İstanbulun Semtleri İsimlerini Nereden Alıyor
zeytinburnu adını nerden almıştır zeytinburnu ismi nereden geliyor rumeli adı nereye verildi rumeli adını nereden almıştır adı nereye verilmiştir
Daha önce duydunuzmu yada hiç merak ettinizmi İstanbul'un semtleri isimlerini nereden alıyor...Merak ediyorsanız işte cevabı 
Aksaray
Fatih’in sadrazamı İshak Paşa İç Anadolu Bölgesi’ndeki Aksaray’ı ele
geçirdikten sonra orada yaşayan bölge insanlarını bugünkü Aksaray semtinin
bulunduğu yere gönderir. Aksaraylılar da semte adlarını verirler.
Ahırkapı
Marmara Denizi’nin kıyısında yer alan yedi ahır kapısından birisi
olan bu semte Padişah atlarının bulunduğu has ahırın yanında
yer aldığı için Ahırkapı ismi verildi.
Aşiyan
Kuş yuvası. Günümüzdeki ismini şair Tevfik Fikret’in burada bulunan
Farsçada kuş yuvası anlamına gelen ‘Aşiyan’ isimli evinden alıyor.
Bağlarbaşı
Semt en ünlü bağ ve bahçelerin bir dönem burada yer
almasından dolayı bu adla anılıyor.
Bebek
Semtin isminin nereden geldiği konusunda iki rivayet bulunuyor.
Bunlardan ilki Fatih Sultan Mehmet’in bölgeyi koruması için gönderdiği
bölükbaşının Bebek lakaplı olması. Diğeri ise padişahın semtteki bahçesinde gezerken yılan görüp korkan şehzadesine bebek demesi
ve bundan sonra bahçesinin bebek bahçesi olarak anılması.
Beşiktaş
Ilk görüş semtin ismini Barbaros Hayrettin Paşa’nın gemilerini
bağlamak için diktirdiği beş taştan aldığı yönünde. Diğeri ise bir
papazın burada yaptığı kiliseye Kudüs’ten getirdiği
beşik taşını koyduğu ve ismin buradan geldiği yönünde.
Beyazıt
Sultan II. Beyazıt’ın buraya kendi ismiyle anılacak bir külliye
yaptırmasından sonra semt Beyazıt olarak anılmaya başladı.
Beyoğlu
Semtin isminin nerden geldiği konusunda çeşitli rivayetler bulunuyor.
Bunlardan ilkine göre İslamiyet’i kabul edip burada oturmaya
başlayan Pontus Prensinden adını alıyor semt. Diğerine göreyse
‘Bey Oğlu’ diye anılan Venedik Prensinin burada oturmasından geliyor semtin adı.
Son bir rivayet de burada oturan Venedik elçisine yazışmalarda
“Beyoğlu” diye hitap edilmesinden semtin bu adla anıldığını söylüyor.
Bakırköy
Bizanslıların ‘Makri Hori’ dedikleri semt 14. yüzyılda Osmanlıların eline geçince ‘Makriköy’ adını aldı. 1925′te ulusal sınırlar içindeki yabancı kökenli adların
değiştirilmesi sırasında Atatürk’ün isteğiyle semt Bakırköy adını aldı.
Bostancı
Semt adını eskiden her türlü meyve ve sebzenin yetiştirildiği
bostanlardan biri olmasından alıyor.
Çatladıkapı
Bizans zamanında yapılan surların Sidera adı bir verilen kapısı
1532 tarihinde meydana gelen depremde çatlayınca hem semt
hem de kapı Çatladıkapı olarak anılmaya başladı.
Çemberlitaş
Bizans’ın en önemli meydanlarından Constantinus Forumu’nun bulunduğu
yerdeki büyük sütunlardan birisi olan Çemberlitaş semte adını verdi.
Çengelköy
Eskiden gemi çapaları bu köyde yapıldığı için
isminin buradan geldiği tahmin ediliyor.
Çıksalın
Güzel manzaralı geniş bir çevreye hakim olan bölgeye
halk arasında “çıksalın” denilmeye başlandı.
Eminönü
Osmanlı döneminde çarşıdaki esnafı denetleme yetkisi ‘Emin’lere aitti.
Semt adını burada bulunan ‘Gümrük Eminliği’nden alıyor.
