Uzman SühaN
Administrator
Osmanlı padişahları ve özellikleri
Osmanlı Hanedanı’nın sultanları 1299’dan 1922’ye kadar kıtalararası geniş bir imparatorluğa hükmetmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu zirvedeyken; kuzeyde Macaristan, güneyde Somali, batıda Cezayir ve doğuda Irak’a kadar uzanmıştır.
İlk başlarda imparatorluk Bursa’da yönetilirken, 1366′da Edirne başkent oldu. Son olarak da Bizans İmparatorluğu’ndan alınan İstanbul başkent oldu.
İmparatorluğun ilk yıllarının anlatımında efsane ve gerçeği ayırmanın zor olması nedeniyle değişen konular olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu süresince başa gelen padişahlara bakacak olursak;
Osman Gazi (1299 – 1326)
Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Gazi, 1258′de Sögüt’te doğdu. Babası Ertugrul Gazi, annesi Hayme Hatun’dur.
Osman Gazi değerli bir devlet adamıydı. Dürüst, tedbirli, cesur, cömert ve adalet sahibiydi.
Sögüt’te temelleri atılan, altı yüzyıllık bir tarih diliminde ve üç kıtada hüküm sürecek olan Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi, 1326′da hayatını kaybetti.
Orhan Gazi (1326 – 1359)
Orhan Gazi, 1281 yılında doğdu. Babası Osman Gazi, annesi Kayı aşiretinin ileri gelenlerinden Ömer Bey’in kızı Mal Hatun’du.
Orhan Bey’in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu’da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran’da kurulu İlhanlılar’ı metbu (kendisine bağlı) sayıp yıllık vergi ödetmekte devam etmiştir.
Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik akınlar ve fetihlerle Osmanlı Beyliği daha güç kazanmıştır.
I. Murad (1359 – 1389)
Sultan Birinci Murad, 1326′da Bursa’da doğdu. Babası Orhan Gazi, annesi Bizans tekfurlarından Yar Hisar Tekfuru’nun kızı olan Nilüfer Hatun’dur (Holofira).
Şehzadeliği döneminde Edirne’yi alarak Balkanlar’a geçmiştir ve Balkanlar’da fetihler yapmaya başlayarak Osmanlı Devleti’nin sınırlarını genişletmiştir. Kırkın üzerinde savaşı yönettiği ve hiç yenilmediği çeşitli kaynaklarda söylenmektedir.
I. Bayezid – Yıldırım Bayezid (1389 – 1402)osmanlı padişahları
Yıldırım Bayezid, 1360 yılında Edirne’de doğdu. Babası Murad Hüdavendigâr, annesi Gülçiçek Hatun’dur.
Sultan Murad Hüdavendigâr’in vasiyeti gereği 1389 yılında padişahlığa getirildi. Tahta çıktığında 29 yaşındaydı.
Sirbistan’ın başında, Kosova savaşında ölen Kral Lazar’ın oğlu Stefan Lazareviç vardı. Barış antlaşması için geldiği Edirne’de kız kardeşi Maria’yi Bayezid’e verdi. Bu evlenme sayesinde Osmanlı-Sırp dostluğu kuruldu. Yıldırım Bayezid Timur’la yaptığı Ankara Savaşı’nda yenildi ve esir düştü.
I. Mehmed (1413 – 1421)
Sultan Çelebi Mehmed , 1389 yılında Edirne’de doğdu. Babası Yıldırım Bayezid, annesi de Germiyanoğulları’ndan Devlet Hatun’dur.
Beşinci Osmanlı Padişahı olan Sultan I. Mehmed, 1413 yılında 24 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 yıl tahtta kalmıştır. Sultan I. Mehmed, “Çelebi Mehmet” olarak da bilinir.
1413′ten sonra tek padişah olarak hüküm sürdü. Sultan Mehmet Çelebi, Fetret Devri’ni bitiren ve Osmanlı devletini tekrar eski gücüne kavuşturan sultan olduğundan Osmanlı Devleti’nin 2. kurucusu diye de anılmaktadır.
II. Murad (1421 – 1451)
Sultan İkinci Murad 1402 yılında doğdu. Babası Çelebi Mehmed, annesi Dulkadiroğulları’ndan Süli Bey’in kızı Emine Hatun’dur.
Sultan İkinci Murad, sakin ve huzurlu bir hayat yaşamayı arzu eden, fakat gerektiği takdirde çok hareketli, cesur ve hiçbir şeyden yılmayan bir kişiliğe sahipti.
Avrupalılar, onun istediği takdirde bütün Avrupa’yı fethedebilecek bir kimse olduğunu kabul etmişlerdir. Otuz yıllık saltanatı süresince, ülkesini çok büyük bir şan ve şerefle idare ederek emri altında bulunan herkesin sevgisini kazandı. Dindar, adil bir padişahtı. Çocukluğu Amasya’da geçen Sultan İkinci Murad, tahta çıktığında on dokuz yaşındaydı.
Fatih Sultan Mehmed (1451 – 1481)
Fatih Sultan Mehmed, 29 Mart 1432′de Edirne’de doğdu. Babası Sultan İkinci Murad, annesi Humâ Hatun’dur.
Sultan II. Mehmet 1451 yılında 19 yaşındayken tahta çıkmış ve 30 sene tahtta kalmıştır.
1453 yılında İstanbul’u fethederek Doğu Roma İmparatorluğu’na son vermiştir. Bu olay Ortaçağ’ın sonu Yeniçağ’ın başlangıcı olarak kabul edilmiştir.
Fatih Sultan Mehmet dil konusunda çok yetenekliydi. Arapça, Farsça, İbranice, Keldanice, Slavca, Latince, Yunanca ve İtalyanca olmak üzere 8 dil biliyordu. Aynı zamanda Avni mahlasını (takma ad) kullanarak şiirler kaleme almıştır.
