Hamileyim demir eksikliğim var neler tüketmeliyim?

[Uzman SühaN]

Tüm vücut hücreleri için gerekli bir mineral olan demirin ana fonksiyonu, kandaki hemoglobin ve kaslardaki miyoglobinin bir parçası olarak oksijenin taşınmasıdır. Kırmızı kan hücrelerinde yeterli miktarda demir bulunmadığında “demir eksikliği anemisi” ortaya çıkar. Bu durum gebelik, kan kaybı ve demir bakımından yetersiz beslenme gibi koşullarda sık görülür. Demir eksikliğinin en çok görülen belirtileri sürekli baş ağrısı, enerji eksikliği ve sürekli yorgunluk hali, dilde kızarıklık ve ağrılar, nefes darlığı, kırılgan ve soluk saçlar, çarpıntı ve baş dönmesidir. Demir içeren yiyecekleri günlük beslenmenize ekleyerek vücut için gerekli bu minerali yeterli miktarda alabilir ve demir eksikliğine bağlı bu belirtilerden korunabilirsiniz.



Demir İçeren Besinler

GEBELİKLE İLGİLİ TÜM KONULAR BU LİNKTE




Aşağıdaki listede yer alan gıdalar demir bakımından zengindir ve günlük demir ihtiyacının tamamı bu gıdaların düzenli olarak tüketildiği bir beslenme programıyla sağlanabilir. Ancak demir eksikliği anemisi ya da demirin vücut tarafından emilmesi noktasında rahatsızlığı bulunanlar demir takviyesine ihtiyaç duyabilir. Yazının devamında okuyabileceğiniz demir eksikliği belirtilerini yaşıyorsanız doktora giderek demir seviyesini ölçtürebilir ve yine doktorunuzun önereceği oranlarda demir takviyesi kullanabilirsiniz. Ayrıca listede bulunan gıdaların bazıları kolesterol, şeker, yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıkları gibi rahatsızlığı bulunanlara önerilmemektedir. Eğer böyle bir sağlık sorununuz varsa aşağıdaki besinleri tüketmeye başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız.



Tavuk ciğeri
İstiridye
Sığır ciğeri
Sığır eti
Kuzu eti
Ton balığı
Sardalye
Ördek eti
Organ etleri (sakatat)
Yengeç
Karides
Ton balığı
Zenginleştirilmiş tahıl
Yulaf
Haşlanmış soya fasulyesi
Barbunya
Fasulye
Bezelye
Patates
Tofu
Ispanak
Çekirdeksiz kuru üzüm
İrmik
Pekmez
Kepekli ekmek
Kabak
Kabak çekirdeği
Mercimek
Nohut
Kuru erik
Domates püresi
Kuru fasulye
Domates salçası
Börülce
Kaju


Demir eksikliğinin nedenleri:

• Yetersiz ve dengesiz beslenme
• Aşırı çay ve kahve tüketimi: Çay ve kahve yemeklerle alınan demirin emilimini azaltır bu nedenle yemeğin hemen üzerine içilmemelidir, yemeklerden en az 45 dakika sonra içilmelidir.
• Diyetle fazla miktarda kalsiyum alınması (süt ve süt ürünleri) demir emilimini azaltır.
• Et tüketmemek
• Mide ve barsaklara ait bazı hastalılara bağlı kan kaybı olması
• Barsak parazitleri

Demir hangi yiyeceklerde fazla bulunur?
Kırmızı et ve tavuk eti, baklagiller, yumurta, pekmez, yeşil sebzeler, kuru üzüm, kuru kayısı, fındık, fıstık...

C vitamini demir emilimini arttırır, bu nedenle demirden zengin besinlerin C vitamini içeren besinlerle (portakal suyu, salata gibi) alınması demir emilimini arttırır.



Hamilelikte demir eksikliğinin belirtileri:

• Halsizlik
• Kolay yorulma
• Uyku hali
• İştahsızlık
• Çarpıntı
• Baş ağrısı
• Kabızlık
• Saç dökülmesi
• Dilde atrofi, dil ve ağız etrafında çatlaklar

İleri derecede demir eksikliği ve anemi varsa:

• Tırnaklarda incelme ve kaşık şeklini alma (kaşık tırnak) gelişebilir.
• Anksiyete
• Kulaklarda çınlama
• Kaşıntı
• Yemek borusunda perde oluşumuna bağlı yutma güçlüğü (özofageal disfaji)
• Nefes açlığı
• Göğüs ağrısı

Gebelikte demir eksikliği nasıl giderilir, tedavisi:
Ancak şunu vurgulamak gerekir ki hamilelikte kansızlık ve demir eksikliği saptanan bir hastanın bu eksiği besinleri fazla tüketerek kapatması imkansızdır, mutlaka demir ilaçları ile takviye gerekir. Pekmez gibi bazı besinleri fazla tüketerek aşırı demir almaya çalışmak yeterli olmayacağı gibi zararlı olacaktır çünkü aşırı miktarda kalori ve kilo alımına neden olacaktır. Yenilen besinlerdeki demirim tamamı vücut tarafından emilemez, ortalama besinlerdeki demirin %20'si emilir.