İşçi Ücret bordrolarında imza kalktı!!
bordro imzalatma zorunluluğu işçi maaş bordrosu maaş bordrosu imza bordroların imzalanması ücret imzalatma zorunluluğu
Arkadaşlar biliyorsunuz İşverenin maaş öderken işçiye imzalattığı bordro, işçinin maaşını aldığını gösteriyordu. Oysa şimdi yürürlükte bazı değişiklikler oldu.
Ücret bordrosunun imzalanması; özellikle 5510 sayılı yasaya ilave edilen ücretin bankaya yatırılma zorunluluğunun getirilmesinden sonra daha çok tartışılır hale gelmiştir. 01.01.2009 tarihinden itibaren ücret ve benzeri ödemelerin bankaya yatırılma zorunluluğu getirildiği için Vergi idaresi ve kurumlar yönünden devlet alacakları garanti altına alınmakta ve bordro imzası kurumlarda aranmamaktadır.
Personel çalıştığı dönem ile ilgili ücret ve hakları için dava açma hakkına sahip olduğu gibi işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içerisinde İş Kanunu 32 Maddesi, ve 10 Yıl içerisinde Borçlar Kanunu 125 Maddesi ile (Kıdem ve ihbar tazminatları için) dava açma hakkına sahiptir. Ücret Bordrosunun veya hesap pusulası düzenlememesi veya usulüne uygun düzenlenmemesi halinde delil olarak kabul edilmediği gibi yasalar gereğince usulsüzlük cezası ve idari para cezaları uygulanmaktadır.
10 kişiden fazla personel istihdam eden işyerlerinde ücretlerin 01.01.2009 tarihinden itibaren bankaya yatırılması zorunlu olduğu için ücret bordroları veya ücret hesap pusulaları personele verilmemekte ve imzalatılmamaktadır. Bu durumun işletmeler yönünden sakıncaları bulunmaktadır. İlgili Yasalardaki uygulamaları ve yargı kararları incelediğinde durumun önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır. 5510 sayılı yasada son yapılan değişiklikler sonucunda ücret ve diğer personel alacaklarının bankaya yatırılma şartı getirilmesi resmi kurum alacakları (Gelir vergisi ve SGK primleri) garanti altına alındığı düşünülerek bordrodaki imza bakımından zorunluluklar ortadan kalkmış olarak yorumlanmaktadır.
Ancak bordroların imzalanma zorunluluğu; 4857 sayılı iş kanunun 37 maddesi ile İşverenlerin, bankaya yatırılan ücret ve benzeri alacakların hesabını gösterir imzalı bir pusulanın personele verilmesini zorunlu tutulması, İncelemelerde İşverenlerin ücret hesap pusulasını personele verdiklerini ispatlama yükümlülüğü yerine getirdiğinin ispat edilmesi durumu ve Personelin hakları için açtıkları davalarda Mahkemelerin ve Yargıtay’ın imzalı ücret bordrolarına ispat edici belge olarak itibar etmesinde çok önemlidir. Genellikle işletmelerde bordro imzalatılmasın daki zorluk veya amacının bilinmemesi nedeniyle bordro imzalatılmaktan kaçınılmaktadır. Unutulmaması gereken konu Yargıtay’ın verdiği kararlarda ücret bordrolarının usulüne uygun düzenlenmesi, bordrodaki bilgilerin doğru olması, personelin ihtirazı kayıt koymadan imzalanması halinde ilgili ayla ilgili alacağı bulunduğunu iddia edemez şeklindedir.
5510 sayılı SGK Yasasında Düzenlenen bordrolarda imza şart olarak konmuş ancak maddenin sonuna bankaya yatırmada imza şartı aranmaz denmektedir. SGK bakımından ücretin tahakkuk ettirilmesi ve bordronun usulüne uygun düzenlenmesi yeterli sayılmaktadır.
Yukarıdaki konuları incelendiğinde devlet ücretlerin bankaya yatırılması nedeniyle imza şartını askıya almış ve Gelir idaresi ve SGK , tahakkukların yapılması vergi, SGK primlerinin ödenmesini garanti altına almak için ücretlerin bankaya yatırılması ile ilgili yapılan son yasal değişiklikleri yeterli bulmaktadır. Ancak burada önemli olan İş yasasının, İşveren ve çalışan arasındaki hukuksal ilişkileri düzenleyen konularda imzanın öneminin ortaya çıkmasıdır.
