Uzman SühaN
Administrator
Ramazan'da Oruçluyken rüyalanmak orucu bozarmı?
Ihtilâm olmak ve cünüp olarak sabahlamak oruca mâni olur mu?
Oruçlu iken ihtilâm olmak (kendi kendine rüyalanmak) orucu bozmaz. Dokunma, oynaşma ve öpme olmadan, sadece bakmak ve düşlemekle boşalma da o orucu bozmaz. Bu durumlarda sadece yikanir ve orucuna devam eder: Dokunma ve öpme ile boşalirsa, oruç bozulur; ama sadece kaza gerekir.(66 M. Zihnî 590, 597 )
Oruçlu oldugunu bilerek, ama elinde olmayarak bogazina su kaçsa, orucu bozulur sadece kaza gerekir. Gündüz ihtilâm olan oruçlunun namaz vakti geçmeyecek bir süre içerisinde yikanmasi şarttir. Ancak yikanmamasi oruca engel degildir. Yani yikanmazsa, namazi terk etmiş olacagi için büyük günah işlemiş olur; ama orucu oruçtur.
Cünüp olarak sâbahlamak oruca mâni olmaz. Gündüz yikanmasi gerekir. Yikanmayi iftardan sonraya birakirsa, namazi terketmiş ve büyük günah işlemiş olur.
Igne, diş Çektirme, Misvak ve Oruç
Diş çektirme, doldurtma, dişlerini misvakla ya da macunla yikama, igne yaptirma... orucu bozar mi, bozarsa kazâsi nedir?
Diş çekimi orucu bozmaz. Ancak dişin çiktigi yerden akan kan; tadi agzin her tarafina dagilacak kadar çok olur, ya da kariştigi tükürügün yarisindan çok olur ve yutulursa orucu bozar, kaza gerekir.(67 Bilmen 289 (md.106)) Diş dolgusu konusu da vücudun herhangi bir yerindeki yarayâ ilâç koyma gibidir; Dolgu maddeleri sivi olmayip, dimaga ve karin boşluguna ulaşamadiklari için orucu bozmazlar. Ancak kanala zerkedilen ilâç, ya da dolgu maddesi, sivi olur ve beyne ulaşirsa, Imâm Ebû Hanîfe`ye göre oruç bozulur, diğer imamlara göre yine bozulmaz. Diş çekimi için uygulanan ve halk arasında morfin diye bilinen uyuşturucu (anestezik) etkili iğne de vücudun herhangi bir yerine yapılan iğne gibidir. Imam Ebû Hanîfe`ye göre orucu bozar. Ihtiyata uygun olduğu için kabul edilen görüş de budur. Ancak onun arkadaşları olan diğer imamlar, vücuda yarayışlı olmayan ve tabii yollarla vücuda girmeyen şeyler, orucu bozmaz görüşündedirler. Dolayısıyla onlara göre, yaralara her nasıl olursa olsun ilâç koymak, yine nasıl olursa olsun iğne yaptırmak, orucu bozmâz.(68 M. Zihnî 594, 599; Bilmen 293.) Buna göre durumları âcil olmayanların, diş çekimi ve iğne işini akşama bırakmaları tavsiye olunur. Ama bundan gecikmekle zarar görecek olanlar, oruçlu iken de iğnelerini yaptırır, dişlerini çektirir, ya da doldurturlar. Dolgu dışındakileri yaptıranların sonradan kaza etmeleri daha ihtiyatli olur.
Dişleri, özsuyunun tadı hissedilecek kadar taze bir misvakla temizlemek orucu bozmaz ama, mekruhtur. Bu tadı duyulmayan misvakla ya da firçalarla dişleri yıkamak oruca hiçbir zarar vermez. (69 M. Zihnî 610; Bilmen 287-88 `) Dişlerin macunla fırçalanması, ya da tuzlu su ile gargara yapılması hallerinde macunun ve tuzun tadı boğaza kadar ulaşmış olacağından oruç bozulur. Misvaktan kopan ve yutulân parçalar buğday tanesi kadar, yada daha fazla olursa orucu bozarlar. Dişlerin kendiliğinden kanaması halinde, kan tadı duyulacak kadar olur ve bilerek yutulursa oruç bozulur. Az olur ve farkına varmadan yutulursa bozulmaz. Bütün bu durumlarda orucun bozulması halinde sadece kaza gerekir.
