Taharet ve abdestin adabı abdest taharat nasıl alınır

[İslami Yazar]

Cenabı-ı Hak biz kullarına emrettiği ve bizlerden istediği ibadetlerini yerine getirirken temizlenmemizi ve temiz olarak karşısına çıkmamızı emretmiştir. Bu emre binaen temizlik ibadet için olmazsa olmazdır. Özellikle Mahşer günü ilk hesaba çekileceğimiz amel olan namaz ibadeti için azami derecede hassasiyet gösterilmesi emredilmiş ve buna bağlı olaraktan nerdeyse bütün fıkıh kitapları temizlik yani taharet ile başlamıştır. Bu taharet esnasında farzları erine getirmekle kalmayıp usulüne ve adabına uygun olarak yapmamız ise bizim için mühim bir mevzudur.






Cenâb-ı Hakk ayet-i kerimesinde mealen: Ben insanları ve cinleri ancak bana ibadet etsinler diye yarattım. buyurmaktadır. Yüce Rabbimiz böyle buyurduğuna göre, Allah-ü Teâlâ’ya imanı olan her mümin yaradılış gayesine uygun olarak hareket etmeye gayret etmek mecburiyetindedir. Binâenaleyh yüce dinimizin hükümlerine göre, üzerine terettüp eden vazifeleri, her türlü ibadat-ü taatı elinden geldiği, gücünün yettiği nispette ve hassasiyetle yerine getirmeye çalışmalıdır. Bütün bunları yerine getirirken de evvelâ ibadete bilhassa namaz ibadetine hazırlık yapması lazımdır. İşte taharet ve abdest, hem ibadete hazırlık hem de ibadetlerin makbuliyetine sebep olan hususlardandır.

Ayakta bevletmenin günahı!

Fakat maalesef zamanımızda birçok insan değil birçok müslüman bu hususlara riayette gâfil olduğu dolayısıyla kıldıkları namazlarında makbuliyyetinin şüpheli olduğu bir hakikattir. Nitekim Peygamber Efendimiz(sav) Hadîs-i Şeriflerinde: Bevilden (İdrar) sakınınız. Çünkü kabir azabının ekserisi bevildendir. buyurmaktadırlar.


Şimdi fıkıh kitaplarında uzun uzadıya bahsedilen bu hususları mümkün olduğu nispette kısa ve anlaşılır olarak izah etmeye çalışacağım.
Taharet; necasetten veya abdestsizlikten temizlenmektir.

Taharetin kısımları nelerdir?

İstincâ; ön veya arkadan çıkan necaseti temizlemektir.
İstibrâ; Erkeklerin idrarlarını akıttıktan sonraki yaptıkları temizliktir.
İstinkâ; Ön ve arka temizliğinde hassas olmak mübalağa yapmaktır.
Taharet için önce çoraplar çıkarılıp, pantolonun paçaları yukarı sıvanır ve tuvalete sol ayakla girilir

Helaya girerken okunacak dua:

Girerken şu duâ okunur: Allahümme eûzü bike minel hubsi vel habâisi. Maddi ve manevi pisliklerden sana sığınırım Allah’ım demektir.

Defi hacet esnasında nasıl davranmak gerekir?

Büyük hacet mümkünse sola meyilli oturularak giderilir. Necâsetin gelmesi kesildikten sonra taharete başlanır. Evvelâ sol ele tuvalet kağıdı alınarak necasetin çıktığı yer kuru olarak silinir. Bu esnada evlâ olan elin arkadan dolaştırılmasıdır. Önden uzatmakta da beis yoktur. Sonra sol ele su dökülerek necasetin çıktığı mahal bilhassa orta parmak kullanılarak iyice yıkanır. Sonra idrar temizliğine başlanır. Erkeklere mahsus olarak önce idrarın çıktığı yer öne doğru birkaç defa sıvazlanır. Böylece kalan idrar tamamen boşaltılır. Sonra su ile yıkanır ve tuvalet kağıdı veya temiz bir bezle kurulanılır.

