IMKB Piyasa Bünyesindeki Pazarlar Nelerdir?
gözaltı pazarındaki hisseler ikinci ulusal pazar nedir 2ulusal pazar nedir piyasa türleri nelerdir 2 ulusal
Ulusal Pazar
Ulusal Pazar’da yer alan tüm şirketler İMKB tarafından önceden belirlenmiş kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketlerdir. Şu anda, Ulusal Pazar’dan seçilmiş 100 şirkete ait hisse senetleri İMKB Ulusal 100 Endeksini oluşturmaktadır.
Ulusal Pazar’da işlem gören hisse senetlerinin takası, Türkiye’deki tek yetkili takas ve merkezi saklama kuruluşu olan İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından gerçekleştirilir. Genel takas esasları şöyledir;
- Takas günü T+2 şeklinde, işlemi izleyen ikinci işgündür.
İkinci Ulusal Pazar
İkinci Ulusal Pazar, ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli şirketlerin hisse senetlerinin likit, güvenli ve şeffaf bir ortamda işlem görmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. İkinci Ulusal Pazar aynı zamanda, İMKB Ulusal Pazar’ından geçici veya sürekli olarak çıkartılan şirketler ile Ulusal Pazar için geçerli kotasyon ve işlem görme koşullarını sağlayamayan şirketlere ait hisse senetlerini de kapsamaktadır İkinci Ulusal Pazar’da işlem görme koşullarını taşıyan şirketler bu pazara İMKB Yönetim Kurulu kararı ile alınırlar.
İkinci Ulusal Pazar’daki takas esasları Ulusal Pazar’da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır.
Yeni Ekonomi Pazarı
İMKB'de "Yeni Ekonomi Pazarı (YEP)”nın oluşturulmasındaki amaç telekomünikasyon, bilişim, elektronik, İnternet, bilgisayar üretim, yazılım ve donanım, medya veya Borsa Yönetim Kurulu’nca kabul edilecek benzeri alanlarda faaliyet gösteren teknoloji şirketlerinin sermaye piyasasından kaynak elde etmelerini sağlamak ve sözkonusu şirketlerin hisse senetlerinin Borsa'da güven ve şeffaflık ortamında, organize ikincil piyasada işlem görmesini temin etmektir.
Fon Pazarı ve Borsa Yatırım Fonları
Fon Pazarı
Fon Pazarı’nda Borsa Yatırım Fonları’nın işlem görmesi esastır. Ancak Borsa Yönetim Kurulu'nca işlem görmesi uygun bulunan A tipi yatırım fonları katılma belgeleri için de Fon Pazarı bünyesinde pazar açılabilir.
Borsa Yatırım Fonları (BYF) Bir endeksi baz alır ve bu endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlar. BYF’nun içerisindeki hisse senetleri baz alınan endeksin içeriğinin birer kopyasıdır. Fon Pazarı, hisse senetleri ve devlet iç borçlanma senetleri fiyatlarına dayalı endekslerden altın fiyatlarına dayalı BYF’ye kadar yatırımcılara geniş bir yelpazede yatırım imkanı sağlamaktadır.
Gözaltı Pazarı
Gözaltı Pazarı’nın kuruluş amacı, aşağıda belirtilen koşulların ortaya çıkması sonucunda, şirketlerin izleme ve inceleme kapsamına alınması durumlarında sürekli gözetim, denetim ve izleme ortamında, yatırımcıların devamlı ve zamanında bilgilendirilmesini sağlayacak önlemlerle birlikte, hisse senetlerinin İMKB bünyesinde işlem görebileceği organize bir pazar oluşturmak ve sözkonusu şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapmış tasarruf sahiplerine likidite olanağı sunmaktır. Bu koşullar;
a) Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketler ve/veya hisse senetleri işlemleri ile ilgili olarak olağandışı durumların ortaya çıkması,
b) Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketler tarafından kamunun zamanında, tam ve sürekli olarak aydınlatılmasına ve mevcut düzenlemelere uyum konusuna gerekli özenin gösterilmemesi,
c) Yatırımcıların haklarının korunması ve kamu yararı gereği hisse senetlerinin Borsa kotundan ve/veya işlem gördüğü pazardan geçici ya da sürekli çıkarılması sonucunu doğurabilecek gelişmelerin oluşması.
