yuvarlanma sürtünmesi
DENEYİN AMACI:Kayma ve yuvarlanma sürtünmeleri arasındaki farkı deneyle göstermek.
HAZIRLIK SORUSU:
Cisimleri kaydırarak mı, yoksa yuvarlayarak mı daha kolay hareket ettirebiliriz? Nedenini tartışınız.
1-dinamometre 3-ip
2-döküm ayak 4-küçük statif çubuk 2 adet
Kayma sürtünmesi:
I. düzenek:
1-Dinamometrenin ayarını yatay konumda ayarlayınız.
2-Döküm ayağını vidasından ip yardımıyla dinamometreye bağlayarak, masanın üzerinde çekiniz. Dinamometredeki değeri not ediniz.
Yuvarlanma sürtünmesi:
2.düzenek:
Bu defa döküm ayağın altına şekil 2‘de görüldüğü gibi iki tane yuvarlak çubuk koyarak, dinamometre ile çekiniz. Okuduğunuz değeri diğeriyle karşılaştırınız.
DENEYİN SONUÇLARI:
I. düzenekte; cisim ile cismin dayandığı yüzey arasındaki sürtünme kuvveti fazladır.
2. düzenekte ise; dinamometredeki okunan değerlere göre, yuvarlanma sürtünmesi, kayma sürtünmesinden çok daha küçük olduğu için daha az bir kuvvetle çekilebilmektedir.
TEORİK BİLGİ:
Silindir şeklinde yuvarlanabilen cisimlerin sürtünme kuvveti azdır. Kaydırılarak çekilen cisimlerin sürtünme kuvveti yuvarlanma sürtünmesine göre daha büyüktür.
Bu nedenle, bütün makine ve motorlu araçlarda sürtünmeyi azaltmak için “bilyalı yataklar” kullanılmaktadır.
