Kütahya Hakkında
Kütahya diyince bir porselen birde 'Kütahya'nın Pınarları Akışır, Devriyeler Kol Kol Olmuş Bakışır, Asalı'ya Çuha Şalvar Yakışır' türküsü aklıma gelir ama Kütahya ile ilgili bilmediğim o kadar çok şey varmış ki gelin hep beraber Kütahya hakkında bilgi sahibi olalım 
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 11.875 km²
Nüfus: 656.903 (2000)
İl Trafik No: 43
Kütahya gelişmekte olan sanayisi, zengin yer altı ve yerüstü kaynakları, üniversitesi, termal kaynakları, el sanatları ve tarihi ile önemli bir turizm potansiyeli oluşturmaktadır. Kütahya’yı gezerken….
Dünyanın İlk Antik Borsasının Çavdarhisar İlçesindeki Aizanoi’de kurulduğunu,
Zeus Tapınakları içinde Dünya’da en sağlam korunagelmiş tapınağın Aizanoi’de olduğunu,
Dünyadaki İlk Toplu İş Sözleşmesi’nin 13 Temmuz 1766’da Kütahya’da imzalandığını,
Avrupa ve Dünyadaki ilk ve tek Çini Müzesinin Kütahya’da olduğunu,
Evliya Çelebi’nin Kütahya’lı olduğunu,
Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi’nin büyükannesi, Hayme Ana’nın türbesinin Domaniç İlçesi Çarşamba Köyü’nde olduğunu,
Kütahya’nın Germiyan Beyliğine 130 yıl başkentlik, Osmanlı Anadolu Beylerbeyliğine 400 yıl merkezlik yaptığını,
Türkiye’nin en önemli porselenlerinin Kütahya olduğunu,
Kütahya’daki termal kaynakların bin bir derde deva olduğunu…… unutmayın.
İLÇELER:
Kütahya İlinin İlçeleri; Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Pazarlar, Şaphane, Hisarcık, Simav ve Tavşanlıdır.
CAMİİ VE MESCİDLER
Kurşunlu Camii: 1377-1378 yılında Germiyanoğlu Süleyman Şah zamanında Ahilerden Şeyh Alaaddin oğlu Şeyh Muhammed tarafından yaptırılmıştır.
Çatal Çeşme Camii: Servi Mahallesinde Germiyanoğlu Süleyman Şah döneminde Hacı Süleyman tarafından yaptırılmıştır.
Balıklı Camii: Kitabesinden ilk yapılış şeklinin, Selçuklu devrinde Kütahya fatihi olarak kabul edilen Hezar Dinarı tarafından gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Ulu Camii: Kütahya’nın en güzel ve en büyük camisi olan yapıya Yıldırım Beyazıt zamanında başlanmış, Şehzade Musa Çelebi tarafından 1410 yılında tamamlanmıştır.
Çinili Camii: 1973 yılı yapımı olan Çinili Cami Orta Asya Türk Mimarisi örnek alınarak inşa edilmiştir.
Diğer Camiiler: Ahırardı Camii, Takvacılar Camii(Timurtaş Paşa Camii), Meydan Camii(Arslan Bey Camii), Saray Camii (Hisar Bey’ i oğlu Mustafa Camii), Saadettin Camii, Lala Hüseyin Paşa Camii, Hatuniye Camii, Özbek Camii, Ali(Alo) Paşa Camii, Molla Bey Camii, Ahırardı Camii, Mevlevihane Dönenler Camii, Kaditler Camii, Yeşil Camii, Şengül Camii, Karagöz Ahmetpaşa Camii
Analcı Mescidi: 1369 yılında Germiyanoğlu Süleyman Şah zamanında Yusuf oğlu Hacı Ahmet tarafından yaptırılmıştır.
Hıdırlık Mescidi: Kitabesinden 1243-1244 yılında Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde Anadolu Selçuklu emirlerinden İmaüddin Hezar Dinarı tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır.
