Cevap: Her Yönüyle Öğretmen Olabilme
5.3 Öğrencinin yanlış davranmasını engellemede yardımcı olacak bazı ek öneriler.
1. Öğrencilerinizle dostluk kurun.
- Öğrencilerin onların yararına çalıştığınızı bilmelerini sağlayın.
- Her öğrencinin kişisel problemleri ve endişeleriyle ilgilenin.
- Bütün öğrencilere eşit ve saygılı davranın.
2. Sınıfın moral düzeyini ve bağlılığını artırın
- Bütün sınıfı içeren faaliyetler organize edin, alan gezisi gibi.
- Grup olarak karar almaya ve grup içinde sorumluluk almalarına fırsat verin.
- Her öğrenciye beklentilerinizi açıkça belirtin.
3. Öğrencilerle ilişkilerde ve değişik durumlarda tutarlı ve tavır sergileyin.
4. Yanlış bir davranışı kişiselleştirmeyin.
* Yanlış yapan öğrencilerin, kendisinden değil davranışlarından hoşlanmadığınızı anlamasını sağlayın.
5. Öğrencilerle etkili iletişim kurun.
- Etkili konuşun.
- Öğrencilere kendilerini ifade etme fırsatı tanıyın.
6. Yanlış davranışın nedenini belirleyin.
7. Kurallar, belirli bazı şartlar altında öğrenci davranışlarını değiştirebilir.
- öğrencilerin kuralları bilmesini sağlayın.
- öğrencilere kuralları geliştirme imkan tanıyın (sahip olma duygusu geliştirir.)
- sadece etkili bir öğretim için gerekli kuralları geliştirin.
Kısa, farklı kapsamlı bir kural :
3 Hiç kimse beni öğrenmek isteyen birine birşey öğretmekten alıkoyamaz. Hiçkimse öğrenmek isteyen birini öğrenmekten alıkoyamaz.
8. Okul ortamını değiştirin
- Sınıf atölye veya lâboratuvarı öğretime en uygun şekilde düzenleyin.
- Temiz, çekici bir ortam, güvenlik ve disiplin duygusu verir.
Özetle davranış problemlerini ele almada temel ilke, objektif ve tutarlı olmak ve kişisel olmamaktır.
Şekil 7 :İyi Bir Öğretmenin Sahip Olması Gereken Üç Önemli Yeterlilik
1. Parçası (içinde) olma :
- Çevreyle uyumludur.
- Öğrenci hareket ve tepkilerini tahmin eder.
- Sınıfın gittiği yönünün ve düzeyinin bilicindedir.
2. Sorumlu olma imajı :
- Sınıf faaliyetlerinin zamanını ve yönünü yönlendirir.
- Yeterli düzeyde kontrol ve organizasyona sahiptir.
- Öğretmeyi sever, kendinden emindir.
3. Öğrenci Merkezli olma :
- Ders, öğrencilerin mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarına göre şekillendirilir.
- Öğrenme faaliyetlerinde öğrenci sorumluluğunu yaratır.
- Terbiye, sevgi ve öğrenme atmosferi yaratır.
Bölüm 6 :
Bir Öğretmen Olarak Okul ve Çevredeki Rolüm Nedir?
6.1 Okul Sisteminin İçerisinde Çalışma
1. Okulunuzun yönetim düzenini belirleyin ve bundan faydalanın.
3 İdarecilerinizin kim olduğunu ve hiyerarşi düzeninin öğrenin.
3 Her bir idarecinin görevleri ve sorumlulukları hakkında bilgi edinin.
3 Grup öğretmeninden veya idarecinizden yardım isteyin. Durum kontrolünüzden çıkıncaya kadar beklemeyin. Onlar size öğretim sorumluluklarınızda yardımcı olmak için oradalar. Yardım istemek başarısız bir öğretmen olduğunuzu göstermez. Aksine, başarılı bir öğretmen olmak istediğiniz anlamına gelir.