Sonra çamaşıra değdirmeden idrar yolunda kalan son damlanın da temizlenmesi yapılır. Buna istinkâ denir ki buda yürümek, koşmak, öksürmek, sallanmak, yatmak ve fitil kullanmak suretiyle muhtelif şekillerde yapılabilir. Nitekim Tıbbı Nebevî isimli eserde Hz.Ali(kv) Efendimiz ’in pamuktan fitil yaparak bu hususta çok hassas davrandığı beyan edilmektedir.

Heladan çıkınca okunacak dua:

Daha sonra tuvaletinde temizliği yapılarak sağ ayakla çıkılır ve çıkarken de şu dua okunur: Elhamdü lillahil lezî ezhebe annel ezâ ve âfânî min zâlike.

Bana ezadan âfiyet veren ve benden ezayı gideren Allâh(cc)’a hamdolsun. demektir.
Selam ve dua ile...

 

[İslami Yazar]

Taharet adabıyla alâkalı olarak şu hususlarda çok mühimdir. Hacet giderirken ön veya arka tarafın kıbleye doğru gelmesi ve özürsüz olarak ayakta su dökmek mekruhtur. Erkeklerin idrarın tam kesildiğine kalbi mutmain olmadıkça abdeste başlaması câiz değildir. Helâda konuşulmaz, selâm alınmaz. Mazeretsiz olarak avret mahalline ve necasete bakılmaz.


Helâya tükürülmez ve sümkürülmez. Helâda vücut ile oynanılmaz. İhtiyaç giderilip işi bitince mümkün olduğu nispette çabuk çıkılır. Hasta erkek ve kadına ancak nikahlısı taharet yaptırabilir. Nikahlısı bulunmayan hastalardan taharet sakıt olur(yani düşer). Böyle bir kimse abdest veya teyemmüm aldıktan sonra taharetsiz olarak namazını kılabilir.

 

[İslami Yazar]

Abdest hususuna gelince; önce besmele çekilip niyet edilerek abdeste başlanır. Her birerimizin malûmu olan, küçüklüğümüzden beri ilmihal kitaplarından da öğrendiğimiz şekli ile abdest alınır. Abdest esnasında da şu hususlara riayet edilmesi icap eder. Eller yıkanırken parmak araları hilâllenir. Ağıza su verilirken misvakla veya sağ elin baş ve şehâdet parmakları ile dişler temizlenir. Buruna su verirken sümkürme ihtiyacı varsa bu sol elle yapılır. Yüz yıkanırken alından aşağı doğru su dökülür ve iyice ovalanır. Kollar yıkanırken su dirseklerden aşağı dökülerek ve ovalanarak yıkanır. Başa mesh yaparken bilenler için kaplama mesh yapmak efdaldir. Ayaklar yıkanırken de parmaklar arası hilâllenir ve her iki ayak sol elle yıkanır. Abdestte her azayı yıkarken besmele çekmek kelime-i şehâdet okumak ve her azayı üç avuç su ile yıkamak sünnettir. Gereğinden fazla su kullanmak israftır. İsraf ise haramdır. Bilhâssa vakıf sularını kullanırken bu hususa daha da dikkat edilmelidir. Abdest alan kişi abdest almakla günahlarının temizleneceğine inanarak abdest almalıdır. Çünkü Peygamber Efendimiz(sav) Hadîs-i Şeriflerinde abdest alan müminin eli, gözü ve ayakları ile işlediği günahlarından temizleneceğini beyan ediyorlar.

