Cevap: Her Yönüyle Öğretmen Olabilme
6. Değerlere açıklık kazandırma alıştırmalarını kullanın. Değerler açıklık kazandırma aşamaları katılımcılara kendi değerleri, inanışları tutumlarının farkına varmaları, alternatifleri ve sonuçları dikkate almaları, teori ve pratik arasındaki uyumu incelemeleri ve değerlerini başkalarıyla paylaşmaları konularında yardımcı olur.
7. Rol yapma veya benzetişim (simulation) tekniklerini kullanın. Bir dersin öncesinde, süresince veya sonrasında bir benzetişim ortamı oluşturur ve rolleri oynayacak öğrenciler seçin. Belirli bir problem ve açıkça tanımlanmış rollere uygun bir durum oluşturabilirsiniz veya oldukça informal de olabilir.
8. “Bir problemi çözme” dersi yapılandırın. Derse başlamadan önce öğrencileri çözüm aramaya yöneltecek bir problemden bahsedin. Ders bahsedilen probleme cevap verecek şekilde yapılandırıldığında, öğrenciler verilen bilgilere ihtiyaç duymaya başlar ve daha faal dinleyiciler haline gelirler.
9. Beyin fırtınası tekniğini kullanın. Beyin fırtınasının amacı fikirleri harekete geçirmektir, dolayısıyla, öneriler geliştirmek ve bunları değer yargılamasında bulunmadan kaydetmek için konu veya sorunu ifade edin. Beyin fırtınası tekniğini kullanarak, ders sırasında veya öncesinde öğrencilere katılma (içinde olma) hissi kazandırmış aynı zamanda da öğrencileri değerlendirme fırsatını elde etmiş olursunuz.
10. Yardımcı dökümanlar hazırlayın. Ders dökümanları (fotokopi, taslak, v.b.) öğrencilerin ana fikirleri takip etme, içeriği özetleme, fikirleri geliştirme ve bilgileri uygulamalarına yardımcı olur.
11. İnformal testler verin. Kısa “testler”, hem öğrenciler hem de öğretmen için öğretimin başarısı hakkında fikir verir öğrencilerin kendi kendilerine düzelttikleri kısa testleri, (cevapların sonradan verildiği veya sınav kağıdının arkasında yer aldığı), öğrencilerin öğrendikleri ve hatırladıklarını ölçmelerini ya da ders başlamadan önce konuyu incelemelerine yardımcı olabilir. Bu tür testlerin, son nota etkisi konusunda açık olun. Eğer bunlar son notu etkileyecekse, öğrenciler nasıl ve ne zaman olduğunu bilmelidir.
12. Yönlendirilmiş dinleme faaliyetlerini teşvik edin. Dersten önce, öğrencileri belirli konuları dinlemeye yönlendirin. Yönlendirilmiş dinleme faaliyetleri aynı zamanda grup tartışmalarına da temel oluşturabilir; dersin önce gruplar oluşturmak ve her bir gruba dikkatli dinleyecekleri belirli bir konu vermek (“ne”, “nasıl” ve “nedeni” gibi).
13. Bir kavram şeması oluşturun. Bir soru sırasında veya sonrasında öğrencilerden dersin temel kavramlarını bir şema şeklinde göstermelerini isteyin. Katılımı sağlama tekniği olarak kavram şeması kullanmak istediğinizde, bunu, öğrencilerin daha dikkatli dinlemelerini sağlamak için, öğrencilere daha önceden bildirin.
14. “.... öğrendim” ve “....” merak ediyorum.” ifadelerini kullanmalarını isteyin. Bu basit cümle tamamlama alıştırması, öğrencilerin öğrendikleri değerlendirmede sizlere kolaylık sağlar. Cümleler bir ders sırasında veya sonununda yazılabilir, öğrencilere özel olabilir, öğretmene verebilir veya diğer öğrencilerle paylaşılabilir.
15. Ek çalışmalara rehberlik edin. Ders sonu faaliyetlere (daha fazla düşünme, okuma, diğer kaynaklar, uygulama, v.b) yönelik öneriler getirin .
