Uzman SühaN
Administrator
Teratospermi nedir?Sperm şekil bozukluğu hakkında bilgiler
Bu konu;sperm şekil bozuklukları,teratospermi nedir hakkında bilgiler vermektedir
Evli çiftlerin bir çoğu çocuk sahibi olmakta güçlük çektiklerini ve bu çiftlerin yaklaşık yarısında bu güçlüğün ardında yatan sebebin erkek faktörü olduğunu bilmekteyiz. Erkek infertilitesine yol açan çok sayıda sebep bulunmaktadır.Sperm analiziyle sperm sayısı,şekil bozukluğu gibi değerleri öğrenmek mümkün.Varikosel, kabakulak vs ancak kısır erkek grubunun çok az bir kısmında problemi açıklamayı sağlamaktadır.Burada kastettiğimiz örneğin çocuk yaşlarında geçirilmiş bir kabakulak iltihabı testisi de etkilediği taktirde erkekte ileri yaşta kısırlık nedeni olabilir.örneğin radyasyona maruz kalmak, örneğin meslek olarak aşırı sıcak ortamda çalışmak ve testislerin çok sıcağa maruz kalması, örneğin fırında çalışmak, fırın işçisi olmak bir risk faktörüdür. Bunlar sperm üretim bozukluğuna neden olabilir.Sperm analizi ile ilgili ayrıntıları yazımızda bulablirsiniz
Teratospermi: (Şekil farklılıkları)
İnsan sperm hücrelerinin kendine has iğ şeklinde bir baş yapısı vardır. Bazen sperm başı değişik şekillerde olur. Her normal sperm analizinde bazı hücrelerin anormal şekilli şeklinde yazıldığı görülür ve belli bir yüzde ile ifade edilir. Eğer, anormal şekilli sperm hücrelerinin oranı hemen hemen % 100 ise teratospermiden bahsedilir. Bu tanı bazen hastalarda kaygılara yol açmaktadır. Sanki bu hücrelerle tüp bebek yapılırsa ve gebelik oluşursa bebeğin anormal olmasından korkulmaktadır. Halbuki, bu tip hücreler doğal yollardan kadının yumurtasını dölleyemezler; ancak, tüp bebek uygulamasında kullanılabilirler.
Şunu unutmamak gerekir: Tüp bebek uygulamalarında sperm hücreleri ne durumda olursa olsun, gerek duyulduğunda genetik testlerin yapılmasından kaçınmamalıdır. Tedavilerin ayrıntıları çiftlerle beraber tartışılmalıdır.
Birçok şey bozuk sperm sayısı, hareketliliği ve zayıf dölleme yetisine sebep olabilir. En çok rastlanan erkek kısırlığı sebepleri anormal sperm üretimi veya fonksiyonu, sperm transportunda bozukluk, genel sağlık ve yaşam tarzı konularını içerir.
Sperm Transportunda Bozukluk ve Fonksiyon : Spermle ilgili birçok erkek kısırlığı sebebi şunları içerir :
Bozuk Sperm Şekli ve Hareketi : Spermin şekli düzgün olmalı ve yumurtaya doğru düzgün bir şekilde hareket edebilmelidir. Eğer spermin şekli ve morfolojisi anormalse veya hareketi yani motilitesi bozuksa; sperm yumurtaya erişemeyebilir veya onu dölleyemeyebilir.
Düşük Sperm Konsantrasyonu : Normal sperm sayısı milimetrede 20 milyon veya fazlasıdır. 10 milyon sperm sayısı veya azı düşük sperm sayısı olarak nitelendirilir. Milimetrede 40 milyon veya daha fazla sperm sayısı ise artmış doğurganlığa işaret eder. Testislerin sperm üretiminin hiç olmaması nadir bir durumdur.
Varikosel : Varikosel testis torbasında, testislerin normal soğumasını önleyen, sperm sayısı ve morfolojisinin azalmasına neden olan genişlemiş bir damardır.
Normal Yerine İnmemiş Testis : bir veya her iki testisin cenin gelişimi sırasında karından testis torbasına inmemesidir. Testisler yüksek vücut ısısına maruz kaldıklarından, testis torbasındaki ısıyla karşılaştırıldığında sperm üretimi zarar görebilmektedir.
Testosteron Eksikliği : İnfertilite testislerden kaynaklanabileceği gibi, Hipotalamus'u etkileyen bir anormallikten veya testisleri kontrol eden hormonları üreten beyindeki hipofiz bezinden kaynaklanabilir.
Genetik Etkiler : Genetik bozuklukta Klinefelter Sendromu yani erkekte 1 X kromozomu ve 1 Y kromozomu yerine 2 X kromozomu ve 1 Y kromozomu vardır. Bu durum testislerin anormal bir şekilde gelişmesine ve sperm sayısında azlık, yokluk veya düşük testosterona sebep olmaktadır.
