sılam_nisa
Hamiş Melek
Premature bebek
Meleklerim prematüre bebekleri ancak televizyondan gördüğüm kadarıyla yada internetten öğrendiğim kadarıyla biliyorum.Bu konuda öğrendiklerimi sizlerle de paylaşmak istedim.
PREMATURE BEBEK
Anne karnındaki bebek (fetus), rahim içinde amniyon sıvısı denilen bir sıvıda büyür ve fetusun başta oksijen olmak üzere her türlü gereksinimi ve beslenmesi gebelik eşi (plasenta) aracılığı ile olur ve atıklar yine plasenta aracılığı ile atılır. Yani fetusun beslenmesi kan dolaşımı aracılığı ile olmaktadır. İşte plasentayı da etkileyecek kan dolaşımındaki sorunlar, annedeki bazı problemler, fetusun içinde bulunduğu rahimdeki bozukluklar ya da fetusun kendisine ait hastalıklar zamanından önce doğuma (prematüre) neden olabilecektir. Bu nedenleri kısaca gözden geçirelim.
Anneye ait nedenler:
Anne yaşı: Gebe annenin yaşı doğum zamanı ile ilişkilidir. Doğum zamanından başka bebeğin anne karnındaki büyümesi, doğumdan sonraki bakım da anne yaşından etkilenir. Geç yaş gebeliklerinde Down sendromu (Mongol bebek) gibi kromozom anormallikleri, erken yaş gebeliklerinde ise annede yüksek tansiyon ile seyreden ve eklampsi olarak adlandırılan durum sıktır. İdeal gebelik yaşı 20-30 yaş arasıdır. 17yaş öncesi ve 35 yaşından sonraki gebelikler risklidir.
Düşük sosyoekonomik düzey: Yoksulluk, küçük yaşta gebelik, yetersiz beslenme ve yetersiz gebelik bakımı gibi nedenlerle premetüre bebek doğurma riski artar. Amerika’da 1994 yılında prematüre bebek doğum oranı beyazlarda %9.6 iken, ekonomik düzeyi daha düşük olan zencilerde bu oran %18.1 olmuştur.
Sık doğum: Ülkemizde maalesef gebelik kontrolü çok yetersiz olduğu gibi, iki gebelik arası süre de çok azdır. İki gebelik arasında en az iki yıl olması gerekir.
Hipertansiyon: Kan dolaşımı aracılığı ile beslenen fetus, annenin hipertansiyonundan etkilenecektir. Hipertansiyon önceden olabileceği gibi gebelikte de ortaya çıkabilir. Gebelikte hipertansiyonla beraber idrarda protein kaybı ve şişlik ile birlikte olan ve eklampsi olarak adlandırılan (eskiden gebelik zehirlenmesi denilirdi) durumunda bebeğin yanında annenin de yaşamı tehlikeye girebilmektedir. Annedeki hipertansiyon olunca doğum ağırlığı düşük bebek yanı sıra erken doğum riski de artacaktır.
Kronik hastalık: Kalp, böbrek, akciğer, damar hastalığı gibi annedeki hastalıklar prematüre bebek doğum riskinin artmasına neden olurlar. Bu hastalıkların çoğunda damar yapılar dolayısı ile fetus ta etkilenmektedir.
Enfeksiyon: Erken doğumların %16’sında amnion mayide enfeksiyon vardır. Enfeksiyonda vücudun salgıladığı ve vücudun savunma mekanizmasını oluşturan bazı maddeler, rahmin kasılmasına neden olarak erken doğuma neden olurlar. Bu nedenle gebe kadında idrar yolu enfeksiyonu gibi her türlü enfeksiyonun saptanarak uygun antibiyotik tedavisi ile erken doğumun önlenmesi gerekir.
Sigara veya uyuşturucu kullanma: Gebelikte sigara kullanımı, fetus ve plasentada bir yandan karboksihemoglobinin artıp oksijenin azalmasına, bir yandan da içerdiği nikotin ile prematüre bebek doğum riskinin artmasına neden olacaktır.
Kokain ve amfetamin gibi keyif verici ilaçlar, prematüre doğuma neden olurlar. Kokain, plasentanın ayrılmasına ve annede hipertansiyona neden olmakta, ayrıca direk olarak rahmin kasılmasına da neden olarak prematüre doğuma neden olmaktadır.