Feriköy
Semt adını Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde
yaşayan Madam Feri’den alıyor.Bölgede bulunan geniş topraklar padişah tarafından Madam Feri’nin eşine bağışlanmıştı. Ama eşi ölünce
semt onun ismiyle anılmaya başlandı.
Galata
Gala Rumca da “süt” anlamına geliyor. Bir rivayete göre
Galata’nın adı semtteki süthanelere gönderme yapılarak türetildi.
Başka bir görüşe göre ise İtalyanca ‘denize inen yol’ anlamına
gelen ‘galata’ kelimesi düşünülerek bu isim verildi.
Horhor
Fatih’te bulunan semt adını Horhor çeşmesinden alıyor.
Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet bölge civarında yürürken
yerin altından su sesleri duyar ve yanındakilere
“Buraya bir çeşme yapın baksanıza ‘hor hor’ su sesleri geliyor”
der ve buraya bir çeşme yapılır. Çeşme de semt de
Horhor ismiyle anılmaya başlar.
Okmeydanı
Fetih Ordusu kuşatmanın bir kısmını burada kurulan karargâhta
geçirmiş. Semtin ismi de böylelikle Okmeydanı olarak kalmış.
Şişli
Şiş yapımıyla uğraşan ve Şişçiler diye anılan bir ailenin burada bir konağı olduğu ve ‘Şişçilerin Konağı’nın zamanla değişikliğe uğrayarak ‘Şişlilerin Konağı’ hâline gelmesiyle semtin adının Şişli olarak kaldığı anlatılıyor.
Şaşkınbakkal
Henüz yerleşimin olmadığı dönemlerde yaz günleri denizden
yararlanmak için bölgeye gelenlere bir bakkal dükkânı açıldığını görenler
burada iş yapılmayacağını düşünerek bakkala “şaşkın bakkal” yakıştırması yaptılar.
Bundan sonra da semt Şaşkınbakkal olarak anılmaya başlandı.
Sütlüce
Bugün Sütlüce semtinin olduğu yerde Süt Menbat isimli bir Rum köyü vardı.
Köyün bir köşesindeki bakır bir kadın heykelinin memelerinden su akar;
bu suyun kadınların sütünü çoğalttığına inanılırdı.
Bundan dolayı semt Sütlüce olarak anılır oldu.
Tahtakale
Sözlük anlamı ‘kale altı’ olan Taht-el-kale’nin bozulmasıyla
Tahtakale’ye dönüşen semtin Mercan ya da Beyazıt dolaylarındaki
eski sur benzeri yapının aşağı kotunda yer aldığı için
bu ismi aldığı tahmin ediliyor.
Taksim
Osmanlı zamanında sucuların; suyu halka taksim ettikleri yer,
Taksim olarak anılmaya başlandı.
Teşvikiye
Sultan Abdülmecit’in bir mahalle kurulması için teşvikte bulunduğu semtin adı Teşvikiye olarak kaldı. Bu durumu Harbiye Karakolu ile Rumeli ve Valikonağı Caddelerinin kesiştiği kavşakta bulunan iki taş belgeliyor.
Unkapanı
Bazı satış yerlerinde Arapça’da ‘Kabban’ adını taşıyan büyük teraziler
bulunduğundan buraları Kapan adını taşırdı. Sahiline buğday ve arpa
yüklü gemiler demirlediğinden semt bu adı aldı.
Üsküdar
Bizans devrinde Skutari denilen asker kışlaları şehrin bu
yakasında yer aldığı için semt Skutarion diye anılıyordu.
Bu isim zamanla Üsküdar’a dönüştü.
Veliefendi
Hipodrom bir zamanlar Şeyhülislam Veli Efendi’nin sahibi olduğu
topraklar üzerinde kurulduğundan semtin adı Veli Efendi’yle anılıyor.
Alibeyköy
İstanbul'un fethinde büyük yararlılıklar gösteren
Uç Beyi akıncı Ali Bey 'in burada kurduğu çiftlikten adını almıştır.
Anadolu Hisarı
Sultan Yıldırım Bayazıt zamanında Anadolu yakasında
yaptırılan hisardan dolayı bu ismi taşıyor.
Avcılar
Cumhuriyet sonrası devirde 1924 yılında Ambarlı köyünün
Rum nüfusu 40-50 hane olarak Türkler ile değiştirildi.
Rumlardan boşalan yerlere askeri ambarların yerleştirilmesi
nedeniyle bu yere Ambarlı denildi.
