M
Misafir
Forum Okuru
Panik Atak ve Anksiyete
panik atak olan ünlüler panik atak anksiyete ataklı ünlüler ve anksiyete
Anksiyete, otonomik sinir sisteminin hiperaktivitesine bağlı somatik belirtilere eşlik eden, korku hissi ile belirli patalojik bir durumdur. Belli bir nedene yanıt olarak korkudan ayrılır. Panik atak spontan nöbetlerle ortaya çıkar. Buna bazen agorafobi eklenebilir beklenti ansiyetesi panik çaresizlik veya utanma hissleri ile belirkidir sokağa yalnız çıkamazlar mutlaka yanlarında biri olsun isterler. Panik bozulukluğun genetik geçiş gösterdiğine dair kuvvetli ip uçları vardır. Yakın dönemde yapılan bir moleküler genetik araştırmasında, Panik Bozukluk ve adrenerjik reseptör genleri arasında keskin ilişki olduğu ortaya konmuştur. Çeşitli özel görüntüleme teknikleri kullanılarak panik bozuklukta sol beyin bölsesinde metabolizma düşüklüğü saplanmıştır hipokompal asimetrik kan akışı ve metobolizma bulgusu, panik oluşumunda heyecanlarımızın saklanıp yönetildiği limbik bölge olan limbik sistemin önemli rolü olduğunu gösterir niteliktedir. Limbik sistem bir yandan heyecan proses edilmek üzere yüksek kortikal merkezlere yollandığı yerdir. Öte yandan da dışa vurum kaynağıdır. Bir başka ifadeyle, heyecanların orijini olan limbik sistem bunlar için iki yol sağlar; birisi proses edilmek üzere üst merkezlere gitmek, diğeri sempatik ya da parasempatik deşarjlara yol açmak bu temel bilgi, panik bozukluk ve diğer bir çok anksiyete bozukluğunu bir hayli anlaşılır kılmaktadır.
ETYOLOJİ (Nedenleri)
Biyolojik Nedenler
1. Sempatik sinir sisteminin arttığı aşırı otonomik tepki.
2. Beyindeki katakolemin adı verilen maddelerin salınmasında artma.
3. Beyindeki norepinefrin adındaki maddenin yıkımında ortaya çıkan metabolit denilen artıklatın artarak laktat enfizyonu sağlayarak bunun geri dönüşümü ile yine norepileplimi artıtrıp ansiyeteye neden olması
4. Uykudaki 4. evre(rem)devresinin depresyona benzer biçimde bazen azalması
5. Merkez sininr sistemini uyaran bir madde olan (y-aminobütirik asid )GABA azalması sonunda merkez sinir sisteminin inhibe olması yani ansiete çıkmasına neden olan bastırılması
6. Beyinden salgılanan seratonin adlı maddenin artışı
7. Beyinin her ikik yantarafda bulunana Temporal bölgenin beyin kabuğunda (korteksinde)hiper aktif merkez bulunması
8. Beyinden salgılanan noradrenalin isimli maddeyi iletecek olan sininlerin merkezi olan (lokus seruleus)bölgesinin heraktif olaması
BUNLARIN HEPSİ YA ANSİYETE DURUMLARIN DA TESPİT EDİLMİŞ BULGULARDIR YADA BUNLARIN VARLIĞI NEDENİ İLE ANSİYETENİN ORTAYA ÇIKTIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR BU KONUDA ARAŞTIRMALAR DEVAM ETMEKTEDİR HENÜZ TAM BİR ORTAK SONUCA VARILDIĞI SÖYLENEMEZ.
PSİKOANALİTİK
1. Cinsellik, saldırganlık gibi bilinç dışı dürtüler bilince çıkma tehtidi ile anksiyete oluşturur.
2. Ansiyeteden korunmak için savunma düzenekleri kullanılır
3. Yer değiştirme fobilere yol açar
4. Karşıt tepki kurma ,yapıp-bozma ve yer değiştirme obsesif -kompulsif bozukluğa yol açar
5. bastırmanın azalması, panik veya yaygın anksyete bozukluğuna neden olur
6. Agorafobi: Birisiyle düşmanca -bağımlı ilişki Kendinden başkalarına veya tersine, saldırgan cinsel dürtülerden korkmayla ilgilidir.
