Kombucha Çayının Faydaları ve Yapılışı
faydaları zayıflatırmı kombucha çayı nasıl yapılır yararları kamboçya çayı nasıl yapılır
kombucha çayının yararları, nasıl yapılır, hakkında bilgiler
Ne o, ilk kez mi duyuyorsunuz benim gibi kombucha ( Kamboçya ) Çayını meleklerim 🙂
Kombucha İçindeki malzemeler
Kombucha’yı Hazırlama Yöntemi
En iyisi önce iki litre ile başlamaktır. Kombucha kültürünüz yeteri kadar büyüyüp ürediği zaman, daha büyük miktarlarda içecek üretebilirsiniz.
1. – Çayı her zamanki gibi yapınız. Her bir litre su başına 2 çay kaşığı (yaklaşık olarak 5 gr.) siyah veya yeşil çayı yeni kaynamış olan suyun içinde demleyiniz. Poşet çayları da kullanabilirsiniz. Çay yapraklarının iyice “ıslanması” için 15 dakika bekleyiniz. Yeşil çay da siyah çay gibi aynı bitkiden elde edilir ve siyah çaydan esas olarak yapılışı yöntemiyle ayrılır: yeşil çay mayalanmaz. Japon doktorlar, yeşil çayın kanserin büyümesini önlediğini bulmuşlardır. Kombucha içeceği için yeşil çay kullanmanızı öneririm. Eğer siyah veya yeşil çay kullanmak istemiyorsanız, bitkisel çaylar da kullanabilirsiniz.
2. – Yapım şeklinize göre, bir süzgeçle çay yapraklarını süzünüz veya çay poşetlerini suyun içinden çıkarınız.
3. – Her bir litre başına yaklaşık olarak 70 – 100 gr. Beyaz şekeri süzülmüş çayın içine soğumadan önce ekleyiniz. Şeker tamamen eriyinceye kadar karıştırınız. Bir yemek kaşığı şeker yaklaşık olarak 20 gr.’dır.
4. – Şekerli çayın 20° – 25°C arasında bir sıcaklığa kadar soğuması için bekleyiniz (ılık). Kültür, sıcak besleyici solüsyonun içine konulursa ölür.
5. – Çay oda sıcaklığına kadar soğuduğunda, solüsyonu bir cam, porselen, sırlanmış toprak kap veya paslanmaz çelik bir kabın içine dökünüz. Cam en iyisidir. Paslanmaz çelik dışındaki diğer metal kaplar uygun değildir ve asla kullanılmamalıdırlar çünkü oluşan asit metalle tepkimeye girebilir. Polilefin grubundan yüksek-dereceli bir sentetik malzeme de kullanabilirsiniz, örn. Polietilen (PE) veya poliproplen. Bu tür gıda-dereceli malzemelerle yapılmış olan kapların içine şarap veya elma şarabı da konulabilir. Ancak, polivinilklorit (PVC) veya polistren gibi maddelerden yapılmış olan kaplardan kaçınmalısınız.
6. – İlk Kombucha içeceğinizi hazırlıyorsanız, Kombucha kültürü ile birlikte almış olduğunuz sıvıyı da ekleyiniz. Daha sonraki yapımlarda, yeni yapacağınız çayın yaklaşık %10′u kadar bir miktarını, yapacağınız çaya eklemek amacıyla, “başlatma sıvısı” olarak elde bulundurunuz.
7. – Canlı Kombucha kültürünü sıvının içine yerleştiriniz.
8. – Meyve sineklerinin, tozun, bitki sporlarının ve diğer kirletici maddelerin kabın içine girmesini engellemek için, mayalama kabının ağzını, sıkı dokunmuş bir kumaş, tülbent, kâğıt havlu veya benzeri hafif bir kumaşla kapatınız. Daha sonra bu örtüyü, meyve sineklerinin içine girmesini önleyebilmek amacıyla, bir lastikle sabitleştiriniz. Kumaş, kültür nefes alabilsin diye, havanın dolaşımına izin verecek kadar gözenekli olmalıdır ama minicik meyve sinekleri içine girip yumurtalarını bırakamayacakları kadar da büyük gözenekli olmamalıdır.
