Müslümanların en büyük 22 icadı
İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden The Independent Müslüman mucitlerin Avrupa'yı ve dünyayı nasıl değiştirdiğini anlatan bir haber yayınladı. 1001 Buluş sitesinden yararlanılarak hazırlanan haberde, Müslümanların dünyayı değiştiren 20 icadına yer verildi. Haberde İslam dünyasında yaşanan kahvenin bulunması, ilk uçma deneyi, cerrahi aletlerin dizaynı, dolmalakemin icadı gibi gelişmelerin insanlığın yaşamını nasıl değiştirdiği anlatıldı. İşte Independent'a göre Müslümanların en büyük 20 icadı:
1)KAHVE
Rivayete göre Güney Etiyopya'nın Kaffa bölgesinde Arap bir çoban olan Halid koyunlarının bir bitkiyi yedikten sonra canlandığını gördü. Halid bu bitkiden topladı ve götürüp kaynarak içti.İlk olarak geceleri uyanık kalıp çalışmak ya da dua etmek isteyen Sufi alimler tarafından kullanıldığı tahmin edilen kahve ancak 1645 yılında Venedik'e ulaştı. İngiltere'nin başkenti Londra'daki ilk kahvehaneyi ise bir Türk açtı.
2)GÖZ
Antik Yunan'da insanlar gözümüzden ışınların çıktığını ve bu sayede görebildiğimizi düşünürdü.
Dünyada ilk kez ışığın göz içine girerek kırılması sonucunda dünyayı gördüğünü keşfeden 10. yüzyılda yaşamış bir Müslüman alim olan İbni Haytam'dı. Karanlık odayı ve ışık oyunlarıyla görüntü elde etmeyi ilk olarak İbni Haytam keşfetmişti.
3)SANTRANÇ
Satrançın bugün oynanan formu ilk kez İran'da geliştirildi ve buradan Batıya yayıldı.10. yüzyılda İspanyollar Emeviler aracılığıyla satrançla tanıştı.
4)UÇMAK
Wright Kardeşlerin ilk uçma denemesinden 1000 yıl kadar önce 852 yılında Abbas İbn Firnas adlı bir Arap Cordoba'daki Ulucaminin minaresinden tahtadan kanatlarla atladı.Uçmayı umuyordu, tabii uçamadı. Ama tahta kanatların yarattığı paraşüt etkisi sayesinde hafif bir şekilde yere düştü. 875 yılında 70 yaşındayken bu kez ipek ve kartal tüylerinden yaptığı kanatlarla bir uçurumdan atladı. 10 dakika kadar havada kalmayı başardı.
5)SABUN
Haçlı Seferlerindeki Hıristiyan askerleri gören Müslümanları dehşete düşüren şey onların saldırganlığı değil Avrupalıların çok nadir banyo yapmaları ve vücutlarının çok kötü kokmasıydı.Eski Mısır'da da sabun vardı ancak Araplar bitki yağlarını karıştırarak modern anlamdaki sabunu oluşturdu. Şampuan da bir Arap icadıdır. Şampuan ilk kez İngiltere'ye 1759'da gelmiştir.
6)SIVILAR
Sıvıları dağişik kaynama noktalarına göre birbirinden ayırma da ilk kez Müslüman bilim insanı Jabir ibni Hayyan tarafından bulundu.Yaptığı deneylerle de modern kimyanın kurucusu sayıldı.
7)MİL SİSTEMİ
Düz hareketi döner harekete çeviren mil sistemi de ilk kez bir İslam bilgili olan El Ciziri tarafından geliştirilmiş ve içten ateşli motorun icadına kadar tüm dünyadaki mekanik cihazların temel presibini oluşturmuştu.
8)ELBİSE
Elbiselerin kumaşı ve astarının arasına dolgu malzemesi kullanılması da yine Ortadoğu'da ortaya çıkan bir icattır.
9)KUBBE VE KEMER
Kubbe ve kemer şeklindeki yapılar İslam mimarisinin ürünüdür. Özellikle kubbe mimarisi konusundaki teknikler Avrupa'ya İslam bilginleri aracılığıyla taşınmıştır.
10)İngiltere Kralı V Henry'nin sarayının mimarı da bir Müslümandı.
11)CERRAHİ ALETLER
Dünyada bugün kullanılan cerrahi aletlerin tümünün nihai dizaynları Endülüs Emevilerinden El Zehravi'ye aittir. Neşter, kemik testereleri, göz ameliyatı makaslarının da aralarında bulunduğu 200 cerrahi alet modern tıpta da kullanılır.
12)Hayvan bağırsaklarından yaptığı iplikle attığı dikişlerin kendi kendine kaybolduğunu da Zehravi keşfetmiş ve yine hayvan bağırsaklarından ilk kapsülü yapmıştır. 13. yüzyılda İbn Nafis de dolaşım sistemini tanımlamıştır.