Buraya Türkler'in yerleşmesiyle tarımcılık daha önem kazandı.
Avcılar'ın merkezine Bulgaristan'dan getirilen Türkler yerleştirildi.
Daha sonra burada bulunan küçük çiftliklerin köy halini alıp
yerleşim alanların çoğalmasıyla buraya
Avcılar dendi.
Bahçekapı
Eminönü ile Sirkeci arasında Yeni Cami'nin hemen
arkasında bulunan Bahçekapı Semti adını İstanbul'un deniz
surlarının Haliç ağzına açılan kapılarından biri olan
"Bahçe Kapısı'ndan almaktadır.
Bahçelievler
1930'larda Fikret Yüzatlı yüzölçümü 500 dönüm olan
incirli Çiftliği'nin sahibiydi. O dönemde Fikret Yüzatlı'nın bir arkadaşı olan
Ali Galip Ersel ismindeki emlakçının bu çiftliği satılığa çıkarmasıyla
birlikte Bahçelievler'in kuruluş hikayesi başladı.
Bağcılar
İlçe Osmanlı döneminde Rum ahalinin yaşadığı
Mahmutbey Nahiyesi'nin köylerinden biridir.
Zamanla bu köylerden biri olan Çıfıtburgaz'ın adı
Bağcılar olarak değiştirilir.
Balat
Rumcada "Palation" Saray anlamına gelir. Osmanlı Devrinde'de
bu bölgeye Saray Kapısı manasında "Palat kapısı" daha sonra da
kısaca Balat denilmiştir.
Bayrampaşa
İlçeye 1927'de Bulgaristan'dan gelen göçmenler sağmalık
inekler yetiştirmek için çiftlikler kurduğundan dolayı bölge
Sağmalcılar olarak anıldı.
Osmanlı döneminde semtte çıkan kolera salgınından
çok kişi ölünce IV. Murad'ın sadrazamlarından Bayram Paşa'nın
burada bir çiftlik sahibi olmasından esinlenilerek Sağmalcılar adı
Bayrampaşa olarak değiştirildi.
Beykoz
Tarihi gelişimi M.Ö. 7OO'lü yıllara dayanıyor. Bu tarihte bölgeye
deniz yolu ile gelen Traklar Bebrik adıyla bir devlet kurmuşlar.
Köy kısa zamanda gelişmiş ve Kral Amikos bu köye kendi adını vermiş.
1402 yıllarında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı imparatorluğu
topraklarına katılınca adı Amikos'tan Beykoz'a dönüşmüş.
Eyüp
İstanbul' un fethinden sonra ilk yapılan camilerden birisi olan ve
Banisi Fatih Sultan Mehmed olan cami ve külliyenin
adını taşıyor.
Fatih
Bu semt adını İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmed'in kendi
adına yaptırmış olduğu cami ve külliyesinden alıyor.
Fener
Bizans Devrinde Fener iskelesi civarında bir fener olduğu semtin adını
bu fenerden aldığı rivayet edilir.
İstinye
Yunanca Stanos yani "yakında bulunan köy" kelimesinden
türediği sanılıyor.
Kadıköy
Sur şehrinden gelen Fenikeliler (Tyrienler) bir şehir kurmuş
buraya 'Yenişehir' anlamına gelen Chalkedon demişlerdir.
Daha sonraki yıllarda İstanbul Türkler tarafından zaptedilmiş
ve Kadıköy Fatih'in ilk kadısı olan Hıdır Bey'e makam
ödeneği karşılığı verilmiştir. Eski adı Kadıköy olarak söylenip
günümüze kadar gelmiştir.
Karaköy
Bizans Devrinde Hasköy ve Karaköy arasındaki bölgede
Karai Museviler oturmaktaydılar. Semt Osmanlı Döneminde de
Karailerin oturduğu semt manasında
Karaköy olarak bilinmektedir.
Kağıthane
Fatih Sultan Mehmed devrinde kağıt imal edilen imalathanelerden
dolayı semt adını almıştır.
Kalamış
Eski yunanca "sazlık ve kamışlık" yer manasında "Kalamış"
kelimesinden türetilmiş.
Karacaahmet
Bizans devrinde Anadolu'ya Hacı Bektaşi Veli tarafından İslam
dinini yaymak için gönderilen Anadolu erlerinden
Karaca Ahmet Sultanın dergahının burada
olmasından dolayı bu ismi almış.