Binlerce ciltlik bir kütüphaneye sahip olan Fatih Sultan Mehmet eğitime çok önem vermiş, ilk Türk yüksek öğrenim kurumu olan ve dünya eğitim tarihinde bilinen en eski eğitim kurumlarından Sahn-ı Semen Medreseleri’ni kurmuştur.
II. Bayezid (1481 – 1512)
Sultan İkinci Bayezid, 3 Aralık 1448′de Dimetoka’da doğdu. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Mükrime Hatun adında bir Türk kızıdır.
Sekizinci Osmanlı Padişahı olan II. Bayezid, Bâyezîd-i Veli olarak da bilinir. 1481 senesinde 34 yaşındayken tahta çıkmış ve 31 yıl tahtta kalmıştır.
Dindar bir insan olan II. Bayezid “Adli” mahlasıyla şiirler kaleme aldı. II. Bayezid aynı zamanda iyi bir hattattı.
Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520)yavuz-sultan-selim-2603
Yavuz Sultan Selim, 10 Ekim 1470′de doğdu. Babası Sultan İkinci Bayezid, annesi Gülbahar Hatun’dur.
Dokuzuncu Osmanlı Padişahı olan I. Selim, Yavuz Sultan Selim olarak da bilinir. 1512 yılında 42 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 sene tahtta kalmıştır.
Hükümdarlığı döneminde ülke topraklarını 2,5 kat büyütmüştür. Anadolu’da birliği sağlamış, devrinin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat yollarını ele geçirmiştir.
Kanunî Sultan Süleyman (1520 – 1566)
Kanuni Sultan Süleyman, 27 Nisan 1495 Pazartesi günü Trabzon’da doğdu.
Onuncu Osmanlı padişahı olan I. Süleyman, “Kanunî Sultan Süleyman” ve “Muhteşem Süleyman” olarak da bilinir. 1520 yılında 26 yaşındayken tahta çıkmış ve 46 yıl tahtta kalmıştır.
Kanuni Sultan Süleyman hükümdarlığı boyunca 13 kere sefere çıkmış, toplam 10 yıl seferde kalmıştır. Böylece Kanuni, Osmanlı Devleti’nde en uzun süre tahtta kalan ve en çok sefere çıkan, en uzun süre seferde kalan padişah olmuştur.
II. Selim (1566 – 1574)
Sultan İkinci Selim, 28 Mayıs 1524′de İstanbul’da doğdu. Babası Kanuni Sultan Süleyman, annesi Hürrem Sultan’dır.
II. Selim Osmanlı tarihinde ordunun başında sefere gitmeyen ilk padişahtı.
II. Selim döneminde Ayasofya Camii onarıldı ve Mimar Sinan’a Edirne’deki Selimiye Camii yaptırıldı.
II. Selim, hacıların hac yolunda kullanmaları için hilal şeklinde asalar yapar ve bunları hacılara dağıttırırdı. II. Selim, aynı zamanda Divan Edebiyatı‘na birçok eser bırakmış bir şairdir.
III. Murad (1574 – 1595)
Sultan Üçüncü Murad, 4 Temmuz 1546 günü Manisa’nın Bozdağ yaylasında dünyaya geldi.
III. Murat, Divan edebiyatına Muradî mahlasıyla birçok eser kazandırmıştır. 2 tanesi Türkçe, 1 tanesi Arapça ve 1 tanesi de Farsça olmak üzere toplam 4 adet divanı vardır.
III. Murat resim de dahil olmak üzere güzel sanatlara çok meraklıydı.
Memlük Sultanı Berkok tarafından yazılması emredilen “Siyer-i Nebi” adlı eserin illüstratif çalışmalarını gerçekleştirmesi için dönemin elyazmacısı Lütfi Abdullah, III. Murat tarafından saray atölyesinde bu iş ile ilgili görevlendirilmişti. III. Murat aynı zamanda hat sanatı ile de çok ilgiliydi.
III. Mehmed (1595 – 1603)Sultan IV Mehmed(1)-2603
Sultan Üçüncü Mehmed, 26 Mayıs 1566′da Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Murad, annesi Safiye Sultan’dır.
Sancakbeyliğinden gelen son Osmanlı Padişahı’dır. Genel olarak nazik ve sessiz bir karaktere sahipti. Yeni Camii’nin temelleri III. Mehmet döneminde atılmıştır.
I. Ahmed (1603 – 1617)
Sultan Birinci Ahmed, 18 Nisan 1590 günü Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mehmed, annesi Handan Sultan’dır.
Kanunî Sultan Süleyman’dan sonra devlet işleri ile en çok meşgul olan Osmanlı padişahıdır.
Saltanatı döneminde hanedan veraset sistemini değiştirmiş ve kardeş katlini yasaklamıştır.
İstanbul’un simgelerinden biri haline gelen Sultan Ahmet Camii, Sultan I. Ahmet döneminde Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa’ya yaptırılmıştır.
Sultan I. Ahmet ava ve silahlara çok meraklıydı. Okçuların kullandığı özel yüzükler ve özellikle de Çerkes kamçıları yapmakta çok marifetliydi. Aynı zamanda Sultan I. Ahmet, “Bahtî” mahlasıyla Divan edebiyatımıza birçok eser kazandırmıştır.
I. Mustafa (1617 – 1618 / 1622 – 1623)
Sultan Birinci Mustafa, 1592 yılında Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mehmed, annesi Handan Sultan’dır.
Osmanlı tarihinde ilk defa padişahlığın babadan oğula geçmesi kuralını bozarak kardeşinin arkasından tahta çıkmış olan padişah olması özelliğini taşır.
