*MeleK*
♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
Mardin Halk Oyunları
mardin halk oyunları mardin halk oyunları video yöresi video kıyafetleri
Mardin halk oyunları, düğünlerde, bayramlarda, özel günlerde ve her türlü törenlerde oynanır. Düğün törenlerinde törene katılanlar beli yerlerde toplanırlar. Bu yer, nişan için kız evi, düğün için erkek evidir. Törenin yapılacağı yere gelen konuklar karşılanır, ağırlanır ve tören bitiminde uğurlanır. Karşılama, ağırlama ve uğurlama törenlerinde oynanan halk oyunları ayrıdır.
Karşılama, oyunun akışının hızla başlayıp yine aynı hızla biten oyundur.
Ağırlama, ağır bir tavırla yavaş hareketlerle oynanan bir oyundur.
Uğurlamada oyunlar yavaş başlayıp hızla biter.
Oyunlar seyirci karşısında oynanır. Oyunun oynandığı ortam bazen bir evin avlusu, bazen bir oda bazen de bir düğün salonu olabilir. Ekip başı oyunu yönetir, komutlarıyla oyuncuları yönlendirir.
Oyunlar genelde türkülüdür. Günümüzde; davul, zurna, klarnet, tulum, tef, tepsi, kaval, dilsiz kaval, erbana, kabak kemençe, şehir merkezinde, cümbüş, darbuka, zilli tef, bağlama ve koto eşliğinde oynanır. Halk oyunları düğün, nişan, kına, bayram, asker uğurlama, toplantılar ve törenlerde oynanır. Köylerde oynanan halk oyunları genellikle özel günlerde oynandığı için bayramlık tabir edilen en yeni, temiz, bazen de "Sandıktan" tabir edilen giysiler giyilerek oynanır.
Halk oyunları oynandığı zaman, iyi bilenler gruba katılınca diğerleri çekilir ve bunları seyre başlar. Mardin halk oyunlarında kültürü oluşturan özelikler sadece güzel sanatların dallarının birer göstergesi değil, yaşamın ta kendisidir.
Mardin halk oyunlarını sıralayacak olursak:
BERİVAN : Süt sağma olayını anlatır, ağır bar havasındadır.
CİRANE : Komşu aşkını anlatır, ağır bar havasındadır.
KEÇİKANİ : Bu genç kız oyunu, sevgiyi, dostluğu, birlikteliği anlatır.
MAMIR : Sevgiliye ağıtı anlatır. Bar havasındadır.
BİŞARO : Bağ bozumunu anlatan oyundur. Coşkuyu anlatır. Bay bayan karışık bazen de ayrı olarak oyun oynanmaktadır.
SEGAVİ : Sevgi ve coşkuyu anlatır.
CENBELLİ AĞA: Üzüntüyü ağıt şeklinde sergileyen oyundur. Bar havasındadır.
HINNE : Kına yakma olayını anlatan oyundur. Sevinç ve birlikteliği anlatır.
BABLEKAN : Kuyudan su çekme olayını anlatır.
KEMALIM : Ataya duyulan sevgiyi, bağlılığı anlatır. Bar havasındadır.
ÇECANI : Memleket özlemini anlatır.
ÜÇ KIRMA : Üç kırmayla oynanan oyun bir erkek oyunudur. Ağır bar havasındadır.
MERYEMİ: Aşk ve sevgiyi anlatır. Bar havasındadır.
LORKE : Güzelliği coşkuyla anlatan bir oyundur.
HİMALEYE : Coşkuyu anlatan bir oyundur.
KESİRTİN : Çift kırmalıdır. Sevgi ve aşkı anlatır.
ÇPİKLİ : Şiddet ve sevgiyi, jest ve mimiklerle uyumlaştıran bir oyundur.
KOÇERE : Şehirden yaylaya çalışmak için gidenlerin mevsim sonunda işlerini bitirip ayrılacakları sırada kendi aralarında yaylalarda yaşadıklarını taklit ederek oynadıkları oyundur.
HAFTANO : Giyinme ve kuşanma olayını anlatır.