2. Okulunuzun kurallarını, yönetmeliklerini ve politikasını öğrenin ve bunlara uyun.
3 Bir çok okul yeni öğretmenlerine okulda yürürlükte olan kural, yönetmelik ve politikaların bir kopyasını verecektir. Eğer böyle bir şey almadıysanız, bölüm başkanınızdan veya idarenizden bir tane alın veya okumak için bir tane isteyin.
3 Eğer bir kuralı, yönetmelik, maddesini veya politikayı anlamazsanız, idarecinizden açıklamasını isteyin. Anlamadığınızda soru sormaktan tereddüt etmeyin. Şimdi anlamanız dönem içinde olabilecek utandırıcı şeyleri veya problemleri engelleyecektir.
3. Öğretmen arkadaşlarınızla iyi ilişkiler kurun.
3 Okulda başka yeni öğretmenler de olacaktır. Onların da sizinki gibi sorunları ve endişeleri olacaktır. Onlarla tanışın. İsimlerini ve konu alanlarını öğrenin.
3 Okuldaki tecrübeli öğretmenlerle de iyi ilişkiler kurun. Onlar da “yeni öğretmen” olma tecrübesini yaşadılar. Sizinle paylaşacak çok şeyleri olacaktır.
4. Okuldaki her çeşit faaliyete yardımcı olmak için hazır ve istekli olun.
3 Eğer okul “geleneklerini” öğrenmek için çaba sarfederseniz, okulunuzda öğretmen olarak daha çabuk kabul edileceksiniz.
3 Okulun geleneksel faaliyetlerine en iyi nasıl yardımcı olacağınızı belirleyin. Katkıda bulunacağınız özel yetenek ve beceriniz olacaktır. Bunlar diğer öğretmenler ve idareciler tarafından memnuniyetle karşılanacaktır.
3 Bazı faaliyetler okul saatlerinin dışında yapılacaktır. Bu faaliyetlerine, sınıf öğretmenizin niteliğini olumsuz etkilemeyecek şekilde, elinizden geldiğince katılmak sizin profesyonel sorumluluğunuzun bir parçasıdır.
6.2 Okul çevresi
1. Okul – Çevre Gruplarına Katılın.
3 Bazı okullar, aileler ve öğretmenlerden oluşan destek grupları organize etmiştir. Bu tip bir grubun olup olmadığını belirleyin. Amaçlarını öğrenin.
3 Eğer bu grupların amaçlarına uygun katkıda bulunacağınıza inanıyorsanız, en azından birine katılın. Bu grubun çıkarlarına en iyi nasıl hizmet edebileceğinizi belirleyin.
2. Yerel İşyerlerinde Alışveriş Yapma.
İş adamları ve işyeri sahipleri ticaretinizden memnun kalacaktır.
3. Yerel iş adamları ile iyi ilişkiler kurun.
3 Birçok iş adamı okulları desteklemek ister. Fakat bazen okullara nasıl yardımcı olabileceklerini bilemeyebilirler.
3 İş adamlarıyla iyi ilişkiler kurarak, okulun ihtiyaçlarını öğrencileri eğitmek için okulun ne yapmak istediğini ve yerel işlerini iyi eğitimli vatandaşlardan neler kazanabileceğini daha iyi anlatabilirsiniz.
3 Birçok işyeri sahibi öğrencilerinizle işyerlerini ziyaret etmenize fırsat tanıyacaklardır, böylece öğrenciler çevre ve çeşitli mesleki kariyerler hakkında daha fazla bilgi edineceklerdir.
3 Çeşitli iş adamlarıyla iyi ilişkiler kurduktan sonra onlara öğrencilerinizin öğrendiklerini işyerlerinde uygulayıp amayacaklarını sorun. Öğrencileriniz ve aileleri sizin bu çabalarınızdan memnuniyet duyacaktır. Elbette bu çalışmalardan işyeri sahipleri de memnun kalacaktır.