Hezar Dinari Mescidi(Ergun Çelebi Mescidi) : Kütahya’ da Anadolu Selçuklu Döneminden kalma bir de Hezar Dinari tarafından yaptırılan bir sakahane olup bugün Saaddettin Camii’nin altında bulunmaktadır.
Diğer Mescidler: Yoncalı Hamamı ve Mescidi, Sultanbağı Hisaraltı mescidi, Sultanbağı Çatalçeşme mescidi, Sultanbağı Mescidi, Bülbül meclisi, Deve Yatağı Mescidi, Cedid Mescidi, Karadonlu Mescidi, Ahi Evren Mescidi, Molla Halil Mescidi
HAMAMLAR
Saray Hamamı: Saray mahallesinde bugünkü Çarşı Polis Karakolunun karşısındadır. Çukurda kalmış basık ve çimento kaplı kubbeleri ile dışarıdan pek seçilmeyen bir hamamdır.
Küçük Hamam: Bir kısmı 15.yy. başlarında Germiyanoğlu II.Yakup Beyin subaşısı ve kader arkadaşı olan Hisar Bey tarafından yaptırılmış..
Diğer Hamamlar: Eydemir Hamamı, Yeni Mahalle Hamamı, Balıklı Hamam, Lala Hüseyin Paşa Hamamı, Kemer Hamamı, Şengül Hamamı
ÇEŞMELER
Ulu Camii Sakahanesi: Anadolu Selçuklu Devleti döneminden Kütahya fatihi Hezar Dinari’ ye mal edilen yapının 1236-1246 tarihleri arasında yapılmış olması mümkündür. Dışındaki mermer ve çini süslemeler 19.yüzyıl yapımıdır.
Diğer Çeşmeler: Tellal Çeşmesi, Hürriyet Çeşmesi, Çinili Çeşme
MÜZELER
Kütahya Arkeoloji Müzesi: Ulu Cami yanında Umur bin Savcı Medresesi olarak bilinen yapıda 1965 yılında ziyarete açılmıştır.
Kütahya Çini Müzesi: Germiyan Beyi II. Yakup (1387-1429) külliyesinin imaret bölümü olan bu yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığınca restore edilerek, Çini Müzesi olarak 5 Mart 1999 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Kütahya Kossuth Müzesi: Macar Sokak’ta bulunan 18. yüzyıl Türk evidir. Macar evi olarak da bilinir.
Özel Müzeler: Sadık Atakan Özel Çini Evi, Dumlupınar Atatürk Evi Müzesi, Tavşanlı Belediye Müzesi, Altıntaş Belediyesi Açık Hava Müzesi, Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi, Tugay Anadolu Kültür, Sanat ve Arkeoloji Müzesi
ÇARŞI VE BEDESTENLER
Büyük ve Küçük Bedesten: Timurtaş Paşa Camii ile Saadettin Camii arasında bugün “Sebze Hali” ve “Bit Pazarı” olarak kullanılan binalardır.
Kapan Hanı: Bugün Mevlevihanenin doğusundaki alandan girilen aralıkta, sadece kitabeli kapısı kalmıştır. Eskiden kapan altı yada tahıl pazarı denilen yerdedir. Evliya Çelebi Karagöz Ahmet Paşa dönemi vakıflarından olan hanın güzellik ve ihtişamına hayran kalmıştır.
Muvakkithane: Balıklı mahallesinde Saadettin Camiinden Balıklıya giderken eski müftülük binası önündedir.
KONAKLAR
Hükümet Konağı: 1907 yılı yapımı, son devir Osmanlı mimarisinin dikkate değer sivil yapılarındandır. Binanın cephesi düz karo çiniler süslemektedir.