Enfeksiyonlar : Enfeksiyonlar sperm hareketliliğini geçici olarak etkileyebilir. Klamidya, bel soğukluğu gibi cinsel yolla geçen hastalıklara birden çok maruz kalma erkek infertilisi ile ilgili en sık rastlanan durumlardır. Bu enfeksiyonlar yara dokuları oluşturarak spermlerin geçişlerini engelleyebilirler.
Bir çok vakada, az sperm üretiminin sebebi bulunmaz. Sperm sayısı mm'de 5 milyondan az olduğunda genetik faktörler söz konusu olabilmektedir. Genetik testler Y kromozomunda göze çarpmayan değişiklikleri ortaya çıkarabilir.
Sperm Transportunda Bozukluk : Penisten vajinaya sperm gönderilememesi infertiliye sebep olur. Bu durum şunları içerebilir :
Cinsel Konular : Tedavi edilebilir olsa bile, cinsel ilişkiyle ilgili problemler veya kullanılan teknikler doğurganlığı etkileyebilir. Ereksiyon problemleri, erken boşalma, ağrılı ilişki veya psikolojik ilişkisel problemler infertiliteye yol açabilir. Kullanılan kayganlaştırıcı maddeler spermleri öldürebilirler.
Geri Boşalma : Orgazm sırasında sperm penisten dışarı atılmak yerine idrar kesesine girerse bu durum oluşur. Bu durumun diabet, prostat ve bazı ilaçların kullanımı gibi birçok sebebi olabilir.
Epididim Tıkanıklığı veya Boşalma Kapanıklığı : Bazı erkeklerde sperm veya boşalma kanalı tıkanıklığı durumu doğuştan vardır.
Sperm Yokluğu : Sperm yokluğu omurilik yaralanmaları sebebiyle olabilir.
Yanlış Oluşmuş Üriner Açıklık : Doğuştan olan bir özür üriner açıklığın yanlış konumlanmasına sebep olabilir. Eğer bu durum operasyonla düzeltilmezse, spermin doğru yere ulaşması sağlanamaz
Anti-Sperm Antikorları : Spermi hedef alan ve onu zayıf düşüren bu antikorlar genellikle vazektomi sonrası gelişir. Bu antikorların varlığı vazektomiyi tersine çevirmeyi zorlaştırabilir.
Kistik Fibrosisler : Kistik fibrosisi olan erkeklerde genelde tıkanmış sperm kanalı da olur.
Genel Sağlık ve Yaşam Tarzı : Bunlar bir erkeğin doğurganlığını etkileyebilir:
Duygusal Stres : Stres sperm üretmesi gereken belli hormonlara müdehale edebilir. Çok fazla ve sürekli stres yaşıyorsanız sperm sayınız bundan etkilenebilir.
Yetersiz Beslenme : Vitamin C, selenyum, çinko ve folik asit gibi içerikler doğurganlıkla ilgilidir.
Obezite : Aşırı vücut kütlesi de erkek infertilitesine sebep olabilir.
Kanser ve Tedavisi : Radyasyon ve kemoterapi sperm üretimini etkiler. Radyasyon testislere ne kadar yakınsa, infertilite riski de o derece artar. Kanser sebebiyle testislerden birinin veya her ikisinin de alınması kısırlığa sebep olur.
Alkol ve İlaç Kullanımı : Alkol ve uyuşturucu kullanımı sağlık ve infertilite problemlerine yol açabilir. Kas gücünü uyarıcı bazı ilaçlar testislerin büzülmesine ve sperm üretiminin azalmasına sebep olabilir.
Diğer Medikal Durumlar : Ciddi bir yaralanma veya büyük bir operasyon kısırlığa yol açabilir. Diyabet, tiroid hastalığı, kansızlık gibi belli rahatsızlıklar da infertilite ile ilgilidir.
Çevresel Etkiler : Sıcak, toksinler ve diğer kimyasallara fazla maruz kalmanın da sperm sayısı üzerinde etkisi olabilir:
Böcek İlacı ve Diğer Kimyasallar : Bitkileri ve böcekleri öldüren maddeler erkek vücudunda kadınsı hormonal etkilere neden olabilir ve az sperm sayısı, testis kanseri gibi konularla ilişkilendirilebilirler.
Testislerin Aşırı Isınması : Saunaların veya sıcak banyoların sık sık kullanılması vücut ısısını yükseltebilir; bu da sperm sayısını ve üretimini etkiler.
Madde Kullanımı : Uyuşturucu maddelerin kullanımı infertiliteye yol açabilmektedir.