DİK OYUN : Toplumsal yaşamın disipliner yönünü anlatan bir oyundur.
SEVGİ OYUNU : Her şeyde ve her yerde sevginin olması gerektiğini coşkuyla figürleştiren bir oyundur.
RAKSIL HAVANIM : Elit tabaka hanımlarının bir araya geldiklerinde oynadıkları ve birlikteliği yansıtan bir oyundur. Ağır bar havasındadır.
RİHANE: Oyun adını reyhan çiçeğinden almıştır. Oyunun özü çiçeğin büyüyüp yayıldıkça etrafa saçtığı muhteşem ve ferahlatıcı kokusunun etkisi insanoğlunun raks etmesini sağlamıştır. Ağır bar havasında olup, erkek oyunudur. Buna Atabarı da denir.
YÖRE ÇİFTETELLİSİ : Coşkuyu anlatır. Bayan oyunudur.
YÖRE HALAYI : Sevgiyi ve aşkı anlatır.0yun bar havasındadır.
MALATYA : Birlikteliği anlatır. Bu oyunu bay ve bayan karışık oynar.
OĞUZLU : Aşkın yüceliğini anlatır
ONDÖRTLÜ : Sevgi ve aşkı anlatır.
SAMRA : Aşkın yüceliğini anlatır. Ağır bar havasındadır.
KEMANBAZO : Ayrılığı ve ayrılığa karşı duyulan sitemi anlatır.
SABİHA: Mardin'de yaşanan ve sonu evlilikle biten ölümsüz bir aşkın öyküsüne dayanır. Bu öyle bir aşk ki, yıllanmış şarap gibi zamana hükmederek günümüze taşır. Ağır bar havasındadır.
HAT MATAR (Yağmur yağdı): Çok özel, güzel olan memleketimizin yağmurla kazandığı ayrı havası anlatılmaktadır.
ZEYZO : Umutsuz bir aşkın seven erkek için oluşturduğu hayal kırıklığı ve acıları konu eder.
ESMERİM : Esmer tenli güzelleri anlatır.
DİZO : Coşkuyu anlatır.
BOTANİ : Birlik duygusunun sevgiyle kazandığı coşkuyu anlatır.
CANTSU : Testiyle çeşmeden su taşıma olayını anlatır.
ÇEPİKLİ : Coşkuyu anlatır.
GÜLE : Divan edebiyatında sevgiliyi anlatan ,bülbülü deli eden aşkı anlatır.
GOVEND : Bu oyun özlemi anlatır
ŞEVKO : Özlemi anlatır. Bar havasındadır.
HADDİNO : Birlikteliği anlatır.
SEMRA : Aşk ile sevgiye olan özlemi anlatır.
HIRPANİ : Aşk acısının bireyde uyandırdığı bir takım duyguları figürleştiren bir oyundur. Bar havasındadır.
TORİVAN : Sevgiyi coşkuyla bütünleştirerek anlatır. Bar havasındadır.
HURŞE : Sevinç ve coşkuyu anlatır. Kemençe ile oynanır. Doğal yaşamın bahşettiği mükemmelliğin karşısında duyulan sevinci oyunlaştırır.
DALLAL : Sevgiliye duyulan özlemi anlatır. Bar havasındadır.
BEYN İT DEVELİ : Aşk ve sevgiyi anlatır.
KOSARİ : Birlikteliği anlatır. Bar havasındadır.
Mardin ve Yöresi oyunlarındaki temel figürler: Çömelip doğrulma, titreme şeklindedir. Çökmeler iki şekildedir.
1-Bağlı çökme: Eller bağlı olarak çökülür.
2-Bağsız çökme: Eller açık olarak çökülür
El vurma figürleri: Toplu ve tek olarak gözükür. Dönme figürleri; ani dönme, Kerteli dönme, Toplu dönme, tek dönme şeklindedir.
Halk oyunlarında görülen model, sıra, halka, karşılama ve nokta modelidir. Sıra biçiminde göze çarpan unsurlar; düz dizi, eğri dizi, paralel dizi ve kopuk dizi olmak üzere dörde ayrılır.
