*MeleK*
♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
Major depresyon nasıl tedavi edilir?
majör depresyon tedavisi depresanlar uzun süre kullanıldığında vücudu nasıl etkiler majör depresyon nasıl tedavi edilir stablon antidepresan stablon kullananlar
Sadece depresyon atakları olan (seyrek ya da yineleyen) bireylerde, tek başına anti-depreson (depresyon giderici tedavi) tedavisi etkilidir. Araştırmalar, destekleyici öğütlerle birleştirilmiş ilaç tedavisinin diğer bir deyişle destekleyici ve bilişsel psikoterapi ile ilaç tedavisinin birlikte sürdürülmesinin en etkili tedavi olduğunu göstermiştir. Bazı deprese hastalar, sadece bir büyük depresyon atağı geçirir ve asla tekrarlama olmaz. Bazı durumlarda, uzun dönem anti-depresan kullanımı gerekli olmayabilir. Kimlerin sürekli olarak ilaç tedavisi görmesinin gerekli olduğu tam olarak tanımlanmamıştır. Depresif atakların sayısı ve şiddeti, yarar ve rikslere karar vermeye yardımcıdır. Bazı tek uçlu hastalarda, tekrarlayıcı depresyonun nükslerini önlemede lityum kullanılabilir.
Elektrokonvülzif tedavi (şok tedavisi), diğer tedavilere dirençli ciddi vakalarda ve özellikle yemeyen, sıvı almayan ileri derecede çevreyle iletişimini kesmiş, ilaç reddi olan ve intihar girişiminde bulunmuş ya da ağır intihar riski olan hastalarda etkili olabilir. Son zamanlardaki klinik deneyler, depresyonları boyunca Trisiklik antidepresan ya da Monoaminooksidaz inhibitörlerini kullanan iki uçlu hastalarda gözden kaçırılmaması gereken bir duruma işaret etmektedir: Bazı hastalar için bu tür ilaçların kullanımı hipomani ya da maninin ortaya çıkmasına neden olabilir ve atakların geliş sıklığını arttırabilir.
Akut ya da tekrarlayıcı depresyonların tedavisinde çeşitli tipte antidepresanlar kullanılır. Bunların, yan etkileri ve etki düzeyleri birbirinden farklıdır.
Tipik antidepresanlar için,yani imipramin, (Tofranil) gibi trisiklik grubunu antidepresanlar için alışılmış günlük oral (ağızdan alım) doz 150-300 mg civarındadır. Çoğu yaş grubu için antidepresanlar tek dozda ve genellikle yatma zamanında güvenli bir şekilde alınabilir. Antidepresanlardan yanıt, tipik olarak yavaş alınır. Depresyonun bazı belirtilerinin rahatlaması (özellikle enerji azlığı ve çökkün ya da öfkeli duygudurumu) 3-4 hafta ya da daha uzun zaman alırken, uykusuzluk birkaç gün içinde iyiye gidebilir. Bazı hastalar, kendilerini derhal daha iyi hissetmezlerse, ilaçların yardımcı olmadığını düşünürler; fakat onlar, yeterli kan seviyesinde en azından birkaç hafta ilaç alımını sürdürmelidirler. Çünkü sözü edilen bu tür Antidepresan ilaçların yararlı etkileri ancak uygun tedavi edici dozda en az 2-3 hafta düzenli kullanımdan sonra ortaya çıkabilmektedir.
Ülkemizdeki Anti-depresanların en yaygın tiplerinin yani en sık olarak reçete edilenlerin bazıları şunlardır:
Antidepresanların yan etkileri nelerdir?
Antidepresan tedavisine başlamadan önce doktor reçete edilen antidepresanın yan etkilerini açıklamalıdır. Eğer açıklamadıysa hasta onlar hakkında hekime soru sormalıdır.
Yukarıda örnekleri verilen trisiklik ve diğer heterosiklik antidepresanların en çok görülen yan etkileri:
Bu tür ilaçların intihar vb. sebeplerle aşırı dozda alımını önemli ve bazen ölümcül zehirlenme tablolarına neden olduğundan, bu gibi durumlarda hiç vakit kaybetmeden doktor ile temasa geçilmeli ve derhal en yakın acil tedavi ünitesine başvurulmalıdır.
