Uzman SühaN
Administrator
Kemik iliği nakli nedir ?
Kemik iliği nakli, hastalık, enfeksiyon veya kemoterapi ile hasar görmüş veya tahrip olmuş kemik iliğinin yerini almak için yapılan tıbbi bir prosedürdür. Bu prosedür, yeni kan hücreleri nin üretimi ve yeni kemik iliğinin büyümesini teşvik eden kemik iliğine geçen kan kök hücrelerini nakledilmesini içerir. Bu makale; kemik iliği,kemik iliği nakli,kemik iliği nakli nedir,kemik iliği nakli nasıl yapılır hakkın da bilgiler vermektedir.
Bir kemik iliği nakli, hasar görmüş kemik iliğini sağlıklı kemik iliği kök hücreleriyle değiştirmek için yapılan bir işlemdir.Kemik iliği, kemiklerin içindeki yumuşak, yağlı dokudur. Kemik iliği kan hücreleri üretir. Kök hücreler kemik iliğinde, farklı tüm kan hücrelerine neden olan olgunlaşmamış hücrelerdir.
Kemik iliği kemiklerinizin içindeki süngerimsi, yağlı dokudur. Aşağıdaki kısımları oluşturur:
Vücuda oksijen ve besin maddeleri taşıyan kırmızı kan hücrelerini
Enfeksiyona karşı savaşan beyaz kan hücrelerini
Pıhtı oluşumundan sorumlu trombositleri
Kemik iliği ayrıca, hematopoietik kök hücreler veya HSC olarak bilinen olgunlaşmamış kan yapıcı kök hücreler içerir. Çoğu hücre zaten farklıdır ve yalnızca kendi kopyalarını oluşturabilir.Hasar görmüş kök hücrelerin yerine, sağlıklı hücrelerle kemik iliği nakli yapılır. Bu, vücudunuzu enfeksiyonlardan korunmasına , kanama bozukluklarından veya anemiden kaçınmak için yeterli miktarda beyaz kan hücresi, ( trombosit) veya kırmızı kan hücresi yapmasına yardımcı olur.Sağlıklı kök hücreler bir bağışçıdan gelebilir veya kendi vücudunuzdan alınabilir..
Neden Kemik iliği Transplantasyonu Gerekebilir?
Kemik iliği nakilleri, bir kişinin kemik iliği düzgün çalışmadığın da sağlıksız olduğunda yapılır. Bu, kronik enfeksiyon, hastalık veya kanser tedavilerine bağlı olabilir. Kemik iliği transplantasyonu için bazı nedenler şunları içerir:
Aplastik anemi, ilacın yeni kan hücrelerinin oluşmasını durdurduğu bir hastalıktır
Lösemi, lenfoma ve multipl miyelom gibi kemik iliğini etkileyen kanserler
Kemoterapiye bağlı hasar görmüş kemik iliği
Konjenital nötropeni, tekrarlayan enfeksiyonlara neden olan kalıtsal bir hastalıktır
Orak hücre anemisi
Talasemi
Riskler
Bir kemik iliği nakli aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
Göğüs ağrısı
Kan basıncında düşüş
Ateş, titreme, kızarma
Ağızda tuhaf tat
Baş ağrısı
kurdeşen
Mide bulantısı
Ağrı
Nefes darlığı
Kemik iliği transplantasyonunun olası komplikasyonları aşağıdakileri içeren birçok şeye bağlı:
Tedavi altına alınan hastalık
Kemik iliği nakli öncesi kemoterapi veya radyasyon geçirmiş olsanız da, bu tedavilerin dozajları
Yaşınız
Genel sağlığınız
Bağışçınının ne kadar iyi bir eşleşme olduğu
Aldığınız kemik iliği nakli türü
Komplikasyonlar aşağıdakileri içerebilir:
Anemi
Akciğerlerde, bağırsaklarda, beyinde ve vücudun diğer bölgelerinde kanama
Katarakt
Karaciğerin küçük damarlarında pıhtılaşma
Böbrek, karaciğer, akciğer ve kalbin zarar görmesi
Kemik iliği nakli yapılan çocuklarda geciken büyüme
Erken menopoz