Hareket biçimi ise tek, çift ve karma yönlü olmak üzere üç şekildedir
ALINTI
Mardin halk oyunları, düğünlerde, bayramlarda, özel günlerde ve her türlü törenlerde oynanır. Düğün törenlerinde törene katılanlar beli yerlerde toplanırlar. Bu yer, nişan için kız evi, düğün için erkek evidir. Törenin yapılacağı yere gelen konuklar karşılanır, ağırlanır ve tören bitiminde uğurlanır. Karşılama, ağırlama ve uğurlama törenlerinde oynanan halk oyunları ayrıdır.
Karşılama, oyunun akışının hızla başlayıp yine aynı hızla biten oyundur.
Ağırlama, ağır bir tavırla yavaş hareketlerle oynanan bir oyundur.
Uğurlamada oyunlar yavaş başlayıp hızla biter.
Oyunlar seyirci karşısında oynanır. Oyunun oynandığı ortam bazen bir evin avlusu, bazen bir oda bazen de bir düğün salonu olabilir. Ekip başı oyunu yönetir, komutlarıyla oyuncuları yönlendirir.
Oyunlar genelde türkülüdür. Günümüzde; davul, zurna, klarnet, tulum, tef, tepsi, kaval, dilsiz kaval, erbana, kabak kemençe, şehir merkezinde, cümbüş, darbuka, zilli tef, bağlama ve koto eşliğinde oynanır. Halk oyunları düğün, nişan, kına, bayram, asker uğurlama, toplantılar ve törenlerde oynanır. Köylerde oynanan halk oyunları genellikle özel günlerde oynandığı için bayramlık tabir edilen en yeni, temiz, bazen de "Sandıktan" tabir edilen giysiler giyilerek oynanır.
Halk oyunları oynandığı zaman, iyi bilenler gruba katılınca diğerleri çekilir ve bunları seyre başlar. Mardin halk oyunlarında kültürü oluşturan özelikler sadece güzel sanatların dallarının birer göstergesi değil, yaşamın ta kendisidir.
Mardin halk oyunlarını sıralayacak olursak:
BERİVAN : Süt sağma olayını anlatır, ağır bar havasındadır.
CİRANE : Komşu aşkını anlatır, ağır bar havasındadır.
KEÇİKANİ : Bu genç kız oyunu, sevgiyi, dostluğu, birlikteliği anlatır.
MAMIR : Sevgiliye ağıtı anlatır. Bar havasındadır.
BİŞARO : Bağ bozumunu anlatan oyundur. Coşkuyu anlatır. Bay bayan karışık bazen de ayrı olarak oyun oynanmaktadır.
SEGAVİ : Sevgi ve coşkuyu anlatır.
CENBELLİ AĞA: Üzüntüyü ağıt şeklinde sergileyen oyundur. Bar havasındadır.
HINNE : Kına yakma olayını anlatan oyundur. Sevinç ve birlikteliği anlatır.
BABLEKAN : Kuyudan su çekme olayını anlatır.
KEMALIM : Ataya duyulan sevgiyi, bağlılığı anlatır. Bar havasındadır.
ÇECANI : Memleket özlemini anlatır.
ÜÇ KIRMA : Üç kırmayla oynanan oyun bir erkek oyunudur. Ağır bar havasındadır.
MERYEMİ: Aşk ve sevgiyi anlatır. Bar havasındadır.
LORKE : Güzelliği coşkuyla anlatan bir oyundur.
HİMALEYE : Coşkuyu anlatan bir oyundur.
KESİRTİN : Çift kırmalıdır. Sevgi ve aşkı anlatır.
ÇPİKLİ : Şiddet ve sevgiyi, jest ve mimiklerle uyumlaştıran bir oyundur.
KOÇERE : Şehirden yaylaya çalışmak için gidenlerin mevsim sonunda işlerini bitirip ayrılacakları sırada kendi aralarında yaylalarda yaşadıklarını taklit ederek oynadıkları oyundur.
HAFTANO : Giyinme ve kuşanma olayını anlatır.
DİK OYUN : Toplumsal yaşamın disipliner yönünü anlatan bir oyundur.