04
ÖĞRETMENİN EĞİTİM VE ÖĞRETİM GÖREVLERİ
Öğretmen, mesleği ile ilgili yayınları okur; yeni öğretim yöntem ve tekniklerini izler, çalışmalarını program ve yönetmelikler uyarınca düzenler.
Bütün öğretmenler aşağıdaki görevleri yapar:
1– Kendilerine verilen dersleri okutarak bunlara ait araştırma, uygulama ve deneyleri yapmak; öğrencilere yaptırmak,
2– Öğrencilerini yetiştirmek; okuldaki eğitim, öğretim ve üretimi daha etkili kılmak; okul ve çevre arasında verimli ilişkiler kurmak için her fırsattan yararlanmak. Davranışları ile öğrencilerine ve çevreye iyi örnek olmak,
3– Derslerine hazırlıklı girmek, derslerin işlenmesinde öğrencilerin yaparak, yaşayarak, inceleyerek ve araştırarak öğrenmelerini sağlamak. Eğitim-öğretim ve üretim çalışmalarında konuların gerekli kıldığı araç-gereç gibi her türlü imkânlardan yararlanmasını sağlamak,
Eğitim ve öğretimde öğrencilerin, kişisel çalışmalarını yanında, grup içinde uyumlu şekilde çalışma alışkanlığı kazanmalarına önem vermek; öğrencilerin yerine göre okul ve çevredeki atölye, fabrika, işyerleri, ticari, ekonomik, turistik ve mali kurumlar ile işletmelerden, eski eserler, kitaplıklar, müzeler ve lâboratuvarlardan bir plân ve program içinde yararlanmalarını sağlamak ve bunu alışkanlık haline getirmelerine özen göstermek.
4–“İlk ve Orta Dereceli Okullar Eğitici Çalışmalar Yönetmeliği”ne göre, yapacakları sosyal etkinliklerden eğitimin amaç ve ilkelerinin gerçekleştirilmesinde yararlanmak,
5–Öğrencilere “Ortaöğrenim Okullarında Öğrenciye Yaptırılacak Yazılı Vazifeler Hakkında Yönetmelik” ve emirlere göre, kendilerine verilen sınav komisyon üyeliği gözcülük vb. sınavlarla ilgili görevleri yapmak. Başka okullarda görevlendirildikleri sınavlara katılmak,
6–“Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Ortaokullar ile Ortaöğrenim Kurumlarının Sınıf Geçme ve imtihan Yönetmeliği” esaslarına ve konudaki emirlere göre, kendisine verilen sınav komisyon üyeliği, gözcülük vb. sınavlarla ilgili görevleri yapmak, başka okullarda görevlendikleri sınavlara katılmak.
7–Yıllık planlara bağlı olarak verdikleri ders konuları ile yapılan deney, ödev, uygulama, sözlü ve yazılı yoklama vb. çalışmaları, her dersin sonunda ilgili deftere açıkça yazarak imza etmek,
8–İnceleme gezilerinde;
a. Önceden bir plan hazırlamak;
b. İlgililere zamanında haber vermek;
c. Konu üzerinde öğrencilere hazırlık yaptırmak;
d. İncelenme sonunda konunun öğrenciler tarafından tartışılıp değerlendirilmesini sağlamak.
e. Sonucu bir raporla genel müdürlüğüne bildirmek.
9– Her derste öğrenci yoklamasını yaparak ilgili fişlere işlemek, (Bu fişler son saatlerde ders olan öğretmenler ile birimlerde ilgili şefler tarafından toplanarak okul idaresine teslim edilir.)
10– Her türlü eğitim, öğretim ve üretim çalışmalarında ve uygulamalarda öğrencilerin etkinliklerini devamlı ve yakından izlemek, bu konularda gerekli rehberliği yapmak.
11– Okul idaresinin düzenleyeceği nöbet çizelgesine göre nöbet tutmak. (Bu çizelgede öğretmenlerin görev ve sorumlulukları da belirtilir. Nöbet ilk dersten yarım saat önce başlar, ders saatleri boyuca aralıksız devam eder ve son dersten yarım saat sonra sona erer. Yatılı ve pansiyonlu okullarda nöbet süresi bir tam gündür.)