Gözaltı Pazarı 4 Aralık 1996 tarihinde faaliyete geçmiştir.
Gözaltı Pazarı’ndaki takas esasları Ulusal Pazar’da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır.
Birincil Piyasa
Genel olarak Birincil Piyasa, hisse senedi ihraç eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan karşılaştıkları piyasalardır. İMKB Hisse Senetleri Piyasası bünyesindeki Birincil Piyasa'da, İMKB'de işlem gören/görmeyen şirketlerin Borsa kanalıyla halka arz edilecek hisse senetleri ile İMKB'de işlem gören şirketlerin nakit karşılığı sermaye artırımlarında yeni pay alma (rüçhan) haklarının kullanımı sonrası arta kalan paylarının satışı yapılır.
Toptan Satışlar Pazarı
Toptan Satışlar Pazarı, önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin Borsa’da güven ve şeffaflık ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.
Toptan Satışlar Pazarı’nda, hisse senetleri İMKB’de işlem gören ve görmeyen şirketlerin, sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek hisse senetleri veya bu şirketlerin mevcut ortaklarının sahip oldukları hisse senetlerinin, önceden anlaşma yapılmış ya da yapılmamış alıcılara tahsisli veya toplu olarak satışı yapılır. Özelleştirme kapsamında bulunan şirketlerin hisse senetlerinin blok satışı da Toptan Satışlar Pazarı’nda gerçekleştirilebilir.
Toptan Satışlar Pazarı’ndaki takas esasları Ulusal Pazar'da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır. Ancak, gerçekleşen işlemlerin takası, alıcı ve satıcının isteği ve İMKB’nin onayıyla Takasbank dışında yapılabilir.
Ulusal Pazar
Ulusal Pazar’da yer alan tüm şirketler İMKB tarafından önceden belirlenmiş kotasyon şartlarını tümüyle karşılayan şirketlerdir. Şu anda, Ulusal Pazar’dan seçilmiş 100 şirkete ait hisse senetleri İMKB Ulusal 100 Endeksini oluşturmaktadır.
Ulusal Pazar’da işlem gören hisse senetlerinin takası, Türkiye’deki tek yetkili takas ve merkezi saklama kuruluşu olan İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından gerçekleştirilir. Genel takas esasları şöyledir;
- Takas günü T+2 şeklinde, işlemi izleyen ikinci işgündür.
- Çoklu netleştirme sistemi uygulanır.
- Ödemeler aynı gün hesaplarda biriken fonlarla yapılır.
- Ödeme karşılığı teslim esası uygulanır.
İkinci Ulusal Pazar
İkinci Ulusal Pazar, ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli şirketlerin hisse senetlerinin likit, güvenli ve şeffaf bir ortamda işlem görmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. İkinci Ulusal Pazar aynı zamanda, İMKB Ulusal Pazar’ından geçici veya sürekli olarak çıkartılan şirketler ile Ulusal Pazar için geçerli kotasyon ve işlem görme koşullarını sağlayamayan şirketlere ait hisse senetlerini de kapsamaktadır İkinci Ulusal Pazar’da işlem görme koşullarını taşıyan şirketler bu pazara İMKB Yönetim Kurulu kararı ile alınırlar.
İkinci Ulusal Pazar’daki takas esasları Ulusal Pazar’da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır.
Yeni Ekonomi Pazarı
İMKB'de "Yeni Ekonomi Pazarı (YEP)”nın oluşturulmasındaki amaç telekomünikasyon, bilişim, elektronik, İnternet, bilgisayar üretim, yazılım ve donanım, medya veya Borsa Yönetim Kurulu’nca kabul edilecek benzeri alanlarda faaliyet gösteren teknoloji şirketlerinin sermaye piyasasından kaynak elde etmelerini sağlamak ve sözkonusu şirketlerin hisse senetlerinin Borsa'da güven ve şeffaflık ortamında, organize ikincil piyasada işlem görmesini temin etmektir.
