İnternetin Halkla İlişkiler Amaçlı Kullanımı
internette halkla ilişkiler internet ve halkla ilişkiler ve internet ilişkilerde ilişkilerde kullanımı
İnternetin Halkla İlişkiler Amaçlı Kullanımı
Yönetsel kararların alınmasında, şekillendirilmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde önemli bir işleve sahip olan halkla ilişkiler faaliyetlerinde yaygın olarak kullanılan ve internet ortamına aktarılma olasılığı yüksek olan görev tanımları şu şekilde açımlanabilmektedir:
Araştırma: Araştırma ve bilgi toplama çalışmaları, halkla ilişkiler programlarının yürütülmesinde ve başarılı sonuçlar elde edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Çağdaş halkla ilişkiler faaliyetlerinin öncelikli referans kaynağı olarak değerlendirebileceğimiz internetin bilgiye erişim olanakları; halkla ilişkiler açısından çok önemli olan hedef kitle ve tüketici profilini tespit etme ve değerlendirme, kamu gruplarıyla iletişim kurma eylemlerinde etkili olabilmektedir. Bu bağlamda halkla ilişkiler faaliyetlerinin yönetsel belleği genişletme çabalarını içeren tanıma ayağı internet aracılığıyla gerçekleşmektedir.
Yazma: Haber bültenleri, raporlar, konuşmalar, broşür metinleri, radyo ve televizyon senaryoları, kurumsal reklamlar, makaleler, ürün bilgisi ve teknik materyaller ile ilgili yazı yazabilme yetisi internet ortamına kolaylıkla uyarlanabilmektedir. Bu yönüyle internet geleneksel halkla ilişkiler araçlarına bir alternatif olarak ortaya çıkmaktadır. Interaktif bir ortam sunan internet aracılığıyla basın bülten ve bildirileri, seminer, panel ve basın kokteyl davetiyeleri, yeni ürün ve hizmet duyuruları, yıllıklar, raporlar, mektuplar ve kataloglar gibi tüm yazılı ve basılı araçlar çift yönlü iletişim akışına hizmet edebilmektedirler. Öte yandan on line çalışmalar kağıt kullanımını ortadan kaldırmaları nedeniyle, halkla ilişkiler bütçesinin yanı sıra ekolojik dengenin korunmasına ve çevre bilincinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
Editörlük: Özel yayınlar, personel yazışmaları, ortaklara verilen raporlar, iç ve dış gruplara yönelik iletişim çalışmaları gibi editörlük hizmetleri de internet aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir.
Kitle İletişim Araçları ile İlişkiler: Kitle iletişim araçlarıyla iletişim kurmak ve örgüt ile ilgili haberlerin bu araçlarda yayımlanmasını sağlamak halkla ilişkiler biriminin sorumlulukları dahilindedir. Bu anlamıyla, internet örgütlere, daha az bütçeyle, daha etkili mesajları daha hızlı bir şekilde iletme olanağı sunmaktadır.
Özel Olaylar: Internet aracılığıyla; basın konferansları, sergiler, yıldönümü kutlamaları, bağış toplama kampanyaları, yarışmalar, ödül törenleri gibi etkinliklerin düzenlenmesi ve yönetilmesi mümkündür. Bu kapsamda internetin siber teknolojinin kullanımını olanaklı kılan ortamında fiberoptik telefon kabloları aracılığıyla online bilet satışları gerçekleşebilmekte, real audio ve chat session programları aracılığıyla konserler düzenlenebilmekte, sanal fabrika gezileri ve kutlama törenleri hayata geçirilebilmektedir. Günümüz bilgi sistemlerinin omurgası konumunda olan internetin bilgiye erişim ve iletişim olmak üzere iki temel kullanım alanı bulunmaktadır. Bu anlamıyla halkla ilişkiler faaliyetlerinin diğer ayağını oluşturan tanıtma çalışmaları, internetin sanal ortamında uygulama olanağı bulmaktadırlar. Şirketler “company profile” denilen şirket tanıtım kataloglarını filmlerle süsleyerek internet aracılığıyla sergilediklerinde itibar kazanmaktadırlar.