Sigara Kullanımı : Sigara içen erkeklerde düşük sperm sayısı ve kalitesiz spermler olabilmektedir.
Evli çiftlerin bir çoğu çocuk sahibi olmakta güçlük çektiklerini ve bu çiftlerin yaklaşık yarısında bu güçlüğün ardında yatan sebebin erkek faktörü olduğunu bilmekteyiz. Erkek infertilitesine yol açan çok sayıda sebep bulunmaktadır.Sperm analiziyle sperm sayısı,şekil bozukluğu gibi değerleri öğrenmek mümkün.Varikosel, kabakulak vs ancak kısır erkek grubunun çok az bir kısmında problemi açıklamayı sağlamaktadır.Burada kastettiğimiz örneğin çocuk yaşlarında geçirilmiş bir kabakulak iltihabı testisi de etkilediği taktirde erkekte ileri yaşta kısırlık nedeni olabilir.örneğin radyasyona maruz kalmak, örneğin meslek olarak aşırı sıcak ortamda çalışmak ve testislerin çok sıcağa maruz kalması, örneğin fırında çalışmak, fırın işçisi olmak bir risk faktörüdür. Bunlar sperm üretim bozukluğuna neden olabilir.Sperm analizi ile ilgili ayrıntıları yazımızda bulablirsiniz
Teratospermi: (Şekil farklılıkları)
İnsan sperm hücrelerinin kendine has iğ şeklinde bir baş yapısı vardır. Bazen sperm başı değişik şekillerde olur. Her normal sperm analizinde bazı hücrelerin anormal şekilli şeklinde yazıldığı görülür ve belli bir yüzde ile ifade edilir. Eğer, anormal şekilli sperm hücrelerinin oranı hemen hemen % 100 ise teratospermiden bahsedilir. Bu tanı bazen hastalarda kaygılara yol açmaktadır. Sanki bu hücrelerle tüp bebek yapılırsa ve gebelik oluşursa bebeğin anormal olmasından korkulmaktadır. Halbuki, bu tip hücreler doğal yollardan kadının yumurtasını dölleyemezler; ancak, tüp bebek uygulamasında kullanılabilirler.
Şunu unutmamak gerekir: Tüp bebek uygulamalarında sperm hücreleri ne durumda olursa olsun, gerek duyulduğunda genetik testlerin yapılmasından kaçınmamalıdır. Tedavilerin ayrıntıları çiftlerle beraber tartışılmalıdır.
Birçok şey bozuk sperm sayısı, hareketliliği ve zayıf dölleme yetisine sebep olabilir. En çok rastlanan erkek kısırlığı sebepleri anormal sperm üretimi veya fonksiyonu, sperm transportunda bozukluk, genel sağlık ve yaşam tarzı konularını içerir.
Sperm Transportunda Bozukluk ve Fonksiyon : Spermle ilgili birçok erkek kısırlığı sebebi şunları içerir :
Bozuk Sperm Şekli ve Hareketi : Spermin şekli düzgün olmalı ve yumurtaya doğru düzgün bir şekilde hareket edebilmelidir. Eğer spermin şekli ve morfolojisi anormalse veya hareketi yani motilitesi bozuksa; sperm yumurtaya erişemeyebilir veya onu dölleyemeyebilir.
Düşük Sperm Konsantrasyonu : Normal sperm sayısı milimetrede 20 milyon veya fazlasıdır. 10 milyon sperm sayısı veya azı düşük sperm sayısı olarak nitelendirilir. Milimetrede 40 milyon veya daha fazla sperm sayısı ise artmış doğurganlığa işaret eder. Testislerin sperm üretiminin hiç olmaması nadir bir durumdur.
Varikosel : Varikosel testis torbasında, testislerin normal soğumasını önleyen, sperm sayısı ve morfolojisinin azalmasına neden olan genişlemiş bir damardır.
Normal Yerine İnmemiş Testis : bir veya her iki testisin cenin gelişimi sırasında karından testis torbasına inmemesidir. Testisler yüksek vücut ısısına maruz kaldıklarından, testis torbasındaki ısıyla karşılaştırıldığında sperm üretimi zarar görebilmektedir.
Testosteron Eksikliği : İnfertilite testislerden kaynaklanabileceği gibi, Hipotalamus'u etkileyen bir anormallikten veya testisleri kontrol eden hormonları üreten beyindeki hipofiz bezinden kaynaklanabilir.
Genetik Etkiler : Genetik bozuklukta Klinefelter Sendromu yani erkekte 1 X kromozomu ve 1 Y kromozomu yerine 2 X kromozomu ve 1 Y kromozomu vardır. Bu durum testislerin anormal bir şekilde gelişmesine ve sperm sayısında azlık, yokluk veya düşük testosterona sebep olmaktadır.
