Uzman SühaN
Administrator
Hamilelikte ultrasonla neler tespit edilebilir?
Röntgen ışını olmadığı için tehlikeli değildir.Ses dalgalarının organlara çarpıp görüntü olarak ekrana yansıması prensibine dayanır.Doğum zamanını,gebelik haftasını ,bebekte bir anomali olup olmadığını belirlemek için kullanılır.Ayrıca amnios sıvısını,plasentayı ve kordonu görüntülemek için de önemlidir.
Gebelikte yapılan teşhis yöntemleri ( amniosentez,kordosentez, koryon villus örneklemesi) ancak ultrason yardımı ile yapılabilinir.Ultrasonografi gebeliğin ilk 3 ayında vajinal yol ile ,gebeliğin ilerleyen aylarında ise abdominal (karından) bakılır. Görüntü kalitesini arttırmak için ultarsonografi probuna önce jel sürülür sonra bakılır.
Ultrasonografi bebeğin gelişimini,durumunu ve sağlığını değerlendirmek için tüm gebelik boyunca doğum anına kadar kullanılan ve gebelik muayenelerinin ayrılmaz parçası an güvenilir bir yöntemdir.
Ultrasonografide neler değerlendirilir?
İlk 3 ay:
Gebelik kesesi; Gebelik kesesinin vaginal ultrasonografi yada karından bakılan abdominal ultrasonografi ile tespiti kesin gebelik teşhisini sağlar.Yanlış bir inanışın aksine gebeliğin ilk 3 ayında vaginal ultrasonografi kullanılması düşük sebebi değildir.Gebelik kesesi başlangıçta bir üzüm tanesi gibi görünümde olup içi amnios sıvısı ile doludur.Beklenen adet tarihini bir hafta geçtiğinde kese karın duvarından ultrasonografi ile görülür ve bu dönemde yaklaşık 5 mm’ dir.Bebeğin görülmediği dönemlerde USG cihazları gebelik haftasını kese çapı veya kese volümünü ölçerek otomatik olarak hesaplarlar.
GEBELİKLE İLGİLİ TÜM KONULAR AŞAĞIDAKİ LİNKTE
https://www.meleklermekani.com/forums/gebelik.59/
Yolk sac; Erken gebeliğin sağlıklı olduğuna dair bir işaret olarak kabul edilir. Gebelik kesesinin içinde ikinci çok küçük düzgün bir kese olarak görülür.Gebeliğin 3’üncü ayından sonra kaybolur.Bu küçük yapının görevi tam bilinmemekle birlikte bebeğin sağlığı ve gebeliğin gidişatı ile yakın ilişkilidir.
Embrio; Vaginal bakılan ultrasonografi ile 5’inci haftadan itibaren kesenin içinde 2-3 mm iken görülmeye başlar.6’ıncı haftada uzunluğu 5mm; 7’inci haftada 10 mm ‘dir.Embriyo uzunluğunun bacaklar hariç tutularak ölçülmesi baş-popo mesafesi ( CRL ) adını alır. CRL 14’ünci gebelik haftasına kadar gebelik haftasını 3 gün hata payı ile belirler.Embriyonun vaginal ultrasonografi ile en geç 7’inci haftada, abdominal ultrasonografi ile en geç 8’inci haftada görülmüş olması gerekir.
Bebeğin kalp atışları vaginal ultrasonografi ile 6’ıncı haftadan ve abdominal ultrasonografi ile 7’inci haftadan itibaren tespit edilir.11’inci haftadan itibaren yüz hatları belirmeye başlar.12’inci haftadan itibaren kol ve bacakları belirgin olarak gözlenir.
3’üncü aydan sonraki dönem:
BPD; ( bi parietal diameter-biparyetal çap) Bebeğin şakakları hizasında alınan kesitin yatay milimetrik çapıdır. 12 haftadan sonra 26’ncı haftaya kadar gebelik haftasını en güvenilir belirleyen ölçüdür. 7 gün hata payı ile gebelik yaşını verir.