SEVGİ OYUNU : Her şeyde ve her yerde sevginin olması gerektiğini coşkuyla figürleştiren bir oyundur.
RAKSIL HAVANIM : Elit tabaka hanımlarının bir araya geldiklerinde oynadıkları ve birlikteliği yansıtan bir oyundur. Ağır bar havasındadır.
RİHANE: Oyun adını reyhan çiçeğinden almıştır. Oyunun özü çiçeğin büyüyüp yayıldıkça etrafa saçtığı muhteşem ve ferahlatıcı kokusunun etkisi insanoğlunun raks etmesini sağlamıştır. Ağır bar havasında olup, erkek oyunudur. Buna Atabarı da denir.
YÖRE ÇİFTETELLİSİ : Coşkuyu anlatır. Bayan oyunudur.
YÖRE HALAYI : Sevgiyi ve aşkı anlatır.0yun bar havasındadır.
MALATYA : Birlikteliği anlatır. Bu oyunu bay ve bayan karışık oynar.
OĞUZLU : Aşkın yüceliğini anlatır
ONDÖRTLÜ : Sevgi ve aşkı anlatır.
SAMRA : Aşkın yüceliğini anlatır. Ağır bar havasındadır.
KEMANBAZO : Ayrılığı ve ayrılığa karşı duyulan sitemi anlatır.
SABİHA: Mardin'de yaşanan ve sonu evlilikle biten ölümsüz bir aşkın öyküsüne dayanır. Bu öyle bir aşk ki, yıllanmış şarap gibi zamana hükmederek günümüze taşır. Ağır bar havasındadır.
HAT MATAR (Yağmur yağdı): Çok özel, güzel olan memleketimizin yağmurla kazandığı ayrı havası anlatılmaktadır.
ZEYZO : Umutsuz bir aşkın seven erkek için oluşturduğu hayal kırıklığı ve acıları konu eder.
ESMERİM : Esmer tenli güzelleri anlatır.
DİZO : Coşkuyu anlatır.
BOTANİ : Birlik duygusunun sevgiyle kazandığı coşkuyu anlatır.
CANTSU : Testiyle çeşmeden su taşıma olayını anlatır.
ÇEPİKLİ : Coşkuyu anlatır.
GÜLE : Divan edebiyatında sevgiliyi anlatan ,bülbülü deli eden aşkı anlatır.
GOVEND : Bu oyun özlemi anlatır
ŞEVKO : Özlemi anlatır. Bar havasındadır.
HADDİNO : Birlikteliği anlatır.
SEMRA : Aşk ile sevgiye olan özlemi anlatır.
HIRPANİ : Aşk acısının bireyde uyandırdığı bir takım duyguları figürleştiren bir oyundur. Bar havasındadır.
TORİVAN : Sevgiyi coşkuyla bütünleştirerek anlatır. Bar havasındadır.
HURŞE : Sevinç ve coşkuyu anlatır. Kemençe ile oynanır. Doğal yaşamın bahşettiği mükemmelliğin karşısında duyulan sevinci oyunlaştırır.
DALLAL : Sevgiliye duyulan özlemi anlatır. Bar havasındadır.
BEYN İT DEVELİ : Aşk ve sevgiyi anlatır.
KOSARİ : Birlikteliği anlatır. Bar havasındadır.
Mardin ve Yöresi oyunlarındaki temel figürler: Çömelip doğrulma, titreme şeklindedir. Çökmeler iki şekildedir.
1-Bağlı çökme: Eller bağlı olarak çökülür.
2-Bağsız çökme: Eller açık olarak çökülür
El vurma figürleri: Toplu ve tek olarak gözükür. Dönme figürleri; ani dönme, Kerteli dönme, Toplu dönme, tek dönme şeklindedir.
Halk oyunlarında görülen model, sıra, halka, karşılama ve nokta modelidir. Sıra biçiminde göze çarpan unsurlar; düz dizi, eğri dizi, paralel dizi ve kopuk dizi olmak üzere dörde ayrılır.
Hareket biçimi ise tek, çift ve karma yönlü olmak üzere üç şekildedir
ALINTI