Kartal
Tarihin eski dönemlerinde küçük bir balıkçı köyüydü.
İlk defa sahilde balık avlamak için gelip buraya yerleşen
Kartelli isminde bir balıkçıdan dolayı buraya Kartal denildiği kabul edilmektedir.
Öte yandan Bizans zamanında liman önemi taşıyan bu beldeye
Kartalımın denildiğide bilinmektedir.
Küçükçekmece
Osmanlı dönemine kadar "Rhagion" olarak geçen Küçükçekmece adı
bölgenin Osmanlı imparatorluğu'na geçmesiyle değişerek
"Çekme-i Sagir" daha sonra da "Çekme-i Küçük"
olarak değişmiş.
Maltepe
Bizans döneminde "Bryas" veya Latince "Uri- as" olan semtin bir diğer
adı da "Pelekanon" du. Maltepeye nasıl dönüştüğü hakkında kesin
bir bilgi bulunmuyor.
Pendik
Kaynaklarda her tarafı surlarla çevrili korunaklı yer manasına
gelen "Pendikion" kelimesinden geldiği belirtiliyor.
Rumeli Hisarı
Yapımın bizzat Fatih Sultan Mehmed Han'ın nezaret ettiği
planı da Muhammed-Mehmed kelimelerinin küfü
yazıyla yazılışı şeklinde oluşmuş olan
Rumeli Hisarından semt adını almıştır.
Samatya
Bizans Devrinde bu bölge kumluk arazi ve yer manasında
"Pshamatos-Psmathia" olarak biliniyordu.
Söylene söylene Samatya oldu.
Sarıyer
İlçenin ismi sırasıyla Simas'tan Skletrinas'a
daha sonra Mezarburnu, Altın Yar, Sarı Lira Yer ve Sarıyar'a
son olarak da Sarıyer'e dönüştü.
Sarıyar isminin altın ve bakır çıkarılan maden mahallesi ile
şifa suyu arasındaki yarlardan geldiği biliniyor.
Silivri
Yoğurdu bile neredeyse tarihe karışacak semtin filmlere konu olacak
köklü bir geçmişi var.
Antik çağdaki ismi Selymbria veya Selybria.
Şile
Yunanca bir kelime olan "Şile" nin anlamı yaban çiçeği. Şile adını
bir bitki türü olan "mercanköşk" ten alır.
Tophane
İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed bu bölgeye
büyük bir tophane inşa ettirmişti.
Osmanlı döneminde topların döküldüğü bu bina halen mevcuttur.
Ümraniye
Semtin ilk adı "Yalnız Selvi".
Tarihi kaynaklara göre Ümraniye'ye ilk yerleşenler Frigya'lılar.
Çam ağacını kutsal kabul eden Frigyalılar küçük ve Büyük Çamlıca' dan başlayarak Alemdağ ve Kayış Dağı'na kadar bütün araziyi
çam ormanlarıyla donatmışlar.
Arapça kökenli Ümran sözcüğünden gelen Ümraniye'nin anlamı
kalkınmış, gelişmiş, bayındır yer demek.
Zeytinburnu
İstanbul'un fethinden sonra buraya Kudüsten getirtilen papazların
zeytin ağaçları dikmelerinden ve bu bölgenin kıyısının
denize çıkıntılı bir coğrafi konuma sahip olmasından dolayı
semte Zeytinburnu adı verilmiştir.
Zeyrek
Fatih Sultan Mehmed, fetihten sonra buradaki
"Pankrator Kilisesini" medreseye dönüştürmüş.
Başına da Hacı Bayram Velinin müritlerinden
Molla Mehmet Zeyrek Efendiyi tayin etmiş.
Semt de onun adıyla anılmaya başlanmis.
9 Dilde İstanbul
* Grekçe: Vizantion
* Latince: Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma
* Rumca: Konstantinopolis, Istinpolin, Megali Polis, Kalipolis
* Slavca: Çargrad, Konstantingrad
* Vikingce: Miklagord
* Ermenice: Vizant, Stimbol, Esdambol, Eskomboli
* Arapça : Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma
* Selçuklular Zamanında: Konstantiniyye, Mahrusa-i Konstantiniyye
* Osmanlıcada😕tambul Dersaadet, Deraliyye, Mahrusa-i Saltanat, İslambol, Darü’s-saltanat-ı Aliyye, Asitane-i Aliyye, Darü’l-Hilafetü’l Aliye, Payitaht-ı Saltanat, Dergâh-ı Mualla, Südde-i Saadet İstanbul
Aksaray
Fatih’in sadrazamı İshak Paşa İç Anadolu Bölgesi’ndeki Aksaray’ı ele
geçirdikten sonra orada yaşayan bölge insanlarını bugünkü Aksaray semtinin
bulunduğu yere gönderir. Aksaraylılar da semte adlarını verirler.