7. BÖLÜM : HER YÖNÜYLE ÖĞRETMEN OLABİLME ÖZETİ
7.1 Her Yönüyle Öğretmen Olabilme Nedir?
Öğretme, açıklanabilen bir davranıştır. Öğretme, değiştirilen bir davranıştır. Öğretme işlemini yönlendirmektir. Yukarıdaki üç cümle her yönüyle öğretmen olabilmenin ne olduğu hakkında pekçok şey ifade etmektedir. Çocuklarımızı, gençlerimizi ve yetişkinlerimizi eğitecek kişilerin, bu kişilere istendik davranışları en iyi nasıl kazandırabilecekleri konusunda bilgi ve beceri sahibi olmaları gerekir.
Yaş düzeyi ne olursa olsun, eğer öğrencilerin profesyonel davranışlar, beceriler ve anlayışlar kazanmaları gerekiyorsa, öğrencilerin de bu yetenek ve nicelliklere sahip olmaları gerekir. Öğretmen, ahlâklı, koruyan, etkin ve bütünleştirici bir insan olmalıdır. Daha azını kabul etmemeliyiz. Öğretim açıklanabilen ve değiştirebilen bir davranıştır. Bu kılavuz kitapta yeni başlayan öğretmenlere, bir öğretmenden beklenen istendik davranışları açıklamaya çalıştık. Etkili bir öğretmenin sahip olması gereken temel pedagojik becerileri tanımladık ve açıkladık.
Bu kılavuz kitabı, anlatılan temel kavramların/ilkelerin/becerilerin kısa bir özetiyle kapatmak istiyoruz. Sizi bu bölümdeki kalan sayfaları dikkatle incelemeye davet ediyoruz. Çünkü bu özetler her yönüyle öğretmen olabilmenin ne olduğunu daha iyi anlamanıza yardımcı olacaktır.
7.2 İyi Bir Öğretmenin Sahip Olması Gereken Üç Önemli Yetenek
(Şekil 7’nin daha geniş bir açıklaması)
1. Parçası (İçinde) olma:
- Sınıf problemlerine yol açacak sözel ve sözel olmayan davranışların (dikkatsizlik, sıkıntı gibi) farkında olur.
- Öğrenci davranış ve tepkilerine dikkat ederken sınıfın normal düzenini koruyabilir.
- Sınıfta ve bireylerde neler olup bittiğini hisseder.
- Öğrencilerden geri bildirim olarak uygun müdahâle ve uyarlamalarda bulunur.
- “Akıllı”, öğretimin, öğrenmenin, öğretilen konunun ne olduğunu, insanları ve öğrencileri bilir ve bu bilgiyi sınıfın düzenini sağlamada kullanılır.
- Duygulara önem verilebilir; öğrencileri önemser ve bunu da hareketlerin ve sözlerin yardımıyla gösterebilir.
- Öğrencileri olumlu yorumlarla destekler, böylece de onları öğrenme işleminin içine doğru çeker.
- Espri yapar, istekli anlatır.
- Öğrencilerle hem bireysel hem de grup açısından yakın ilişkiler kurduğu için soruları ve yorumları yeniden ifade edebilir.
- Konu alanındaki yeni gelişmeleri takip eder.
- Konu alanındaki yeni gelişmeleri takip eder.
- Amaçlı hareket eder; hareketlerini ve hızını sınıf hareketlerine göre ayarlayabilir (oturmak, kalkmak veya yürümek gibi).
- Okul çevresinde ne olup bittiğinden haberdar. Çevreden veya öğretilen öğrencilerin mevcut ilgilerinden örnekler seçer.
- Okul, çevre, bölüm ve öğrencilerin tarihini ve özgeçmişini inceler.
- Diğer öğretmenler ve çevredekilerle iletişim kurar; meslektaşlarının en iyi becerilerinden yararlanmaya çalışır.
