Hollandaca Genel Dil Bilgisi Kuralları
hollandaca deyimler hollandaca gramer bilgisi dilbilgisi gramer
Geçmiş zaman
werken wachten wandelen landen
ik werkte ik wachtte ik wandelde ik landde
jij werkte jij wachtte jij wandelde jij landde
hij,zij werkte hij,zij wachtte hij,zij wandelde hij,zij landde
het werkte het wachtte het wandelde het landde
wij werkten wij wachtten wij wandelden wij landden
jullie werkten jullie wachtten jullie wandelden jullie landden
zij werkten zij wachtten zij wandelden zij landden
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
't kofschip
kelime kökünün sonuna te(n) ya da de(n) uygulayabilmek için 't kofschip kuralını kullan. Kelime kökünün son harfi 't kofschip kuralının içinde mi? ( o ve i harflerinde bu kural uygulanmıyor). Evet ? O zaman burada kökün arkasından te(n) geliyor. Hayır ise ? O zaman burada kökün arkasından de(n) gelir.
Ya da belirsiz geçmiş zamanın son harfini 't kofschip kuralını uygulayarak belirle . Kökün son harfi 't kofschip 'in içinde mi? Evet? Belirsiz geçmiş zaman kelimesi t harfi ile yazılır. Hayır ? Belirsiz geçmiş zaman d harfi ile biter.
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
f/v ve s/z
Hiç bir kelime kökü v ya da z harfleri ile sonlanmaz (telaffuz ederken). v harfi f ile z harfi s ile yer değiştirir. Bir fiilin kökü f(v) ya da s(z) ile bitiyorsa; geçmiş zamanda kullanılan kelime te(n) ile değil de(n) ile biter.
� leven ik leef ik leefde
� verwaarlozen ik verwaarloos ik verwaarloosde
Bir geçmis zaman kökü f(v) ya da s(z) ile bitiyorsa, t harfi ile değil d harfi ile biter.
� leven ik leef ik heb geleefd
� verwaarlozen ik verwaarloos ik heb verwaarloosd
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
Belirsiz geçmiş zaman
Belirsiz geçmiş zamanı dili geçmiş zaman kipi ve yardımcı fiil ile yapıyorsun hebben, zijn, ya da worden. Yardımcı fiil bir çekimli eylemdir.
� Hij heeft de lege flessen ingeleverd.
� De wedstrijd is afgelast.
� Ik heb hem net opgebeld.
� Mijn buurman wordt nooit ergens voor gevraagd.
� Mijn fiets is gelukkig weer gevonden.
� Op zijn zestigste wordt hij gepensioneerd.
İyelik sıfatları
İyelik sıfatları başka bir ismin temel özelliklerini ve niteliklerini verir.
� De hoge toren is een vertrouwd baken.
� Het verbrande huis bood een trieste aanblik.
İyelik sıfatları belirsiz geçmiş zaman kiplerinden türemiş olabilir, o zaman belirsiz geçmiş zaman kipinde kullanılan kelimenin arkasına e gelir.
� Het huis is afgebrand. het afgebrande huis
� Het boek is besteld. het bestelde boek
� De koper is opgelicht. de opgelichte koper
� Het gras is gemaaid. het gemaaide gras
� De schade is vergoed de vergoede schade
� De tuin is besproeid. de besproeide tuin
Emir kipi
Emir kipi emir ve istek anlamlarını verir. Emir kipi fiilin kökü gibi aynı şekilde kullanılır.
� Ga onmiddellijk naar huis!
� Was je handen!
Mastar fiil
Mastar (tam olarak kullanılan fiil) bir fiildir, aynı sözlükte bulduğun fiiller gibi; bununla henüz hiçbir şey yapılmamıştır.
� Hij wil morgen al gaan.
� Hij kan goed voetballen.
� Mijn broer moet morgen optreden.
Bir mastar fiilini isim şeklinde de kullanabilirsin. Burada het tanımlığı fiilden önce gelir ya da bunu fiilin önünde duruyormuş gibi düşünebilirsin.
� Het huilen stond hem nader dan het lachen.
� Vissen is zijn lust en zijn leven.
� Het verbranden van afval is hier niet toegestaan.
Şimdiki zaman ortacı
Şimdiki zaman ortacını d ya da de harflerini fiilin arkasına getirerek yaparsın.
� Aarzelend pakte ze het pakje op.
� IJs en weder dienende, ben ik er morgen.
Adım planı
Genellikle fiili hecelerken aşağıdaki planı uyguluyabilirsin:
1. Cümle kaç cümleden oluşuyor?
2. Doldurma kelimeleri hangi zamanda bulunuyor?
3. Doldurma kelimesinde ki tüm eylem nedir?
4. Doldurma kelimesinde ki kök nedir?
5. Doldurma kelimesinde ki çikış nedir?
Çekimli eylem
Cümledeki çekimli eylemi üç şekilde bulabilirsin.
1. Eğer cümleyi soru şeklinde kullanırsan, çekimli eylem cümlenin başinda kullanılır.
� Piet eet een appel.
� Eet Piet een appel?
2. Eğer cümleyi bir başka zamanda yaparsan, çekimli eylemin kipi değisir.
� Piet eet een appel.
� Piet at een appel.
3. Eğer konu (özne) çoğul durumda ise, çekimli eylem de çoğul şeklindedir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
Deyim (tabir)
Tabirler cümledeki bütün fiillerdir. Bazen bu sadece çekimli fiildir.
� Piet eet een appel.
Bazen bu çekimli fiil başka bir fiille beraberdir.
� Piet heeft een appel gegeten.