Ahırkapı
Marmara Denizi’nin kıyısında yer alan yedi ahır kapısından birisi
olan bu semte Padişah atlarının bulunduğu has ahırın yanında
yer aldığı için Ahırkapı ismi verildi.
Aşiyan
Kuş yuvası. Günümüzdeki ismini şair Tevfik Fikret’in burada bulunan
Farsçada kuş yuvası anlamına gelen ‘Aşiyan’ isimli evinden alıyor.
Bağlarbaşı
Semt en ünlü bağ ve bahçelerin bir dönem burada yer
almasından dolayı bu adla anılıyor.
Bebek
Semtin isminin nereden geldiği konusunda iki rivayet bulunuyor.
Bunlardan ilki Fatih Sultan Mehmet’in bölgeyi koruması için gönderdiği
bölükbaşının Bebek lakaplı olması. Diğeri ise padişahın semtteki bahçesinde gezerken yılan görüp korkan şehzadesine bebek demesi
ve bundan sonra bahçesinin bebek bahçesi olarak anılması.
Beşiktaş
Ilk görüş semtin ismini Barbaros Hayrettin Paşa’nın gemilerini
bağlamak için diktirdiği beş taştan aldığı yönünde. Diğeri ise bir
papazın burada yaptığı kiliseye Kudüs’ten getirdiği
beşik taşını koyduğu ve ismin buradan geldiği yönünde.
Beyazıt
Sultan II. Beyazıt’ın buraya kendi ismiyle anılacak bir külliye
yaptırmasından sonra semt Beyazıt olarak anılmaya başladı.
Beyoğlu
Semtin isminin nerden geldiği konusunda çeşitli rivayetler bulunuyor.
Bunlardan ilkine göre İslamiyet’i kabul edip burada oturmaya
başlayan Pontus Prensinden adını alıyor semt. Diğerine göreyse
‘Bey Oğlu’ diye anılan Venedik Prensinin burada oturmasından geliyor semtin adı.
Son bir rivayet de burada oturan Venedik elçisine yazışmalarda
“Beyoğlu” diye hitap edilmesinden semtin bu adla anıldığını söylüyor.
Bakırköy
Bizanslıların ‘Makri Hori’ dedikleri semt 14. yüzyılda Osmanlıların eline geçince ‘Makriköy’ adını aldı. 1925′te ulusal sınırlar içindeki yabancı kökenli adların
değiştirilmesi sırasında Atatürk’ün isteğiyle semt Bakırköy adını aldı.
Bostancı
Semt adını eskiden her türlü meyve ve sebzenin yetiştirildiği
bostanlardan biri olmasından alıyor.
Çatladıkapı
Bizans zamanında yapılan surların Sidera adı bir verilen kapısı
1532 tarihinde meydana gelen depremde çatlayınca hem semt
hem de kapı Çatladıkapı olarak anılmaya başladı.
Çemberlitaş
Bizans’ın en önemli meydanlarından Constantinus Forumu’nun bulunduğu
yerdeki büyük sütunlardan birisi olan Çemberlitaş semte adını verdi.
Çengelköy
Eskiden gemi çapaları bu köyde yapıldığı için
isminin buradan geldiği tahmin ediliyor.
Çıksalın
Güzel manzaralı geniş bir çevreye hakim olan bölgeye
halk arasında “çıksalın” denilmeye başlandı.
Eminönü
Osmanlı döneminde çarşıdaki esnafı denetleme yetkisi ‘Emin’lere aitti.
Semt adını burada bulunan ‘Gümrük Eminliği’nden alıyor.
Feriköy
Semt adını Sultan Abdülmecit ve Abdülaziz dönemlerinde
yaşayan Madam Feri’den alıyor.Bölgede bulunan geniş topraklar padişah tarafından Madam Feri’nin eşine bağışlanmıştı. Ama eşi ölünce
semt onun ismiyle anılmaya başlandı.