Germiyan Sokağında Bulunan Konaklar: Germiyan Konağı, Vakıf Konağı, İrvasa Konağı, Seyhan Konağı, Şapçı Konağı, Karaca Konağı, Kurular Evi, Yılmazlar Evi, Şekerci Konağı
KÜTAHYA EVLERİ
Merkez Pirler mahallesinde 18. yüzyıl Kütahya Evlerinin topluca korunduğu Germiyan Sokak, Arnavut kaldırımlı yolu, elektrik ve telefon direkleri ile tellerinin bulunmadığı, Kütahya’daki tarihi kent dokusunun en güzel örneğidir. Germiyan Sokak’taki Kütahya Evleri iki veya üç katlı ahşap evlerdir. Payandalarla desteklenmiş çıkmaları, çiftli koca kapıları, kafesli pencereleri ile ahşap Anadolu mimarisinin en güzel örneklerini oluşturur. 17. ve 18. yüzyıl Kütahya evleri açık sofalıdır. Sofalar odalar arası bağlantıyı sağlar. Ayrıca sofalarda seki yada köşk adı verilen dinlenme mekanları bulunur. Giriş katlarına taşlık denir. Evlerin ön kapıları dışında geniş arka bahçelere açılan arka kapıları da vardır. Depo, kiler samanlık hatta ahırlar buradadır. Birinci katta günlük yaşama ait odalar vardır. Bunlar oturma odası, mutfak ve yatak odasıdır. İkinci katta ise misafir odaları ve gelin odaları bulunur. 19. ve 20. yüzyıl Kütahya Evleri kapalı sofalıdır. Önceki dönemlerin aksine, bu dönem evlerinin dışları, saçakları, pervazları ve payandaları süslenirken, iç mekanlar aksine sade tutulmuştur. Yine bütün Kütahya Evleri payanda destekli çıkartmalara sahiptir. Bu çıkartmalar yola uyum ve iç mekanı düzeltme amaçlı yapılmıştır.
KALELER
Kütahya Kalesi: Kütahya Kalesi antik devirlerden başlamak üzere yerleşmenin yer aldığı ve Kütahya şehrinin ilk kurulduğu yer olduğu tahmin edilen bu günkü şehre hakim tepe üzerinde bir iç kale, hisar ve Osmanlı devrinde aşağıdaki suyu da içine almak üzere eklenen üçüncü bir kısımdan meydana gelmektedir. Kale Roma, Bizans, Selçuklu ve Germiyanlı ve Osmanlı dönemlerinde iskan görmüş olmasına rağmen hiç bir döneme ait kitabe bulunamamaktadır.
ÖRENYERLERİ
Frig Vadisi: Kütahya-Eskişehir yolunun 26 km’ si yakınlarında bulunan Ovacık köyüne kadar, ilin doğusu boyunca uzanan çamlar arasındaki kayalık alana “Frig Vadisi” denilmektedir. Frig Vadisi iki ana bölümde incelenebilir. Birinci bölüm Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Fındıklı köyleri civarındaki kuzey bölümüdür. İkinci bölüm ise daha güneydeki Ovacık köyüdür. Kütahya’ nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen dağının, tüfleriyle örtülü olan Frig yayları, çok eski çağlardan beri çeşitli kavimler tarafından iskan edilmiştir.
Aizanoi Antik Kenti: Antik Kent, Kütahya’ nın 57 Km güney batısında Çavdarhisar ilçesinde yer almaktadır. Bedir çayının iki yakasında kurulmuş olan bir Roma kenti olup hristiyanlık döneminde de önemini korumuştur. Çevresinde savunma surları bulunmayan kent, özellikle Hadrianus (MS 98-117) döneminde çok gelişmiştir. Bedir çayının iki yakasına rıhtım duvarları yapılmış ve bunların arasında günümüze dek uzanan beş köprü ile bağlantı sağlanmıştır. Suyun sol yakasında bir Agora (pazar yeri), küçük bir tapınak, Zeus tapınağı, hamam, stadium ve tiyatro yer almaktadır. Sağında ise Borsa binası, mozaikli hamam, sütunlu cadde ve anıtsal kapı kalıntıları vardır. Nekropal (mezarlıklar) ise kentin çevresine yayılmıştır.