.HC; (head circumference-baş çevresi) BPD kesitinde bebeğin baş çevresinin milimetrik ölçümüdür.BPD’nin çok ufak yada çok yüksek ölçülmesi durumunda baş büyüklüğü hakkında değerli bilgiler verir
AC;(abdominal circumference-karın çevresi) Hemen kalbin altından alınan bir kesitte bebeğin karın çevresinin milimetrik ölçümü olup hata payı nispeten yüksektir.Özellikle diğer parametreler ile uyumsuz olduğunda önemi vardır.
FL; (femur length-uyluk kemiği boyu) Femur kemiğinin ölçümüdür. 26’ıncı gebelik haftasından sonra gebelik haftasını belirlemede en güvenilir ölçümdür. Gebelik haftasını 10 gün hata ile belirler.
Plasenta; Plasenta bebeği besleyen yapıdır. Plasentanın yerleşim yeri ve yapısına bakılır. Doğum kanalını kapatıyorsa plasenta previa (eşin önde gelmesi) söz konusudur.
Prezentasyon; Bebeğin rahim içinde duruş şekli ve doğum kanalına giriş şeklidir.Genellikle 33-34’ünci haftadan sonra bebeğin doğum kanalına giriş şekli sabit kalır.
AMV; Amnios sıvısının miktarıdır. Değişik ölçüm yöntemleri vardır. Tek bir bölge veya 4 ayrı gölgedeki sıvının toplamı değerlendirilir.
Kordon; Plasentadan çıktığı yer, damar yapısı ve gebelik kesesi içindeki yeri gözlenir.
Ultrasonografide cinsiyet tayini ne zaman ve nasıl?
· Gebelikte ultrasonografi ile penis-skrotum görülmesi erkek,labium görülmesi kız bebek olduğunu gösterir.
· Sıklıkla 16-18 inci gebelik haftasında ultrasonografi ile cinsiyet tayini yapılır.
· Bebeğin pozisyonu,amnios sıvı miktarı ve anne karın duvarının kalınlığı gibi faktörler erken dönemde cinsiyet tayini yapmada önemlidir.
· Cinsiyet tayini %95-100 güvenirlilikle tespit edilir.
Doğumsal problemlerin tanınmasına yönelik yapılan detaylı ultrasonografiye ikinci düzey ultrasonografi adı verilir.Bu terim yanlışlıkla sıklıkla büyük ultrason,renkli ultrason,detaylı ultrason,renkli doppler ultrason ile eş anlamlı kullanılmaktadır.
Anomali taramasına yönelik ikinci düzey ultrasonografinin gebeliğin 18-22. haftaları arasında yapılması en uygun zamandır.Bu dönemde bebek yapısal gelişimini büyük ölçüde tamamlar ve gebelik kesesinin içinde yer alan amniotik sıvının fazla olması da görüntü kalabalığını engellemektedir. Kafatası,beyin,beyincik,yüz,omurga,kalp,göğüs ve karın boşluğu,iç organlar,kollar,eller,bacaklar ve ayaklar sırayla sistematik olarak değerlendirilir.
İkinci düzey ultrasonografi ile birlikte çoğunlukla doppler incelemesi de yapılır.Dopplerin amacı anomali taraması değil,kan damarlarında kan akımlarının ölçülmesiyle gelişme geriliği, preeklampsi açısından öngörüde bulunmaktır.
İkinci düzey ultrasonografi için 3 ve 4 boyutlu ultrasonografi cihazlarının kullanımı tıbbi gereklilik değildir.İkinci düzey ultrasonografi bu konuda uzmanlaşmış perinatologlar tarafından yapılmalıdır.Tüm doğumsal problemlerin tamamı saptanamaz.Optimal bir inceleme dahi anomalilerin %65-70’ni elemine eder.