Genital Nedenler:
Rahim ve doğum kanalındaki yapısal bozukluklar (örneğin rahim içinde tümör, rahimin bir zarla ikiye bölünmüş olması) prematüre bebek doğuma neden olurlar. Bunlardan Servikal yetersizlik olarak adlandırılan durumda düşük ya da erken doğum olmakta, bunun için de gebelere doğum zamanına kadar yatak istirihati verilerek erken doğum önlenmeye çalışılmaktadır.
Plasental: Plasentanın incelenmesi gereken durumlardan biri de prematüre doğumlardır. Plasentanın çeşitli bozukluklarında düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riski vardır. Plasentanın yapısal bozukluklarından başka erken doğuma neden olan durumlar;
Plasenta Dekolmanı: Plasentanın erken ayrılması durumudur.
Plasenta Previa: Plasentanın yerleştiği yerin, rahimin daha alt kısımlarında olması durumudur.
Fetal Nedenler:
Hidrops fetalis: Kan uyuşmazlığına bağlı ya da başka nedenlerle vücutta yaygın şişliğin olduğu ve bir durumdur. Erken doğumdan çok bu tabloya neden olan asıl nedene bağlı bebeğin durumu ağırdır.
Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vb): Çoğul gebeliklerde genellikle erken doğum olur. Bebek sayısı arttıkça gebelik süresi kısalır. İkiz fetuslarda gebelik haftası 35 haftalık iken doğum oranı normalden iki kat, 33 haftalık doğum oranı üç kat, 29 haftalık doğum oranı ise 4 kat daha fazladır. Erken doğumun nedeni, rahim içi hacimin büyümesi ve doğum kanalının genişlemesidir.
Fetal anomali : Bebeklerin %3-5′i bazı anormalliklerle doğabilirler. Bu bebeklerde erken doğum oranı daha fazladır.
Diğer nedenler:
Erken membran rüptürü: Amniyon sıvısını içeren su kesesisin doğum zamanı gelmeden önce açılması durumudur (Normalde doğum sırasında su kesesi açılır). Birlikte enfeksiyon riski de vardır.
Polihidramnios: Amniyos sıvısının normalden fazla olması durumudur. Artan rahim içi hacim nedeni ile erken doğum olur
PREMATURE BEBEK
Anne karnındaki bebek (fetus), rahim içinde amniyon sıvısı denilen bir sıvıda büyür ve fetusun başta oksijen olmak üzere her türlü gereksinimi ve beslenmesi gebelik eşi (plasenta) aracılığı ile olur ve atıklar yine plasenta aracılığı ile atılır. Yani fetusun beslenmesi kan dolaşımı aracılığı ile olmaktadır. İşte plasentayı da etkileyecek kan dolaşımındaki sorunlar, annedeki bazı problemler, fetusun içinde bulunduğu rahimdeki bozukluklar ya da fetusun kendisine ait hastalıklar zamanından önce doğuma (prematüre) neden olabilecektir. Bu nedenleri kısaca gözden geçirelim.
Anneye ait nedenler:
Anne yaşı: Gebe annenin yaşı doğum zamanı ile ilişkilidir. Doğum zamanından başka bebeğin anne karnındaki büyümesi, doğumdan sonraki bakım da anne yaşından etkilenir. Geç yaş gebeliklerinde Down sendromu (Mongol bebek) gibi kromozom anormallikleri, erken yaş gebeliklerinde ise annede yüksek tansiyon ile seyreden ve eklampsi olarak adlandırılan durum sıktır. İdeal gebelik yaşı 20-30 yaş arasıdır. 17yaş öncesi ve 35 yaşından sonraki gebelikler risklidir.
Düşük sosyoekonomik düzey: Yoksulluk, küçük yaşta gebelik, yetersiz beslenme ve yetersiz gebelik bakımı gibi nedenlerle premetüre bebek doğurma riski artar. Amerika’da 1994 yılında prematüre bebek doğum oranı beyazlarda %9.6 iken, ekonomik düzeyi daha düşük olan zencilerde bu oran %18.1 olmuştur.
Sık doğum: Ülkemizde maalesef gebelik kontrolü çok yetersiz olduğu gibi, iki gebelik arası süre de çok azdır. İki gebelik arasında en az iki yıl olması gerekir.
