 8 ayın altında bile olsalar pış pış pat pat ile daha fazla sitimüle olurlar ve daha zor dalarlar. Yatır kaldırı iyi tolere eden bebekler olduğu gibi Ferber’den bile daha fazla tepki verenler olabilir. Burada mantık, ilkinde çocuğu dışarıdan minimum destek vererek uykuya dalmasını sağlamak ve bir şeye bağımlı yapmamak; ikincisinde ise yalnız bırakmadan ağlayıp kendi kendine uykuya dalması için bir fırsat tanımaktır. Bu mantığı kullanarak her iki yöntemi de kendiniz ve çocuğunuz için farklı şekilde uygulanabilir hale getirebilirsiniz.
Rutin nedir nasıl uygulanır ?
Tracy Hogg bebeklerin ilk haftalardan itibaren, uyku ve beslenme konularında belirli bir düzene ihtiyaç duyduklarını söyler. Ancak program kelimesini kullanmaz, çünkü Hogg’un önerdiği düzen bebeğin ihtiyaçlarına göre ayarlanır, ama yine de bir kaos değil düzen vardır. Örneğin; bebeğinizi ikinci uykusuna her gün 13’te yatırmak yerine, ilk uykusundan kalkma saati ve ilk uykusunun süresine göre ikinci uykunun saatine karar verirsiniz. İlk uykusunu 45 dakika uyuyan 5 aylık bir bebeğin ikinci uykuya yatma saatiyle 1.5 saat uyuyan arasında büyük fark olacaktır.
Eğer her ikisi de aynı saatte yatırılırsa kısa uyuyan yorgunluktan dalamaz, ya da dalsa da çok çabuk uyanır. Bilinenin aksine uykusunu alamamış bebekler daha kısa ve zor uyur.Rutin oluştururken nelere dikkat ederiz ?
– Çocuğun ayına uygun uyanıklık süresini iyi bilin,bu size rehber olacaktır. (Aşağıda linkini bulabilirsiniz)- Çocuğun ayına uygun toplma uyku süresi de gece gündüz uykusunu ayarlamak için bilmek gerekir. (Aşağıda linkini bulabilirsiniz)
– Çocuğun uyku işaretlerini çok iyi okuyun. Çocuk ikinci kez esniyorsa genelde uykuya yatırmaya geç kalmışsınızdır
– Kısa uyuyan çocuğa daha kısa uyanıklık süresi uzun uyuyana daha uzun uyanıklık süresi tanıyın.
– Sabah uyanıklık süresini öğleden sonraya göre daha kısa tutun ( Öğleden sonra 4 saat ayakta kalan çocuk sabah ile öğle uykusu arasında 3 saat uyanık kalabilir.)
– Bebekleri sabah uyanma saatlerinden ayına göre en az 11-12 saat önce yatırın. (Sabah 6’da kalkan bir bebek, akşam en geç 6.5’ta uyumuş olmalıdır) Geç yatan çocuk geç kalkmaz. Özellikle de 1 yaşından önce.
-Akşam ve gündüz uykularına yatmadan önce hergün uygulayacağınız uyku rutinleri oluşturun. Kısa ve uygulanabilir olsun. Gece ve gündüz için farklı olmalı. Gece için banyo, pijama, süt iyi bir rutin olabilir. Gündüz için ytmadan önce çalınan hep aynı müzik ve emzik olabilir.
– İlk haftalardan sonra çocukların gündüz 1.5 / 2 saatten daha uzun kensintisiz uyumasına izin vermeyin. Uyuyan çocuğu uyandırın.
– Gece uyumaz diye uykusu gelen 8 aydan küçük çocuğu akşam üstü ayakta tutmaya çalışmayın. Öğleden sonra şekerlemesi (35-45 dakika) gece uykusuna zarar vermez faydası olur.
– Çocuk büyüdükçe uyku sayısını azaltmak konusunda ona yardımcı olun. Birden 3 uykudan 2 uykuya düşmeyin. Önce yavaş yavaş (çocuğa göre 5-10 dakika) iki uyku arasında uyanık kaldığı süreyi uzatın. Uyku sayısının azaldığı ilk haftalarda gerekiyorsa akşam uykusunu öne alın.
– Uykuya yatmadan en az 30 dakika önce çocuğu aşırı aktivite, ses ve kalabalık olan ortamdan çıkarın, sakin tutun.
Uyku rutinine nasıl başlarım ?
– 1-2 gününüzü şu sorulara yanıt verecek şekilde not alın. Kaçta yattı, kaçta kalktı, gece kaç kere hangi saatlerde kalktı, kaçta yedi, uyanıkken hangi aktiviteleri yaptı, uykuya yatmadan önce ne yaptı, uykuya dalması ne kadar sürdü, uykusu gelince hangi işaretleri verdi ?
– Eğer önünüze çıkan tabloya bakıp bir kaos görüyorsanız, bir yerden başlamanız gerekir. En kolaydan başlayın, bu bir uyku rutini oluşturmak olabilir. Ya da akşam uykusuna erken yatırmak, gündüz uyku aralıklarını ayarlamak. Bir iki alan düzene girdikçe diğerlerini de uygulamak kolaylaşacaktır.
– Çocuğunuz büyüdükçe ya da başka ihtiyaçları ortaya çıktıkça günlük rutin değişir. Rutin esnektir. Çocuğun ayına ya da günlük ihtiyaçlarına göre sürekli değişir. Hep bu ihtiyaçlara göre yeniden planlamak gerekir.
Rüya öğünü nedir ?