Doppler ultrasonografi
Doppler ultrasonografi hareketli bir cisimden yansıyan ses dalgalarının frekansındaki değişimden faydalanarak cismin hareket hızının hesaplanabilmesi prensibine dayanır.Yani hareket eden cisme belli frekansta ses dalgaları yollanırsa, bu cisimden geri yansıyan ses dalgaları frekansında değişim olur.Bu fizik özelliğinden gebelikte kan damarlarına ait verilerin elde edilmesinde yararlanılır.Gebelik esnasında doppler USG gebelikle ilgili komplikasyonlar (preeklampsi gelişimi,rahim içi gelişme geriliği riski) hakkında değerli öngörüler sağlar.
Uterusa giden atardamarlardaki (sağ ve sol a. Uterina) kan akımı özellikleri ilerleyen gebelik haftalarında bebekte rahim içi gelişme geriliği, preeklampsi riskine ait uyarılar verir.Göbek kordonundaki atardamara (a. Umbulicalis) ait kan akımı ise bebeğin plasenta yoluyla yeterli besin ve oksijen alıp almadığı konusunda veri sağlar,plasental yetmezliğin ekarte edilmesinde güvenilir bir yöntemdir.
Doppler ultrasonografi terimi çoğu kez yanlışlıkla 2.düzey USG yerine kullanılır.Doppler ultrasonografinin amacı bebekte anomali taraması değildir.Gebelik esnasında yapılan doppler kan damarlarındaki akım özelliklerini incelemektedir.
Gebelik boyunca rahme giden kan akımı 10 kat artmaktadır.Bu kan akımı için yeni damar oluşmamakta,sağ ve solda mevcut olan damarların esnekliği artan kan akımını sağlamaktadır.Dopplerde end diyastolik çentik olarak tanımlanan çentiklenme damarda esnekliğin yeterli olmadığını,kan akımında ilerleyen haftalarda gerekli olacak artışa uyum sağlanamayacağını gösterir.20. gebelik haftası civarında yapılan doppler USG’de bu çentiklenmenin büyük bölümü fizyolojik olup 26. gebelik haftasında kaybolmaktadır.Çentiklenme saptanırsa doppler 32. gebelik haftasında tekrarlanabilir.Çift taraflı çentik varlığı tek taraflı çentikten daha risklidir.
Göbek kordonundaki kan akımında bozulma varsa plasental yetmezlik söz konusu olabilir.Anne karnında oksijensiz kalma riski olan bebeğin doğurtulması gereken zamanın belirlenmesi kolaylaşır.
Gebelikte yapılan teşhis yöntemleri ( amniosentez,kordosentez, koryon villus örneklemesi) ancak ultrason yardımı ile yapılabilinir.Ultrasonografi gebeliğin ilk 3 ayında vajinal yol ile ,gebeliğin ilerleyen aylarında ise abdominal (karından) bakılır. Görüntü kalitesini arttırmak için ultarsonografi probuna önce jel sürülür sonra bakılır.
Ultrasonografi bebeğin gelişimini,durumunu ve sağlığını değerlendirmek için tüm gebelik boyunca doğum anına kadar kullanılan ve gebelik muayenelerinin ayrılmaz parçası an güvenilir bir yöntemdir.
Ultrasonografide neler değerlendirilir?
İlk 3 ay:
Gebelik kesesi; Gebelik kesesinin vaginal ultrasonografi yada karından bakılan abdominal ultrasonografi ile tespiti kesin gebelik teşhisini sağlar.Yanlış bir inanışın aksine gebeliğin ilk 3 ayında vaginal ultrasonografi kullanılması düşük sebebi değildir.Gebelik kesesi başlangıçta bir üzüm tanesi gibi görünümde olup içi amnios sıvısı ile doludur.Beklenen adet tarihini bir hafta geçtiğinde kese karın duvarından ultrasonografi ile görülür ve bu dönemde yaklaşık 5 mm’ dir.Bebeğin görülmediği dönemlerde USG cihazları gebelik haftasını kese çapı veya kese volümünü ölçerek otomatik olarak hesaplarlar.