Hipertansiyon: Kan dolaşımı aracılığı ile beslenen fetus, annenin hipertansiyonundan etkilenecektir. Hipertansiyon önceden olabileceği gibi gebelikte de ortaya çıkabilir. Gebelikte hipertansiyonla beraber idrarda protein kaybı ve şişlik ile birlikte olan ve eklampsi olarak adlandırılan (eskiden gebelik zehirlenmesi denilirdi) durumunda bebeğin yanında annenin de yaşamı tehlikeye girebilmektedir. Annedeki hipertansiyon olunca doğum ağırlığı düşük bebek yanı sıra erken doğum riski de artacaktır.
Kronik hastalık: Kalp, böbrek, akciğer, damar hastalığı gibi annedeki hastalıklar prematüre bebek doğum riskinin artmasına neden olurlar. Bu hastalıkların çoğunda damar yapılar dolayısı ile fetus ta etkilenmektedir.
Enfeksiyon: Erken doğumların %16’sında amnion mayide enfeksiyon vardır. Enfeksiyonda vücudun salgıladığı ve vücudun savunma mekanizmasını oluşturan bazı maddeler, rahmin kasılmasına neden olarak erken doğuma neden olurlar. Bu nedenle gebe kadında idrar yolu enfeksiyonu gibi her türlü enfeksiyonun saptanarak uygun antibiyotik tedavisi ile erken doğumun önlenmesi gerekir.
Sigara veya uyuşturucu kullanma: Gebelikte sigara kullanımı, fetus ve plasentada bir yandan karboksihemoglobinin artıp oksijenin azalmasına, bir yandan da içerdiği nikotin ile prematüre bebek doğum riskinin artmasına neden olacaktır.
Kokain ve amfetamin gibi keyif verici ilaçlar, prematüre doğuma neden olurlar. Kokain, plasentanın ayrılmasına ve annede hipertansiyona neden olmakta, ayrıca direk olarak rahmin kasılmasına da neden olarak prematüre doğuma neden olmaktadır.
Genital Nedenler:
Rahim ve doğum kanalındaki yapısal bozukluklar (örneğin rahim içinde tümör, rahimin bir zarla ikiye bölünmüş olması) prematüre bebek doğuma neden olurlar. Bunlardan Servikal yetersizlik olarak adlandırılan durumda düşük ya da erken doğum olmakta, bunun için de gebelere doğum zamanına kadar yatak istirihati verilerek erken doğum önlenmeye çalışılmaktadır.
Plasental: Plasentanın incelenmesi gereken durumlardan biri de prematüre doğumlardır. Plasentanın çeşitli bozukluklarında düşük doğum ağırlığı ve erken doğum riski vardır. Plasentanın yapısal bozukluklarından başka erken doğuma neden olan durumlar;
Plasenta Dekolmanı: Plasentanın erken ayrılması durumudur.
Plasenta Previa: Plasentanın yerleştiği yerin, rahimin daha alt kısımlarında olması durumudur.
Fetal Nedenler:
Hidrops fetalis: Kan uyuşmazlığına bağlı ya da başka nedenlerle vücutta yaygın şişliğin olduğu ve bir durumdur. Erken doğumdan çok bu tabloya neden olan asıl nedene bağlı bebeğin durumu ağırdır.
Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vb): Çoğul gebeliklerde genellikle erken doğum olur. Bebek sayısı arttıkça gebelik süresi kısalır. İkiz fetuslarda gebelik haftası 35 haftalık iken doğum oranı normalden iki kat, 33 haftalık doğum oranı üç kat, 29 haftalık doğum oranı ise 4 kat daha fazladır. Erken doğumun nedeni, rahim içi hacimin büyümesi ve doğum kanalının genişlemesidir.
Fetal anomali : Bebeklerin %3-5′i bazı anormalliklerle doğabilirler. Bu bebeklerde erken doğum oranı daha fazladır.
Diğer nedenler:
Erken membran rüptürü: Amniyon sıvısını içeren su kesesisin doğum zamanı gelmeden önce açılması durumudur (Normalde doğum sırasında su kesesi açılır). Birlikte enfeksiyon riski de vardır.
Polihidramnios: Amniyos sıvısının normalden fazla olması durumudur. Artan rahim içi hacim nedeni ile erken doğum olur