9. – Mayalanma süreci, sıcaklığa bağlı olarak, 8 – 12 gün sürdürülmelidir. Oda sıcaklığı ne kadar yüksek olursa, mayalanma o kadar hızlı olur. 8 – 12 günlük süre, sadece bir kılavuz olarak verilmiştir.
Kombucha kültürü, ılık ve sessiz bir yere ihtiyacı vardır ve hiçbir şekilde kıpırdatılmamalıdır. Çayı sıcaklığı 20°C ‘ın altına düşmemelidir ve 30°C ‘ın üstüne de çıkmamalıdır. İdeal sıcaklık 23° – 27°C arasıdır. Işık gerekli değildir. Kültür karanlıkta da gelişebilmektedir. Kültür, parlak güneş ışığına maruz bırakıldığında zarar görebilir. Yarım gölge daha iyidir.
Mayalanma süreci esnasında, şeker, maya tarafından parçalanır ve bir gaza (CO2) ve çeşitli organik asitlere ve diğer bileşiklere dönüştürülür. Kombucha’ya onun karakteristik tadını veren bu işlemlerin bileşimidir.
Demlenen çay ilkönce tatlıdır ama şeker parçalandıkça bu tatlılık kaybolur. Aynı zamanda, bakterilerin faaliyetlerinin bir sonucu olarak, bir asit tadı gelişmeye başlar, bu yüzden tatlılıktan ekşiliğe doğru bir geçiş vardır. Eğer hafif tatlı bir içecek tercih ediliyorsa, mayalanma daha erken sonlandırılmalıdır. Keskin veya hafif asit tadı için ise mayalamaya daha uzun süre devam edilmelidir.
10. – Çay doğru asit derecesine ulaştığında, (pH 2,7 – 3,2), kişisel zevke bağlı olarak, kültürü temiz ellerinizle çıkartınız. Kültürü soğuk veya ılık suda temizleyiniz. Yeni çayı kavanoza doldurup kültürü derhal ekleyiniz. Çayın doğru sıcaklığını gözetiniz.
İçeceği şişere ağzına kadar doldurunuz. Yaklaşık olarak %10′unun sonraki parti çay için başlatıcı olarak ayırınız. Şişeleri iyice kapatınız. Mayalanmış çayı bir kumaşla süzmenin gerektiğini sanmıyorum. Bir miktar tortu normaldir. Bu, içeceği havalandıran gazı üreten mayanın büyümesinden meydana gelmektedir. Mayaların insan organizması üzerinde bazı arzu edilen olumlu etkilerinin olduğu söylenmektedir.
11. – Bu içeceğin en iyi duruma gelmesi için, şişelendikten sonra, birkaç gün (en az 5 gün) olgunlaşmaya bırakılmalıdır.
Bakterilerin faaliyeti durmuştur çünkü şişeleme havayı engellemiştir ancak mayalar çalışmaya devam etmektedirler. Eğer şişeler sıkı bir şekilde kapatılmışlarsa, mayaların çalışmasından dolayı ortaya çıkan gaz dışarı kaçamaz. Bu şekilde, köpüklü bir içecek üretilmiş olur. Bunun için şişe içinde birkaç gün genellikle yeterli olur; ancak, Kombucha içeceği aylarca saklanabilir. Endişe etmeyin: Mayalar gaz üretimini belirli bir noktada durduracaklardır. İçeceğin serin bir yerde tutulmasını tavsiye ederim.
12. – İçeceğin hoş bir tadı vardır. Köpüklü, hafifçe ekşi ve serinleticidir. Günde normal olarak üç bardak içilebilir, bir bardak (0.1 litre veya daha fazla) sabahleyin aç karnına ikinci bardak gün içinde bir öğünden sonra ve son bardak da yatmaya gitmeden kısa bir zaman önce. Afiyet olsun!
13. – Yeni bir mayalama işlemini başlattığınızda, hazır çaydan yapacağınız yeni çayın en az %10′u kadar eklemeyi sakın unutmayınız.
ABD’deki bazı tariflerde, bir fincan (cup) denmektedir. Bununla hangi boy fincan kastedilmektedir? Tariflerde kullanılan standart ölçü fincanı 8 sıvı onsuna göredir = 1 fincan (cup). Alternatif bir metrik ölçü 8 ons = 250 ml. olur. Bir alternatif de şekeri vs. tartmayla olur, bu durumda, 8 ons = 226 gr. ‘dır.