EPİDEMİYOLOJİ: (Bulunma sıklığı, yayılımı)
Yaşam boyu yaygınlık: genel popülasyonda %1.5-4
Erkek /kadın oranı: 1/1 (agorafobi olmadan) 1/2 (agorafobi ile birlikte) Başlangıç yaşı: geç 20'li yaşlarda
Aile öyküsü: Agorafobik hastaların birinci derece akrabalarının %20'sini agorafobiktir
İkiz çalışmaları: Çift yumurta ikizlerine göre tek yumurta ikizlerinde daha yüksek oranda eş hastalanma
ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA GENEL BELİRTİ VE SEMPTOMLAR:
Fiziksel Belirtiler
Titreme, ürperme, sallanma hisssi, sırt ağrısı baş ağrısı, kas gerginliği solunun kısalığı, hiperventilasyon, yorgunluk, irkilme tepkisi, otonomik hiperaktive, flushing ve solma, taşikardi, çarpıntı, terleme, elde soğuma, diyare, ağız kuruluğu(kserostomi), sık idrara çıkma, parestezi, yutkunma güçlüğü
Psikolojik Semptomlar
Korku hissi, yoğunlaşma güçlüğü, hipervijilans, insomnia, lidido azalması mide kasılması hissi
AGORAFOBİ OLMADAN PANİK BOZUKLUĞU, DSM -4 TANI ÖLÇÜTLERİ( Tanısal sistem: 1980'de ilk olarak panik bozukluğa ayrı bir yer veren ve ilk tanısal sistem olan tanısal DSM 3 -r ve 1994 yılında yayınlanan DSM -4 tanı kriterleridir).
A-Aşağıdakilerden hem (1) hem de (2) vardır :
1. 1. yineleyen beklenmeyen panik atakları
2. 2. ataklardan enaz birini ,bir ay süreyle (ya da daha uzun bir süre) aşağıdakilerden biri (yada daha fazlası ) izler .
a-başka atakların da olacağına ilişkin sürekli bir kaygı
b-atağın yol açabileceklerini ya da sonuçlarıyla (örn.kontrolünü kaybetmek kalb krizi geçirme ,"çıldırma" ilgili olarak üzüntü duyma
c-ataklar ile ilişkili olarak belirgin bir davranış değişikliği gösterme
B-Agorafobinin olmaması
C-Panik atakları bir maddenin (örn kötüye kullanılabilen bir ilaç ,tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel tıbbi bir durumun (örn.hipertioidizm )doğrudan fizyolojik etkilere bağlı değildir .
D-Panik ataklarda sosyal fobi(ör. Korkulan toplumsal durumlarla karşılaşma üzerine ortaya çıkan ),özgül fobi (ör:özgül fobik bir durumla karşılaşma), obsesif -kompulsif bozukluk (ör: bulaşma üzerine obsesyonu olan birinin kir ve pisliğe karşılaşması), posttravmatik stres bozukluğu (ör:ağır bir stres etkeninde eşlik eden uyaranlara tepki olarak ) ya da ayrılma anksiyete bozukluğunu(ör., evden yada yakın akrabalardan uzak kalmaya tepki olarak )) gibi başka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz.
PANİK ATAĞI, DSM -4 TANI ÖLÇÜTLERİ (AGORA FOBİ İLE BERABERKEN)
1. Çarpıntı kalp atımlarının duyumsama ya da kalp hızında artma olması
2. terleme
3. titreme yada sarsılma
4. nefes darlığı ya da boğulur gibi olma duyumları
5. soluğun kesilmesi
6. gögüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
7. bulantı ya da karın ağrısı
8. baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9. derealizasyon (gerçek dışılık duyguları ) ya da depersonazisyon (benliğinden ayrılmış olma)
10. kontrolu kaybedeceği yada çıldıracagı korkusu
11. ölüm korkusu
12. paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13. üşüme, ürperme ya da ateş basmaları
LABORATUVAR: anksiyete için özgül bir test yoktur.
PATOFİZYOLOJİ
A-Patognomonik değişikler yoktur.
B-Panikte sağ para hipokampusta, ansiyetede frontal lopta PET( özel görüntüleme yöntemi) ‘de, artmış kan akımı görülür.
C-Panik bozukluğu olan hastaların % 50'sinde mitral kapak prolapsusu vardır.O yüzden özellikle gece gelen ataklar da hastayı bir kardiyoloğa gönderip fikir almakta fayda vardır
SEYİR VE PROGNOZ hastalığın gidişatı,
A-PANİK BOZUKLUĞU
1. Panik atak haftada 2-3 kez yineleme eğilimindedir.
2. İyileşme ve alevlenmelerle birlikte kronik seyir gösterir.
