Cevap: Her Yönüyle Öğretmen Olabilme
E - KONULARIN İŞLENİŞİ:
Dersin işlenişinin ne demek olduğunu, kısaca tanımlayacak olursak; dersin başı ile sonu arasındaki zaman sürecinin en iyi bir şekilde değerlendirilmesidir, denilebilir.Derslerde etkinlik kazanılabilmesi, neyi, niçin, nasıl, ne ile, nerede verileceğinin bilinmesi için aşağıda belirlenen hususların dikkate alınması, dersin işlenişine ışık tutacaktır.
1. Öğretmenin, dersten önce yapacağı hazırlıklar,
2. Öğretmenin, öğrencilerle yapacağı planlama,
3. Konunun sınıfta işlenişi,
4. İşlenen konuların değerlendirmesi.
1. Öğretmenin Derslerden Önce Yapacağı Hazırlıklar:
Dersin konuları ve amaçlarının tespiti ile müfredatın gözden geçirilerek, konular tek tek incelenmelidir. Bu konuların nasıl işleneceğinin gözden geçirilmesi, çevreden yararlanma yollarının aranması, konuya ilişkin kaynak alanlarının belirtilmesi, derste hangi deneyin yapılacağı, hangi araçların kullanılacağının bilinmesi, konunun özelliğine göre uygun metodun seçilmesi öğrencilerden gelebilecek soruların da göz önüne alınarak derslere geniş bir branş bilgisiyle hazırlıklı girilmesi gereklidir.
2. Öğretmenin Öğrencilerle Yapacağı Planlama:
İşin bu safhası bugün en çok ihmal edilen, hatta hiç yapılmayan önemli bir husustur. Öğretmen, işleyeceği konuları öğrencilerle birlikte planlamadıkça onların, işlenecek konuların, işlenecek konuları kavramalarına, konuların sınıfta işlenişine iştiraklerine ve dolayısıyla öğrencilerin hayatları boyunca uygulamak üzere edinecekleri bilgi, beceri ve alışkanlıklarla davranışları kazanmalarına imkanı yoktur. Bu itibarla konuların işleniş ve değerlendirilmesi ile uygulanmasını öğrencilerle birlikte planlamada büyük bir zaruret vardır.
Özetle, incelenen konunun işlenmesi sırasında öğrencilerin faydalanacakları her çeşit kaynak ve araç - gereçlerin tespiti ile bunlardan nasıl faydalanacağının öğrencilere açıklanması, konunun işleniş yollarının öğrencilerle birlikte tespiti için de öğrencilerin hepsinin konu etrafında hazırlanmaları, herkesin etkinliği bakımından faydalı olacaktır.
3. Konunun Sınıfta İşlenişi
Konuların işlenişinin, öğrencilerle birlikte planlaması sırasında tespit edilen esaslara göre konunun, planda belirlenen süresi içinde işlenebilmesi için öğretmenin psikolojisiyle derse hazır, güler yüzlü, kıyafeti düzgün bir şekilde sınıfa girmesi, öğrencileri “Günaydın” diyerek selamlaması, yoklamayı yapıp hazırlık çalışmalarını kontrol ettikten sonra konuyu takdim etmesi, geçmiş konu ile işlenecek konu arasında bağlantının kurulması, yeni konuya geçiliyorsa ilginç etkinliklere yer verecek öğrencileri motive etmesi, dersin anlaşılması ve kavranılması için iyi bir başlangıç olacaktır. Konuya ilişkin örneklerin öğrencilere buldurulup, sınıfa getirilerek değerlendirilmesi, öğrencilerin, araç - gereçlerden yararlanması, konunun çevre ve sınıf seviyesine göre işlenmesi, konu ile günlük olaylar arasında bağlantının kurulması, öğrencilerinin metot bilgilerinin lüzumuna inandırılması, öğrencilerin derse iştiraki bakımından yararlı olacaktır. Ayrıca öğretmen konunun özelliğine göre basitten bileşiğe, bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa gibi temel öğrenim prensiplerini gözden uzak tutmadan basamak basamak kısa notlar halinde vereceği örnekleri, yapacağı deneyleri, varsa okutacağı metinleri, göstereceği resim ve tabloları, çizdireceği krokileri, çözdüreceği problemleri de belirterek yapacaklarını, ygulayacaklarını kendisinin de zaman zaman barak hatırlayacağı şekilde hazırlanmalıdır. Öğrencilerin konuda görülen olayı, duygu ve düşünceyi kavraması için öğretmen tarafından verilen konunun özünü bulunduracak, muhakeme kabiliyetini artırıcı öğrencilerin rahatça cevap verebileceği, çelişkiden uzak, açık ve anlaşılır sorular düzenlemelidir. Ders kitabındaki metinlerin ayrıntı ve özelliklerini, zamanı israf ederek kavratma yerine, müfredatındaki ve zümrelerce belirlenen esaslara göre