Örgüt İçi İletişimde Sosyodrama
örgüt içi iletişim sosyodrama nedir sosyodrama örnekleri sosyodramatik oyun örnekleri örgüt içi iletişim nedir
ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİMDE SOSYODRAMANIN ROLÜ
Kuruluşların temelinde bireyler vardır. Örgütlerin başarıya ulaşmaları için, bireylerin iletişim ve iş birliği içinde olmaları gerekir. Örgütlerin varlıklarını devam ettirmeleri için çalışanlar arasındaki uyuma bağlıdır. Günümüzde müşteriler kadar çalışanlar da iyi hizmet istemektedir. Bu nedenle örgütlerin çalışanlarını da memnun etmesi gerekir.
Eskiden beri uygulanan terfi yemekleri, ücret artışı, spor yarışmaları vs. gibi motivasyonu artırmayı amaçlayan yöntemler hala etkinliklerini sürdürmekte midir? Yapılan araştırmalar iyi bir şirkette, yüksek ücretle çalışan kişilerin de motivasyonlarının düşük olabileceğini göstermiştir. Demek ki bu iki öğe, verimliliği artırmada yeterli değildir. Peki bireylerarası sorunları çözmede uygulamaya dayalı bir yaklaşım olan sosyodrama, motivasyon aracı olarak kullanılabilir mi?
Öncelikle sosyodrama nedir? Bireylerin ortak problemlerini bir sahne üzerinde, hiçbir yazılı metne bağlı kalmadan spontan olarak aktardıkları öğrenme sürecidir. Bir drama lideri eşliğinde bir araya gelen bireyler; duygularını, düşüncelerini, beklentilerini ortaya koyup, sorunlarına alternatif çözümler üretirler. Gerçek hayatta söylemekten çekindikleri sözleri, uygulamaktan korktukları davranış modellerini tıpkı oyun oynar gibi prova ederler. Empati geliştirerek karşılarındakinin düşüncelerini, hislerini anlamaya çalışırlar. Moreno’nun geliştirdiği bu yöntem, bireylerin yeni bir bakış açısı kazanmalarına ve sorunlarla baş etmede yeni ve daha etkili yollar öğrenmelerine yardımcı olur.
Sosyodramanın 3 amacı vardır: katarsisi sağlamak, bireye içgörü kazandırmak ve rol oynama yoluyla bir eğitim süreci gerçekleştirmektir.
Katarsis, Moreno’nun Antik Yunan Tiyatrosu’ndan ödünç aldığı bir kavramdır. Aristo, kişilerin trajedya izlerken bazı olumsuz duygulardan arındığını belirterek bu duruma “katarsis” adını vermiştir. Bireyin duygularını ifade etmesinin önündeki engellerin ortadan kalkmasına neden olan katarsis, bireyin kendinden bile sakladığı duyguların ortaya çıkmasını sağlar. Bu dışa vuruş ise büyük bir rahatlamayla sonuçlanır.
Sosyodramanın bir diğer amacı ise bireye içgörü kazandırmasıdır. Sorunlara yeni bir bakış açısıyla yaklaştığımızda ve daha önceden farkına varmadığımız şeyleri gördüğümüzde içgörüyü de deneyimlemiş oluruz. Bu da hayatımızda değişikler yapma kapısını aralar.
Bireyler gerçek hayatta bazı davranışları gerçekleştirmekten çekinirler. Sosyodrama, rol oynama tekniğinin yardımıyla bireylere bu davranışları güvenli bir ortamda sergileme olanağı tanır. Böylelikle bireyler, bu davranışlarının sonuçlarıyla ilgili geri besleme alabilirler ve sorunlarına deneme-yanılma yöntemiyle çözüm bulabilirler.
Isınma, oyun ve paylaşım süreçlerinden oluşan sosyodramanın son aşamasında bireyler aslına yalnız olmadıklarını, başka kişilerin de aynı duygular içinde olduğunu, benzer deneyimler yaşadığını ve benzer tepkiler gösterdiğini farkına varırlar. Bu da beraberinde katarsisi getirir ve grup üyelerini birbirine yaklaştırır.
Rol değiştirme, ayna, eşleme, kendi kendine konuşma, boş sandalye, sahneyi dondurma, gelecek projeksiyonu, heykel gibi tekniklerden yararlanan sosyodrama son 10 yıldır şirketlerde de kullanılıyor. Örgütleri oluşturan, farklı geçmişlere, farklı duygulara, inançlara sahip kişilerin ortak bir noktada birleşmelerine imkan sağlıyor. Bireyler birbirlerine güvenmeyi, arkadaşlarının içinde bulundukları durumu anlayıp buna saygı göstermeyi, yaratıcılıklarını geliştirerek problemlere alternatif çözüm yolları bulmayı öğreniyorlar.
Yani sosyodrama, bir drama lideri eşliğinde bir araya gelen ve ortak sorunları paylaşan insanların, seçtikleri sorun etrafında duygularını ve düşüncelerini açıkça ortaya koyup, alternatif çözüm önerileri geliştirmeye imkan sağlaması açısından örgüt içi iletişim yöntemi olarak önerilir. Çünkü sosyodrama, bireylerin oyun oynamalarına izin vererek, işle ilgili sorunlarından kurtulmalarını ve yeni fikirler üretmelerini sağlar. İşyerlerindeki bu uygulamaların amacı, iş sorunlarını ortaya çıkarmak ve işle ilgili yeteneklerin eğitimini vermektir.