3. Tedaviyle mükemmel bir prognozu vardır
TEDAVİ İÇİN MUTLAKA BİR PSKİYATR'A BAŞVURULMASI GEREKİYOR ÇÜNKÜ ORGANİK BELİRTİLERİ VE YAPILMASI GEREKEN ORGANİK ARAŞTIRMALARI , BEDENİN ÇALIŞMASINI BİLİP KARAR VERECEK KİŞİNİN HEKİM OLMASI ŞARTTIR.
kaynak😛anikatak.org
Anksiyete, otonomik sinir sisteminin hiperaktivitesine bağlı somatik belirtilere eşlik eden, korku hissi ile belirli patalojik bir durumdur. Belli bir nedene yanıt olarak korkudan ayrılır. Panik atak spontan nöbetlerle ortaya çıkar. Buna bazen agorafobi eklenebilir beklenti ansiyetesi panik çaresizlik veya utanma hissleri ile belirkidir sokağa yalnız çıkamazlar mutlaka yanlarında biri olsun isterler. Panik bozulukluğun genetik geçiş gösterdiğine dair kuvvetli ip uçları vardır. Yakın dönemde yapılan bir moleküler genetik araştırmasında, Panik Bozukluk ve adrenerjik reseptör genleri arasında keskin ilişki olduğu ortaya konmuştur. Çeşitli özel görüntüleme teknikleri kullanılarak panik bozuklukta sol beyin bölsesinde metabolizma düşüklüğü saplanmıştır hipokompal asimetrik kan akışı ve metobolizma bulgusu, panik oluşumunda heyecanlarımızın saklanıp yönetildiği limbik bölge olan limbik sistemin önemli rolü olduğunu gösterir niteliktedir. Limbik sistem bir yandan heyecan proses edilmek üzere yüksek kortikal merkezlere yollandığı yerdir. Öte yandan da dışa vurum kaynağıdır. Bir başka ifadeyle, heyecanların orijini olan limbik sistem bunlar için iki yol sağlar; birisi proses edilmek üzere üst merkezlere gitmek, diğeri sempatik ya da parasempatik deşarjlara yol açmak bu temel bilgi, panik bozukluk ve diğer bir çok anksiyete bozukluğunu bir hayli anlaşılır kılmaktadır.
ETYOLOJİ (Nedenleri)
Biyolojik Nedenler
1. Sempatik sinir sisteminin arttığı aşırı otonomik tepki.
2. Beyindeki katakolemin adı verilen maddelerin salınmasında artma.
3. Beyindeki norepinefrin adındaki maddenin yıkımında ortaya çıkan metabolit denilen artıklatın artarak laktat enfizyonu sağlayarak bunun geri dönüşümü ile yine norepileplimi artıtrıp ansiyeteye neden olması
4. Uykudaki 4. evre(rem)devresinin depresyona benzer biçimde bazen azalması
5. Merkez sininr sistemini uyaran bir madde olan (y-aminobütirik asid )GABA azalması sonunda merkez sinir sisteminin inhibe olması yani ansiete çıkmasına neden olan bastırılması
6. Beyinden salgılanan seratonin adlı maddenin artışı
7. Beyinin her ikik yantarafda bulunana Temporal bölgenin beyin kabuğunda (korteksinde)hiper aktif merkez bulunması
8. Beyinden salgılanan noradrenalin isimli maddeyi iletecek olan sininlerin merkezi olan (lokus seruleus)bölgesinin heraktif olaması
BUNLARIN HEPSİ YA ANSİYETE DURUMLARIN DA TESPİT EDİLMİŞ BULGULARDIR YADA BUNLARIN VARLIĞI NEDENİ İLE ANSİYETENİN ORTAYA ÇIKTIĞI DÜŞÜNÜLMEKTEDİR BU KONUDA ARAŞTIRMALAR DEVAM ETMEKTEDİR HENÜZ TAM BİR ORTAK SONUCA VARILDIĞI SÖYLENEMEZ.
PSİKOANALİTİK
1. Cinsellik, saldırganlık gibi bilinç dışı dürtüler bilince çıkma tehtidi ile anksiyete oluşturur.
2. Ansiyeteden korunmak için savunma düzenekleri kullanılır
3. Yer değiştirme fobilere yol açar
4. Karşıt tepki kurma ,yapıp-bozma ve yer değiştirme obsesif -kompulsif bozukluğa yol açar
5. bastırmanın azalması, panik veya yaygın anksyete bozukluğuna neden olur
6. Agorafobi: Birisiyle düşmanca -bağımlı ilişki Kendinden başkalarına veya tersine, saldırgan cinsel dürtülerden korkmayla ilgilidir.