SAĞLIK TURİZMİ
Ilıca-Harlek Kaplıcaları: Kaplıca suları 25- 43 C derece sıcaklıkta olup oligometalik sular grubuna girer. Kalsiyum, magnezyum ve bikarbonat içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Yoncalı Kaplıcaları: Yoncalı Kaplıcalarının suları 42 C derece sıcaklıkta olup bikarbonatlı sular grubuna girer. Kalsiyum, magnezyum ve kükürt içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Emet-Yeşil ve Kaynarca Kaplıcaları:Kaplıca suları 43- 56 C derece olup, hipotonik sular grubuna girer. Sülfat, bikarbonat, kalsiyum ve magnezyum içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Diğer Kaplıcalar: Samrık Ilıcası, Hamamköy Kaplıcaları, Yukarı Yoncaağaç Mürdesenk Suyu, Esire Kaplıcaları, Eynal Kaplıcaları, Murat Dağı Kaplıcaları, Ilıcasu Kaplıcaları, Dereli Kaplıcaları.
YAYLA TURİZMİ
Murat Dağı: Muratdağı temiz havası, soğuk suları ve özellikle zengin termal kaynaklarıyla çok önemli bir yayla turizmi merkezidir.
Gölcük Yaylası: Çam ormanları arasında yayla, her türlü alt yapıya sahip olup, 1450 m. Yükseklikte eşsiz bir piknik yeri olarak hizmet vermektedir.
KAMP VE KARAVAN TURİZMİ
Temiz havası, soğuk suları, kuş çeşitliliği ve zengin termal kaynaklarıyla alternatif turizm olanakları sunan Muratdağı, Gölcük Yaylası, Frig Vadisinde İnli Köyü ile Çamlıca Yaylası kamp ve karavan turizmi açısından önemli potansiyele sahiptir.
DOĞA TURİZMİ
Çamlıca: Kütahya’nın batısında, şehir merkezine 5 km. uzaklıktaki Çamlıca, orman içi dinlenme yeri olarak düzenlenmiştir.
1000 Yıllık Kestane Ağacı: Kütahya’nın 7 km. güneyindeki Kumarı Köyü Boyacılar mevkiinde bulunan üç adet kestane ağacı halen meyve vermekte olup özellikle birisi 8 metreyi bulan çevresi ve 20 metreye ulaşan yüksekliği ile 1000 yıldır ayakta durmaktadır.
Hıdırlık : Kütahya merkezdeki en önemli mesire yerlerinden birisidir.
Gölcük Yaylası: Kütahya’nın güneybatısındaki Gölcük Yaylası, Simav’a 10 km. uzaklıktadır.
Vakıf Ormanları: Kütahya - Tavşanlı karayolunun güneyinde, Kütahya’ya 40 km. uzaklıktadır. Piramidial Karaçamlar’ın orman oluşturduğu Vakıf Çamlığı koruma altındadır.
Muratdağı : Kütahya’nın güneyindeki Muratdağı Gediz’e 30 km. uzaklıktadır.
Porsuk Barajı: Kütahya’nın kuzeydoğusunda şehir merkezine 20 km. uzaklıktadır.
Mızık Çamı:Domaniç’in Domur Köyü’ndedir.
Domaniç Ormanları: Kütahya’nın kuzeyindeki Domaniç Ormanları ilçenin çevresinde çok geniş bir alana yayılmış durumdadır.
Kuruçay Göleti: Tavşanlı’nın güneyinde, ilçeye 7 km. uzaklıktadır.
Enne Barajı: Kütahya’nın batısında şehir merkezine l8 km. uzaklıktadır.