Galata
Gala Rumca da “süt” anlamına geliyor. Bir rivayete göre
Galata’nın adı semtteki süthanelere gönderme yapılarak türetildi.
Başka bir görüşe göre ise İtalyanca ‘denize inen yol’ anlamına
gelen ‘galata’ kelimesi düşünülerek bu isim verildi.
Horhor
Fatih’te bulunan semt adını Horhor çeşmesinden alıyor.
Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet bölge civarında yürürken
yerin altından su sesleri duyar ve yanındakilere
“Buraya bir çeşme yapın baksanıza ‘hor hor’ su sesleri geliyor”
der ve buraya bir çeşme yapılır. Çeşme de semt de
Horhor ismiyle anılmaya başlar.
Okmeydanı
Fetih Ordusu kuşatmanın bir kısmını burada kurulan karargâhta
geçirmiş. Semtin ismi de böylelikle Okmeydanı olarak kalmış.
Şişli
Şiş yapımıyla uğraşan ve Şişçiler diye anılan bir ailenin burada bir konağı olduğu ve ‘Şişçilerin Konağı’nın zamanla değişikliğe uğrayarak ‘Şişlilerin Konağı’ hâline gelmesiyle semtin adının Şişli olarak kaldığı anlatılıyor.
Şaşkınbakkal
Henüz yerleşimin olmadığı dönemlerde yaz günleri denizden
yararlanmak için bölgeye gelenlere bir bakkal dükkânı açıldığını görenler
burada iş yapılmayacağını düşünerek bakkala “şaşkın bakkal” yakıştırması yaptılar.
Bundan sonra da semt Şaşkınbakkal olarak anılmaya başlandı.
Sütlüce
Bugün Sütlüce semtinin olduğu yerde Süt Menbat isimli bir Rum köyü vardı.
Köyün bir köşesindeki bakır bir kadın heykelinin memelerinden su akar;
bu suyun kadınların sütünü çoğalttığına inanılırdı.
Bundan dolayı semt Sütlüce olarak anılır oldu.
Tahtakale
Sözlük anlamı ‘kale altı’ olan Taht-el-kale’nin bozulmasıyla
Tahtakale’ye dönüşen semtin Mercan ya da Beyazıt dolaylarındaki
eski sur benzeri yapının aşağı kotunda yer aldığı için
bu ismi aldığı tahmin ediliyor.
Taksim
Osmanlı zamanında sucuların; suyu halka taksim ettikleri yer,
Taksim olarak anılmaya başlandı.
Teşvikiye
Sultan Abdülmecit’in bir mahalle kurulması için teşvikte bulunduğu semtin adı Teşvikiye olarak kaldı. Bu durumu Harbiye Karakolu ile Rumeli ve Valikonağı Caddelerinin kesiştiği kavşakta bulunan iki taş belgeliyor.
Unkapanı
Bazı satış yerlerinde Arapça’da ‘Kabban’ adını taşıyan büyük teraziler
bulunduğundan buraları Kapan adını taşırdı. Sahiline buğday ve arpa
yüklü gemiler demirlediğinden semt bu adı aldı.
Üsküdar
Bizans devrinde Skutari denilen asker kışlaları şehrin bu
yakasında yer aldığı için semt Skutarion diye anılıyordu.
Bu isim zamanla Üsküdar’a dönüştü.
Veliefendi
Hipodrom bir zamanlar Şeyhülislam Veli Efendi’nin sahibi olduğu
topraklar üzerinde kurulduğundan semtin adı Veli Efendi’yle anılıyor.
Alibeyköy
İstanbul'un fethinde büyük yararlılıklar gösteren
Uç Beyi akıncı Ali Bey 'in burada kurduğu çiftlikten adını almıştır.
Anadolu Hisarı
Sultan Yıldırım Bayazıt zamanında Anadolu yakasında
yaptırılan hisardan dolayı bu ismi taşıyor.
Avcılar
Cumhuriyet sonrası devirde 1924 yılında Ambarlı köyünün
Rum nüfusu 40-50 hane olarak Türkler ile değiştirildi.
Rumlardan boşalan yerlere askeri ambarların yerleştirilmesi
nedeniyle bu yere Ambarlı denildi.
Buraya Türkler'in yerleşmesiyle tarımcılık daha önem kazandı.
Avcılar'ın merkezine Bulgaristan'dan getirilen Türkler yerleştirildi.