Enfeksiyonlar : Enfeksiyonlar sperm hareketliliğini geçici olarak etkileyebilir. Klamidya, bel soğukluğu gibi cinsel yolla geçen hastalıklara birden çok maruz kalma erkek infertilisi ile ilgili en sık rastlanan durumlardır. Bu enfeksiyonlar yara dokuları oluşturarak spermlerin geçişlerini engelleyebilirler.
Bir çok vakada, az sperm üretiminin sebebi bulunmaz. Sperm sayısı mm'de 5 milyondan az olduğunda genetik faktörler söz konusu olabilmektedir. Genetik testler Y kromozomunda göze çarpmayan değişiklikleri ortaya çıkarabilir.
Sperm Transportunda Bozukluk : Penisten vajinaya sperm gönderilememesi infertiliye sebep olur. Bu durum şunları içerebilir :
Cinsel Konular : Tedavi edilebilir olsa bile, cinsel ilişkiyle ilgili problemler veya kullanılan teknikler doğurganlığı etkileyebilir. Ereksiyon problemleri, erken boşalma, ağrılı ilişki veya psikolojik ilişkisel problemler infertiliteye yol açabilir. Kullanılan kayganlaştırıcı maddeler spermleri öldürebilirler.
Geri Boşalma : Orgazm sırasında sperm penisten dışarı atılmak yerine idrar kesesine girerse bu durum oluşur. Bu durumun diabet, prostat ve bazı ilaçların kullanımı gibi birçok sebebi olabilir.
Epididim Tıkanıklığı veya Boşalma Kapanıklığı : Bazı erkeklerde sperm veya boşalma kanalı tıkanıklığı durumu doğuştan vardır.
Sperm Yokluğu : Sperm yokluğu omurilik yaralanmaları sebebiyle olabilir.
Yanlış Oluşmuş Üriner Açıklık : Doğuştan olan bir özür üriner açıklığın yanlış konumlanmasına sebep olabilir. Eğer bu durum operasyonla düzeltilmezse, spermin doğru yere ulaşması sağlanamaz
Anti-Sperm Antikorları : Spermi hedef alan ve onu zayıf düşüren bu antikorlar genellikle vazektomi sonrası gelişir. Bu antikorların varlığı vazektomiyi tersine çevirmeyi zorlaştırabilir.
Kistik Fibrosisler : Kistik fibrosisi olan erkeklerde genelde tıkanmış sperm kanalı da olur.
Genel Sağlık ve Yaşam Tarzı : Bunlar bir erkeğin doğurganlığını etkileyebilir:
Duygusal Stres : Stres sperm üretmesi gereken belli hormonlara müdehale edebilir. Çok fazla ve sürekli stres yaşıyorsanız sperm sayınız bundan etkilenebilir.
Yetersiz Beslenme : Vitamin C, selenyum, çinko ve folik asit gibi içerikler doğurganlıkla ilgilidir.
Obezite : Aşırı vücut kütlesi de erkek infertilitesine sebep olabilir.
Kanser ve Tedavisi : Radyasyon ve kemoterapi sperm üretimini etkiler. Radyasyon testislere ne kadar yakınsa, infertilite riski de o derece artar. Kanser sebebiyle testislerden birinin veya her ikisinin de alınması kısırlığa sebep olur.
Alkol ve İlaç Kullanımı : Alkol ve uyuşturucu kullanımı sağlık ve infertilite problemlerine yol açabilir. Kas gücünü uyarıcı bazı ilaçlar testislerin büzülmesine ve sperm üretiminin azalmasına sebep olabilir.
Diğer Medikal Durumlar : Ciddi bir yaralanma veya büyük bir operasyon kısırlığa yol açabilir. Diyabet, tiroid hastalığı, kansızlık gibi belli rahatsızlıklar da infertilite ile ilgilidir.
Çevresel Etkiler : Sıcak, toksinler ve diğer kimyasallara fazla maruz kalmanın da sperm sayısı üzerinde etkisi olabilir:
Böcek İlacı ve Diğer Kimyasallar : Bitkileri ve böcekleri öldüren maddeler erkek vücudunda kadınsı hormonal etkilere neden olabilir ve az sperm sayısı, testis kanseri gibi konularla ilişkilendirilebilirler.
Testislerin Aşırı Isınması : Saunaların veya sıcak banyoların sık sık kullanılması vücut ısısını yükseltebilir; bu da sperm sayısını ve üretimini etkiler.
Madde Kullanımı : Uyuşturucu maddelerin kullanımı infertiliteye yol açabilmektedir.
Sigara Kullanımı : Sigara içen erkeklerde düşük sperm sayısı ve kalitesiz spermler olabilmektedir.