derslerin işlenmesi, öğrencilerin tenkit ve muhakeme kabiliyetinin, anlama ve anlatma yeteneğinin geliştirilmesi yönünde öğretmen, demokratik olma, derste iyi bir tartışma ortamı yaratma, konuyu sınırları içerisinde geliştirip anlatma, tavır ve davranışları ile öğrenciye örnek olma, konuşma ve hitapları ile sıcak ve hoşgörülü olma, durumlarına dikkat edilmelidir. Tartışılan konunun havada kalmaması için mutlaka bir sonuca bağlanması gerekir. Öğrencilere adları ile hitap edilmeli, farklı yorum getiren öğrenci gerektiğinde bir sözlü yoklama notu ile değerlendirilmelidir. öğrencilerin kişilikleri ile karakter ve davranış özelliklerinin göz önünde bulundurulması dersin seyri açısından son derece yerinde bir davranıştır. Her öğretmenin bir Türkçe öğretmeni gibi hareket ederek, konunun işlenişi esasına, şive bozukluğu ve telaffuz hatalarıyla kelimenin doğru yazımına ve doğru okunmasına göstereceği hassasiyet, öğrencinin Türk dilini sevmesine, Türk dilinin kullanımında, kendine ve milletine güven duymasına, milli duyguların gelişmesine bir vesile olacaktır. Atatürk İlkeleri ve İnkılaplarının benimsetilmesine, konunun özelliğine göre, Atatürkçülükle bağlantısının kurularak, konunun akışı, tadı ve hazzı içinde verilmesine, Vatan - Bayrak ve Atatürk sevgisinin kökleşmesine gereken özen gösterilmelidir.
Öğretmen araç ve gereçle sınıf tahtasını düzenli kullanılır, şekilleri ve çizimleri öğrencinin gözüne hitap edecek şekilde çizer, öğrenci defterini tertip ve düzen için kontrol eder, göz ucuyla da olsa günlük plana bakarsa, bu çalışmalar, öğrencinin yarınki yaşamında düzenli ve planlı olmasına örnek olacaktır. Derslerin yönetilmesinde, tek metoda bağlı kalınmadan, ilgi toplayıcı, konuların özellikleri de dikkate alınarak değişik metot ve tekniklerden yararlanılması, öğrencinin sınıfta ders dinleme süresinin göz önüne alınması, arada bilimsel espriler ve örneklemeler yapılması, dersin iyi geçmesini ve konunun kolay öğrenilmesini sağlayacaktır.
4. İşlenen Konunun Değerlendirilmesi:
Konuyu, seçtiği metoda göre iyi bir düzen içinde işleyen öğretmen dersin bitimine doğru öğrencilere, önceden hazırlanan planında gösterdiği konunun özüne yönelik sorularla, konunun işlenişini, önce tespit edilen amaçlara ulaşıp ulaşmadığını, öğrenciler tarafından kavranıp kavranmadığını anlayan bir durumda olmalıdır.
Öğretmenin, çıkış zili çalmadan önce, işlenecek pekiştirecek veya bir sonraki konuya hazırlık olacak çalışmalara vergi mak ve sorular sorarak gerekli açıklamayı yapıp öğrenmelidir. Aksi halde “yarın şu ödevi yapıp gelin” demek fikri bir aktiviteyle bağdaşmayacaktır.
F - DERS DEFTERLERİNİN İŞLENMESİ:
Öğretmenlerin “haftalık ders programı”na göre derste işleyeceği konuyu yapacağı deneyi vb. çalışmaları kendi derslerine ait bölümleri yazdıkları deftere “Ders Defteri” denir.Ders Defterlerinin arka sayfasına, sınıf sınav takibi ile ödev takip çizelgesinin düzenlenerek yapıştırılması defterin tertip - düzenine özen gösterilmesi, ilgili bölümlerin dersin konusu yapılan deney, verilen ödev, ayrıntılı olarak yazılıp imzalanması (Konuya devam edildi. sınav soruları cevaplandırıldı, tekrar edildi) gibi ibarelere yer verilmemesi gerekmektedir.Öğretim çalışmaları, bir okulun en önemli bölümü teşkil eder. Bu konuda her branş öğretmeninin kendi dersiyle ilgili yeniden bilgi ve kaynakları edinmesi, takip edilmesi, bu yolla devamlı olarak kendini yenilemesi, kısaca branşının metot ve muhteva yönünden uzman kişisi haline gelmesi gerekmektedir.Öğrencilerin öğretim yönünden güçlendirilmesi amaçlar arasında bulunmakla beraber, kazandırılan bilgilerin seviyesini tayini de iyi bilmelidir. Zira, öğretmen, her şeyi öğreten de değildir. Öğrencilerle araştırma, inceleme, gözlem ve kitap okuma alışkanlıkları kazandırılarak onda bir yaratıcı güç ortaya çıkarabilmelidir. Bu duruma getirilen öğrencilerin, hayata uyumu da kolay olacaktır. Bu nedenle, her öğretimin bir eğitim olduğu unutulmamalıdır.