Fon Pazarı ve Borsa Yatırım Fonları
Fon Pazarı
Fon Pazarı’nda Borsa Yatırım Fonları’nın işlem görmesi esastır. Ancak Borsa Yönetim Kurulu'nca işlem görmesi uygun bulunan A tipi yatırım fonları katılma belgeleri için de Fon Pazarı bünyesinde pazar açılabilir.
Borsa Yatırım Fonları (BYF) Bir endeksi baz alır ve bu endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlar. BYF’nun içerisindeki hisse senetleri baz alınan endeksin içeriğinin birer kopyasıdır. Fon Pazarı, hisse senetleri ve devlet iç borçlanma senetleri fiyatlarına dayalı endekslerden altın fiyatlarına dayalı BYF’ye kadar yatırımcılara geniş bir yelpazede yatırım imkanı sağlamaktadır.
Gözaltı Pazarı
Gözaltı Pazarı’nın kuruluş amacı, aşağıda belirtilen koşulların ortaya çıkması sonucunda, şirketlerin izleme ve inceleme kapsamına alınması durumlarında sürekli gözetim, denetim ve izleme ortamında, yatırımcıların devamlı ve zamanında bilgilendirilmesini sağlayacak önlemlerle birlikte, hisse senetlerinin İMKB bünyesinde işlem görebileceği organize bir pazar oluşturmak ve sözkonusu şirketlerin hisse senetlerine yatırım yapmış tasarruf sahiplerine likidite olanağı sunmaktır. Bu koşullar;
a) Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketler ve/veya hisse senetleri işlemleri ile ilgili olarak olağandışı durumların ortaya çıkması,
b) Hisse senetleri Borsa'da işlem gören şirketler tarafından kamunun zamanında, tam ve sürekli olarak aydınlatılmasına ve mevcut düzenlemelere uyum konusuna gerekli özenin gösterilmemesi,
c) Yatırımcıların haklarının korunması ve kamu yararı gereği hisse senetlerinin Borsa kotundan ve/veya işlem gördüğü pazardan geçici ya da sürekli çıkarılması sonucunu doğurabilecek gelişmelerin oluşması.
Gözaltı Pazarı 4 Aralık 1996 tarihinde faaliyete geçmiştir.
Gözaltı Pazarı’ndaki takas esasları Ulusal Pazar’da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır.
Birincil Piyasa
Genel olarak Birincil Piyasa, hisse senedi ihraç eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan karşılaştıkları piyasalardır. İMKB Hisse Senetleri Piyasası bünyesindeki Birincil Piyasa'da, İMKB'de işlem gören/görmeyen şirketlerin Borsa kanalıyla halka arz edilecek hisse senetleri ile İMKB'de işlem gören şirketlerin nakit karşılığı sermaye artırımlarında yeni pay alma (rüçhan) haklarının kullanımı sonrası arta kalan paylarının satışı yapılır.
Toptan Satışlar Pazarı
Toptan Satışlar Pazarı, önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin Borsa’da güven ve şeffaflık ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur.
Toptan Satışlar Pazarı’nda, hisse senetleri İMKB’de işlem gören ve görmeyen şirketlerin, sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek hisse senetleri veya bu şirketlerin mevcut ortaklarının sahip oldukları hisse senetlerinin, önceden anlaşma yapılmış ya da yapılmamış alıcılara tahsisli veya toplu olarak satışı yapılır. Özelleştirme kapsamında bulunan şirketlerin hisse senetlerinin blok satışı da Toptan Satışlar Pazarı’nda gerçekleştirilebilir.
Toptan Satışlar Pazarı’ndaki takas esasları Ulusal Pazar'da uygulanan genel takas esasları ile aynıdır. Ancak, gerçekleşen işlemlerin takası, alıcı ve satıcının isteği ve İMKB’nin onayıyla Takasbank dışında yapılabilir.