Konuşma (Sunuculuk): Internetin sesin iletimini olanaklı kılan ortamında halkla ilişkiler faaliyetlerinin önemli bir özelliğini oluşturan konuşma ve sunuculuk gerçekleştirilebilmekte, konferans ve seminer verebilmektedir. Öte yandan internet, olası bir kriz döneminde şirket sözcülüğü görevini üstlenebilecek halkla ilişkiler sorumlusuna hedef kitleye ulaşma kolaylığını ve hızını sunmaktadır.
Üretim (Yayın İşleri): Internetin teknoloji yoğun ortamında bülten, broşür, kurumsal reklamlar periyodik yayınlar gibi iletişim araçlarının yaratılması olanaklıdır. Öngörülebilir bir gelecekte elektronik gazetelerin etkenlik kazanacağı savı, bu alanda faaliyet göstermenin ve uzmanlık kazanmanın getirilerinin ne denli yüksek olacağını ortaya koymaktadır.
Programlama ve Danışmanlık: Gereksinimlerin, önceliklerin, amaçların, hedef kitlelerin ve stratejilerin saptanması, sorun çözmede yönetim-müşteri işbirliğinin sağlanması halkla ilişkiler fonksiyonunun temel dayanaklarıdır. Bu anlamıyla programlama ve danışmanlık hizmetlere internet aracılığıyla hayata geçirilebilmektedir. Çağdaş rekabet tekniklerinden biri olan kıyaslamanın (benchmarking), internet ortamında gerçekleştirilmesi ile halkla ilişkiler faaliyetlerine ek olarak tüm yönetsel faaliyetlerin gelecekteki yönü belirlenebilmektedir.
Eğitim: Internet, kitle iletişim araçları ile olan ilişkiler konusunda yöneticilerin bilinçlendirilmesi ve kurum içi halkla ilişkiler kapsamında çalışanların hizmet içi eğitimlerinin gerçekleştirilmesi için elverişli ortamı yaratmaktadır. Multi medya platformları (bilgisayara dayalı eğitim-CBT) gibi teknikler gelişen teknolojinin eğitsel faaliyetlerde kullanımını olanaklı hale getirmiştir.
Yönetim: Halkla ilişkiler faaliyetlerinin, personelin, bütçe ve program çalışmalarının yönetilmesinde internet etken bir araç konumundadır. Bilgi teknolojilerinin işleyebilmesi için üç sisteme gereksinim duyulmaktadır. Bu bağlamda, pazarlama iletişimi karmasının tüm elemanlarına uygulama alanı sunan internet, örgüt çalışanlarının birbirleriyle bağlantı kurmalarını sağlayan intranet ve örgütün tedarikçi ve perakendecilerle bağlantı kurmasını sağlayan ve bir iletişim şebekesi oluşturan ekstranet bütünsel bir bakış açısıyla kullanılmalıdır.
Pek çok etkinliğin planlama ve uygulama aşamasında e-haber grupları, online konferanslar, ortak elektronik veri arşivleri gibi yan ürünler de halkla ilişkilerin kullandığı araçlar olarak tanımlanabilmektedir.
Web PR’ın diğer uygulaması ise kişi, kurum ve kuruluşların web sayfaları ya da portallar vasıtasıyla internet kullanıcılarına sundukları dijital tanıtım platformlarıdır. Bugün iyi tasarlanmış bir internet sitesinin açtığı ufuklar inanılmaz boyutlara ulaşmıştır. Bir firmanın bütün uygulamalarıyla ilgili bilgiler edinilebilmektedir; finansal raporlarına ulaşılabilir, kamuoyu toplanabilir ve analiz edilebilir, kurumsal gündemler kamunun ihtiyaçlarını yansıtmak için kurulabilir, kurumsal sorumluluk arttırılabilir ve firma çalışanlarına her seviyede e-posta gönderilebilir. O sayfanın tasarım ve işleyişinde firmanın vermek istediği kişilik yansıması yani firma imajı hissettirilebilmektedir.