 

[İslami Yazar]

Yukarıda adabını izah etmeye çalıştığımız taharet ve abdest, namaza ve sair ibadetlere hazırlık olmakla beraber, gerek dini ve manevi noktadan, gerekse maddî noktadan bizim bildiğimiz bilmediğimiz daha nice hikmet ve fâideleri ihtiva etmektedir. Bu sebepledir ki bu hususta şuurlu mümine düşen vazife, azami derecede hassasiyet göstermektir. Nitekim asr-ı saâdette bir kabile muallimleriyle beraber Peygamberimize ziyarete gelirler. Fahr-i Kâinât Efendimiz muallim sahâbiye sorar: Bu kavim ne gibi güzel bir amel işliyor ki yüzleri çok güzel? Muallim Sahabe: Yâ Resûlellah! Bu kavim taharete çok riayet ediyorlar. diye cevab verir. İmâm-ı Rabbânî(ks) Hazretleride Mektûbât-ı Kudsîsinde: Biz bu dereceyi Resûlüllah Efendimizin sünnetine tam riayetle elde ettik. Bir gün tuvalete (sol ayak yerine) sağ ayakla girdik de o gün çok büyük kayıplara uğradık. buyuruyor.

 

[Meliha m.]

Yukarıda adabını izah etmeye çalıştığımız taharet ve abdest, namaza ve sair ibadetlere hazırlık olmakla beraber, gerek dini ve manevi noktadan, gerekse maddî noktadan bizim bildiğimiz bilmediğimiz daha nice hikmet ve fâideleri ihtiva etmektedir. Bu sebepledir ki bu hususta şuurlu mümine düşen vazife, azami derecede hassasiyet göstermektir. Nitekim asr-ı saâdette bir kabile muallimleriyle beraber Peygamberimize ziyarete gelirler. Fahr-i Kâinât Efendimiz muallim sahâbiye sorar: Bu kavim ne gibi güzel bir amel işliyor ki yüzleri çok güzel? Muallim Sahabe: Yâ Resûlellah! Bu kavim taharete çok riayet ediyorlar. diye cevab verir. İmâm-ı Rabbânî(ks) Hazretleride Mektûbât-ı Kudsîsinde: Biz bu dereceyi Resûlüllah Efendimizin sünnetine tam riayetle elde ettik. Bir gün tuvalete (sol ayak yerine) sağ ayakla girdik de o gün çok büyük kayıplara uğradık. buyuruyor.

tuvaleteyken çişim dikat etsemde sıçrıyor ayaklarıma geliyor dikat etmeme ragmen günah kazanıyormuyum

 

[İslami Yazar]

Bevl sıçrantısına Ne kadar dikkat etsek de Bazen üzerimize sıçrayıp Elbisemizi necis yapabiliyor. Bunun için alacağımız önlem de Üzerimize ki elbisenin Pantolon ise paçasını biraz yukarı çıkarmak, Etekli bişeyse eteği Toparlamak. Şayet ve çorabımıza sıçradıysa mutlaka onu değiştirmek gerekiyor. Şayet ayağımıza da sıçramışsa onu yıkamakla geçecektir. Bevl sıçrantısı üzerimizde kaldığı müddetçe her hangi bir ibadet yapmadığımız zaman Günaha girmeyiz. Ancak hijye bakımından Pek de uygun olmaz. En kısa zamanda ya o elbiseyi değişecez veya pis olan yeri suyla gidereceğiz.

 

[İslami Yazar]

İslam dinine mensup olan kişilere yüklenen bazı sorumluluklar vardır. Bu sorumluluklar kısım kısımdır. İbadet sorumluluğu gibi ameli işler için kişinin temiz olması gerekmektedir. Bu temizlik önce taharetle başlar. Taharet önce kişinin necasetten hali olup kurtulması demektir. Abdest almadan evvel hela ihtiyacını giderirken bevl sıçrantısı ve büyük abdestini giderdiğinde kalıntıları izale etmesi lazımdır. Bu kalıntıları evvela suyla sonrada tuvalet kağıdıyla siler. Akabinde defi hacet mahallini temizler. Abdest almadan evvel bi müddet gezinerek istibra diye tarif edilen işlemle abdeste hazırlanmalıdır.