Geçmiş zaman
werken wachten wandelen landen
ik werkte ik wachtte ik wandelde ik landde
jij werkte jij wachtte jij wandelde jij landde
hij,zij werkte hij,zij wachtte hij,zij wandelde hij,zij landde
het werkte het wachtte het wandelde het landde
wij werkten wij wachtten wij wandelden wij landden
jullie werkten jullie wachtten jullie wandelden jullie landden
zij werkten zij wachtten zij wandelden zij landden
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
't kofschip
kelime kökünün sonuna te(n) ya da de(n) uygulayabilmek için 't kofschip kuralını kullan. Kelime kökünün son harfi 't kofschip kuralının içinde mi? ( o ve i harflerinde bu kural uygulanmıyor). Evet ? O zaman burada kökün arkasından te(n) geliyor. Hayır ise ? O zaman burada kökün arkasından de(n) gelir.
Ya da belirsiz geçmiş zamanın son harfini 't kofschip kuralını uygulayarak belirle . Kökün son harfi 't kofschip 'in içinde mi? Evet? Belirsiz geçmiş zaman kelimesi t harfi ile yazılır. Hayır ? Belirsiz geçmiş zaman d harfi ile biter.
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
f/v ve s/z
Hiç bir kelime kökü v ya da z harfleri ile sonlanmaz (telaffuz ederken). v harfi f ile z harfi s ile yer değiştirir. Bir fiilin kökü f(v) ya da s(z) ile bitiyorsa; geçmiş zamanda kullanılan kelime te(n) ile değil de(n) ile biter.
� leven ik leef ik leefde
� verwaarlozen ik verwaarloos ik verwaarloosde
Bir geçmis zaman kökü f(v) ya da s(z) ile bitiyorsa, t harfi ile değil d harfi ile biter.
� leven ik leef ik heb geleefd
� verwaarlozen ik verwaarloos ik heb verwaarloosd
Burada iki yolla özneyi bulabilirsin.
Eğer wie ya da wat soru eklerini çekimli eyleme sorarsan, sorunun cevabını özne verir.
� Piet eet een appel. Wie eet een appel? - > Piet
� De auto rijdt te snel. Wat rijdt te snel? - > de auto
Eğer çekimli eylem tekilden çoğula çevrilirse, öznenin yapısı da değişir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
Belirsiz geçmiş zaman
Belirsiz geçmiş zamanı dili geçmiş zaman kipi ve yardımcı fiil ile yapıyorsun hebben, zijn, ya da worden. Yardımcı fiil bir çekimli eylemdir.
� Hij heeft de lege flessen ingeleverd.
� De wedstrijd is afgelast.
� Ik heb hem net opgebeld.
� Mijn buurman wordt nooit ergens voor gevraagd.
� Mijn fiets is gelukkig weer gevonden.
� Op zijn zestigste wordt hij gepensioneerd.
İyelik sıfatları
İyelik sıfatları başka bir ismin temel özelliklerini ve niteliklerini verir.
� De hoge toren is een vertrouwd baken.
� Het verbrande huis bood een trieste aanblik.
İyelik sıfatları belirsiz geçmiş zaman kiplerinden türemiş olabilir, o zaman belirsiz geçmiş zaman kipinde kullanılan kelimenin arkasına e gelir.
� Het huis is afgebrand. het afgebrande huis
� Het boek is besteld. het bestelde boek
� De koper is opgelicht. de opgelichte koper
� Het gras is gemaaid. het gemaaide gras
� De schade is vergoed de vergoede schade
� De tuin is besproeid. de besproeide tuin
Emir kipi
Emir kipi emir ve istek anlamlarını verir. Emir kipi fiilin kökü gibi aynı şekilde kullanılır.
� Ga onmiddellijk naar huis!
� Was je handen!
Mastar fiil
Mastar (tam olarak kullanılan fiil) bir fiildir, aynı sözlükte bulduğun fiiller gibi; bununla henüz hiçbir şey yapılmamıştır.
� Hij wil morgen al gaan.
� Hij kan goed voetballen.
� Mijn broer moet morgen optreden.
Bir mastar fiilini isim şeklinde de kullanabilirsin. Burada het tanımlığı fiilden önce gelir ya da bunu fiilin önünde duruyormuş gibi düşünebilirsin.
� Het huilen stond hem nader dan het lachen.
� Vissen is zijn lust en zijn leven.
� Het verbranden van afval is hier niet toegestaan.
Şimdiki zaman ortacı
Şimdiki zaman ortacını d ya da de harflerini fiilin arkasına getirerek yaparsın.
� Aarzelend pakte ze het pakje op.
� IJs en weder dienende, ben ik er morgen.
Adım planı
Genellikle fiili hecelerken aşağıdaki planı uyguluyabilirsin:
1. Cümle kaç cümleden oluşuyor?
2. Doldurma kelimeleri hangi zamanda bulunuyor?
3. Doldurma kelimesinde ki tüm eylem nedir?
4. Doldurma kelimesinde ki kök nedir?
5. Doldurma kelimesinde ki çikış nedir?
Çekimli eylem
Cümledeki çekimli eylemi üç şekilde bulabilirsin.
1. Eğer cümleyi soru şeklinde kullanırsan, çekimli eylem cümlenin başinda kullanılır.
� Piet eet een appel.
� Eet Piet een appel?
2. Eğer cümleyi bir başka zamanda yaparsan, çekimli eylemin kipi değisir.
� Piet eet een appel.
� Piet at een appel.
3. Eğer konu (özne) çoğul durumda ise, çekimli eylem de çoğul şeklindedir.
� Piet eet een appel.
� Jan en Piet eten een appel.
Deyim (tabir)
Tabirler cümledeki bütün fiillerdir. Bazen bu sadece çekimli fiildir.
� Piet eet een appel.
Bazen bu çekimli fiil başka bir fiille beraberdir.
� Piet heeft een appel gegeten.