Çok ciddi olabilecek enfeksiyonlar
Ağızda, boğazda, yemek borusunda ve midede mukozit adı verilen iltihaplanma ve ağrı
Ağrı
Diyare, mide bulantısı ve kusma dahil mide sorunları
Kemik iliği nakli çeşitleri
İki büyük kemik iliği nakli türü vardır. Kullanılan tip, nedeninize bağlı olacaktır.Otolog nakiller, kişinin kendi kök hücrelerinin kullanılmasını gerektirir. Bunlar, tipik olarak, kemoterapi veya radyasyon gibi hücrelere zarar verici bir tedaviye başlamadan önce gerçekleştirilir.Bu tip nakiller her zaman mevcut değildir. Sadece sağlıklı bir kemik iliğiniz varsa kullanılabilir. Allojenik nakiller bir donöre ait hücrelerin kullanılmasını içerir. Verici ile yakın bir genetik uyuşma olmalıdır.Kemik iliği hücrelerinize zarar veren bir durumunuz varsa allojenik transplantlar gereklidir
İşlemin uygulanması ve iyleşme süreci
Transplantasyondan önce, ihtiyacınız olan kemik iliği hücrelerinin türünü keşfetmek için çeşitli testlerden geçeceksiniz.Tedavi sırasında bağışıklık sisteminizi korumak için özel bir bölümünde kalacaksınız. Bu, enfeksiyona neden olabilecek her şeye maruz kalma riskinizi azaltır.Sağlık uzmanınız tıbbi geçmişi hakkında soru soracak ve fizik muayene yapacaktır. Tedavi başlamadan önce birçok test yaptırmanız gerekir.Bir kemik iliği nakli hastalığını tamamen veya kısmen iyileştirebilir. Nakil başarılıysa, kendinizi iyi hissettiğinde normal aktivitelerinizin çoğuna geri dönebilirsiniz. Genellikle hangi komplikasyonların meydana geldiğine bağlı olarak tam iyileşme 1 yıla kadar sürebilir.
Kemik iliği naklinden sonra neler beklenir
Kemik iliği naklinin başarısı, esas olarak vericinin ve alıcının genetik olarak ne kadar yakın eşleştiğine bağlıdır. İşlem sonrası durumunuz yakından izlenecektir.Kemik iliği naklinde tipik iyileşme süresi yaklaşık üç aydır. Bununla birlikte, tam olarak iyileşmeniz bir yıla kadar sürebilir.
Bir kemik iliği nakli, hasar görmüş kemik iliğini sağlıklı kemik iliği kök hücreleriyle değiştirmek için yapılan bir işlemdir.Kemik iliği, kemiklerin içindeki yumuşak, yağlı dokudur. Kemik iliği kan hücreleri üretir. Kök hücreler kemik iliğinde, farklı tüm kan hücrelerine neden olan olgunlaşmamış hücrelerdir.
Kemik iliği kemiklerinizin içindeki süngerimsi, yağlı dokudur. Aşağıdaki kısımları oluşturur:
Vücuda oksijen ve besin maddeleri taşıyan kırmızı kan hücrelerini
Enfeksiyona karşı savaşan beyaz kan hücrelerini
Pıhtı oluşumundan sorumlu trombositleri
Kemik iliği ayrıca, hematopoietik kök hücreler veya HSC olarak bilinen olgunlaşmamış kan yapıcı kök hücreler içerir. Çoğu hücre zaten farklıdır ve yalnızca kendi kopyalarını oluşturabilir.Hasar görmüş kök hücrelerin yerine, sağlıklı hücrelerle kemik iliği nakli yapılır. Bu, vücudunuzu enfeksiyonlardan korunmasına , kanama bozukluklarından veya anemiden kaçınmak için yeterli miktarda beyaz kan hücresi, ( trombosit) veya kırmızı kan hücresi yapmasına yardımcı olur.Sağlıklı kök hücreler bir bağışçıdan gelebilir veya kendi vücudunuzdan alınabilir..
Neden Kemik iliği Transplantasyonu Gerekebilir?