Dağ ve Doğa YürüyüşüKütahya topraklarının % 54 ‘ü ormanlarla kaplı olduğu için her köşesi zengin doğa güzelliklerine sahiptir.
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 11.875 km²
Nüfus: 656.903 (2000)
İl Trafik No: 43
Kütahya gelişmekte olan sanayisi, zengin yer altı ve yerüstü kaynakları, üniversitesi, termal kaynakları, el sanatları ve tarihi ile önemli bir turizm potansiyeli oluşturmaktadır. Kütahya’yı gezerken….
Dünyanın İlk Antik Borsasının Çavdarhisar İlçesindeki Aizanoi’de kurulduğunu,
Zeus Tapınakları içinde Dünya’da en sağlam korunagelmiş tapınağın Aizanoi’de olduğunu,
Dünyadaki İlk Toplu İş Sözleşmesi’nin 13 Temmuz 1766’da Kütahya’da imzalandığını,
Avrupa ve Dünyadaki ilk ve tek Çini Müzesinin Kütahya’da olduğunu,
Evliya Çelebi’nin Kütahya’lı olduğunu,
Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi’nin büyükannesi, Hayme Ana’nın türbesinin Domaniç İlçesi Çarşamba Köyü’nde olduğunu,
Kütahya’nın Germiyan Beyliğine 130 yıl başkentlik, Osmanlı Anadolu Beylerbeyliğine 400 yıl merkezlik yaptığını,
Türkiye’nin en önemli porselenlerinin Kütahya olduğunu,
Kütahya’daki termal kaynakların bin bir derde deva olduğunu…… unutmayın.
İLÇELER:
Kütahya İlinin İlçeleri; Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Pazarlar, Şaphane, Hisarcık, Simav ve Tavşanlıdır.
CAMİİ VE MESCİDLER
Kurşunlu Camii: 1377-1378 yılında Germiyanoğlu Süleyman Şah zamanında Ahilerden Şeyh Alaaddin oğlu Şeyh Muhammed tarafından yaptırılmıştır.
Çatal Çeşme Camii: Servi Mahallesinde Germiyanoğlu Süleyman Şah döneminde Hacı Süleyman tarafından yaptırılmıştır.
Balıklı Camii: Kitabesinden ilk yapılış şeklinin, Selçuklu devrinde Kütahya fatihi olarak kabul edilen Hezar Dinarı tarafından gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır.
Ulu Camii: Kütahya’nın en güzel ve en büyük camisi olan yapıya Yıldırım Beyazıt zamanında başlanmış, Şehzade Musa Çelebi tarafından 1410 yılında tamamlanmıştır.
Çinili Camii: 1973 yılı yapımı olan Çinili Cami Orta Asya Türk Mimarisi örnek alınarak inşa edilmiştir.
Diğer Camiiler: Ahırardı Camii, Takvacılar Camii(Timurtaş Paşa Camii), Meydan Camii(Arslan Bey Camii), Saray Camii (Hisar Bey’ i oğlu Mustafa Camii), Saadettin Camii, Lala Hüseyin Paşa Camii, Hatuniye Camii, Özbek Camii, Ali(Alo) Paşa Camii, Molla Bey Camii, Ahırardı Camii, Mevlevihane Dönenler Camii, Kaditler Camii, Yeşil Camii, Şengül Camii, Karagöz Ahmetpaşa Camii
Analcı Mescidi: 1369 yılında Germiyanoğlu Süleyman Şah zamanında Yusuf oğlu Hacı Ahmet tarafından yaptırılmıştır.
Hıdırlık Mescidi: Kitabesinden 1243-1244 yılında Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde Anadolu Selçuklu emirlerinden İmaüddin Hezar Dinarı tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır.
Hezar Dinari Mescidi(Ergun Çelebi Mescidi) : Kütahya’ da Anadolu Selçuklu Döneminden kalma bir de Hezar Dinari tarafından yaptırılan bir sakahane olup bugün Saaddettin Camii’nin altında bulunmaktadır.