- Personel ücret, fazla mesai ve diğer alacak ödemelerinin doğru yapılmasını sağlamak,
- Personelin ödenmeyen haklarını teminat altına almak,
- İş davaları öncesi personelin eksik ödemelerine itiraz etmesini sağlamak,
Konusunda tedbirler ile sosyal sorumluluklar nedeniyle Yargıda İşverenlere karşı çalışanları korunmak ve bordronun personel verilmesini sağlamak maksadıyla imza ile ilgili hüküm önemsenmemesine rağmen bordroyu veya hesap pusulasını personele teslim şartını getirilmiştir.
Firmayı koruyacak tedbirler açısından bordroların imzalatılması ve personel dosyalarında yasal zaman aşımı süreleri olan 5-10 yıl saklanması gerekmektedir. Davaların, bordrodaki imzadan dolayı kaybedilmesi sıkıntı yaratacağı için bordroların yada bordro bilgilerini taşıyan hesap pusulalarının imzalatılması saklanması gerekmektedir. Bilhassa alt işverenlerle çalışan asıl işverenlerin müteselsil sorumlulukları nedeniyle imzalı bordro ve belgeleri olmaması halinde firmaların zaman aşımı süresince sıkıntıları daha fazla olacaktır.
Sonuç olarak; bordro imzası önemi nedeniyle işverenlerin personel yöneticilerinin dikkatli olmaları önemli bulunmaktadır. Ücret bordrosu ile ilgili olarak; Personel ödemeleri ile ilgili bordroların kesinlikle düzenlenmeli, personele imzalatılmalı, 4857 sayılı yasaya göre zaman aşımı süresi olan 5 yıl, Borçlar yasası gereğince kıdem ve ihbar tazminatları için zaman aşımı süresi olan 10 yıllık süre boyunca saklanmalı ve personelin çalışırken veya işten ayrıldıktan sonra zaman aşımı süresince dava açmasında imzalı bordroların kıymetli evrak ve kanıt olarak olarak saklanması çok önemlidir.
Haydar KARAYÜNLÜ
S.M. Mali Müşavir / İzmir
Arkadaşlar biliyorsunuz İşverenin maaş öderken işçiye imzalattığı bordro, işçinin maaşını aldığını gösteriyordu. Oysa şimdi yürürlükte bazı değişiklikler oldu.
Ücret bordrosunun imzalanması; özellikle 5510 sayılı yasaya ilave edilen ücretin bankaya yatırılma zorunluluğunun getirilmesinden sonra daha çok tartışılır hale gelmiştir. 01.01.2009 tarihinden itibaren ücret ve benzeri ödemelerin bankaya yatırılma zorunluluğu getirildiği için Vergi idaresi ve kurumlar yönünden devlet alacakları garanti altına alınmakta ve bordro imzası kurumlarda aranmamaktadır.
Ama personele bordro verdiğinizi ispat etme zorunluluğu ve açılan davalarda imzalı ücret bordrosunun ispat belgesi olarak mahkemelerde ve Yargıtay’da en önemli belge özelliğini koruması sebebi ile imza altına alınmış ücret bordrosu veya bordrodaki bilgileri içeren ücret hesap pusulası çok önemlidir. Personel çalıştığı dönem ile ilgili ücret ve hakları için dava açma hakkına sahip olduğu gibi işten ayrıldıktan sonra 5 yıl içerisinde İş Kanunu 32 Maddesi, ve 10 Yıl içerisinde Borçlar Kanunu 125 Maddesi ile (Kıdem ve ihbar tazminatları için) dava açma hakkına sahiptir. Ücret Bordrosunun veya hesap pusulası düzenlememesi veya usulüne uygun düzenlenmemesi halinde delil olarak kabul edilmediği gibi yasalar gereğince usulsüzlük cezası ve idari para cezaları uygulanmaktadır.
10 kişiden fazla personel istihdam eden işyerlerinde ücretlerin 01.01.2009 tarihinden itibaren bankaya yatırılması zorunlu olduğu için ücret bordroları veya ücret hesap pusulaları personele verilmemekte ve imzalatılmamaktadır. Bu durumun işletmeler yönünden sakıncaları bulunmaktadır. İlgili Yasalardaki uygulamaları ve yargı kararları incelediğinde durumun önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır. 5510 sayılı yasada son yapılan değişiklikler sonucunda ücret ve diğer personel alacaklarının bankaya yatırılma şartı getirilmesi resmi kurum alacakları (Gelir vergisi ve SGK primleri) garanti altına alındığı düşünülerek bordrodaki imza bakımından zorunluluklar ortadan kalkmış olarak yorumlanmaktadır.