Oruçlu iken ihtilâm olmak (kendi kendine rüyalanmak) orucu bozmaz. Dokunma, oynaşma ve öpme olmadan, sadece bakmak ve düşlemekle boşalma da o orucu bozmaz. Bu durumlarda sadece yikanir ve orucuna devam eder: Dokunma ve öpme ile boşalirsa, oruç bozulur; ama sadece kaza gerekir.(66 M. Zihnî 590, 597 )
Oruçlu oldugunu bilerek, ama elinde olmayarak bogazina su kaçsa, orucu bozulur sadece kaza gerekir. Gündüz ihtilâm olan oruçlunun namaz vakti geçmeyecek bir süre içerisinde yikanmasi şarttir. Ancak yikanmamasi oruca engel degildir. Yani yikanmazsa, namazi terk etmiş olacagi için büyük günah işlemiş olur; ama orucu oruçtur.
Cünüp olarak sâbahlamak oruca mâni olmaz. Gündüz yikanmasi gerekir. Yikanmayi iftardan sonraya birakirsa, namazi terketmiş ve büyük günah işlemiş olur.
Igne, diş Çektirme, Misvak ve Oruç
Diş çektirme, doldurtma, dişlerini misvakla ya da macunla yikama, igne yaptirma... orucu bozar mi, bozarsa kazâsi nedir?
Diş çekimi orucu bozmaz. Ancak dişin çiktigi yerden akan kan; tadi agzin her tarafina dagilacak kadar çok olur, ya da kariştigi tükürügün yarisindan çok olur ve yutulursa orucu bozar, kaza gerekir.(67 Bilmen 289 (md.106)) Diş dolgusu konusu da vücudun herhangi bir yerindeki yarayâ ilâç koyma gibidir; Dolgu maddeleri sivi olmayip, dimaga ve karin boşluguna ulaşamadiklari için orucu bozmazlar. Ancak kanala zerkedilen ilâç, ya da dolgu maddesi, sivi olur ve beyne ulaşirsa, Imâm Ebû Hanîfe`ye göre oruç bozulur, diğer imamlara göre yine bozulmaz. Diş çekimi için uygulanan ve halk arasında morfin diye bilinen uyuşturucu (anestezik) etkili iğne de vücudun herhangi bir yerine yapılan iğne gibidir. Imam Ebû Hanîfe`ye göre orucu bozar. Ihtiyata uygun olduğu için kabul edilen görüş de budur. Ancak onun arkadaşları olan diğer imamlar, vücuda yarayışlı olmayan ve tabii yollarla vücuda girmeyen şeyler, orucu bozmaz görüşündedirler. Dolayısıyla onlara göre, yaralara her nasıl olursa olsun ilâç koymak, yine nasıl olursa olsun iğne yaptırmak, orucu bozmâz.(68 M. Zihnî 594, 599; Bilmen 293.) Buna göre durumları âcil olmayanların, diş çekimi ve iğne işini akşama bırakmaları tavsiye olunur. Ama bundan gecikmekle zarar görecek olanlar, oruçlu iken de iğnelerini yaptırır, dişlerini çektirir, ya da doldurturlar. Dolgu dışındakileri yaptıranların sonradan kaza etmeleri daha ihtiyatli olur.
Dişleri, özsuyunun tadı hissedilecek kadar taze bir misvakla temizlemek orucu bozmaz ama, mekruhtur. Bu tadı duyulmayan misvakla ya da firçalarla dişleri yıkamak oruca hiçbir zarar vermez. (69 M. Zihnî 610; Bilmen 287-88 `) Dişlerin macunla fırçalanması, ya da tuzlu su ile gargara yapılması hallerinde macunun ve tuzun tadı boğaza kadar ulaşmış olacağından oruç bozulur. Misvaktan kopan ve yutulân parçalar buğday tanesi kadar, yada daha fazla olursa orucu bozarlar. Dişlerin kendiliğinden kanaması halinde, kan tadı duyulacak kadar olur ve bilerek yutulursa oruç bozulur. Az olur ve farkına varmadan yutulursa bozulmaz. Bütün bu durumlarda orucun bozulması halinde sadece kaza gerekir.