GEBELİKLE İLGİLİ TÜM KONULAR AŞAĞIDAKİ LİNKTE
https://www.meleklermekani.com/forums/gebelik.59/
Yolk sac; Erken gebeliğin sağlıklı olduğuna dair bir işaret olarak kabul edilir. Gebelik kesesinin içinde ikinci çok küçük düzgün bir kese olarak görülür.Gebeliğin 3’üncü ayından sonra kaybolur.Bu küçük yapının görevi tam bilinmemekle birlikte bebeğin sağlığı ve gebeliğin gidişatı ile yakın ilişkilidir.
Embrio; Vaginal bakılan ultrasonografi ile 5’inci haftadan itibaren kesenin içinde 2-3 mm iken görülmeye başlar.6’ıncı haftada uzunluğu 5mm; 7’inci haftada 10 mm ‘dir.Embriyo uzunluğunun bacaklar hariç tutularak ölçülmesi baş-popo mesafesi ( CRL ) adını alır. CRL 14’ünci gebelik haftasına kadar gebelik haftasını 3 gün hata payı ile belirler.Embriyonun vaginal ultrasonografi ile en geç 7’inci haftada, abdominal ultrasonografi ile en geç 8’inci haftada görülmüş olması gerekir.
Bebeğin kalp atışları vaginal ultrasonografi ile 6’ıncı haftadan ve abdominal ultrasonografi ile 7’inci haftadan itibaren tespit edilir.11’inci haftadan itibaren yüz hatları belirmeye başlar.12’inci haftadan itibaren kol ve bacakları belirgin olarak gözlenir.
3’üncü aydan sonraki dönem:
BPD; ( bi parietal diameter-biparyetal çap) Bebeğin şakakları hizasında alınan kesitin yatay milimetrik çapıdır. 12 haftadan sonra 26’ncı haftaya kadar gebelik haftasını en güvenilir belirleyen ölçüdür. 7 gün hata payı ile gebelik yaşını verir.
.HC; (head circumference-baş çevresi) BPD kesitinde bebeğin baş çevresinin milimetrik ölçümüdür.BPD’nin çok ufak yada çok yüksek ölçülmesi durumunda baş büyüklüğü hakkında değerli bilgiler verir
AC;(abdominal circumference-karın çevresi) Hemen kalbin altından alınan bir kesitte bebeğin karın çevresinin milimetrik ölçümü olup hata payı nispeten yüksektir.Özellikle diğer parametreler ile uyumsuz olduğunda önemi vardır.
FL; (femur length-uyluk kemiği boyu) Femur kemiğinin ölçümüdür. 26’ıncı gebelik haftasından sonra gebelik haftasını belirlemede en güvenilir ölçümdür. Gebelik haftasını 10 gün hata ile belirler.
Plasenta; Plasenta bebeği besleyen yapıdır. Plasentanın yerleşim yeri ve yapısına bakılır. Doğum kanalını kapatıyorsa plasenta previa (eşin önde gelmesi) söz konusudur.
Prezentasyon; Bebeğin rahim içinde duruş şekli ve doğum kanalına giriş şeklidir.Genellikle 33-34’ünci haftadan sonra bebeğin doğum kanalına giriş şekli sabit kalır.
AMV; Amnios sıvısının miktarıdır. Değişik ölçüm yöntemleri vardır. Tek bir bölge veya 4 ayrı gölgedeki sıvının toplamı değerlendirilir.
Kordon; Plasentadan çıktığı yer, damar yapısı ve gebelik kesesi içindeki yeri gözlenir.
Ultrasonografide cinsiyet tayini ne zaman ve nasıl?
· Gebelikte ultrasonografi ile penis-skrotum görülmesi erkek,labium görülmesi kız bebek olduğunu gösterir.
· Sıklıkla 16-18 inci gebelik haftasında ultrasonografi ile cinsiyet tayini yapılır.
· Bebeğin pozisyonu,amnios sıvı miktarı ve anne karın duvarının kalınlığı gibi faktörler erken dönemde cinsiyet tayini yapmada önemlidir.
· Cinsiyet tayini %95-100 güvenirlilikle tespit edilir.