Diğer Mescidler: Yoncalı Hamamı ve Mescidi, Sultanbağı Hisaraltı mescidi, Sultanbağı Çatalçeşme mescidi, Sultanbağı Mescidi, Bülbül meclisi, Deve Yatağı Mescidi, Cedid Mescidi, Karadonlu Mescidi, Ahi Evren Mescidi, Molla Halil Mescidi
HAMAMLAR
Saray Hamamı: Saray mahallesinde bugünkü Çarşı Polis Karakolunun karşısındadır. Çukurda kalmış basık ve çimento kaplı kubbeleri ile dışarıdan pek seçilmeyen bir hamamdır.
Küçük Hamam: Bir kısmı 15.yy. başlarında Germiyanoğlu II.Yakup Beyin subaşısı ve kader arkadaşı olan Hisar Bey tarafından yaptırılmış..
Diğer Hamamlar: Eydemir Hamamı, Yeni Mahalle Hamamı, Balıklı Hamam, Lala Hüseyin Paşa Hamamı, Kemer Hamamı, Şengül Hamamı
ÇEŞMELER
Ulu Camii Sakahanesi: Anadolu Selçuklu Devleti döneminden Kütahya fatihi Hezar Dinari’ ye mal edilen yapının 1236-1246 tarihleri arasında yapılmış olması mümkündür. Dışındaki mermer ve çini süslemeler 19.yüzyıl yapımıdır.
Diğer Çeşmeler: Tellal Çeşmesi, Hürriyet Çeşmesi, Çinili Çeşme
MÜZELER
Kütahya Arkeoloji Müzesi: Ulu Cami yanında Umur bin Savcı Medresesi olarak bilinen yapıda 1965 yılında ziyarete açılmıştır.
Kütahya Çini Müzesi: Germiyan Beyi II. Yakup (1387-1429) külliyesinin imaret bölümü olan bu yapı, Kültür ve Turizm Bakanlığınca restore edilerek, Çini Müzesi olarak 5 Mart 1999 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Kütahya Kossuth Müzesi: Macar Sokak’ta bulunan 18. yüzyıl Türk evidir. Macar evi olarak da bilinir.
Özel Müzeler: Sadık Atakan Özel Çini Evi, Dumlupınar Atatürk Evi Müzesi, Tavşanlı Belediye Müzesi, Altıntaş Belediyesi Açık Hava Müzesi, Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi, Tugay Anadolu Kültür, Sanat ve Arkeoloji Müzesi
ÇARŞI VE BEDESTENLER
Büyük ve Küçük Bedesten: Timurtaş Paşa Camii ile Saadettin Camii arasında bugün “Sebze Hali” ve “Bit Pazarı” olarak kullanılan binalardır.
Kapan Hanı: Bugün Mevlevihanenin doğusundaki alandan girilen aralıkta, sadece kitabeli kapısı kalmıştır. Eskiden kapan altı yada tahıl pazarı denilen yerdedir. Evliya Çelebi Karagöz Ahmet Paşa dönemi vakıflarından olan hanın güzellik ve ihtişamına hayran kalmıştır.
Muvakkithane: Balıklı mahallesinde Saadettin Camiinden Balıklıya giderken eski müftülük binası önündedir.
KONAKLAR
Hükümet Konağı: 1907 yılı yapımı, son devir Osmanlı mimarisinin dikkate değer sivil yapılarındandır. Binanın cephesi düz karo çiniler süslemektedir.