Daha sonra burada bulunan küçük çiftliklerin köy halini alıp
yerleşim alanların çoğalmasıyla buraya
Avcılar dendi.
Bahçekapı
Eminönü ile Sirkeci arasında Yeni Cami'nin hemen
arkasında bulunan Bahçekapı Semti adını İstanbul'un deniz
surlarının Haliç ağzına açılan kapılarından biri olan
"Bahçe Kapısı'ndan almaktadır.
Bahçelievler
1930'larda Fikret Yüzatlı yüzölçümü 500 dönüm olan
incirli Çiftliği'nin sahibiydi. O dönemde Fikret Yüzatlı'nın bir arkadaşı olan
Ali Galip Ersel ismindeki emlakçının bu çiftliği satılığa çıkarmasıyla
birlikte Bahçelievler'in kuruluş hikayesi başladı.
Bağcılar
İlçe Osmanlı döneminde Rum ahalinin yaşadığı
Mahmutbey Nahiyesi'nin köylerinden biridir.
Zamanla bu köylerden biri olan Çıfıtburgaz'ın adı
Bağcılar olarak değiştirilir.
Balat
Rumcada "Palation" Saray anlamına gelir. Osmanlı Devrinde'de
bu bölgeye Saray Kapısı manasında "Palat kapısı" daha sonra da
kısaca Balat denilmiştir.
Bayrampaşa
İlçeye 1927'de Bulgaristan'dan gelen göçmenler sağmalık
inekler yetiştirmek için çiftlikler kurduğundan dolayı bölge
Sağmalcılar olarak anıldı.
Osmanlı döneminde semtte çıkan kolera salgınından
çok kişi ölünce IV. Murad'ın sadrazamlarından Bayram Paşa'nın
burada bir çiftlik sahibi olmasından esinlenilerek Sağmalcılar adı
Bayrampaşa olarak değiştirildi.
Beykoz
Tarihi gelişimi M.Ö. 7OO'lü yıllara dayanıyor. Bu tarihte bölgeye
deniz yolu ile gelen Traklar Bebrik adıyla bir devlet kurmuşlar.
Köy kısa zamanda gelişmiş ve Kral Amikos bu köye kendi adını vermiş.
1402 yıllarında Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı imparatorluğu
topraklarına katılınca adı Amikos'tan Beykoz'a dönüşmüş.
Eyüp
İstanbul' un fethinden sonra ilk yapılan camilerden birisi olan ve
Banisi Fatih Sultan Mehmed olan cami ve külliyenin
adını taşıyor.
Fatih
Bu semt adını İstanbul'u fetheden Fatih Sultan Mehmed'in kendi
adına yaptırmış olduğu cami ve külliyesinden alıyor.
Fener
Bizans Devrinde Fener iskelesi civarında bir fener olduğu semtin adını
bu fenerden aldığı rivayet edilir.
İstinye
Yunanca Stanos yani "yakında bulunan köy" kelimesinden
türediği sanılıyor.
Kadıköy
Sur şehrinden gelen Fenikeliler (Tyrienler) bir şehir kurmuş
buraya 'Yenişehir' anlamına gelen Chalkedon demişlerdir.
Daha sonraki yıllarda İstanbul Türkler tarafından zaptedilmiş
ve Kadıköy Fatih'in ilk kadısı olan Hıdır Bey'e makam
ödeneği karşılığı verilmiştir. Eski adı Kadıköy olarak söylenip
günümüze kadar gelmiştir.
Karaköy
Bizans Devrinde Hasköy ve Karaköy arasındaki bölgede
Karai Museviler oturmaktaydılar. Semt Osmanlı Döneminde de
Karailerin oturduğu semt manasında
Karaköy olarak bilinmektedir.
Kağıthane
Fatih Sultan Mehmed devrinde kağıt imal edilen imalathanelerden
dolayı semt adını almıştır.
Kalamış
Eski yunanca "sazlık ve kamışlık" yer manasında "Kalamış"
kelimesinden türetilmiş.
Karacaahmet
Bizans devrinde Anadolu'ya Hacı Bektaşi Veli tarafından İslam
dinini yaymak için gönderilen Anadolu erlerinden
Karaca Ahmet Sultanın dergahının burada
olmasından dolayı bu ismi almış.
Kartal
Tarihin eski dönemlerinde küçük bir balıkçı köyüydü.