Genç Osman (1618 – 1622)
Sultan Genç Osman, 3 Kasım 1604 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Birinci Ahmed, annesi Mahfirûz Haseki Sultan’dır.
Sultan II. Osman, 1618 yılında amcası I. Mustafa’nın tahttan indirilmesiyle 14 yaşındayken tahta çıkmış ve 4 sene tahtta kalmıştır.
IV. Murad (1623 – 1640)4-murad-2603
Sultan Dördüncü Murad, 26 Temmuz 1612 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Ahmed, annesi Mahpeyker Kösem Sultan’dır.
Sultan IV. Murat, Kanunî Sultan Süleyman’dan 55 yıl sonra ordunun başında sefere çıkan ilk Osmanlı padişahıdır.
IV. Murat halk arasında gücünden çok söz edilen bir padişahtır. İri yarı ve kuvvetli bir yapısı vardır. IV. Murat 28 yaşındayken sebebi bilinmeyen bir şekilde vefat etmiştir.
IV. Murat güzel yazı yazan ve hatta ilgi duyan bir padişahtı. Aynı zamanda “Muradî” mahlasıyla Divan ve aşık edebiyatına birçok şiir kazandırmıştır.
İbrahim (1640 – 1648)
Sultan Birinci İbrahim, 5 Kasım 1615 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Ahmed, annesi Mahpeyker Kösem Sultan’dır.
On sekizinci Osmanlı Padişahı olan Sultan İbrahim, 1640 yılında 25 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 sene tahtta kalmıştır.
Şehzadeliği döneminde sürekli gözetim altında bulunduğu ve siyasi çalkantılar içinde tahta çıktığı için agresif bir ruh haline sahiptir. Geçirdiği bazı sinir krizlerinden ötürü halk arasında “Deli İbrahim” olarak da bilinir.
IV. Mehmed (1648 – 1687)
Sultan Dördüncü Mehmed, 2 Ocak 1642′de İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Rus asıllı Turhan Hatice Sultan’dır.
On dokuzuncu Osmanlı Padişahı olan Sultan IV. Mehmed, babası Sultan İbrahim’in tahttan indirilmesinin ardından 1648 yılında 6 yaşındayken tahta çıkmış ve 39 yıl tahtta kalmıştır.
Avcılığa olan merakından dolayı Avcı Mehmet lakabıyla tanınmıştır.
Döneminde mimari alanda birçok faaliyet gerçekleştirildi. Rumeli ve Anadolu hisarlarının tamiri ve Mısır Çarşısı’nın inşası bu dönemde gerçekleştirildi.
Sultan IV. Mehmet, “Vefaî” mahlasıyla şiirler ve askeri marşlar yazmıştır.
II. Süleyman (1687 – 1691)
Sultan İkinci Süleyman, 15 Nisan 1642′de İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Saliha Dilaşub Sultan’dır.
Sultan ikinci Süleyman, dört yıl gibi kısa bir süre padişahlık yaptı.
II. Ahmed (1691 – 1695)
Sultan İkinci Ahmed, 25 Şubat 1643 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Hatice Muazzez Sultan’dır.
Sultan İkinci Ahmed, hat sanatında çok ustaydı. Yazı yazma kabiliyeti çok üstün olan Sultan İkinci Ahmed, birçok Kuran-ı Kerim yazdı. Şairlere ve şiire çok düşkündü. Üç yıl yedi ay on dört gün saltanat sürdükten sonra vefat etti.
II. Mustafa (1695 – 1703)
Sultan İkinci Mustafa, 6 Şubat 1664 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan’dır.
II. Mustafa döneminde Avusturya üzerine sultanın katıldığı üç büyük sefer düzenlenmiştir.
III. Ahmed (1703 – 1730)3-ahmet-2603
Sultan Üçüncü Ahmed, 30 Aralık 1673 günü doğdu. Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan’dır.
İnce ve hassas bir ruha sahip olan Sultan III. Ahmet, Sadrazam Damat İbrahim Paşa ile uyum içerisinde çalışmış, bu sırada yaşanan Lale Devri’nde sanata, edebiyata ve toplumsal hayata özgün bir anlayış getirilmiştir.
I. Mahmud (1730 – 1754)
Sultan Birinci Mahmud, 2 Ağustos 1696 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Saliha Valide Sultan’dır.
Yirmi dördüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan I. Mahmut, 1730 yılında 34 yaşında tahta çıkmış ve 24 sene tahtta kalmıştır.
III. Osman (1754 – 1757)
Sultan Üçüncü Osman, 2 Ocak 1699 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Şehsuvar Valide Sultan’dır.
Padişahlığı sırasında İstanbul’da mimari çalışmalara devam edilmiş, I. Mahmut döneminde yapılmaya başlanan Nuruosmaniye Camii tamamlanmıştır.
Bunun dışında Üsküdar’da İhsaniye Camii ve İhsaniye Mescidi’ni yaptırdı. Caminin yanına medrese, kütüphane, imaret, sebil ve çeşme de yaptırıp tamiratı ve masraflarının karşılanması için vakıflar tesis ettirdi.
III. Mustafa (1757 – 1774)
Sultan Üçüncü Mustafa, 28 Ocak 1717 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Sultan III. Ahmed, annesi Emine Mihr-î-Mâh Sultan’dır.
Babasının 1730′da padişahlıktan çekilmesinden sonra yirmi yedi yıl kafes hayatı yaşamıştır. Amcasının oğlu III. Osman’ın ölümü üzerine 1757′de tahta geçmiştir.
Sultan Üçüncü Mustafa, şair bir padişahtı. Cihangir mahlasıyla yazdığı şiirleri çok meşhurdur.