Germiyan Sokağında Bulunan Konaklar: Germiyan Konağı, Vakıf Konağı, İrvasa Konağı, Seyhan Konağı, Şapçı Konağı, Karaca Konağı, Kurular Evi, Yılmazlar Evi, Şekerci Konağı
KÜTAHYA EVLERİ
Merkez Pirler mahallesinde 18. yüzyıl Kütahya Evlerinin topluca korunduğu Germiyan Sokak, Arnavut kaldırımlı yolu, elektrik ve telefon direkleri ile tellerinin bulunmadığı, Kütahya’daki tarihi kent dokusunun en güzel örneğidir. Germiyan Sokak’taki Kütahya Evleri iki veya üç katlı ahşap evlerdir. Payandalarla desteklenmiş çıkmaları, çiftli koca kapıları, kafesli pencereleri ile ahşap Anadolu mimarisinin en güzel örneklerini oluşturur. 17. ve 18. yüzyıl Kütahya evleri açık sofalıdır. Sofalar odalar arası bağlantıyı sağlar. Ayrıca sofalarda seki yada köşk adı verilen dinlenme mekanları bulunur. Giriş katlarına taşlık denir. Evlerin ön kapıları dışında geniş arka bahçelere açılan arka kapıları da vardır. Depo, kiler samanlık hatta ahırlar buradadır. Birinci katta günlük yaşama ait odalar vardır. Bunlar oturma odası, mutfak ve yatak odasıdır. İkinci katta ise misafir odaları ve gelin odaları bulunur. 19. ve 20. yüzyıl Kütahya Evleri kapalı sofalıdır. Önceki dönemlerin aksine, bu dönem evlerinin dışları, saçakları, pervazları ve payandaları süslenirken, iç mekanlar aksine sade tutulmuştur. Yine bütün Kütahya Evleri payanda destekli çıkartmalara sahiptir. Bu çıkartmalar yola uyum ve iç mekanı düzeltme amaçlı yapılmıştır.
KALELER
Kütahya Kalesi: Kütahya Kalesi antik devirlerden başlamak üzere yerleşmenin yer aldığı ve Kütahya şehrinin ilk kurulduğu yer olduğu tahmin edilen bu günkü şehre hakim tepe üzerinde bir iç kale, hisar ve Osmanlı devrinde aşağıdaki suyu da içine almak üzere eklenen üçüncü bir kısımdan meydana gelmektedir. Kale Roma, Bizans, Selçuklu ve Germiyanlı ve Osmanlı dönemlerinde iskan görmüş olmasına rağmen hiç bir döneme ait kitabe bulunamamaktadır.
ÖRENYERLERİ
Frig Vadisi: Kütahya-Eskişehir yolunun 26 km’ si yakınlarında bulunan Ovacık köyüne kadar, ilin doğusu boyunca uzanan çamlar arasındaki kayalık alana “Frig Vadisi” denilmektedir. Frig Vadisi iki ana bölümde incelenebilir. Birinci bölüm Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Fındıklı köyleri civarındaki kuzey bölümüdür. İkinci bölüm ise daha güneydeki Ovacık köyüdür. Kütahya’ nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen dağının, tüfleriyle örtülü olan Frig yayları, çok eski çağlardan beri çeşitli kavimler tarafından iskan edilmiştir.
Aizanoi Antik Kenti: Antik Kent, Kütahya’ nın 57 Km güney batısında Çavdarhisar ilçesinde yer almaktadır. Bedir çayının iki yakasında kurulmuş olan bir Roma kenti olup hristiyanlık döneminde de önemini korumuştur. Çevresinde savunma surları bulunmayan kent, özellikle Hadrianus (MS 98-117) döneminde çok gelişmiştir. Bedir çayının iki yakasına rıhtım duvarları yapılmış ve bunların arasında günümüze dek uzanan beş köprü ile bağlantı sağlanmıştır. Suyun sol yakasında bir Agora (pazar yeri), küçük bir tapınak, Zeus tapınağı, hamam, stadium ve tiyatro yer almaktadır. Sağında ise Borsa binası, mozaikli hamam, sütunlu cadde ve anıtsal kapı kalıntıları vardır. Nekropal (mezarlıklar) ise kentin çevresine yayılmıştır.