EPİDEMİYOLOJİ: (Bulunma sıklığı, yayılımı)
Yaşam boyu yaygınlık: genel popülasyonda %1.5-4
Erkek /kadın oranı: 1/1 (agorafobi olmadan) 1/2 (agorafobi ile birlikte) Başlangıç yaşı: geç 20'li yaşlarda
Aile öyküsü: Agorafobik hastaların birinci derece akrabalarının %20'sini agorafobiktir
İkiz çalışmaları: Çift yumurta ikizlerine göre tek yumurta ikizlerinde daha yüksek oranda eş hastalanma
ANKSİYETE BOZUKLUKLARINDA GENEL BELİRTİ VE SEMPTOMLAR:
Fiziksel Belirtiler
Titreme, ürperme, sallanma hisssi, sırt ağrısı baş ağrısı, kas gerginliği solunun kısalığı, hiperventilasyon, yorgunluk, irkilme tepkisi, otonomik hiperaktive, flushing ve solma, taşikardi, çarpıntı, terleme, elde soğuma, diyare, ağız kuruluğu(kserostomi), sık idrara çıkma, parestezi, yutkunma güçlüğü
Psikolojik Semptomlar
Korku hissi, yoğunlaşma güçlüğü, hipervijilans, insomnia, lidido azalması mide kasılması hissi
AGORAFOBİ OLMADAN PANİK BOZUKLUĞU, DSM -4 TANI ÖLÇÜTLERİ( Tanısal sistem: 1980'de ilk olarak panik bozukluğa ayrı bir yer veren ve ilk tanısal sistem olan tanısal DSM 3 -r ve 1994 yılında yayınlanan DSM -4 tanı kriterleridir).
A-Aşağıdakilerden hem (1) hem de (2) vardır :
1. 1. yineleyen beklenmeyen panik atakları
2. 2. ataklardan enaz birini ,bir ay süreyle (ya da daha uzun bir süre) aşağıdakilerden biri (yada daha fazlası ) izler .
a-başka atakların da olacağına ilişkin sürekli bir kaygı
b-atağın yol açabileceklerini ya da sonuçlarıyla (örn.kontrolünü kaybetmek kalb krizi geçirme ,"çıldırma" ilgili olarak üzüntü duyma
c-ataklar ile ilişkili olarak belirgin bir davranış değişikliği gösterme
B-Agorafobinin olmaması
C-Panik atakları bir maddenin (örn kötüye kullanılabilen bir ilaç ,tedavi için kullanılan bir ilaç) ya da genel tıbbi bir durumun (örn.hipertioidizm )doğrudan fizyolojik etkilere bağlı değildir .
D-Panik ataklarda sosyal fobi(ör. Korkulan toplumsal durumlarla karşılaşma üzerine ortaya çıkan ),özgül fobi (ör:özgül fobik bir durumla karşılaşma), obsesif -kompulsif bozukluk (ör: bulaşma üzerine obsesyonu olan birinin kir ve pisliğe karşılaşması), posttravmatik stres bozukluğu (ör:ağır bir stres etkeninde eşlik eden uyaranlara tepki olarak ) ya da ayrılma anksiyete bozukluğunu(ör., evden yada yakın akrabalardan uzak kalmaya tepki olarak )) gibi başka bir mental bozuklukla daha iyi açıklanamaz.
PANİK ATAĞI, DSM -4 TANI ÖLÇÜTLERİ (AGORA FOBİ İLE BERABERKEN)
1. Çarpıntı kalp atımlarının duyumsama ya da kalp hızında artma olması
2. terleme
3. titreme yada sarsılma
4. nefes darlığı ya da boğulur gibi olma duyumları
5. soluğun kesilmesi
6. gögüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
7. bulantı ya da karın ağrısı
8. baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9. derealizasyon (gerçek dışılık duyguları ) ya da depersonazisyon (benliğinden ayrılmış olma)
10. kontrolu kaybedeceği yada çıldıracagı korkusu
11. ölüm korkusu
12. paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13. üşüme, ürperme ya da ateş basmaları
LABORATUVAR: anksiyete için özgül bir test yoktur.
PATOFİZYOLOJİ
A-Patognomonik değişikler yoktur.
B-Panikte sağ para hipokampusta, ansiyetede frontal lopta PET( özel görüntüleme yöntemi) ‘de, artmış kan akımı görülür.
C-Panik bozukluğu olan hastaların % 50'sinde mitral kapak prolapsusu vardır.O yüzden özellikle gece gelen ataklar da hastayı bir kardiyoloğa gönderip fikir almakta fayda vardır
SEYİR VE PROGNOZ hastalığın gidişatı,
A-PANİK BOZUKLUĞU
1. Panik atak haftada 2-3 kez yineleme eğilimindedir.
2. İyileşme ve alevlenmelerle birlikte kronik seyir gösterir.
3. Tedaviyle mükemmel bir prognozu vardır
TEDAVİ İÇİN MUTLAKA BİR PSKİYATR'A BAŞVURULMASI GEREKİYOR ÇÜNKÜ ORGANİK BELİRTİLERİ VE YAPILMASI GEREKEN ORGANİK ARAŞTIRMALARI , BEDENİN ÇALIŞMASINI BİLİP KARAR VERECEK KİŞİNİN HEKİM OLMASI ŞARTTIR.
kaynak😛anikatak.org
Moderatör tarafında düzenlendi: