İş Kanunu'na göre Hangi İşte- Kaç saat çalışmalıyız?
iş kanunu çalışma saatleri ssk çalışma saatleri işçi kanunu ssk mesai iş 2010
Her ne kadar sektörlere göre değişir şekilde fabrika vb üretim - hizmet yapıları sözkonusu olsa da, çalışma (iş) hayatı, insan odaklı bir süreçtir. Diğer bir deyişle her iş, özü itibariyle insan emeğiyle özdeşleşen bir yapıya sahip. Ve insan, herhangi bir işte biteviye değil, günün işe göre değişen belirli bir bölümünde çalışabilir. Bu durum, insanın biyolojik, fizyolojik ve ruhsal yapısıyla doğrudan bağıntılı. İşte bu nedenle, iş hayatının temel belirleyicisi, “çalışma süresine ilişkin normları ortaya koyan hukukî esaslar”; yani yasal hükümlerdir. Bu husus, çalışanın yahut işçinin verimliliği ve sağlık güvenliğiyle ilgilidir. Ve bu nedenle günlük çalışma süresinin kısaltılması, endüstri ilişkilerindeki mücadelenin temel konusunu oluşturur.
Günde En Fazla Kaç Saat Çalışılır?
İş mevzuatımızda, işler, 28 işkoluna ayrılmış bulunmakta ve çalışanlar, bu 28 işkolundan herhangi birinde istihdam edilmektedir. Her işkolunun özelliği diğer işkollarından farklılık arz etmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, genel olarak günlük en fazla çalışma süresi, 11 saattir. Bu süreye ara dinlenme süreleri dâhil değildir. Günlük çalışma süresi, günde en fazla 11 saat olmasına rağmen, bu süre, yapılan işin ağırlık ve tehlikelilik derecesine ve çok fazla enerji harcanmasına göre bazı işler ve kişiler yönünden daha az olabilmektedir.
Çalışma saatlerinin 11 saatten az olarak belirlendiği işleri kısaca açıklayalım. “Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik” kapsamındaki bu işlerde çalışanlar, günlük çalışmaları gereken en çok iş süreleri kadar çalıştıktan sonra başka bir işte çalıştırılmaz ve bunlara fazla çalışma yaptırılamaz.
Günde 7,5 saat çalışılacak işler
“Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre, günde 7,5 saat çalışılacak işleri şöylece sıralayabiliriz: Kurşun ve arsenik işleri, cam sanayii işleri, cıva sanayii işleri, çimento sanayii işleri, havagazı ve kok fabrikalarıyla termik santrallerdeki işler, çinko sanayii işleri, bakır sanayii işleri, alüminyum sanayii işleri, demir ve çelik sanayii işleri, döküm sanayii işleri, kaplamacılık işleri, karpit sanayii işleri, asit sanayii işleri, akümülatör sanayii işleri, kaynak işleri, madenlere su verme işleri, kauçuk işlenmesi işleri, yeraltı işleri, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, gürültülü işler, su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, pnömokonyoz yapan tozlu işler ve tarım ilaçları kullanımı işleri.
Günde 6 saat ve daha az çalışılacak işler
Yine aynı Yönetmelik hükümlerine göre, günde 6 saat çalışılacak işler: Karbonatlı ve organik fosforlu ensektisitlerin yapımı, paketlenmesi, çözelti olarak hazırlanması ve uygulanması işleri, cıva izabe fırınlarında görülen işler, elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işler, karbon sülfür işleri ve karbon sülfürden etkilenme tehlikesi bulunan işlerdir.
Günde 4 saat çalışılacak işler de bu Yönetmelik'te belirtilmiştir. Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde en fazla 4 saat çalışılabilir. Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde ise çalışma süreleri, derinlik durumuna göre yarım saat ile 6 saat arasında değişmektedir.
Gebe ve emziren kadınlarla çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma saatleri
Çalışma süreleri kişiler yönünden de sınırlandırılmıştır. Bu grup içerisine özel olarak korunması gereken gebe ve emziren kadınlar ile genç ve çocuk işçiler girmektedir. Bunların günlük çalışma sürelerini de kısaca açıklayalım. Gebe ve emziren kadınların günlük çalışma saatleri; gebe, yeni doğum yapmış ve emziren işçiler, günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz.
Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma saatleri: Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri, günde yedi saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz saate kadar arttırılabilir. Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışma süreleri okula devam etmeyen çocuklar için belirtilen çalışma sürelerini aşamaz.