Bugün pek çok işletme henüz internete hazır değildir. Bu nedenle, eğer oluşturdukları web siteleri zamanla tasarım açısından etkili bir hal alsa dahi işe yaramaz ve sönük kalacaklardır. Bu da ziyaretçiye yönelik bir bağlantı, bir ilişki ve bir halkla ilişkiler çabası olmadığını gösterir. Oysa web sitesi kurumun kişiliğini tüm yönleriyle tanıtma olanağı ve her bir hedef kamu kategorisiyle bir ilişki kurma ve güçlendirme şansı olarak görülmelidir. İyi bir web sitesi etkileşim yoluyla dinleme ve iletişime geçme, yanıtlama, ilişki kurma olanağı sağlamalı, tekrar tekrar ziyareti mümkün kılmalıdır. Halkla ilişkiler, tasarım ile ilgili çalışmalarda yer almasa bile, sitenin verimli işlemesinde söz sahibi olmalıdır.
Dünya üzerinde web PR uygulamalarının geleceğine bakıldığında olasılıklar sonsuz gibi görünmektedir. Türkiye’de web PR uygulamalarının boyutu içinse, Türkiye’de internet kullanımına ilişkin verilere bakmak gerekmektedir. Türkiye’nin en kapsamlı Internet Araştırma Projesi’ne imza atan IBS’in raporlarına göre; internet kullanıcılarının %65’i e-posta hizmetlerinden yararlanmakta, %75’i de chat yapmaktadır. E-posta hizmetinden yararlananların %64’ü e-postayı tanıdıklarıyla haberleşmek için kullandığını belirtmiştir. Buna karşılık e-postanın iş için kullanılma oranı %15’tir. Web PR’ın Türkiye’de geleceği parlak gözükse de internetin tanıtılması, verimli şekilde kullanılabilmesi için çalışmalar yapılabilmesi gerekmektedir.
SONUÇ
Yeni bir iletişim platformu olan internet içerik, zaman ve mekan bazında; halkla ilişkiler başta olmak üzere birçok yönetsel fonksiyonu değiştireceği muhakkaktır. Kitle iletişim araçları içinde farklı bir yer edinen internetin onlarla kıyaslanarak artı ve eksi yönleriyle araştırılıp çağın gereklerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Geleneksel medya/basın ilişkileri daha çok “itici” bir yaklaşım olma eğilimi göstermekteydi. Bilgi, PR şirketindeydi ve bunu medyaya verirdi. Yeni medya ilişkileri ise “çekici” bir yaklaşım eğilimi göstermeye başlamıştır. Artık hedef kitlelere mesajlarla saldırılmamakta, hedef kitle enformasyonun kalitesi aracılığıyla cezbedilmektedir.
Web PR uygulamaları sayesinde kendi dijital dünyalarında yaşayan müşteriler ya da yönetilen kitle daha iyi analiz edilerek beklentilerine daha net çözümler getirilebilmektedir. Halkla ilişkiler faaliyetinin adımları olan tanıma ve tanıtma eletronik ortamda daha hızlı daha etkin bir biçimde gerçekleştirilebilecektir.
Web PR sayesinde üretilen projelerde halkla ilişkilerin temel fonksiyonundan ve var olan saygınlığından ayrılmadan daha geniş kitlelere ulaşılabilmektedir. Web PR, geleneksel PR’a hem yeni bir soluk getirmiş hem de yeni ve daha kapsayıcı bir vizyon kazandırmıştır.
PR sektöründe baş döndürücü bir hızla global bir ortam değişikliği yaşanmaktadır. Bu değişime ayak uyduramayan PR uzmanları, belki de sektörden silinecek, uyum gösterenler ise her şeyin tamamen değiştiği dünyanın imkanlarını kullanacak, tehlikeleri ve meydan okumalarını fark ederek bunları yanıtlayacaklardır.
İnternetin Halkla İlişkiler Amaçlı Kullanımı
Yönetsel kararların alınmasında, şekillendirilmesinde, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde önemli bir işleve sahip olan halkla ilişkiler faaliyetlerinde yaygın olarak kullanılan ve internet ortamına aktarılma olasılığı yüksek olan görev tanımları şu şekilde açımlanabilmektedir:
Araştırma: Araştırma ve bilgi toplama çalışmaları, halkla ilişkiler programlarının yürütülmesinde ve başarılı sonuçlar elde edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Çağdaş halkla ilişkiler faaliyetlerinin öncelikli referans kaynağı olarak değerlendirebileceğimiz internetin bilgiye erişim olanakları; halkla ilişkiler açısından çok önemli olan hedef kitle ve tüketici profilini tespit etme ve değerlendirme, kamu gruplarıyla iletişim kurma eylemlerinde etkili olabilmektedir. Bu bağlamda halkla ilişkiler faaliyetlerinin yönetsel belleği genişletme çabalarını içeren tanıma ayağı internet aracılığıyla gerçekleşmektedir.
Yazma: Haber bültenleri, raporlar, konuşmalar, broşür metinleri, radyo ve televizyon senaryoları, kurumsal reklamlar, makaleler, ürün bilgisi ve teknik materyaller ile ilgili yazı yazabilme yetisi internet ortamına kolaylıkla uyarlanabilmektedir. Bu yönüyle internet geleneksel halkla ilişkiler araçlarına bir alternatif olarak ortaya çıkmaktadır. Interaktif bir ortam sunan internet aracılığıyla basın bülten ve bildirileri, seminer, panel ve basın kokteyl davetiyeleri, yeni ürün ve hizmet duyuruları, yıllıklar, raporlar, mektuplar ve kataloglar gibi tüm yazılı ve basılı araçlar çift yönlü iletişim akışına hizmet edebilmektedirler. Öte yandan on line çalışmalar kağıt kullanımını ortadan kaldırmaları nedeniyle, halkla ilişkiler bütçesinin yanı sıra ekolojik dengenin korunmasına ve çevre bilincinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
Editörlük: Özel yayınlar, personel yazışmaları, ortaklara verilen raporlar, iç ve dış gruplara yönelik iletişim çalışmaları gibi editörlük hizmetleri de internet aracılığıyla gerçekleştirilebilmektedir.
Kitle İletişim Araçları ile İlişkiler: Kitle iletişim araçlarıyla iletişim kurmak ve örgüt ile ilgili haberlerin bu araçlarda yayımlanmasını sağlamak halkla ilişkiler biriminin sorumlulukları dahilindedir. Bu anlamıyla, internet örgütlere, daha az bütçeyle, daha etkili mesajları daha hızlı bir şekilde iletme olanağı sunmaktadır.
Özel Olaylar: Internet aracılığıyla; basın konferansları, sergiler, yıldönümü kutlamaları, bağış toplama kampanyaları, yarışmalar, ödül törenleri gibi etkinliklerin düzenlenmesi ve yönetilmesi mümkündür. Bu kapsamda internetin siber teknolojinin kullanımını olanaklı kılan ortamında fiberoptik telefon kabloları aracılığıyla online bilet satışları gerçekleşebilmekte, real audio ve chat session programları aracılığıyla konserler düzenlenebilmekte, sanal fabrika gezileri ve kutlama törenleri hayata geçirilebilmektedir. Günümüz bilgi sistemlerinin omurgası konumunda olan internetin bilgiye erişim ve iletişim olmak üzere iki temel kullanım alanı bulunmaktadır. Bu anlamıyla halkla ilişkiler faaliyetlerinin diğer ayağını oluşturan tanıtma çalışmaları, internetin sanal ortamında uygulama olanağı bulmaktadırlar. Şirketler “company profile” denilen şirket tanıtım kataloglarını filmlerle süsleyerek internet aracılığıyla sergilediklerinde itibar kazanmaktadırlar.
Konuşma (Sunuculuk): Internetin sesin iletimini olanaklı kılan ortamında halkla ilişkiler faaliyetlerinin önemli bir özelliğini oluşturan konuşma ve sunuculuk gerçekleştirilebilmekte, konferans ve seminer verebilmektedir. Öte yandan internet, olası bir kriz döneminde şirket sözcülüğü görevini üstlenebilecek halkla ilişkiler sorumlusuna hedef kitleye ulaşma kolaylığını ve hızını sunmaktadır.
Üretim (Yayın İşleri): Internetin teknoloji yoğun ortamında bülten, broşür, kurumsal reklamlar periyodik yayınlar gibi iletişim araçlarının yaratılması olanaklıdır. Öngörülebilir bir gelecekte elektronik gazetelerin etkenlik kazanacağı savı, bu alanda faaliyet göstermenin ve uzmanlık kazanmanın getirilerinin ne denli yüksek olacağını ortaya koymaktadır.
Programlama ve Danışmanlık: Gereksinimlerin, önceliklerin, amaçların, hedef kitlelerin ve stratejilerin saptanması, sorun çözmede yönetim-müşteri işbirliğinin sağlanması halkla ilişkiler fonksiyonunun temel dayanaklarıdır. Bu anlamıyla programlama ve danışmanlık hizmetlere internet aracılığıyla hayata geçirilebilmektedir. Çağdaş rekabet tekniklerinden biri olan kıyaslamanın (benchmarking), internet ortamında gerçekleştirilmesi ile halkla ilişkiler faaliyetlerine ek olarak tüm yönetsel faaliyetlerin gelecekteki yönü belirlenebilmektedir.
Eğitim: Internet, kitle iletişim araçları ile olan ilişkiler konusunda yöneticilerin bilinçlendirilmesi ve kurum içi halkla ilişkiler kapsamında çalışanların hizmet içi eğitimlerinin gerçekleştirilmesi için elverişli ortamı yaratmaktadır. Multi medya platformları (bilgisayara dayalı eğitim-CBT) gibi teknikler gelişen teknolojinin eğitsel faaliyetlerde kullanımını olanaklı hale getirmiştir.
Yönetim: Halkla ilişkiler faaliyetlerinin, personelin, bütçe ve program çalışmalarının yönetilmesinde internet etken bir araç konumundadır. Bilgi teknolojilerinin işleyebilmesi için üç sisteme gereksinim duyulmaktadır. Bu bağlamda, pazarlama iletişimi karmasının tüm elemanlarına uygulama alanı sunan internet, örgüt çalışanlarının birbirleriyle bağlantı kurmalarını sağlayan intranet ve örgütün tedarikçi ve perakendecilerle bağlantı kurmasını sağlayan ve bir iletişim şebekesi oluşturan ekstranet bütünsel bir bakış açısıyla kullanılmalıdır.
Pek çok etkinliğin planlama ve uygulama aşamasında e-haber grupları, online konferanslar, ortak elektronik veri arşivleri gibi yan ürünler de halkla ilişkilerin kullandığı araçlar olarak tanımlanabilmektedir.
Web PR’ın diğer uygulaması ise kişi, kurum ve kuruluşların web sayfaları ya da portallar vasıtasıyla internet kullanıcılarına sundukları dijital tanıtım platformlarıdır. Bugün iyi tasarlanmış bir internet sitesinin açtığı ufuklar inanılmaz boyutlara ulaşmıştır. Bir firmanın bütün uygulamalarıyla ilgili bilgiler edinilebilmektedir; finansal raporlarına ulaşılabilir, kamuoyu toplanabilir ve analiz edilebilir, kurumsal gündemler kamunun ihtiyaçlarını yansıtmak için kurulabilir, kurumsal sorumluluk arttırılabilir ve firma çalışanlarına her seviyede e-posta gönderilebilir. O sayfanın tasarım ve işleyişinde firmanın vermek istediği kişilik yansıması yani firma imajı hissettirilebilmektedir.