I. Abdülhamid (1774 – 1789)
Sultan Birinci Abdülhamid, 20 Mart 1725 tarihinde İstanbul’da doğdu.
Sultan Birinci Abdülhamid, siyasi ve askeri ıslahatlara girişti. Avrupai tarzda mektepler açtı. Yeniçeri ocağına ve donanmaya yeni bir çehre kazandırmaya çalıştı. Sürat Topçuları Ocağı’nı kurdurdu, Yeniçeriler’in sayımını yaptırdı ve gereksiz yere fazla para alanları tespit ettirdi.
III. Selim (1789 – 1807)
Sultan Üçüncü Selim, 24 Aralık 1761 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mustafa, annesi Mihrişah Sultan’dır.
Sultan III. Selim çok reformist bir kişiliğe sahipti. Bu nedenle başta askeri olmak üzere birçok alanda ıslahat gerçekleştirdi. Bu ıslahatlardan en önemlilerinden birisi de 1793 yılında Nizam-ı Cedid ordusunu kurmasıydı.
IV. Mustafa (1807 – 1808)
Sultan Dördüncü Mustafa, 8 Eylül 1779 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Abdülhamid, annesi Nüketseza Kadın Sultan’dır.
Sultan Dördüncü Mustafa hat sanatıyla uğraştı. Gayet güzel yazıları vardır. Osmanlı hanedanından Sultan Beşinci Murad’dan sonra en az padişahlık yapanlardan birisidir.
II. Mahmud (1808 – 1839)osmanlı padişahları
Sultan İkinci Mahmud, 20 Temmuz 1785 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Abdülhamid, annesi Nakşidil Valide Sultan’dır.
Otuzuncu Osmanlı Padişahı olan Sultan II. Mahmut, 1808 yılında 23 yaşındayken tahta çıkmış ve 31 yıl tahtta kalmıştır.
Tahtta kaldığı 31 yıllık dönemin, Osmanlı Devletinin siyasi açıdan en buhranlı dönemi olmasına rağmen II. Mahmut gerçekleştirdiği reformlarla imparatorluğun çehresini değiştirmiş ve Osmanlı’nın modernleşmesinin temellerini atmıştır.
Abdülmecid (1839 – 1861)
Sultan Abdülmecid, 25 Nisan 1823 günü doğdu. Babası Sultan İkinci Mahmud, annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan’dır.
Son dört Osmanlı Padişahı Sultan Abdülmecid’in oğludur. Osmanlı’da en çok sayıda oğlu padişahlık yapan kişidir.
Tanzimat döneminin başlangıcı kabul edilen Tanzimat Fermanı, Sultan Abdülmecit döneminde ilan edilmiştir. Dolmabahçe Sarayı bu dönemde inşa edilmiştir. Galata Köprüsü bu dönemde hizmete girmiştir.
Sultan Abdülmecit sanat ile son derece ilgiliydi, modern bir ressamdı aynı zamanda batı usulü alafranga besteler yapan bir bestekardır.
Abdülaziz (1861 – 1876)
Sultan Abdülaziz, 8 Şubat 1830 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mahmud, annesi Pertevniyal Valide Sultan’dır.
25 Haziran 1861 günü tahta çıktığında 31 yaşındaydı. Müsrif bir padişah olarak tanınmasına rağmen çok sade giyinir, sarayda terlik ve entari ile dolaşırdı.
V. Murad (30 Mayıs 1876 – 31 Ağustos 1876)
Sultan Beşinci Murad, 21 Eylül 1840 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Şevk-Efza Kadın Efendi’dir.
Otuz üçüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan V. Murat, 1876 yılında 36 yaşındayken tahta çıkmış ve 96 gün tahtta kalmıştır. Osmanlı tarihi boyunca en az tahtta kalan padişahtır.
II. Abdülhamid (1876 – 1909)2-abdulhamid-2603
Sultan İkinci Abdülhamid, 21 Eylül 1842 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Tir-i Müjgan Kadın Efendi’dir.
Otuz dördüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan II. Abdülhamit, 1876 yılında 34 yaşındayken tahta çıkmış ve 33 sene tahtta kalmıştır.
Sultan II. Abdülhamit Osmanlı tarihinde en buhranlı dönemlerden birinde padişahlık yapmıştır. Sultan II. Abdülhamit döneminde Trablusgarp, I. ve II. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı gerçekleştirilmiştir.
Döneminde ilk Osmanlı anayasası, Kanun-i Esasi ilan edildi ve yine Osmanlı tarihinde ilk kez geniş ve kapsamlı bir polis ve istihbarat teşkilatı kuruldu.
Mehmed Reşad (1909 – 1918)
Sultan Mehmed Reşad, 2 Kasım 1844 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Gülcemal Kadın Efendi’dir.
Sultan Beşinci Mehmed Reşad, İttihat ve Terakki Partisi’nin desteğiyle tahta çıktığında 65 yaşındaydı. Sultan İkinci Abdülhamid’in padişahlığı sırasında devlet işleriyle yeterince ilgilenmemişti.
Padişahlığı sırasında yönetim daha çok İttihat ve Terakki Partisi’nin ileri gelenlerinden Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa’nın eline geçmişti.
Mehmed Vahdeddin (1918 – 1922)
Sultan Mehmed Vahdeddin, otuz altıncı ve son Osmanlı padişahıdır. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Gülistu Kadın Efendi’dir.
Sultan Vahdeddin’den sonra padişahlık kaldırılmış fakat İslam Halifeliği saltanatı Abdülmecit tarafından devam ettirilmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu zirvedeyken; kuzeyde Macaristan, güneyde Somali, batıda Cezayir ve doğuda Irak’a kadar uzanmıştır.