13)RÜZGAR DEĞİRMENİ
Rüzgar değirmeni ilk olarak İran'da keşfedilmiş ve Arap ülkelerinde de geliştirilmiştir.Avrupa'da ilk rüzgar değirmeni bundan tam 500 yıl sonra kullanılmaya başlamıştır.
14)AŞI İlk aşı da İslam dünyasında geliştirildi.Çiçek aşısının Avrupa'da kullanılmasından 50 yıl önce Osmanlı'daki çocuklar Çiçek hastalığına karşı aşılanıyordu.
15)DOLMAKALEM
İlk dolmakalem de 953 yılında ellerini mürekkeple kirletmekten bıkan Mısır Sultanı'nın isteği üzerine icat edildi.
16)ALOGRATMA
Alogratma ve Trigonometri de İslam dünyasından Avrupa'ya gitti.
17)ÜÇ ÇEŞİT YEMEK
Ali İbni Nafi, Irak'tan İspanya'nın Cordoba şehrine geldiğinde Avrupa ilk kez bir öğünde üç çeşit yemek kültürüyle tanıştı.İbni Nafi'nin menüsü çorba, ardından balık ya da et, onun da ardından meyve ve çerezden oluşuyordu. Avrupa'ya ilk cam bardaklar da bu dönemde geldi.
18)HALI
Halı da Müslümanlar tarafından Avrupa'ya taşındı.Halı dokumasındaki tekniklerin hemen hemen tümü de Avrupalılar tarafından Müslümanlardan alındı.
19)ÇEK
Modern banka çekinin kökeni de Araplarda kullanılan ve “sak” olarak adlandırılan bir kağıttı.Araplarda eskiden kervan soygunları çok olunca uzak yerlerdeki mallarını insanlar küçük yazılı kağıtlarla satmaya başladı. Dokuzuncu yüzyılda Müslüman bir tüccar Çin'de elindeki “sak”ları bozdurabiliyordu.
20)DÜNYA VE GÜNEŞ
Dokuzuncu yüzyılda çok sayıda İslam alimi dünyanın güneş etrafında döndüğünü söylüyorduYani Galileo'dan tam 500 sene önce. O zaman yapılan ölçümlere göre dünyanın çapı 40 bin 253 kilometreydi. (gerçek ölçüden 200 kilometre daha az)
21)BARUT
Araplar barutu ilk kez askeri amaçla kullanmıştır.Özellikle Haçlı Seferlerinde kullanılan roket benzeri patlayıcılar Hıristiyan askerler arasında büyük dehşet uyandırmıştır.
22)BAHÇE KÜLTÜRÜ
Ortaçağ Avrupasında birçok evin bahçesinde tüketim için bitkiler yetiştirilirdi ancak bir bahçe kültürü yoktu.Bahçe dekorasyonu ve düzenlemesi de Avrupa'ya İslam dünyasından taşındı.
1)KAHVE
Rivayete göre Güney Etiyopya'nın Kaffa bölgesinde Arap bir çoban olan Halid koyunlarının bir bitkiyi yedikten sonra canlandığını gördü. Halid bu bitkiden topladı ve götürüp kaynarak içti.İlk olarak geceleri uyanık kalıp çalışmak ya da dua etmek isteyen Sufi alimler tarafından kullanıldığı tahmin edilen kahve ancak 1645 yılında Venedik'e ulaştı. İngiltere'nin başkenti Londra'daki ilk kahvehaneyi ise bir Türk açtı.
2)GÖZ
Antik Yunan'da insanlar gözümüzden ışınların çıktığını ve bu sayede görebildiğimizi düşünürdü.
Dünyada ilk kez ışığın göz içine girerek kırılması sonucunda dünyayı gördüğünü keşfeden 10. yüzyılda yaşamış bir Müslüman alim olan İbni Haytam'dı. Karanlık odayı ve ışık oyunlarıyla görüntü elde etmeyi ilk olarak İbni Haytam keşfetmişti.
3)SANTRANÇ
Satrançın bugün oynanan formu ilk kez İran'da geliştirildi ve buradan Batıya yayıldı.10. yüzyılda İspanyollar Emeviler aracılığıyla satrançla tanıştı.
4)UÇMAK
Wright Kardeşlerin ilk uçma denemesinden 1000 yıl kadar önce 852 yılında Abbas İbn Firnas adlı bir Arap Cordoba'daki Ulucaminin minaresinden tahtadan kanatlarla atladı.Uçmayı umuyordu, tabii uçamadı. Ama tahta kanatların yarattığı paraşüt etkisi sayesinde hafif bir şekilde yere düştü. 875 yılında 70 yaşındayken bu kez ipek ve kartal tüylerinden yaptığı kanatlarla bir uçurumdan atladı. 10 dakika kadar havada kalmayı başardı.