Dikkat edilmesi gereken önemli nokta
Kültür bazen yüzeyde yüzer, bazen de sıvının dibine batar. Her ikisi de normaldir. Kültür dibe battığında, çayın yüzeyinde yeni bir kültür (bir yavru-kültür) oluşmaya başlar. Daha fazla detay için benim Kombucha-kitabımın IX. Bölümüne bakınız. Kombucha kültürünün kendini üretmesi için biraz zamana ihtiyacı vardır. İnce ve zar gibi bir katmanla başlar. Onu rahatsız etmeden ne kadar uzun süre bırakırsanız, yeni kültür o kadar kalın olacaktır.
Yeni Kombucha yavrularını üretmekte zorluk çekiyorsanız (örn. havanın çok soğuk olduğu kış gibi zamanlarda bu olur), şunu deneyebilirsiniz: Yeni bir kültürü üretmek daha çok zaman alacağından dolayı, onu içmek istediğiniz içeceğin hazırlanmasından ayırmalısınız. Sıvının yüzeyinde yeni kültürün oluşması için, lütfen 3 ila 5 hafta arası zaman tanıyınız.
Kombucha kültürü büyüyerek, çayın yüzeyini tamamen örter. Çayın yüzeyinde büyürken, kültür önemli ölçüde kalınlaşır. Kalınlaşmış kültür, kolaylıkla ayrılabilen üst üste binmiş katmanlardan oluşacaktır. Bu katmanlar birbirlerinden ayrılarak Kombucha içeceği yapılması için bağımsız kültürler olarak kullanılabilirler. Eğer kültür, kabın dibine çökmüşse, yeni bir kültür çayın yüzeyinde oluşacaktır.
Bu şekilde, her bir kültür, koyu kahverengi rengine dönüşmeye başlayıncaya kadar, kendisini yaymaya devam edecektir. Kültür, koyu ve kirli kahverengi olduğu zaman, onu atınız ve ondan üremiş olan yavru kültürlerden birisini kullanmaya başlayınız. Bu şekilde, bu benzersiz kültür size, ailenize ve arkadaşlarınıza çok düşük maliyetle sürekli bir Kombucha çayı kaynağı sağlayacaktır.
Kombucha yavrularını arkadaşlarınıza veriniz
Bana defalarca şu soru sorulmaktadır: “Neden o kadar çok şekere ihtiyaç duyuluyor? Ve neden çayın demlenmesi için en fazla 5 dakika yeterli olurken, neden 15 dakika demlenmeye bırakılıyor?”. Bu konular daha sonra ayrıntılı olarak incelenecektir, bu nedenle şimdilik, basitçe ve kısaca:
Besleyici solüsyon, Kombucha kültürü içindeki mikro-organizmaları beslemek zorundadır, bizi değil. Bu nedenle, biz besleyici solüsyonu, esas olarak, mayaların ihtiyaçlarına göre hazırlamalıyız (bakteriler kısmen besleyici solüsyonla beslenirler). Mikro-organizmaların aktifleşmeleri için şekere ihtiyaçları vardır. Düşük şeker (karbonhidrat) konsantrasyonuna sahip olan besleyici solüsyonlarda, daha az sayıda aktif maddeler salınır. Şekerin mayalar tarafından “yendiğini” söyleyebiliriz.
Diğer yandan, çayın demlenmesi bir nitrojen kaynağı olarak iş görür ve mikro-organizmaların büyümesini destekler. Mineral tuzlarının, vs. yanı sıra bu nitrojenin de mümkün olduğu kadar çok miktarının besleyici sıvıya geçebilmesi için, çayın demlenmesi için her zamanki süreden çok daha fazlası tavsiye edilmektedir. Rus araştırma bilimcisi Danielova (1959), muhtemelen aynı nedenle, çayı 3 ila 5 dakika arasında kaynatmıştır.