SAĞLIK TURİZMİ
Ilıca-Harlek Kaplıcaları: Kaplıca suları 25- 43 C derece sıcaklıkta olup oligometalik sular grubuna girer. Kalsiyum, magnezyum ve bikarbonat içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Yoncalı Kaplıcaları: Yoncalı Kaplıcalarının suları 42 C derece sıcaklıkta olup bikarbonatlı sular grubuna girer. Kalsiyum, magnezyum ve kükürt içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Emet-Yeşil ve Kaynarca Kaplıcaları:Kaplıca suları 43- 56 C derece olup, hipotonik sular grubuna girer. Sülfat, bikarbonat, kalsiyum ve magnezyum içeren kaplıca suları muhtelif hastalıklara iyi gelmektedir.
Diğer Kaplıcalar: Samrık Ilıcası, Hamamköy Kaplıcaları, Yukarı Yoncaağaç Mürdesenk Suyu, Esire Kaplıcaları, Eynal Kaplıcaları, Murat Dağı Kaplıcaları, Ilıcasu Kaplıcaları, Dereli Kaplıcaları.
YAYLA TURİZMİ
Murat Dağı: Muratdağı temiz havası, soğuk suları ve özellikle zengin termal kaynaklarıyla çok önemli bir yayla turizmi merkezidir.
Gölcük Yaylası: Çam ormanları arasında yayla, her türlü alt yapıya sahip olup, 1450 m. Yükseklikte eşsiz bir piknik yeri olarak hizmet vermektedir.
KAMP VE KARAVAN TURİZMİ
Temiz havası, soğuk suları, kuş çeşitliliği ve zengin termal kaynaklarıyla alternatif turizm olanakları sunan Muratdağı, Gölcük Yaylası, Frig Vadisinde İnli Köyü ile Çamlıca Yaylası kamp ve karavan turizmi açısından önemli potansiyele sahiptir.
DOĞA TURİZMİ
Çamlıca: Kütahya’nın batısında, şehir merkezine 5 km. uzaklıktaki Çamlıca, orman içi dinlenme yeri olarak düzenlenmiştir.
1000 Yıllık Kestane Ağacı: Kütahya’nın 7 km. güneyindeki Kumarı Köyü Boyacılar mevkiinde bulunan üç adet kestane ağacı halen meyve vermekte olup özellikle birisi 8 metreyi bulan çevresi ve 20 metreye ulaşan yüksekliği ile 1000 yıldır ayakta durmaktadır.
Hıdırlık : Kütahya merkezdeki en önemli mesire yerlerinden birisidir.
Gölcük Yaylası: Kütahya’nın güneybatısındaki Gölcük Yaylası, Simav’a 10 km. uzaklıktadır.
Vakıf Ormanları: Kütahya - Tavşanlı karayolunun güneyinde, Kütahya’ya 40 km. uzaklıktadır. Piramidial Karaçamlar’ın orman oluşturduğu Vakıf Çamlığı koruma altındadır.
Muratdağı : Kütahya’nın güneyindeki Muratdağı Gediz’e 30 km. uzaklıktadır.
Porsuk Barajı: Kütahya’nın kuzeydoğusunda şehir merkezine 20 km. uzaklıktadır.
Mızık Çamı:Domaniç’in Domur Köyü’ndedir.
Domaniç Ormanları: Kütahya’nın kuzeyindeki Domaniç Ormanları ilçenin çevresinde çok geniş bir alana yayılmış durumdadır.
Kuruçay Göleti: Tavşanlı’nın güneyinde, ilçeye 7 km. uzaklıktadır.
Enne Barajı: Kütahya’nın batısında şehir merkezine l8 km. uzaklıktadır.
Dağ ve Doğa YürüyüşüKütahya topraklarının % 54 ‘ü ormanlarla kaplı olduğu için her köşesi zengin doğa güzelliklerine sahiptir.