Bir çok uyku eğitimi uzmanı çocuğun açlığının uyku sorunuyla hiçbir ilgisi olmadığını söyler. Tracy Hogg ise beslenme ile uykunun bazı alanlarda ve ilk aylarda ilgili olduğuna inanır. Hogg, gece 10 ile 11 arasında size uygun olan bir noktada bebeklerin uyandırılmadan kucağa alınıp beslenmesini ve yeniden yatağa konulmasını öğütler. Bu uygulama 11’den geç yapılmama ve 8 aylıkken kesilmelidir.
Gece beslenmesini ne zaman ve nasıl kesmeli ?
Hogg’a göre bebekler 4’ aylıktan itibaren 6-8 saat, 8 aylıktan itibaren 12 saate kadar aç kalabilir. Hogg 4 aylıktan tibaren çocukların rüya öğününden sonra gece beslenmemesi gerektiğini söyler.
Çocuğunuzu gece uyandığında beslemek yerine ne kadar uzun sürerse sürsün kendi yatağında pışş pışşlayarak, hafifşe poposuna vurarak geri uyutmanızı önerir. Pışş pışş pat pat ile daha fazla sitilmüle olduğu için 8 Aydan büyük çocuklar için pışş pışş pat pat yöntemini önermez.
Uyku yardımcısı ve prop nedir ?
Bir çocuğun kendi kendine uykuya dalmasını kolaylaştıran nesneler uyku yardımcısıdır. Tracy Hogg mesela emziği uykuya dalmayı kolaylaştırdığı için tavsiye eder. Ama çocuğunuz ağzından her emzik düştüğünde uyanıyorsa o zaman bu bir uyku yardımcısı değil, bağımlılık geliştirdiği bir prop olmuştur. Bu durumda emziği bıraktırmayı tavsiye eder. (Emzik düştüğünde uyanan bebekle ilgili Bizim tavsiyemiz için tıklayın)
Bir çocuk için prop yani uykuya dalmak için bağımlı olduğu nesene ya da eylem herşey olabilir. Anne memesi, süt, sallama, annenin eli, saçı bunların başında gelir. Tracy Hogg prop olan herşeyin uyku kalitesini olumsuz etkilediğini söyler ve derhal bıraktırılmasını önerir. Çocuk bir propu ne kadar erken bırakırsa o kadar çabuk alışır. Çocuk küçük, ileride bırakır mantığı burada işlemez. Çocuğunuz sallanarak uyuyorsa ileride buna daha az değil daha çok bağımlı hale gelecektir.
Uyku yardımcıları ise aksine çok faydalıdır ve ne kadar bağlansalar o kadar iyidir. Emziğin yanı sıra uyku arkadaşı da uyku yardımcısı olarak sayılabilir. Çocuğunuzu bir uyku arkadaşı ile tanıştırma ayı 4’üncü aydır. Tam bağlanma ise 6 ay ve sonrası beklenir. Uyku arkadaşı da herhangi bir şey olabilir. Ortak özellikleri şunlardır:
– Yumuşak ve eliyle kavrayıp sarılabileceği kadar küçük olması
– Küçük parmaklarıyla oynayabileceği sivrice uçları ya da uzunca uzantıları olması (kol, bacak kulak gibi)
– Eğer bez şeklindeyse (ki çocuklar bez şeklinde bir uyku ardaşını çok kolay benimser) gece uyurken çocuğa tehlike oluşturmayacak kadar küçük olması (yaklaşık mendil büyüklüğü) ya da kumaşının hava geçiren bir kumaş olması
Bu özelliklere uygun bir uyku arkadaşını 4/6 aydan itibaren çocuğunuzun yatağına koyun. Yataktan dışarı çıkarmayın ve uykuya yatırırken eline verin, yüzüne sürün vs. Pusette ya da başka bir yerde uyuyacaksa da yanınızda taşın, uykudan önce eline verin. uyanınca alın. Zamanla bu nesneye bağlanacaktır.
Daha büyük çocuklar için uyku arkadaşı edindirme yöntemleri linkini aşağıda görebilirsiniz.
Yatır kaldır yöntemi nedir ?
Tracy Hogg’da yatır kaldır son çaredir. Bir prop’u(alışkanlığı) ortadan kaldırdığınızda ya da gece sütünü kestiğinizde, çocuğunuz pışş pışş pat pat yöntemi le dalamıyor ve ağlamaya başlıyorsa devreye bu yöntem girer. Hogg çocuk ağlamaya başladığında kucağınıza alın, sustuğu anda (5 saniye sonra deği hemen o anda) tekrar geri koyun der. Çocuk yatağa konduğunda tekrar ağlıyorsa aynı yatırıp kaldırma devam edecektir. Süresi çocuğun direncine bağlıdır. Bu da ağlatma yönteminin bir türüdür. Ferber’den en önemli farkı çocuğun yalnız bırakılmamasıdır.
Not 1 : Pış pış pat pat ve yatır kaldıra bir çok çocuğun farklı yanıt verdiği deneyimlerle görülmüştür. Bazı bebekler 8 ayın altında bile olsalar pış pış pat pat ile daha fazla sitimüle olurlar ve daha zor dalarlar. Yatır kaldırı iyi tolere eden bebekler olduğu gibi Ferber’den bile daha fazla tepki verenler olabilir. Burada mantık, ilkinde çocuğu dışarıdan minimum destek vererek uykuya dalmasını sağlamak ve bir şeye bağımlı yapmamak; ikincisinde ise yalnız bırakmadan ağlayıp kendi kendine uykuya dalması için bir fırsat tanımaktır. Bu mantığı kullanarak her iki yöntemi de kendiniz ve çocuğunuz için farklı şekilde uygulanabilir hale getirebilirsiniz.