Yazan: Günther W. Frank
kombucha çayının yararları, nasıl yapılır, hakkında bilgiler
Ne o, ilk kez mi duyuyorsunuz benim gibi kombucha ( Kamboçya ) Çayını meleklerim 🙂
Kombucha İçindeki malzemeler
- Kombucha Kültürü (mayası)
- Her litre su için yaklaşık olarak 70 – 100 gr. beyaz toz şeker
- Her litre su için 2 çay kaşığı dolusu siyah veya yeşil çay
- Su kaynatmak için bir adet 2 – 4 litrelik çelik tencere
- Bir adet 2 – 4 litrelik cam veya porselen kavanoz
- Kavanozun agzini kapatacak lastik
- Ketenden/pamuktan yapilmis bir mendil veya kâgit havlu/mendil
- Siseler
Kombucha’yı Hazırlama Yöntemi
En iyisi önce iki litre ile başlamaktır. Kombucha kültürünüz yeteri kadar büyüyüp ürediği zaman, daha büyük miktarlarda içecek üretebilirsiniz.
1. – Çayı her zamanki gibi yapınız. Her bir litre su başına 2 çay kaşığı (yaklaşık olarak 5 gr.) siyah veya yeşil çayı yeni kaynamış olan suyun içinde demleyiniz. Poşet çayları da kullanabilirsiniz. Çay yapraklarının iyice “ıslanması” için 15 dakika bekleyiniz. Yeşil çay da siyah çay gibi aynı bitkiden elde edilir ve siyah çaydan esas olarak yapılışı yöntemiyle ayrılır: yeşil çay mayalanmaz. Japon doktorlar, yeşil çayın kanserin büyümesini önlediğini bulmuşlardır. Kombucha içeceği için yeşil çay kullanmanızı öneririm. Eğer siyah veya yeşil çay kullanmak istemiyorsanız, bitkisel çaylar da kullanabilirsiniz.
2. – Yapım şeklinize göre, bir süzgeçle çay yapraklarını süzünüz veya çay poşetlerini suyun içinden çıkarınız.
3. – Her bir litre başına yaklaşık olarak 70 – 100 gr. Beyaz şekeri süzülmüş çayın içine soğumadan önce ekleyiniz. Şeker tamamen eriyinceye kadar karıştırınız. Bir yemek kaşığı şeker yaklaşık olarak 20 gr.’dır.
4. – Şekerli çayın 20° – 25°C arasında bir sıcaklığa kadar soğuması için bekleyiniz (ılık). Kültür, sıcak besleyici solüsyonun içine konulursa ölür.
5. – Çay oda sıcaklığına kadar soğuduğunda, solüsyonu bir cam, porselen, sırlanmış toprak kap veya paslanmaz çelik bir kabın içine dökünüz. Cam en iyisidir. Paslanmaz çelik dışındaki diğer metal kaplar uygun değildir ve asla kullanılmamalıdırlar çünkü oluşan asit metalle tepkimeye girebilir. Polilefin grubundan yüksek-dereceli bir sentetik malzeme de kullanabilirsiniz, örn. Polietilen (PE) veya poliproplen. Bu tür gıda-dereceli malzemelerle yapılmış olan kapların içine şarap veya elma şarabı da konulabilir. Ancak, polivinilklorit (PVC) veya polistren gibi maddelerden yapılmış olan kaplardan kaçınmalısınız.
6. – İlk Kombucha içeceğinizi hazırlıyorsanız, Kombucha kültürü ile birlikte almış olduğunuz sıvıyı da ekleyiniz. Daha sonraki yapımlarda, yeni yapacağınız çayın yaklaşık %10′u kadar bir miktarını, yapacağınız çaya eklemek amacıyla, “başlatma sıvısı” olarak elde bulundurunuz.
7. – Canlı Kombucha kültürünü sıvının içine yerleştiriniz.
8. – Meyve sineklerinin, tozun, bitki sporlarının ve diğer kirletici maddelerin kabın içine girmesini engellemek için, mayalama kabının ağzını, sıkı dokunmuş bir kumaş, tülbent, kâğıt havlu veya benzeri hafif bir kumaşla kapatınız. Daha sonra bu örtüyü, meyve sineklerinin içine girmesini önleyebilmek amacıyla, bir lastikle sabitleştiriniz. Kumaş, kültür nefes alabilsin diye, havanın dolaşımına izin verecek kadar gözenekli olmalıdır ama minicik meyve sinekleri içine girip yumurtalarını bırakamayacakları kadar da büyük gözenekli olmamalıdır.