Nöbetçi öğretmenin görevlerinin başlıcaları şunlardır.
a. Günlük vakit çizelgelerini uygulamak.
b. Öğretmenlerin derslere zamanında girip girmediklerini izlemek ve öğretmeni gelmeyen sınıfları okul yönetimine bildirmek,
c. Isıtma, elektrik tesisleri ile sıhhi tesislerin çalışıp çalışmadığının, okul içi temizliğinin yapılıp yapılmadığının, okul bina ve tesislerini yangından koruma önlemlerinin alınıp alınmadığının günlük kontrolünü yapmak; giderebildiği eksiklikleri gidermek; gerekli olanları ilgililere duyurmak,
d. Bahçe, koridor ve sınıflardaki öğrencileri gözetlemek, (Okulda birkaç nöbetçi öğretmen bulunduğu taktirde, aralarındaki iş bölümü okul yönetimi tarafından yapılır.)
e. Etütlerde öğrencilerle ilgilenmek; yemekhane ve yatakhanede dolaşarak kontrolsüz kalmamalarını sağlamak,
f. Günlük erzakın tartılarak ambardan çıkarılmasında ve gelen erzakın muayenesinde hazır bulunmak,
g. Nöbeti sonunda “Okul Nöbet Defteri”ne nöbet süresi içindeki önemli olayları ve aldığı önlemleri belirten raporunu yazmak,
h. Beklenmedik olaylar karşısında gerekli önlemleri almak ve durumunu ilgililere bildirmek,
ı. Nöbet süresinde okulun eğitim, öğretim, disiplin gibi çeşitli işlerini izlemek ve bu hususlarda günlük önlemlerini almak,
j. Dersi olmadığı durumlarda öğretmeni bulunmayan sınıflarla yakından ilgilenmek,
12. Kendilerine verilen eğitim, öğretim, yönetim ve üretim görevlerini yapmak,
13. Öğretmenler kurulu, zümre ve sınıf öğretmenleri toplantılarına katılmak,
14. Okulun yönetim işlerine yardımcı olmak,
15. Görevlendirildiği komisyon, eğitici kol ve rehberlik çalışmalarına, milli bayramlara katılmak; verilecek görevleri yapmak,
16. Bilim ve teknolojideki yenilikleri izleyerek bunları okulun amaçları doğrultusunda öğretime aktarmak; öğrencilerin meslekî konuda çevre ile ilişki kurmalarını sağlamak.
17. Uygulamalı öğretimde gerekli görülecek araç, gereç ve avadanlıkların zamanında sağlanması amacı ile ilgililerle işbirliği yapmak, uygulamalardan önce bu araç ve gereçleri kontrol etmek,
18. Öğrencilerin yaptıkları deney, temrin, döner sermayeden yapılan iş ve uygulamalarda harcanan gereçlerin bir listesini yaparak ilgililere vermek,
19. Bilimde yapılan iş ve hizmet çalışmalarının beklenen nitelikte ve sürede sonuçlandırılmasını sağlamak.
20. Döner sermayeden yapılan üretim çalışmalarına katılmak; beklenilen nitelikte ve belirtilen sürede sonuçlandırılmasını sağlamak.
05
Öğretmen Değerlendirmesinde
Dikkat Edilen Hususlar
1. Öğretmenin zümre kararlarının alınmasındaki etkinliği,
2. Yıllık ders planlarının müfredata uygun olarak zamanında hazırlanıp hazırlanmadığı; bu planların yapılmasında, programdaki konuları, okulun, çevrenin imkan ve şartlarını göz önünde bulundurulup bulundurulmadığı,
3. Planlarda, plan hedefleri – okulun veya kurumun özel ve genel amaçları ile konulur, araç – gereç ve okulun imkanları arasında denge kurup kurmadığı, konuların ayrıntılarına, ağırlığına ve önemine göre zaman ayrılıp ayırmadığı,
4.Diğer zümre öğretmenleriyle işbirliği yapacak hususları tespit edip etmediği,
5. Gözlem, inceleme, gezi, laboratuvar ve atölye faaliyetlerine, yazılı yoklama konularına yer verip vermediği,
6.Zümre toplantılarında ödev konularını belirleyip belirlemediği,
7.Öğretmenin konuya hazırlanarak sınıfa girip girmediği, bu hazırlığında, Milli Eğitimin amaç ve ilkelerini göz önünde bulundurup bulundurmadığı,
8. Günlük planı derste yararlanabileceği nitelikte hazırlayıp hazırlamadığı,
9. Ders planını ana hatlarıyla öğrencilere dersin başında duyurup duyurmadığı,
10.Zümre kararlarını uygulayıp uygulamadığı,
11.İşlenen konu ile ilgili araç – gereç ve kaynakları hazır bulundurup bulundurmadığı.