İlk başlarda imparatorluk Bursa’da yönetilirken, 1366′da Edirne başkent oldu. Son olarak da Bizans İmparatorluğu’ndan alınan İstanbul başkent oldu.
İmparatorluğun ilk yıllarının anlatımında efsane ve gerçeği ayırmanın zor olması nedeniyle değişen konular olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu süresince başa gelen padişahlara bakacak olursak;
Osman Gazi (1299 – 1326)
Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan Osman Gazi, 1258′de Sögüt’te doğdu. Babası Ertugrul Gazi, annesi Hayme Hatun’dur.
Osman Gazi değerli bir devlet adamıydı. Dürüst, tedbirli, cesur, cömert ve adalet sahibiydi.
Sögüt’te temelleri atılan, altı yüzyıllık bir tarih diliminde ve üç kıtada hüküm sürecek olan Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi, 1326′da hayatını kaybetti.
Orhan Gazi (1326 – 1359)
Orhan Gazi, 1281 yılında doğdu. Babası Osman Gazi, annesi Kayı aşiretinin ileri gelenlerinden Ömer Bey’in kızı Mal Hatun’du.
Orhan Bey’in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu’da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran’da kurulu İlhanlılar’ı metbu (kendisine bağlı) sayıp yıllık vergi ödetmekte devam etmiştir.
Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik akınlar ve fetihlerle Osmanlı Beyliği daha güç kazanmıştır.
I. Murad (1359 – 1389)
Sultan Birinci Murad, 1326′da Bursa’da doğdu. Babası Orhan Gazi, annesi Bizans tekfurlarından Yar Hisar Tekfuru’nun kızı olan Nilüfer Hatun’dur (Holofira).
Şehzadeliği döneminde Edirne’yi alarak Balkanlar’a geçmiştir ve Balkanlar’da fetihler yapmaya başlayarak Osmanlı Devleti’nin sınırlarını genişletmiştir. Kırkın üzerinde savaşı yönettiği ve hiç yenilmediği çeşitli kaynaklarda söylenmektedir.
I. Bayezid – Yıldırım Bayezid (1389 – 1402)osmanlı padişahları
Yıldırım Bayezid, 1360 yılında Edirne’de doğdu. Babası Murad Hüdavendigâr, annesi Gülçiçek Hatun’dur.
Sultan Murad Hüdavendigâr’in vasiyeti gereği 1389 yılında padişahlığa getirildi. Tahta çıktığında 29 yaşındaydı.
Sirbistan’ın başında, Kosova savaşında ölen Kral Lazar’ın oğlu Stefan Lazareviç vardı. Barış antlaşması için geldiği Edirne’de kız kardeşi Maria’yi Bayezid’e verdi. Bu evlenme sayesinde Osmanlı-Sırp dostluğu kuruldu. Yıldırım Bayezid Timur’la yaptığı Ankara Savaşı’nda yenildi ve esir düştü.
I. Mehmed (1413 – 1421)
Sultan Çelebi Mehmed , 1389 yılında Edirne’de doğdu. Babası Yıldırım Bayezid, annesi de Germiyanoğulları’ndan Devlet Hatun’dur.
Beşinci Osmanlı Padişahı olan Sultan I. Mehmed, 1413 yılında 24 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 yıl tahtta kalmıştır. Sultan I. Mehmed, “Çelebi Mehmet” olarak da bilinir.
1413′ten sonra tek padişah olarak hüküm sürdü. Sultan Mehmet Çelebi, Fetret Devri’ni bitiren ve Osmanlı devletini tekrar eski gücüne kavuşturan sultan olduğundan Osmanlı Devleti’nin 2. kurucusu diye de anılmaktadır.
II. Murad (1421 – 1451)
Sultan İkinci Murad 1402 yılında doğdu. Babası Çelebi Mehmed, annesi Dulkadiroğulları’ndan Süli Bey’in kızı Emine Hatun’dur.
Sultan İkinci Murad, sakin ve huzurlu bir hayat yaşamayı arzu eden, fakat gerektiği takdirde çok hareketli, cesur ve hiçbir şeyden yılmayan bir kişiliğe sahipti.
Avrupalılar, onun istediği takdirde bütün Avrupa’yı fethedebilecek bir kimse olduğunu kabul etmişlerdir. Otuz yıllık saltanatı süresince, ülkesini çok büyük bir şan ve şerefle idare ederek emri altında bulunan herkesin sevgisini kazandı. Dindar, adil bir padişahtı. Çocukluğu Amasya’da geçen Sultan İkinci Murad, tahta çıktığında on dokuz yaşındaydı.
Fatih Sultan Mehmed (1451 – 1481)
Fatih Sultan Mehmed, 29 Mart 1432′de Edirne’de doğdu. Babası Sultan İkinci Murad, annesi Humâ Hatun’dur.
Sultan II. Mehmet 1451 yılında 19 yaşındayken tahta çıkmış ve 30 sene tahtta kalmıştır.
1453 yılında İstanbul’u fethederek Doğu Roma İmparatorluğu’na son vermiştir. Bu olay Ortaçağ’ın sonu Yeniçağ’ın başlangıcı olarak kabul edilmiştir.
Fatih Sultan Mehmet dil konusunda çok yetenekliydi. Arapça, Farsça, İbranice, Keldanice, Slavca, Latince, Yunanca ve İtalyanca olmak üzere 8 dil biliyordu. Aynı zamanda Avni mahlasını (takma ad) kullanarak şiirler kaleme almıştır.