Çalışma saatlerindeki bu sınırlamalar, öncelikle çalışanların iş sağlığının korunmasını amaçlamaktadır. Çalışma saatlerine gereği gibi uyulmaması sonucunda iş kazaları ve trafik kazaları gibi olumsuz durumlarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle çalışma saatleri için öngörülen sınırlamalara herkesin uyması gerekir
Y.Şafak/13.07.2009
Her ne kadar sektörlere göre değişir şekilde fabrika vb üretim - hizmet yapıları sözkonusu olsa da, çalışma (iş) hayatı, insan odaklı bir süreçtir. Diğer bir deyişle her iş, özü itibariyle insan emeğiyle özdeşleşen bir yapıya sahip. Ve insan, herhangi bir işte biteviye değil, günün işe göre değişen belirli bir bölümünde çalışabilir. Bu durum, insanın biyolojik, fizyolojik ve ruhsal yapısıyla doğrudan bağıntılı. İşte bu nedenle, iş hayatının temel belirleyicisi, “çalışma süresine ilişkin normları ortaya koyan hukukî esaslar”; yani yasal hükümlerdir. Bu husus, çalışanın yahut işçinin verimliliği ve sağlık güvenliğiyle ilgilidir. Ve bu nedenle günlük çalışma süresinin kısaltılması, endüstri ilişkilerindeki mücadelenin temel konusunu oluşturur.
Günde En Fazla Kaç Saat Çalışılır?
İş mevzuatımızda, işler, 28 işkoluna ayrılmış bulunmakta ve çalışanlar, bu 28 işkolundan herhangi birinde istihdam edilmektedir. Her işkolunun özelliği diğer işkollarından farklılık arz etmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre, genel olarak günlük en fazla çalışma süresi, 11 saattir. Bu süreye ara dinlenme süreleri dâhil değildir. Günlük çalışma süresi, günde en fazla 11 saat olmasına rağmen, bu süre, yapılan işin ağırlık ve tehlikelilik derecesine ve çok fazla enerji harcanmasına göre bazı işler ve kişiler yönünden daha az olabilmektedir.
Çalışma saatlerinin 11 saatten az olarak belirlendiği işleri kısaca açıklayalım. “Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik” kapsamındaki bu işlerde çalışanlar, günlük çalışmaları gereken en çok iş süreleri kadar çalıştıktan sonra başka bir işte çalıştırılmaz ve bunlara fazla çalışma yaptırılamaz.
Günde 7,5 saat çalışılacak işler
“Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik” hükümlerine göre, günde 7,5 saat çalışılacak işleri şöylece sıralayabiliriz: Kurşun ve arsenik işleri, cam sanayii işleri, cıva sanayii işleri, çimento sanayii işleri, havagazı ve kok fabrikalarıyla termik santrallerdeki işler, çinko sanayii işleri, bakır sanayii işleri, alüminyum sanayii işleri, demir ve çelik sanayii işleri, döküm sanayii işleri, kaplamacılık işleri, karpit sanayii işleri, asit sanayii işleri, akümülatör sanayii işleri, kaynak işleri, madenlere su verme işleri, kauçuk işlenmesi işleri, yeraltı işleri, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, gürültülü işler, su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, pnömokonyoz yapan tozlu işler ve tarım ilaçları kullanımı işleri.
Günde 6 saat ve daha az çalışılacak işler
Yine aynı Yönetmelik hükümlerine göre, günde 6 saat çalışılacak işler: Karbonatlı ve organik fosforlu ensektisitlerin yapımı, paketlenmesi, çözelti olarak hazırlanması ve uygulanması işleri, cıva izabe fırınlarında görülen işler, elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işler, karbon sülfür işleri ve karbon sülfürden etkilenme tehlikesi bulunan işlerdir.
Günde 4 saat çalışılacak işler de bu Yönetmelik'te belirtilmiştir. Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde en fazla 4 saat çalışılabilir. Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde ise çalışma süreleri, derinlik durumuna göre yarım saat ile 6 saat arasında değişmektedir.
Gebe ve emziren kadınlarla çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma saatleri
Çalışma süreleri kişiler yönünden de sınırlandırılmıştır. Bu grup içerisine özel olarak korunması gereken gebe ve emziren kadınlar ile genç ve çocuk işçiler girmektedir. Bunların günlük çalışma sürelerini de kısaca açıklayalım. Gebe ve emziren kadınların günlük çalışma saatleri; gebe, yeni doğum yapmış ve emziren işçiler, günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz.
Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma saatleri: Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri, günde yedi saatten fazla olamaz. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz saate kadar arttırılabilir. Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat olabilir. Okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışma süreleri okula devam etmeyen çocuklar için belirtilen çalışma sürelerini aşamaz.
Çalışma saatlerindeki bu sınırlamalar, öncelikle çalışanların iş sağlığının korunmasını amaçlamaktadır. Çalışma saatlerine gereği gibi uyulmaması sonucunda iş kazaları ve trafik kazaları gibi olumsuz durumlarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle çalışma saatleri için öngörülen sınırlamalara herkesin uyması gerekir
Y.Şafak/13.07.2009