9. – Mayalanma süreci, sıcaklığa bağlı olarak, 8 – 12 gün sürdürülmelidir. Oda sıcaklığı ne kadar yüksek olursa, mayalanma o kadar hızlı olur. 8 – 12 günlük süre, sadece bir kılavuz olarak verilmiştir.
Kombucha kültürü, ılık ve sessiz bir yere ihtiyacı vardır ve hiçbir şekilde kıpırdatılmamalıdır. Çayı sıcaklığı 20°C ‘ın altına düşmemelidir ve 30°C ‘ın üstüne de çıkmamalıdır. İdeal sıcaklık 23° – 27°C arasıdır. Işık gerekli değildir. Kültür karanlıkta da gelişebilmektedir. Kültür, parlak güneş ışığına maruz bırakıldığında zarar görebilir. Yarım gölge daha iyidir.
Mayalanma süreci esnasında, şeker, maya tarafından parçalanır ve bir gaza (CO2) ve çeşitli organik asitlere ve diğer bileşiklere dönüştürülür. Kombucha’ya onun karakteristik tadını veren bu işlemlerin bileşimidir.
Demlenen çay ilkönce tatlıdır ama şeker parçalandıkça bu tatlılık kaybolur. Aynı zamanda, bakterilerin faaliyetlerinin bir sonucu olarak, bir asit tadı gelişmeye başlar, bu yüzden tatlılıktan ekşiliğe doğru bir geçiş vardır. Eğer hafif tatlı bir içecek tercih ediliyorsa, mayalanma daha erken sonlandırılmalıdır. Keskin veya hafif asit tadı için ise mayalamaya daha uzun süre devam edilmelidir.
10. – Çay doğru asit derecesine ulaştığında, (pH 2,7 – 3,2), kişisel zevke bağlı olarak, kültürü temiz ellerinizle çıkartınız. Kültürü soğuk veya ılık suda temizleyiniz. Yeni çayı kavanoza doldurup kültürü derhal ekleyiniz. Çayın doğru sıcaklığını gözetiniz.
İçeceği şişere ağzına kadar doldurunuz. Yaklaşık olarak %10′unun sonraki parti çay için başlatıcı olarak ayırınız. Şişeleri iyice kapatınız. Mayalanmış çayı bir kumaşla süzmenin gerektiğini sanmıyorum. Bir miktar tortu normaldir. Bu, içeceği havalandıran gazı üreten mayanın büyümesinden meydana gelmektedir. Mayaların insan organizması üzerinde bazı arzu edilen olumlu etkilerinin olduğu söylenmektedir.
11. – Bu içeceğin en iyi duruma gelmesi için, şişelendikten sonra, birkaç gün (en az 5 gün) olgunlaşmaya bırakılmalıdır.
Bakterilerin faaliyeti durmuştur çünkü şişeleme havayı engellemiştir ancak mayalar çalışmaya devam etmektedirler. Eğer şişeler sıkı bir şekilde kapatılmışlarsa, mayaların çalışmasından dolayı ortaya çıkan gaz dışarı kaçamaz. Bu şekilde, köpüklü bir içecek üretilmiş olur. Bunun için şişe içinde birkaç gün genellikle yeterli olur; ancak, Kombucha içeceği aylarca saklanabilir. Endişe etmeyin: Mayalar gaz üretimini belirli bir noktada durduracaklardır. İçeceğin serin bir yerde tutulmasını tavsiye ederim.
12. – İçeceğin hoş bir tadı vardır. Köpüklü, hafifçe ekşi ve serinleticidir. Günde normal olarak üç bardak içilebilir, bir bardak (0.1 litre veya daha fazla) sabahleyin aç karnına ikinci bardak gün içinde bir öğünden sonra ve son bardak da yatmaya gitmeden kısa bir zaman önce. Afiyet olsun!
13. – Yeni bir mayalama işlemini başlattığınızda, hazır çaydan yapacağınız yeni çayın en az %10′u kadar eklemeyi sakın unutmayınız.