Özel bir antidepresan çeşitli olarak serotonin geri alım önleyicileri
Yakın zamanda geliştirilen antidepresanlar arasında bulunan "serotonin geri alım önleyicileri" (Seretonin Reuptake Inhibitörleri=SSRİ) bir özel nörotransmitter (sinir hücresinin verdiği mesajı diğer bir sinir hücresine iletilmesini sağlayan beyindeki bir takım Seretonin, Noradrenalin gibi maddeler) sisteminde seçici etki gösterir. Citalopram 5cipram), Fluoxetine (Prozac, Depreks gibi), Sertraline (Lustral, Seralin, Serdep gibi), Paroxetine (Seroxat) ve Fluvoksamin (Faverin) serotonerjik sistemde direkt olarak etki gösterir; göreceli olarak daha az yan etkiye sahiptir ve bu nedenle yaygın olarak reçete edilmektedir. Antidepresan etki için genellikle 3-5 hafta kadar zaman gereklidir. Ama yine de bilinen tipik trisiklik antidepresanlara göre daha hızlı, fakat biraz daha az etkinlik ortaya çıkardıkları bilinmektedir.
Ülkemizde bulunan ve özellikle son 5 yıl içinde yaygın kullanıma giren diğer antidepresanlardan, Serotonin geri alınımını arttırarak etki gösteren Tianeptin (Stablon) hem Noradrenalin hem de Seretonin geri alınımını önleyen (=SNRİ) Venlafaxine (Efexor), Noradrenalin ve Seratonin seçici serbestleştirici (=NaSSA) Mirtazepin (Remeron) Nefazodon (Serzone) vb. sayılabilir. Bu tür ilaçların muhtemel yan etkileri baş ağrısı, bulantı-kusma, ellerde ve bazen vücutta titreme, iştahsızlık ve kilo kaybı, nadiren iştah artışı, uykusuzluk ve nadiren uyuklama hissi gibi gelip geçici, kalıcı sorun yaratmayan ve aşırı rahatsızlık vermeyen etkilerdir. Bazen cinsel fonksiyonlarda ve istekte azalma görülebilirse de, bu yan etki de tedavinin sonlandırılmasından sonra kendiliğinden geçeceği için hiçbir tetkike ve üdahaleye ihtiyaç göstermez.
Değişik ilaç gruplarından (Trisiklik, SSRİ, SNRİ vb. gibi) bir diğerine geçiş gerektiğinde eğer doktor değişikliği söz konusu ise, bazı ilaç etkileşimleri olabileceğinden, mutlaka yeni hekim, bir önceki hekimin tedavi şekli açısından hasta, hasta yakınları ya da önceki hekim tarafından bilgilendirilmelidir.
Sıklıkla Seretonin üzerinden etkili olan ilaçların aşırı doz alınımında (zehirlenmelerde), trisiklik antidepresanlara göre daha güvenli olduğu, yani ölümcül tablolara sebep olamayabileceği bilinmektedir. Fakat tüm ilaçlarla olduğu gibi, bunlarla da bireysel farklılıklar olabileceğinden, böyle zehirlenme durumlarında acil tedaviye mutlaka başvurulmalıdır
Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOİ)
Monoamin oksidaz inhibitörelri sıklıkla sıkıntı, aşırı uyuma ve yeme ile görülen atipik depresyonlu bireylerde ve zihni sürekli sağlığıyla meşgul olanlar (hipokondriyazis), sinirlilik, agorafobi (açık ya da kalabalık yerlerden korkma), sosyal fobi ya da enerji kaybında etkilidir.