Nihal TOROS
ÖRGÜT İÇİ İLETİŞİMDE SOSYODRAMANIN ROLÜ
Kuruluşların temelinde bireyler vardır. Örgütlerin başarıya ulaşmaları için, bireylerin iletişim ve iş birliği içinde olmaları gerekir. Örgütlerin varlıklarını devam ettirmeleri için çalışanlar arasındaki uyuma bağlıdır. Günümüzde müşteriler kadar çalışanlar da iyi hizmet istemektedir. Bu nedenle örgütlerin çalışanlarını da memnun etmesi gerekir.
Eskiden beri uygulanan terfi yemekleri, ücret artışı, spor yarışmaları vs. gibi motivasyonu artırmayı amaçlayan yöntemler hala etkinliklerini sürdürmekte midir? Yapılan araştırmalar iyi bir şirkette, yüksek ücretle çalışan kişilerin de motivasyonlarının düşük olabileceğini göstermiştir. Demek ki bu iki öğe, verimliliği artırmada yeterli değildir. Peki bireylerarası sorunları çözmede uygulamaya dayalı bir yaklaşım olan sosyodrama, motivasyon aracı olarak kullanılabilir mi?
Öncelikle sosyodrama nedir? Bireylerin ortak problemlerini bir sahne üzerinde, hiçbir yazılı metne bağlı kalmadan spontan olarak aktardıkları öğrenme sürecidir. Bir drama lideri eşliğinde bir araya gelen bireyler; duygularını, düşüncelerini, beklentilerini ortaya koyup, sorunlarına alternatif çözümler üretirler. Gerçek hayatta söylemekten çekindikleri sözleri, uygulamaktan korktukları davranış modellerini tıpkı oyun oynar gibi prova ederler. Empati geliştirerek karşılarındakinin düşüncelerini, hislerini anlamaya çalışırlar. Moreno’nun geliştirdiği bu yöntem, bireylerin yeni bir bakış açısı kazanmalarına ve sorunlarla baş etmede yeni ve daha etkili yollar öğrenmelerine yardımcı olur.
Sosyodramanın 3 amacı vardır: katarsisi sağlamak, bireye içgörü kazandırmak ve rol oynama yoluyla bir eğitim süreci gerçekleştirmektir.
Katarsis, Moreno’nun Antik Yunan Tiyatrosu’ndan ödünç aldığı bir kavramdır. Aristo, kişilerin trajedya izlerken bazı olumsuz duygulardan arındığını belirterek bu duruma “katarsis” adını vermiştir. Bireyin duygularını ifade etmesinin önündeki engellerin ortadan kalkmasına neden olan katarsis, bireyin kendinden bile sakladığı duyguların ortaya çıkmasını sağlar. Bu dışa vuruş ise büyük bir rahatlamayla sonuçlanır.
Sosyodramanın bir diğer amacı ise bireye içgörü kazandırmasıdır. Sorunlara yeni bir bakış açısıyla yaklaştığımızda ve daha önceden farkına varmadığımız şeyleri gördüğümüzde içgörüyü de deneyimlemiş oluruz. Bu da hayatımızda değişikler yapma kapısını aralar.
Bireyler gerçek hayatta bazı davranışları gerçekleştirmekten çekinirler. Sosyodrama, rol oynama tekniğinin yardımıyla bireylere bu davranışları güvenli bir ortamda sergileme olanağı tanır. Böylelikle bireyler, bu davranışlarının sonuçlarıyla ilgili geri besleme alabilirler ve sorunlarına deneme-yanılma yöntemiyle çözüm bulabilirler.
Isınma, oyun ve paylaşım süreçlerinden oluşan sosyodramanın son aşamasında bireyler aslına yalnız olmadıklarını, başka kişilerin de aynı duygular içinde olduğunu, benzer deneyimler yaşadığını ve benzer tepkiler gösterdiğini farkına varırlar. Bu da beraberinde katarsisi getirir ve grup üyelerini birbirine yaklaştırır.
Rol değiştirme, ayna, eşleme, kendi kendine konuşma, boş sandalye, sahneyi dondurma, gelecek projeksiyonu, heykel gibi tekniklerden yararlanan sosyodrama son 10 yıldır şirketlerde de kullanılıyor. Örgütleri oluşturan, farklı geçmişlere, farklı duygulara, inançlara sahip kişilerin ortak bir noktada birleşmelerine imkan sağlıyor. Bireyler birbirlerine güvenmeyi, arkadaşlarının içinde bulundukları durumu anlayıp buna saygı göstermeyi, yaratıcılıklarını geliştirerek problemlere alternatif çözüm yolları bulmayı öğreniyorlar.
Yani sosyodrama, bir drama lideri eşliğinde bir araya gelen ve ortak sorunları paylaşan insanların, seçtikleri sorun etrafında duygularını ve düşüncelerini açıkça ortaya koyup, alternatif çözüm önerileri geliştirmeye imkan sağlaması açısından örgüt içi iletişim yöntemi olarak önerilir. Çünkü sosyodrama, bireylerin oyun oynamalarına izin vererek, işle ilgili sorunlarından kurtulmalarını ve yeni fikirler üretmelerini sağlar. İşyerlerindeki bu uygulamaların amacı, iş sorunlarını ortaya çıkarmak ve işle ilgili yeteneklerin eğitimini vermektir.
Nihal TOROS