Kemik iliği nakilleri, bir kişinin kemik iliği düzgün çalışmadığın da sağlıksız olduğunda yapılır. Bu, kronik enfeksiyon, hastalık veya kanser tedavilerine bağlı olabilir. Kemik iliği transplantasyonu için bazı nedenler şunları içerir:
Aplastik anemi, ilacın yeni kan hücrelerinin oluşmasını durdurduğu bir hastalıktır
Lösemi, lenfoma ve multipl miyelom gibi kemik iliğini etkileyen kanserler
Kemoterapiye bağlı hasar görmüş kemik iliği
Konjenital nötropeni, tekrarlayan enfeksiyonlara neden olan kalıtsal bir hastalıktır
Orak hücre anemisi
Talasemi
Riskler
Bir kemik iliği nakli aşağıdaki semptomlara neden olabilir:
Göğüs ağrısı
Kan basıncında düşüş
Ateş, titreme, kızarma
Ağızda tuhaf tat
Baş ağrısı
kurdeşen
Mide bulantısı
Ağrı
Nefes darlığı
Kemik iliği transplantasyonunun olası komplikasyonları aşağıdakileri içeren birçok şeye bağlı:
Tedavi altına alınan hastalık
Kemik iliği nakli öncesi kemoterapi veya radyasyon geçirmiş olsanız da, bu tedavilerin dozajları
Yaşınız
Genel sağlığınız
Bağışçınının ne kadar iyi bir eşleşme olduğu
Aldığınız kemik iliği nakli türü
Komplikasyonlar aşağıdakileri içerebilir:
Anemi
Akciğerlerde, bağırsaklarda, beyinde ve vücudun diğer bölgelerinde kanama
Katarakt
Karaciğerin küçük damarlarında pıhtılaşma
Böbrek, karaciğer, akciğer ve kalbin zarar görmesi
Kemik iliği nakli yapılan çocuklarda geciken büyüme
Erken menopoz
Çok ciddi olabilecek enfeksiyonlar
Ağızda, boğazda, yemek borusunda ve midede mukozit adı verilen iltihaplanma ve ağrı
Ağrı
Diyare, mide bulantısı ve kusma dahil mide sorunları
Kemik iliği nakli çeşitleri
İki büyük kemik iliği nakli türü vardır. Kullanılan tip, nedeninize bağlı olacaktır.Otolog nakiller, kişinin kendi kök hücrelerinin kullanılmasını gerektirir. Bunlar, tipik olarak, kemoterapi veya radyasyon gibi hücrelere zarar verici bir tedaviye başlamadan önce gerçekleştirilir.Bu tip nakiller her zaman mevcut değildir. Sadece sağlıklı bir kemik iliğiniz varsa kullanılabilir. Allojenik nakiller bir donöre ait hücrelerin kullanılmasını içerir. Verici ile yakın bir genetik uyuşma olmalıdır.Kemik iliği hücrelerinize zarar veren bir durumunuz varsa allojenik transplantlar gereklidir
İşlemin uygulanması ve iyleşme süreci
Transplantasyondan önce, ihtiyacınız olan kemik iliği hücrelerinin türünü keşfetmek için çeşitli testlerden geçeceksiniz.Tedavi sırasında bağışıklık sisteminizi korumak için özel bir bölümünde kalacaksınız. Bu, enfeksiyona neden olabilecek her şeye maruz kalma riskinizi azaltır.Sağlık uzmanınız tıbbi geçmişi hakkında soru soracak ve fizik muayene yapacaktır. Tedavi başlamadan önce birçok test yaptırmanız gerekir.Bir kemik iliği nakli hastalığını tamamen veya kısmen iyileştirebilir. Nakil başarılıysa, kendinizi iyi hissettiğinde normal aktivitelerinizin çoğuna geri dönebilirsiniz. Genellikle hangi komplikasyonların meydana geldiğine bağlı olarak tam iyileşme 1 yıla kadar sürebilir.
Kemik iliği naklinden sonra neler beklenir
Kemik iliği naklinin başarısı, esas olarak vericinin ve alıcının genetik olarak ne kadar yakın eşleştiğine bağlıdır. İşlem sonrası durumunuz yakından izlenecektir.Kemik iliği naklinde tipik iyileşme süresi yaklaşık üç aydır. Bununla birlikte, tam olarak iyileşmeniz bir yıla kadar sürebilir.