Binlerce ciltlik bir kütüphaneye sahip olan Fatih Sultan Mehmet eğitime çok önem vermiş, ilk Türk yüksek öğrenim kurumu olan ve dünya eğitim tarihinde bilinen en eski eğitim kurumlarından Sahn-ı Semen Medreseleri’ni kurmuştur.
II. Bayezid (1481 – 1512)
Sultan İkinci Bayezid, 3 Aralık 1448′de Dimetoka’da doğdu. Babası Fatih Sultan Mehmed, annesi Mükrime Hatun adında bir Türk kızıdır.
Sekizinci Osmanlı Padişahı olan II. Bayezid, Bâyezîd-i Veli olarak da bilinir. 1481 senesinde 34 yaşındayken tahta çıkmış ve 31 yıl tahtta kalmıştır.
Dindar bir insan olan II. Bayezid “Adli” mahlasıyla şiirler kaleme aldı. II. Bayezid aynı zamanda iyi bir hattattı.
Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520)yavuz-sultan-selim-2603
Yavuz Sultan Selim, 10 Ekim 1470′de doğdu. Babası Sultan İkinci Bayezid, annesi Gülbahar Hatun’dur.
Dokuzuncu Osmanlı Padişahı olan I. Selim, Yavuz Sultan Selim olarak da bilinir. 1512 yılında 42 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 sene tahtta kalmıştır.
Hükümdarlığı döneminde ülke topraklarını 2,5 kat büyütmüştür. Anadolu’da birliği sağlamış, devrinin en önemli iki ticaret yolu olan İpek ve Baharat yollarını ele geçirmiştir.
Kanunî Sultan Süleyman (1520 – 1566)
Kanuni Sultan Süleyman, 27 Nisan 1495 Pazartesi günü Trabzon’da doğdu.
Onuncu Osmanlı padişahı olan I. Süleyman, “Kanunî Sultan Süleyman” ve “Muhteşem Süleyman” olarak da bilinir. 1520 yılında 26 yaşındayken tahta çıkmış ve 46 yıl tahtta kalmıştır.
Kanuni Sultan Süleyman hükümdarlığı boyunca 13 kere sefere çıkmış, toplam 10 yıl seferde kalmıştır. Böylece Kanuni, Osmanlı Devleti’nde en uzun süre tahtta kalan ve en çok sefere çıkan, en uzun süre seferde kalan padişah olmuştur.
II. Selim (1566 – 1574)
Sultan İkinci Selim, 28 Mayıs 1524′de İstanbul’da doğdu. Babası Kanuni Sultan Süleyman, annesi Hürrem Sultan’dır.
II. Selim Osmanlı tarihinde ordunun başında sefere gitmeyen ilk padişahtı.
II. Selim döneminde Ayasofya Camii onarıldı ve Mimar Sinan’a Edirne’deki Selimiye Camii yaptırıldı.
II. Selim, hacıların hac yolunda kullanmaları için hilal şeklinde asalar yapar ve bunları hacılara dağıttırırdı. II. Selim, aynı zamanda Divan Edebiyatı‘na birçok eser bırakmış bir şairdir.
III. Murad (1574 – 1595)
Sultan Üçüncü Murad, 4 Temmuz 1546 günü Manisa’nın Bozdağ yaylasında dünyaya geldi.
III. Murat, Divan edebiyatına Muradî mahlasıyla birçok eser kazandırmıştır. 2 tanesi Türkçe, 1 tanesi Arapça ve 1 tanesi de Farsça olmak üzere toplam 4 adet divanı vardır.
III. Murat resim de dahil olmak üzere güzel sanatlara çok meraklıydı.
Memlük Sultanı Berkok tarafından yazılması emredilen “Siyer-i Nebi” adlı eserin illüstratif çalışmalarını gerçekleştirmesi için dönemin elyazmacısı Lütfi Abdullah, III. Murat tarafından saray atölyesinde bu iş ile ilgili görevlendirilmişti. III. Murat aynı zamanda hat sanatı ile de çok ilgiliydi.
III. Mehmed (1595 – 1603)Sultan IV Mehmed(1)-2603
Sultan Üçüncü Mehmed, 26 Mayıs 1566′da Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Murad, annesi Safiye Sultan’dır.
Sancakbeyliğinden gelen son Osmanlı Padişahı’dır. Genel olarak nazik ve sessiz bir karaktere sahipti. Yeni Camii’nin temelleri III. Mehmet döneminde atılmıştır.
I. Ahmed (1603 – 1617)
Sultan Birinci Ahmed, 18 Nisan 1590 günü Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mehmed, annesi Handan Sultan’dır.
Kanunî Sultan Süleyman’dan sonra devlet işleri ile en çok meşgul olan Osmanlı padişahıdır.
Saltanatı döneminde hanedan veraset sistemini değiştirmiş ve kardeş katlini yasaklamıştır.
İstanbul’un simgelerinden biri haline gelen Sultan Ahmet Camii, Sultan I. Ahmet döneminde Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa’ya yaptırılmıştır.
Sultan I. Ahmet ava ve silahlara çok meraklıydı. Okçuların kullandığı özel yüzükler ve özellikle de Çerkes kamçıları yapmakta çok marifetliydi. Aynı zamanda Sultan I. Ahmet, “Bahtî” mahlasıyla Divan edebiyatımıza birçok eser kazandırmıştır.
I. Mustafa (1617 – 1618 / 1622 – 1623)
Sultan Birinci Mustafa, 1592 yılında Manisa’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mehmed, annesi Handan Sultan’dır.
Osmanlı tarihinde ilk defa padişahlığın babadan oğula geçmesi kuralını bozarak kardeşinin arkasından tahta çıkmış olan padişah olması özelliğini taşır.
Genç Osman (1618 – 1622)
Sultan Genç Osman, 3 Kasım 1604 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Birinci Ahmed, annesi Mahfirûz Haseki Sultan’dır.