12.Gerektiğinde konunun işleneceği yeri önceden öğrencilere duyurup duyurmadığı; bu yerden yararlanıp yararlanmadığı,
13.Öğrenciler ders konuları ile ilgili ön çalışmalara sevk edip etmediği, bu konuda öğrencilere yol gösterip göstermediği,
14.Öğrencilerin yararlanacağı kaynakları tanıtıp tanıtmadığı,
15.Okuttuğu ders ve işlediği konuya uygun öğretim metodunu seçip seçmediği,
16.Seçtiği metodu gereği gibi uygulayıp uygulamadığı,
17.Konunun işlemesine öğrencilerin de katılmasını sağlayacak karşılıklı yardımlaşma ve işbirliğine fırsat verip vermediği,
18.Yeri geldikçe öğrencilerin günlük yaşantıları ile ilgi kurup işlenen konuya ve programın öngördüğü amaca uygun bir şekilde öğrencileri yönlendirip yönlendirmediği,
19.Konu işlenirken çıkan fırsatları değerlendirip değerlendirmediği,
20.Araç – gereci yerinde ve gereği gibi kullanıp kullanmadığı,
21.Öğrencilerin de araç kullanmalarına fırsat verip vermediği,
22.Öğrencilerin anlayamadıkları ve tereddüt ettikleri hususları çekinmeden sormalarına uygun ortam yaratıp yaratmadığı,
23.Konu işlenirken bilgi yanlışlığı yapıp yapmadığı,
24.Yaptığı yanlışlığın farkına varmış ise zamanında düzeltip düzeltmediği,
25.Konu işlenirken öğrenci seviyesine inip inmediği,
26.Öğrencileri beklenen seviyeye yükseltme gayreti içerisinde olup olmadığı,
27.Yazı tahtasını gereğince kullanıp kullanmadığı, öğrencilerin de yazı tahtasını kullanmakta dikkatli olup olmadıkları,
28.Pedagojik ilkelere uygun alıştırma ve uygulama çalışmalarına yer verip vermediği,
29.Temel bilgi ve konu ile önceki bilgi ve becerilerin öğrenciler tarafından kullanılmasına yer verip vermediği,
30.Öğrencilerin, not defter tutmalarını yararlı bir şekilde yaptırıp yaptırmadığı,
31.Öğretmenin konuyu işleme sırasında öğrencilere yönelttiği sorulara aldığı karşılıklarla, yaptırdığı alıştırma, ve uygulamalardaki başarısı,
32.Öğrencinin konuyu tekrar etme ve bunları yeni konu ile bağdaştırma hususundaki yeterliliği,
33.Öğretmenin yazılı, sözlü yoklamalar, uygulamalar ve ödevlerle, sınıflardaki başarısı.
34.Özelliğine göre işleyeceği konuya, yapacağı deney, gözlem ve incelemelere, geçmiş konuların tekrarına, gelecek ders konuları için yapacağı açıklamalara, alıştırmalara ayırdığı sürenin yeterli olup olmadığı,
35.Ders saati içinde planladığı çalışmalara ayırdığı zamanın yeterli olup olmadığı
36.Gereksiz tekrarlardan ve not tutturmalardan kaçınıp kaçınmadığı
37.İşlediği konunun öğrenciler tarafından anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol edip etmediği,