2. Hakim (yönetici) olma imajı:
- İlgi çekici anlatımlarda bulunur, öğrencinin ilgisini çeker.
- Tartışmayı akıllıca yönetir; kolaylaştırıcıdır.
- Davranışlarında ciddidir!
- Ne olup bittiğinin üzerinde durur. Öğrenci davranış ve tepkilerini tahmin eder.
- Öğrenci ihtiyaçlarının bilincindedir; tepki göstermeden önce hislerini kontrol eder.
- Amaçlı hareket eder; sözsüz iletişim kurabilir.
- Soru ve yorumlara sözel olduğu kadar sözsüz de tepki gösterir.
- Herkesin rahatça duyabileceği, fakat rahatsız etmeyen bir ses tonuyla konuşur.
- Anlaşılır yönerge ve kelimeler kullanılır. Hedefler açıkça görünebilir.
- Öğrenci isimlerini bilir ve kullanır.
- Gerektiğinde espri yapar.
- Sınıf içerisinde olan önceki olay ve yorumları hatırlar ve bunlara atıfta bulunur.
- Mantıklı düşünür ve iletişim kurar.
- Gerekli araç-gereçleri hazır durumda bulundurur.
- Sınıfta ve bireylerde neler olup bittiğini hisseder.
- Dostçadır; ama belirli sınırları vardır.
- Sınıfta ve lâboratuvarda uygun kontrol ve organizasyon düzeyi vardır.
- Öğrencilerine başarılı olmaları konusunda güvenir.
- Öğretim işinde ciddidir. Kendini sevilen, değerli ve işini iyi yapan biri olarak görür.
- Amaç ve başarılarda grup mesuliyetini teşvik eder.
- Öğrencilerin tecrübelerinden yararlanır.
- Hatalarını ve eleştirilerini dikkate alır.
3. Öğrenci Merkezli Olma
- Daha faydalı olabilmek için her öğrenci hakkında bilgi sahibi olmak ister.
- Öğrencilerle kişisel birşeyler paylaşır; İki – yönlü bir ilişki oluştururlar.
- Ünite ve günlük ders planları öğrencinin mevcut ve gelecekteki ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanmıştır.
- Öğrencilerin sınıf, ders ve problem çözme ve öğrendiklerini uygulama becerileri kazandırmaya çalışır.
- Her bir öğrenciyi tek tek tanımaya çalışır. Okul faaliyetlerine katılır; öğrencilerle etkileşimde bulunur.
- Zaman zaman öğrencilere öğrenme sürecini yönlendirme ve kontrol etme fırsatı verir.
- Öğrencilerin sahip oldukları iyi özellikleri keşfeder ve dikkatleri bu özellikleri çeker.
- Bilgilerin uygulamasını teşvik eder.
7.3 Öğretimsel Bağlantı Etkili Öğretim Araçlarının (4 x 8)denklemi
A. Öğretmenin dört görevi :
1. Öğretme
2. İdare ve yönetim
3. Meslek/Konu alanı uzmanlığı
4. Öğrenci danışmanlığı
B. Dört müfredat planlama kararı
1. Kime öğretilecek?
2. Ne öğretilecek (kime)?
3. Ne zaman öğretilecek (ne kime)?
4. Ne kadar öğretilecek (ne, kime, ne zaman)?
C. Planlama sırasında her bir öğrenci için sorular
1. Neredeyiz?
2. Nereye gidiyoruz?
3. Oraya ulaşabilmek için hangi adımları atmalıyız?
4. Ulaştığımızı nasıl anlarız?
D. Ders planlamasında dört aşama
1. Hazırlık
2. Sunu
3. Uygulama
4. Değerlendirme
E. Öğrenme süresinde dört aşama
1. Uyarıcıyı sunma
2. Uyarıcıyı algılama
3. Uyarıcıyı alma
4. Algılara dayanarak hareket etme (öğrenme oluşur)