Sadece depresyon atakları olan (seyrek ya da yineleyen) bireylerde, tek başına anti-depreson (depresyon giderici tedavi) tedavisi etkilidir. Araştırmalar, destekleyici öğütlerle birleştirilmiş ilaç tedavisinin diğer bir deyişle destekleyici ve bilişsel psikoterapi ile ilaç tedavisinin birlikte sürdürülmesinin en etkili tedavi olduğunu göstermiştir. Bazı deprese hastalar, sadece bir büyük depresyon atağı geçirir ve asla tekrarlama olmaz. Bazı durumlarda, uzun dönem anti-depresan kullanımı gerekli olmayabilir. Kimlerin sürekli olarak ilaç tedavisi görmesinin gerekli olduğu tam olarak tanımlanmamıştır. Depresif atakların sayısı ve şiddeti, yarar ve rikslere karar vermeye yardımcıdır. Bazı tek uçlu hastalarda, tekrarlayıcı depresyonun nükslerini önlemede lityum kullanılabilir.
Elektrokonvülzif tedavi (şok tedavisi), diğer tedavilere dirençli ciddi vakalarda ve özellikle yemeyen, sıvı almayan ileri derecede çevreyle iletişimini kesmiş, ilaç reddi olan ve intihar girişiminde bulunmuş ya da ağır intihar riski olan hastalarda etkili olabilir. Son zamanlardaki klinik deneyler, depresyonları boyunca Trisiklik antidepresan ya da Monoaminooksidaz inhibitörlerini kullanan iki uçlu hastalarda gözden kaçırılmaması gereken bir duruma işaret etmektedir: Bazı hastalar için bu tür ilaçların kullanımı hipomani ya da maninin ortaya çıkmasına neden olabilir ve atakların geliş sıklığını arttırabilir.
Akut ya da tekrarlayıcı depresyonların tedavisinde çeşitli tipte antidepresanlar kullanılır. Bunların, yan etkileri ve etki düzeyleri birbirinden farklıdır.
Tipik antidepresanlar için,yani imipramin, (Tofranil) gibi trisiklik grubunu antidepresanlar için alışılmış günlük oral (ağızdan alım) doz 150-300 mg civarındadır. Çoğu yaş grubu için antidepresanlar tek dozda ve genellikle yatma zamanında güvenli bir şekilde alınabilir. Antidepresanlardan yanıt, tipik olarak yavaş alınır. Depresyonun bazı belirtilerinin rahatlaması (özellikle enerji azlığı ve çökkün ya da öfkeli duygudurumu) 3-4 hafta ya da daha uzun zaman alırken, uykusuzluk birkaç gün içinde iyiye gidebilir. Bazı hastalar, kendilerini derhal daha iyi hissetmezlerse, ilaçların yardımcı olmadığını düşünürler; fakat onlar, yeterli kan seviyesinde en azından birkaç hafta ilaç alımını sürdürmelidirler. Çünkü sözü edilen bu tür Antidepresan ilaçların yararlı etkileri ancak uygun tedavi edici dozda en az 2-3 hafta düzenli kullanımdan sonra ortaya çıkabilmektedir.
Ülkemizdeki Anti-depresanların en yaygın tiplerinin yani en sık olarak reçete edilenlerin bazıları şunlardır:
- Amitriptyline (Amitriptilin, Laroxyl)
- Imipramine (Toframil)
- Klomipramine (Anafranil)
- Maprotiline (Maprotil, Ludiomil)
- Fluvoxamin (Faverin)
- Fluoxetin (Prozac)
- Sertralin (Lustral)
Antidepresanların yan etkileri nelerdir?
Antidepresan tedavisine başlamadan önce doktor reçete edilen antidepresanın yan etkilerini açıklamalıdır. Eğer açıklamadıysa hasta onlar hakkında hekime soru sormalıdır.
Yukarıda örnekleri verilen trisiklik ve diğer heterosiklik antidepresanların en çok görülen yan etkileri:
- Ağız kuruluğu,
- Görme bulanıklığı,
- Terleme,
- Oturur durumdan ayağa kalkarken baş dönmesi (ortostatik hipotansiyon),
- Uyuklama, aşıkı uyku ya da aşırı uyanıklık durumu, uykusuzluk,
- İdrar yapma güçlüü, kabızlık,
- Nabız hızlanması ya da yavaşlaması, düzensiz kalp ritmi (aritmiler), Elektrokardiyografi de (EKG) zararsız geçici değişiklikler,
- Titreme (özellikle ellerde hafif ince tremor),
- Kilo alma, nadiren kilo kaybı,
- Dikkat ve konsantrasyonda bozukluk (özellikle araba sürmek gibi yoğun dikkat gerektiren işlerde sorun yaratabilir).