Sultan II. Osman, 1618 yılında amcası I. Mustafa’nın tahttan indirilmesiyle 14 yaşındayken tahta çıkmış ve 4 sene tahtta kalmıştır.
IV. Murad (1623 – 1640)4-murad-2603
Sultan Dördüncü Murad, 26 Temmuz 1612 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Ahmed, annesi Mahpeyker Kösem Sultan’dır.
Sultan IV. Murat, Kanunî Sultan Süleyman’dan 55 yıl sonra ordunun başında sefere çıkan ilk Osmanlı padişahıdır.
IV. Murat halk arasında gücünden çok söz edilen bir padişahtır. İri yarı ve kuvvetli bir yapısı vardır. IV. Murat 28 yaşındayken sebebi bilinmeyen bir şekilde vefat etmiştir.
IV. Murat güzel yazı yazan ve hatta ilgi duyan bir padişahtı. Aynı zamanda “Muradî” mahlasıyla Divan ve aşık edebiyatına birçok şiir kazandırmıştır.
İbrahim (1640 – 1648)
Sultan Birinci İbrahim, 5 Kasım 1615 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Ahmed, annesi Mahpeyker Kösem Sultan’dır.
On sekizinci Osmanlı Padişahı olan Sultan İbrahim, 1640 yılında 25 yaşındayken tahta çıkmış ve 8 sene tahtta kalmıştır.
Şehzadeliği döneminde sürekli gözetim altında bulunduğu ve siyasi çalkantılar içinde tahta çıktığı için agresif bir ruh haline sahiptir. Geçirdiği bazı sinir krizlerinden ötürü halk arasında “Deli İbrahim” olarak da bilinir.
IV. Mehmed (1648 – 1687)
Sultan Dördüncü Mehmed, 2 Ocak 1642′de İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Rus asıllı Turhan Hatice Sultan’dır.
On dokuzuncu Osmanlı Padişahı olan Sultan IV. Mehmed, babası Sultan İbrahim’in tahttan indirilmesinin ardından 1648 yılında 6 yaşındayken tahta çıkmış ve 39 yıl tahtta kalmıştır.
Avcılığa olan merakından dolayı Avcı Mehmet lakabıyla tanınmıştır.
Döneminde mimari alanda birçok faaliyet gerçekleştirildi. Rumeli ve Anadolu hisarlarının tamiri ve Mısır Çarşısı’nın inşası bu dönemde gerçekleştirildi.
Sultan IV. Mehmet, “Vefaî” mahlasıyla şiirler ve askeri marşlar yazmıştır.
II. Süleyman (1687 – 1691)
Sultan İkinci Süleyman, 15 Nisan 1642′de İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Saliha Dilaşub Sultan’dır.
Sultan ikinci Süleyman, dört yıl gibi kısa bir süre padişahlık yaptı.
II. Ahmed (1691 – 1695)
Sultan İkinci Ahmed, 25 Şubat 1643 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci İbrahim, annesi Hatice Muazzez Sultan’dır.
Sultan İkinci Ahmed, hat sanatında çok ustaydı. Yazı yazma kabiliyeti çok üstün olan Sultan İkinci Ahmed, birçok Kuran-ı Kerim yazdı. Şairlere ve şiire çok düşkündü. Üç yıl yedi ay on dört gün saltanat sürdükten sonra vefat etti.
II. Mustafa (1695 – 1703)
Sultan İkinci Mustafa, 6 Şubat 1664 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan’dır.
II. Mustafa döneminde Avusturya üzerine sultanın katıldığı üç büyük sefer düzenlenmiştir.
III. Ahmed (1703 – 1730)3-ahmet-2603
Sultan Üçüncü Ahmed, 30 Aralık 1673 günü doğdu. Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan’dır.
İnce ve hassas bir ruha sahip olan Sultan III. Ahmet, Sadrazam Damat İbrahim Paşa ile uyum içerisinde çalışmış, bu sırada yaşanan Lale Devri’nde sanata, edebiyata ve toplumsal hayata özgün bir anlayış getirilmiştir.
I. Mahmud (1730 – 1754)
Sultan Birinci Mahmud, 2 Ağustos 1696 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Saliha Valide Sultan’dır.
Yirmi dördüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan I. Mahmut, 1730 yılında 34 yaşında tahta çıkmış ve 24 sene tahtta kalmıştır.
III. Osman (1754 – 1757)
Sultan Üçüncü Osman, 2 Ocak 1699 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Şehsuvar Valide Sultan’dır.
Padişahlığı sırasında İstanbul’da mimari çalışmalara devam edilmiş, I. Mahmut döneminde yapılmaya başlanan Nuruosmaniye Camii tamamlanmıştır.
Bunun dışında Üsküdar’da İhsaniye Camii ve İhsaniye Mescidi’ni yaptırdı. Caminin yanına medrese, kütüphane, imaret, sebil ve çeşme de yaptırıp tamiratı ve masraflarının karşılanması için vakıflar tesis ettirdi.
III. Mustafa (1757 – 1774)
Sultan Üçüncü Mustafa, 28 Ocak 1717 günü İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Sultan III. Ahmed, annesi Emine Mihr-î-Mâh Sultan’dır.
Babasının 1730′da padişahlıktan çekilmesinden sonra yirmi yedi yıl kafes hayatı yaşamıştır. Amcasının oğlu III. Osman’ın ölümü üzerine 1757′de tahta geçmiştir.
Sultan Üçüncü Mustafa, şair bir padişahtı. Cihangir mahlasıyla yazdığı şiirleri çok meşhurdur.