Ancak bordroların imzalanma zorunluluğu; 4857 sayılı iş kanunun 37 maddesi ile İşverenlerin, bankaya yatırılan ücret ve benzeri alacakların hesabını gösterir imzalı bir pusulanın personele verilmesini zorunlu tutulması, İncelemelerde İşverenlerin ücret hesap pusulasını personele verdiklerini ispatlama yükümlülüğü yerine getirdiğinin ispat edilmesi durumu ve Personelin hakları için açtıkları davalarda Mahkemelerin ve Yargıtay’ın imzalı ücret bordrolarına ispat edici belge olarak itibar etmesinde çok önemlidir. Genellikle işletmelerde bordro imzalatılmasın daki zorluk veya amacının bilinmemesi nedeniyle bordro imzalatılmaktan kaçınılmaktadır. Unutulmaması gereken konu Yargıtay’ın verdiği kararlarda ücret bordrolarının usulüne uygun düzenlenmesi, bordrodaki bilgilerin doğru olması, personelin ihtirazı kayıt koymadan imzalanması halinde ilgili ayla ilgili alacağı bulunduğunu iddia edemez şeklindedir.
5510 sayılı SGK Yasasında Düzenlenen bordrolarda imza şart olarak konmuş ancak maddenin sonuna bankaya yatırmada imza şartı aranmaz denmektedir. SGK bakımından ücretin tahakkuk ettirilmesi ve bordronun usulüne uygun düzenlenmesi yeterli sayılmaktadır.
Yukarıdaki konuları incelendiğinde devlet ücretlerin bankaya yatırılması nedeniyle imza şartını askıya almış ve Gelir idaresi ve SGK , tahakkukların yapılması vergi, SGK primlerinin ödenmesini garanti altına almak için ücretlerin bankaya yatırılması ile ilgili yapılan son yasal değişiklikleri yeterli bulmaktadır. Ancak burada önemli olan İş yasasının, İşveren ve çalışan arasındaki hukuksal ilişkileri düzenleyen konularda imzanın öneminin ortaya çıkmasıdır.
- Personel ücret, fazla mesai ve diğer alacak ödemelerinin doğru yapılmasını sağlamak,
- Personelin ödenmeyen haklarını teminat altına almak,
- İş davaları öncesi personelin eksik ödemelerine itiraz etmesini sağlamak,
Konusunda tedbirler ile sosyal sorumluluklar nedeniyle Yargıda İşverenlere karşı çalışanları korunmak ve bordronun personel verilmesini sağlamak maksadıyla imza ile ilgili hüküm önemsenmemesine rağmen bordroyu veya hesap pusulasını personele teslim şartını getirilmiştir.
Firmayı koruyacak tedbirler açısından bordroların imzalatılması ve personel dosyalarında yasal zaman aşımı süreleri olan 5-10 yıl saklanması gerekmektedir. Davaların, bordrodaki imzadan dolayı kaybedilmesi sıkıntı yaratacağı için bordroların yada bordro bilgilerini taşıyan hesap pusulalarının imzalatılması saklanması gerekmektedir. Bilhassa alt işverenlerle çalışan asıl işverenlerin müteselsil sorumlulukları nedeniyle imzalı bordro ve belgeleri olmaması halinde firmaların zaman aşımı süresince sıkıntıları daha fazla olacaktır.
Sonuç olarak; bordro imzası önemi nedeniyle işverenlerin personel yöneticilerinin dikkatli olmaları önemli bulunmaktadır. Ücret bordrosu ile ilgili olarak; Personel ödemeleri ile ilgili bordroların kesinlikle düzenlenmeli, personele imzalatılmalı, 4857 sayılı yasaya göre zaman aşımı süresi olan 5 yıl, Borçlar yasası gereğince kıdem ve ihbar tazminatları için zaman aşımı süresi olan 10 yıllık süre boyunca saklanmalı ve personelin çalışırken veya işten ayrıldıktan sonra zaman aşımı süresince dava açmasında imzalı bordroların kıymetli evrak ve kanıt olarak olarak saklanması çok önemlidir.
Haydar KARAYÜNLÜ
S.M. Mali Müşavir / İzmir