Bu tür ilaçların intihar vb. sebeplerle aşırı dozda alımını önemli ve bazen ölümcül zehirlenme tablolarına neden olduğundan, bu gibi durumlarda hiç vakit kaybetmeden doktor ile temasa geçilmeli ve derhal en yakın acil tedavi ünitesine başvurulmalıdır.
Özel bir antidepresan çeşitli olarak serotonin geri alım önleyicileri
Yakın zamanda geliştirilen antidepresanlar arasında bulunan "serotonin geri alım önleyicileri" (Seretonin Reuptake Inhibitörleri=SSRİ) bir özel nörotransmitter (sinir hücresinin verdiği mesajı diğer bir sinir hücresine iletilmesini sağlayan beyindeki bir takım Seretonin, Noradrenalin gibi maddeler) sisteminde seçici etki gösterir. Citalopram 5cipram), Fluoxetine (Prozac, Depreks gibi), Sertraline (Lustral, Seralin, Serdep gibi), Paroxetine (Seroxat) ve Fluvoksamin (Faverin) serotonerjik sistemde direkt olarak etki gösterir; göreceli olarak daha az yan etkiye sahiptir ve bu nedenle yaygın olarak reçete edilmektedir. Antidepresan etki için genellikle 3-5 hafta kadar zaman gereklidir. Ama yine de bilinen tipik trisiklik antidepresanlara göre daha hızlı, fakat biraz daha az etkinlik ortaya çıkardıkları bilinmektedir.
Ülkemizde bulunan ve özellikle son 5 yıl içinde yaygın kullanıma giren diğer antidepresanlardan, Serotonin geri alınımını arttırarak etki gösteren Tianeptin (Stablon) hem Noradrenalin hem de Seretonin geri alınımını önleyen (=SNRİ) Venlafaxine (Efexor), Noradrenalin ve Seratonin seçici serbestleştirici (=NaSSA) Mirtazepin (Remeron) Nefazodon (Serzone) vb. sayılabilir. Bu tür ilaçların muhtemel yan etkileri baş ağrısı, bulantı-kusma, ellerde ve bazen vücutta titreme, iştahsızlık ve kilo kaybı, nadiren iştah artışı, uykusuzluk ve nadiren uyuklama hissi gibi gelip geçici, kalıcı sorun yaratmayan ve aşırı rahatsızlık vermeyen etkilerdir. Bazen cinsel fonksiyonlarda ve istekte azalma görülebilirse de, bu yan etki de tedavinin sonlandırılmasından sonra kendiliğinden geçeceği için hiçbir tetkike ve üdahaleye ihtiyaç göstermez.
Değişik ilaç gruplarından (Trisiklik, SSRİ, SNRİ vb. gibi) bir diğerine geçiş gerektiğinde eğer doktor değişikliği söz konusu ise, bazı ilaç etkileşimleri olabileceğinden, mutlaka yeni hekim, bir önceki hekimin tedavi şekli açısından hasta, hasta yakınları ya da önceki hekim tarafından bilgilendirilmelidir.
Sıklıkla Seretonin üzerinden etkili olan ilaçların aşırı doz alınımında (zehirlenmelerde), trisiklik antidepresanlara göre daha güvenli olduğu, yani ölümcül tablolara sebep olamayabileceği bilinmektedir. Fakat tüm ilaçlarla olduğu gibi, bunlarla da bireysel farklılıklar olabileceğinden, böyle zehirlenme durumlarında acil tedaviye mutlaka başvurulmalıdır
Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOİ)
Monoamin oksidaz inhibitörelri sıklıkla sıkıntı, aşırı uyuma ve yeme ile görülen atipik depresyonlu bireylerde ve zihni sürekli sağlığıyla meşgul olanlar (hipokondriyazis), sinirlilik, agorafobi (açık ya da kalabalık yerlerden korkma), sosyal fobi ya da enerji kaybında etkilidir.