I. Abdülhamid (1774 – 1789)
Sultan Birinci Abdülhamid, 20 Mart 1725 tarihinde İstanbul’da doğdu.
Sultan Birinci Abdülhamid, siyasi ve askeri ıslahatlara girişti. Avrupai tarzda mektepler açtı. Yeniçeri ocağına ve donanmaya yeni bir çehre kazandırmaya çalıştı. Sürat Topçuları Ocağı’nı kurdurdu, Yeniçeriler’in sayımını yaptırdı ve gereksiz yere fazla para alanları tespit ettirdi.
III. Selim (1789 – 1807)
Sultan Üçüncü Selim, 24 Aralık 1761 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Üçüncü Mustafa, annesi Mihrişah Sultan’dır.
Sultan III. Selim çok reformist bir kişiliğe sahipti. Bu nedenle başta askeri olmak üzere birçok alanda ıslahat gerçekleştirdi. Bu ıslahatlardan en önemlilerinden birisi de 1793 yılında Nizam-ı Cedid ordusunu kurmasıydı.
IV. Mustafa (1807 – 1808)
Sultan Dördüncü Mustafa, 8 Eylül 1779 günü İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Abdülhamid, annesi Nüketseza Kadın Sultan’dır.
Sultan Dördüncü Mustafa hat sanatıyla uğraştı. Gayet güzel yazıları vardır. Osmanlı hanedanından Sultan Beşinci Murad’dan sonra en az padişahlık yapanlardan birisidir.
II. Mahmud (1808 – 1839)osmanlı padişahları
Sultan İkinci Mahmud, 20 Temmuz 1785 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Birinci Abdülhamid, annesi Nakşidil Valide Sultan’dır.
Otuzuncu Osmanlı Padişahı olan Sultan II. Mahmut, 1808 yılında 23 yaşındayken tahta çıkmış ve 31 yıl tahtta kalmıştır.
Tahtta kaldığı 31 yıllık dönemin, Osmanlı Devletinin siyasi açıdan en buhranlı dönemi olmasına rağmen II. Mahmut gerçekleştirdiği reformlarla imparatorluğun çehresini değiştirmiş ve Osmanlı’nın modernleşmesinin temellerini atmıştır.
Abdülmecid (1839 – 1861)
Sultan Abdülmecid, 25 Nisan 1823 günü doğdu. Babası Sultan İkinci Mahmud, annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan’dır.
Son dört Osmanlı Padişahı Sultan Abdülmecid’in oğludur. Osmanlı’da en çok sayıda oğlu padişahlık yapan kişidir.
Tanzimat döneminin başlangıcı kabul edilen Tanzimat Fermanı, Sultan Abdülmecit döneminde ilan edilmiştir. Dolmabahçe Sarayı bu dönemde inşa edilmiştir. Galata Köprüsü bu dönemde hizmete girmiştir.
Sultan Abdülmecit sanat ile son derece ilgiliydi, modern bir ressamdı aynı zamanda batı usulü alafranga besteler yapan bir bestekardır.
Abdülaziz (1861 – 1876)
Sultan Abdülaziz, 8 Şubat 1830 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İkinci Mahmud, annesi Pertevniyal Valide Sultan’dır.
25 Haziran 1861 günü tahta çıktığında 31 yaşındaydı. Müsrif bir padişah olarak tanınmasına rağmen çok sade giyinir, sarayda terlik ve entari ile dolaşırdı.
V. Murad (30 Mayıs 1876 – 31 Ağustos 1876)
Sultan Beşinci Murad, 21 Eylül 1840 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Şevk-Efza Kadın Efendi’dir.
Otuz üçüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan V. Murat, 1876 yılında 36 yaşındayken tahta çıkmış ve 96 gün tahtta kalmıştır. Osmanlı tarihi boyunca en az tahtta kalan padişahtır.
II. Abdülhamid (1876 – 1909)2-abdulhamid-2603
Sultan İkinci Abdülhamid, 21 Eylül 1842 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Tir-i Müjgan Kadın Efendi’dir.
Otuz dördüncü Osmanlı Padişahı olan Sultan II. Abdülhamit, 1876 yılında 34 yaşındayken tahta çıkmış ve 33 sene tahtta kalmıştır.
Sultan II. Abdülhamit Osmanlı tarihinde en buhranlı dönemlerden birinde padişahlık yapmıştır. Sultan II. Abdülhamit döneminde Trablusgarp, I. ve II. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı gerçekleştirilmiştir.
Döneminde ilk Osmanlı anayasası, Kanun-i Esasi ilan edildi ve yine Osmanlı tarihinde ilk kez geniş ve kapsamlı bir polis ve istihbarat teşkilatı kuruldu.
Mehmed Reşad (1909 – 1918)
Sultan Mehmed Reşad, 2 Kasım 1844 tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Gülcemal Kadın Efendi’dir.
Sultan Beşinci Mehmed Reşad, İttihat ve Terakki Partisi’nin desteğiyle tahta çıktığında 65 yaşındaydı. Sultan İkinci Abdülhamid’in padişahlığı sırasında devlet işleriyle yeterince ilgilenmemişti.
Padişahlığı sırasında yönetim daha çok İttihat ve Terakki Partisi’nin ileri gelenlerinden Enver Paşa, Talat Paşa ve Cemal Paşa’nın eline geçmişti.
Mehmed Vahdeddin (1918 – 1922)
Sultan Mehmed Vahdeddin, otuz altıncı ve son Osmanlı padişahıdır. Babası Sultan Abdülmecid, annesi Gülistu Kadın Efendi’dir.
Sultan Vahdeddin’den sonra padişahlık kaldırılmış fakat İslam Halifeliği saltanatı Abdülmecit tarafından devam ettirilmiştir.