İlk defa sahilde balık avlamak için gelip buraya yerleşen
Kartelli isminde bir balıkçıdan dolayı buraya Kartal denildiği kabul edilmektedir.
Öte yandan Bizans zamanında liman önemi taşıyan bu beldeye
Kartalımın denildiğide bilinmektedir.
Küçükçekmece
Osmanlı dönemine kadar "Rhagion" olarak geçen Küçükçekmece adı
bölgenin Osmanlı imparatorluğu'na geçmesiyle değişerek
"Çekme-i Sagir" daha sonra da "Çekme-i Küçük"
olarak değişmiş.
Maltepe
Bizans döneminde "Bryas" veya Latince "Uri- as" olan semtin bir diğer
adı da "Pelekanon" du. Maltepeye nasıl dönüştüğü hakkında kesin
bir bilgi bulunmuyor.
Pendik
Kaynaklarda her tarafı surlarla çevrili korunaklı yer manasına
gelen "Pendikion" kelimesinden geldiği belirtiliyor.
Rumeli Hisarı
Yapımın bizzat Fatih Sultan Mehmed Han'ın nezaret ettiği
planı da Muhammed-Mehmed kelimelerinin küfü
yazıyla yazılışı şeklinde oluşmuş olan
Rumeli Hisarından semt adını almıştır.
Samatya
Bizans Devrinde bu bölge kumluk arazi ve yer manasında
"Pshamatos-Psmathia" olarak biliniyordu.
Söylene söylene Samatya oldu.
Sarıyer
İlçenin ismi sırasıyla Simas'tan Skletrinas'a
daha sonra Mezarburnu, Altın Yar, Sarı Lira Yer ve Sarıyar'a
son olarak da Sarıyer'e dönüştü.
Sarıyar isminin altın ve bakır çıkarılan maden mahallesi ile
şifa suyu arasındaki yarlardan geldiği biliniyor.
Silivri
Yoğurdu bile neredeyse tarihe karışacak semtin filmlere konu olacak
köklü bir geçmişi var.
Antik çağdaki ismi Selymbria veya Selybria.
Şile
Yunanca bir kelime olan "Şile" nin anlamı yaban çiçeği. Şile adını
bir bitki türü olan "mercanköşk" ten alır.
Tophane
İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed bu bölgeye
büyük bir tophane inşa ettirmişti.
Osmanlı döneminde topların döküldüğü bu bina halen mevcuttur.
Ümraniye
Semtin ilk adı "Yalnız Selvi".
Tarihi kaynaklara göre Ümraniye'ye ilk yerleşenler Frigya'lılar.
Çam ağacını kutsal kabul eden Frigyalılar küçük ve Büyük Çamlıca' dan başlayarak Alemdağ ve Kayış Dağı'na kadar bütün araziyi
çam ormanlarıyla donatmışlar.
Arapça kökenli Ümran sözcüğünden gelen Ümraniye'nin anlamı
kalkınmış, gelişmiş, bayındır yer demek.
Zeytinburnu
İstanbul'un fethinden sonra buraya Kudüsten getirtilen papazların
zeytin ağaçları dikmelerinden ve bu bölgenin kıyısının
denize çıkıntılı bir coğrafi konuma sahip olmasından dolayı
semte Zeytinburnu adı verilmiştir.
Zeyrek
Fatih Sultan Mehmed, fetihten sonra buradaki
"Pankrator Kilisesini" medreseye dönüştürmüş.
Başına da Hacı Bayram Velinin müritlerinden
Molla Mehmet Zeyrek Efendiyi tayin etmiş.
Semt de onun adıyla anılmaya başlanmis.
9 Dilde İstanbul
* Grekçe: Vizantion
* Latince: Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma
* Rumca: Konstantinopolis, Istinpolin, Megali Polis, Kalipolis
* Slavca: Çargrad, Konstantingrad
* Vikingce: Miklagord
* Ermenice: Vizant, Stimbol, Esdambol, Eskomboli
* Arapça : Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma
* Selçuklular Zamanında: Konstantiniyye, Mahrusa-i Konstantiniyye
* Osmanlıcada😕tambul Dersaadet, Deraliyye, Mahrusa-i Saltanat, İslambol, Darü’s-saltanat-ı Aliyye, Asitane-i Aliyye, Darü’l-Hilafetü’l Aliye, Payitaht-ı Saltanat, Dergâh-ı Mualla, Südde-i Saadet İstanbul