ABD’deki bazı tariflerde, bir fincan (cup) denmektedir. Bununla hangi boy fincan kastedilmektedir? Tariflerde kullanılan standart ölçü fincanı 8 sıvı onsuna göredir = 1 fincan (cup). Alternatif bir metrik ölçü 8 ons = 250 ml. olur. Bir alternatif de şekeri vs. tartmayla olur, bu durumda, 8 ons = 226 gr. ‘dır.
Dikkat edilmesi gereken önemli nokta
Kültür bazen yüzeyde yüzer, bazen de sıvının dibine batar. Her ikisi de normaldir. Kültür dibe battığında, çayın yüzeyinde yeni bir kültür (bir yavru-kültür) oluşmaya başlar. Daha fazla detay için benim Kombucha-kitabımın IX. Bölümüne bakınız. Kombucha kültürünün kendini üretmesi için biraz zamana ihtiyacı vardır. İnce ve zar gibi bir katmanla başlar. Onu rahatsız etmeden ne kadar uzun süre bırakırsanız, yeni kültür o kadar kalın olacaktır.
Yeni Kombucha yavrularını üretmekte zorluk çekiyorsanız (örn. havanın çok soğuk olduğu kış gibi zamanlarda bu olur), şunu deneyebilirsiniz: Yeni bir kültürü üretmek daha çok zaman alacağından dolayı, onu içmek istediğiniz içeceğin hazırlanmasından ayırmalısınız. Sıvının yüzeyinde yeni kültürün oluşması için, lütfen 3 ila 5 hafta arası zaman tanıyınız.
Kombucha kültürü büyüyerek, çayın yüzeyini tamamen örter. Çayın yüzeyinde büyürken, kültür önemli ölçüde kalınlaşır. Kalınlaşmış kültür, kolaylıkla ayrılabilen üst üste binmiş katmanlardan oluşacaktır. Bu katmanlar birbirlerinden ayrılarak Kombucha içeceği yapılması için bağımsız kültürler olarak kullanılabilirler. Eğer kültür, kabın dibine çökmüşse, yeni bir kültür çayın yüzeyinde oluşacaktır.
Bu şekilde, her bir kültür, koyu kahverengi rengine dönüşmeye başlayıncaya kadar, kendisini yaymaya devam edecektir. Kültür, koyu ve kirli kahverengi olduğu zaman, onu atınız ve ondan üremiş olan yavru kültürlerden birisini kullanmaya başlayınız. Bu şekilde, bu benzersiz kültür size, ailenize ve arkadaşlarınıza çok düşük maliyetle sürekli bir Kombucha çayı kaynağı sağlayacaktır.
Kombucha yavrularını arkadaşlarınıza veriniz
Bana defalarca şu soru sorulmaktadır: “Neden o kadar çok şekere ihtiyaç duyuluyor? Ve neden çayın demlenmesi için en fazla 5 dakika yeterli olurken, neden 15 dakika demlenmeye bırakılıyor?”. Bu konular daha sonra ayrıntılı olarak incelenecektir, bu nedenle şimdilik, basitçe ve kısaca:
Besleyici solüsyon, Kombucha kültürü içindeki mikro-organizmaları beslemek zorundadır, bizi değil. Bu nedenle, biz besleyici solüsyonu, esas olarak, mayaların ihtiyaçlarına göre hazırlamalıyız (bakteriler kısmen besleyici solüsyonla beslenirler). Mikro-organizmaların aktifleşmeleri için şekere ihtiyaçları vardır. Düşük şeker (karbonhidrat) konsantrasyonuna sahip olan besleyici solüsyonlarda, daha az sayıda aktif maddeler salınır. Şekerin mayalar tarafından “yendiğini” söyleyebiliriz.
Diğer yandan, çayın demlenmesi bir nitrojen kaynağı olarak iş görür ve mikro-organizmaların büyümesini destekler. Mineral tuzlarının, vs. yanı sıra bu nitrojenin de mümkün olduğu kadar çok miktarının besleyici sıvıya geçebilmesi için, çayın demlenmesi için her zamanki süreden çok daha fazlası tavsiye edilmektedir. Rus araştırma bilimcisi Danielova (1959), muhtemelen aynı nedenle, çayı 3 ila 5 dakika arasında kaynatmıştır.
Yazan: Günther W. Frank