Doğumsal problemlerin tanınmasına yönelik yapılan detaylı ultrasonografiye ikinci düzey ultrasonografi adı verilir.Bu terim yanlışlıkla sıklıkla büyük ultrason,renkli ultrason,detaylı ultrason,renkli doppler ultrason ile eş anlamlı kullanılmaktadır.
Anomali taramasına yönelik ikinci düzey ultrasonografinin gebeliğin 18-22. haftaları arasında yapılması en uygun zamandır.Bu dönemde bebek yapısal gelişimini büyük ölçüde tamamlar ve gebelik kesesinin içinde yer alan amniotik sıvının fazla olması da görüntü kalabalığını engellemektedir. Kafatası,beyin,beyincik,yüz,omurga,kalp,göğüs ve karın boşluğu,iç organlar,kollar,eller,bacaklar ve ayaklar sırayla sistematik olarak değerlendirilir.
İkinci düzey ultrasonografi ile birlikte çoğunlukla doppler incelemesi de yapılır.Dopplerin amacı anomali taraması değil,kan damarlarında kan akımlarının ölçülmesiyle gelişme geriliği, preeklampsi açısından öngörüde bulunmaktır.
İkinci düzey ultrasonografi için 3 ve 4 boyutlu ultrasonografi cihazlarının kullanımı tıbbi gereklilik değildir.İkinci düzey ultrasonografi bu konuda uzmanlaşmış perinatologlar tarafından yapılmalıdır.Tüm doğumsal problemlerin tamamı saptanamaz.Optimal bir inceleme dahi anomalilerin %65-70’ni elemine eder.
Doppler ultrasonografi
Doppler ultrasonografi hareketli bir cisimden yansıyan ses dalgalarının frekansındaki değişimden faydalanarak cismin hareket hızının hesaplanabilmesi prensibine dayanır.Yani hareket eden cisme belli frekansta ses dalgaları yollanırsa, bu cisimden geri yansıyan ses dalgaları frekansında değişim olur.Bu fizik özelliğinden gebelikte kan damarlarına ait verilerin elde edilmesinde yararlanılır.Gebelik esnasında doppler USG gebelikle ilgili komplikasyonlar (preeklampsi gelişimi,rahim içi gelişme geriliği riski) hakkında değerli öngörüler sağlar.
Uterusa giden atardamarlardaki (sağ ve sol a. Uterina) kan akımı özellikleri ilerleyen gebelik haftalarında bebekte rahim içi gelişme geriliği, preeklampsi riskine ait uyarılar verir.Göbek kordonundaki atardamara (a. Umbulicalis) ait kan akımı ise bebeğin plasenta yoluyla yeterli besin ve oksijen alıp almadığı konusunda veri sağlar,plasental yetmezliğin ekarte edilmesinde güvenilir bir yöntemdir.
Doppler ultrasonografi terimi çoğu kez yanlışlıkla 2.düzey USG yerine kullanılır.Doppler ultrasonografinin amacı bebekte anomali taraması değildir.Gebelik esnasında yapılan doppler kan damarlarındaki akım özelliklerini incelemektedir.
Gebelik boyunca rahme giden kan akımı 10 kat artmaktadır.Bu kan akımı için yeni damar oluşmamakta,sağ ve solda mevcut olan damarların esnekliği artan kan akımını sağlamaktadır.Dopplerde end diyastolik çentik olarak tanımlanan çentiklenme damarda esnekliğin yeterli olmadığını,kan akımında ilerleyen haftalarda gerekli olacak artışa uyum sağlanamayacağını gösterir.20. gebelik haftası civarında yapılan doppler USG’de bu çentiklenmenin büyük bölümü fizyolojik olup 26. gebelik haftasında kaybolmaktadır.Çentiklenme saptanırsa doppler 32. gebelik haftasında tekrarlanabilir.Çift taraflı çentik varlığı tek taraflı çentikten daha risklidir.
Göbek kordonundaki kan akımında bozulma varsa plasental yetmezlik söz konusu olabilir.Anne karnında oksijensiz kalma riski olan bebeğin doğurtulması gereken zamanın belirlenmesi kolaylaşır.