5)SABUN
Haçlı Seferlerindeki Hıristiyan askerleri gören Müslümanları dehşete düşüren şey onların saldırganlığı değil Avrupalıların çok nadir banyo yapmaları ve vücutlarının çok kötü kokmasıydı.Eski Mısır'da da sabun vardı ancak Araplar bitki yağlarını karıştırarak modern anlamdaki sabunu oluşturdu. Şampuan da bir Arap icadıdır. Şampuan ilk kez İngiltere'ye 1759'da gelmiştir.
6)SIVILAR
Sıvıları dağişik kaynama noktalarına göre birbirinden ayırma da ilk kez Müslüman bilim insanı Jabir ibni Hayyan tarafından bulundu.Yaptığı deneylerle de modern kimyanın kurucusu sayıldı.
7)MİL SİSTEMİ
Düz hareketi döner harekete çeviren mil sistemi de ilk kez bir İslam bilgili olan El Ciziri tarafından geliştirilmiş ve içten ateşli motorun icadına kadar tüm dünyadaki mekanik cihazların temel presibini oluşturmuştu.
8)ELBİSE
Elbiselerin kumaşı ve astarının arasına dolgu malzemesi kullanılması da yine Ortadoğu'da ortaya çıkan bir icattır.
9)KUBBE VE KEMER
Kubbe ve kemer şeklindeki yapılar İslam mimarisinin ürünüdür. Özellikle kubbe mimarisi konusundaki teknikler Avrupa'ya İslam bilginleri aracılığıyla taşınmıştır.
10)İngiltere Kralı V Henry'nin sarayının mimarı da bir Müslümandı.
11)CERRAHİ ALETLER
Dünyada bugün kullanılan cerrahi aletlerin tümünün nihai dizaynları Endülüs Emevilerinden El Zehravi'ye aittir. Neşter, kemik testereleri, göz ameliyatı makaslarının da aralarında bulunduğu 200 cerrahi alet modern tıpta da kullanılır.
12)Hayvan bağırsaklarından yaptığı iplikle attığı dikişlerin kendi kendine kaybolduğunu da Zehravi keşfetmiş ve yine hayvan bağırsaklarından ilk kapsülü yapmıştır. 13. yüzyılda İbn Nafis de dolaşım sistemini tanımlamıştır.
13)RÜZGAR DEĞİRMENİ
Rüzgar değirmeni ilk olarak İran'da keşfedilmiş ve Arap ülkelerinde de geliştirilmiştir.Avrupa'da ilk rüzgar değirmeni bundan tam 500 yıl sonra kullanılmaya başlamıştır.
14)AŞI İlk aşı da İslam dünyasında geliştirildi.Çiçek aşısının Avrupa'da kullanılmasından 50 yıl önce Osmanlı'daki çocuklar Çiçek hastalığına karşı aşılanıyordu.
15)DOLMAKALEM
İlk dolmakalem de 953 yılında ellerini mürekkeple kirletmekten bıkan Mısır Sultanı'nın isteği üzerine icat edildi.
16)ALOGRATMA
Alogratma ve Trigonometri de İslam dünyasından Avrupa'ya gitti.
17)ÜÇ ÇEŞİT YEMEK
Ali İbni Nafi, Irak'tan İspanya'nın Cordoba şehrine geldiğinde Avrupa ilk kez bir öğünde üç çeşit yemek kültürüyle tanıştı.İbni Nafi'nin menüsü çorba, ardından balık ya da et, onun da ardından meyve ve çerezden oluşuyordu. Avrupa'ya ilk cam bardaklar da bu dönemde geldi.
18)HALI
Halı da Müslümanlar tarafından Avrupa'ya taşındı.Halı dokumasındaki tekniklerin hemen hemen tümü de Avrupalılar tarafından Müslümanlardan alındı.
19)ÇEK
Modern banka çekinin kökeni de Araplarda kullanılan ve “sak” olarak adlandırılan bir kağıttı.Araplarda eskiden kervan soygunları çok olunca uzak yerlerdeki mallarını insanlar küçük yazılı kağıtlarla satmaya başladı. Dokuzuncu yüzyılda Müslüman bir tüccar Çin'de elindeki “sak”ları bozdurabiliyordu.
20)DÜNYA VE GÜNEŞ
Dokuzuncu yüzyılda çok sayıda İslam alimi dünyanın güneş etrafında döndüğünü söylüyorduYani Galileo'dan tam 500 sene önce. O zaman yapılan ölçümlere göre dünyanın çapı 40 bin 253 kilometreydi. (gerçek ölçüden 200 kilometre daha az)
21)BARUT
Araplar barutu ilk kez askeri amaçla kullanmıştır.Özellikle Haçlı Seferlerinde kullanılan roket benzeri patlayıcılar Hıristiyan askerler arasında büyük dehşet uyandırmıştır.
22)BAHÇE KÜLTÜRÜ
Ortaçağ Avrupasında birçok evin bahçesinde tüketim için bitkiler yetiştirilirdi ancak bir bahçe kültürü yoktu.Bahçe dekorasyonu ve düzenlemesi de Avrupa'ya İslam dünyasından taşındı.
h