Bugün pek çok işletme henüz internete hazır değildir. Bu nedenle, eğer oluşturdukları web siteleri zamanla tasarım açısından etkili bir hal alsa dahi işe yaramaz ve sönük kalacaklardır. Bu da ziyaretçiye yönelik bir bağlantı, bir ilişki ve bir halkla ilişkiler çabası olmadığını gösterir. Oysa web sitesi kurumun kişiliğini tüm yönleriyle tanıtma olanağı ve her bir hedef kamu kategorisiyle bir ilişki kurma ve güçlendirme şansı olarak görülmelidir. İyi bir web sitesi etkileşim yoluyla dinleme ve iletişime geçme, yanıtlama, ilişki kurma olanağı sağlamalı, tekrar tekrar ziyareti mümkün kılmalıdır. Halkla ilişkiler, tasarım ile ilgili çalışmalarda yer almasa bile, sitenin verimli işlemesinde söz sahibi olmalıdır.
Dünya üzerinde web PR uygulamalarının geleceğine bakıldığında olasılıklar sonsuz gibi görünmektedir. Türkiye’de web PR uygulamalarının boyutu içinse, Türkiye’de internet kullanımına ilişkin verilere bakmak gerekmektedir. Türkiye’nin en kapsamlı Internet Araştırma Projesi’ne imza atan IBS’in raporlarına göre; internet kullanıcılarının %65’i e-posta hizmetlerinden yararlanmakta, %75’i de chat yapmaktadır. E-posta hizmetinden yararlananların %64’ü e-postayı tanıdıklarıyla haberleşmek için kullandığını belirtmiştir. Buna karşılık e-postanın iş için kullanılma oranı %15’tir. Web PR’ın Türkiye’de geleceği parlak gözükse de internetin tanıtılması, verimli şekilde kullanılabilmesi için çalışmalar yapılabilmesi gerekmektedir.
SONUÇ
Yeni bir iletişim platformu olan internet içerik, zaman ve mekan bazında; halkla ilişkiler başta olmak üzere birçok yönetsel fonksiyonu değiştireceği muhakkaktır. Kitle iletişim araçları içinde farklı bir yer edinen internetin onlarla kıyaslanarak artı ve eksi yönleriyle araştırılıp çağın gereklerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Geleneksel medya/basın ilişkileri daha çok “itici” bir yaklaşım olma eğilimi göstermekteydi. Bilgi, PR şirketindeydi ve bunu medyaya verirdi. Yeni medya ilişkileri ise “çekici” bir yaklaşım eğilimi göstermeye başlamıştır. Artık hedef kitlelere mesajlarla saldırılmamakta, hedef kitle enformasyonun kalitesi aracılığıyla cezbedilmektedir.
Web PR uygulamaları sayesinde kendi dijital dünyalarında yaşayan müşteriler ya da yönetilen kitle daha iyi analiz edilerek beklentilerine daha net çözümler getirilebilmektedir. Halkla ilişkiler faaliyetinin adımları olan tanıma ve tanıtma eletronik ortamda daha hızlı daha etkin bir biçimde gerçekleştirilebilecektir.
Web PR sayesinde üretilen projelerde halkla ilişkilerin temel fonksiyonundan ve var olan saygınlığından ayrılmadan daha geniş kitlelere ulaşılabilmektedir. Web PR, geleneksel PR’a hem yeni bir soluk getirmiş hem de yeni ve daha kapsayıcı bir vizyon kazandırmıştır.
PR sektöründe baş döndürücü bir hızla global bir ortam değişikliği yaşanmaktadır. Bu değişime ayak uyduramayan PR uzmanları, belki de sektörden silinecek, uyum gösterenler ise her şeyin tamamen değiştiği dünyanın imkanlarını kullanacak, tehlikeleri ve meydan okumalarını fark ederek bunları yanıtlayacaklardır.
