hamilelerin yasal hakları!

[*MeleK*]

Çalışan kadınlar, yasalar çerçevesinde hamile kadınlara ve annelere tanınan haklar pek fazla bilinmediği için kendilerine tanınan hakları talep etmiyorlar. Tüm bunların yanında da boş yere geleceklerine dair endişeleniyorlar… Tüketici Dergisi Hamilelik ve annellik süreci, çalışan kadınların kariyerlerinde kimi zaman bir dönüm noktası anlamına gelmekte. Bu yüzden de kadınlar, iş yaşamlarına bir süreliğine de olsa ara vermek istemediklerinden hamileliği mümkün olduğunca ertelemeye çalışıyorlar. Çünkü hamilelik döneminde işe ara vermek, hem maddi anlamda aile bütçesine zarar vermekte, hem de kadının tekrar iş yaşamına dönmek istediğinde bir süre işsiz kalıp iş aramasına neden olmakta. Ayrıca bir süre sonra işe dönmek isteyen kadının bebeğinin bakımı da bir başka sorun olarak belirmekte.

Hangi zamanda bebek yapıyor olursanız olun, neticede bebek, çalışan kadının iş yaşamındaki normal akışı bir süreliğine de olsa değiştirmekte. Fakat yasalar çerçevesinde hamile kadınlara ve annelere tanınan haklar pek fazla bilinmediği için kadınlar kendilerine tanınan hakları talep etmiyor. Tüm bunların yanında da boş yere geleceklerine dair endişeleniyor.
Oysa Çalışma Bakanlığı\''nın hazırlamış olduğu \"Gebe ve Emzikli Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla, Emzirme Odaları ve Bakım Yurtlarına Dair Tüzük\" ile, bebeğinizin yanında olma hakkınız ve bebeğiniz büyüyene kadar bakımının işvereniniz tarafından sağlanması güvence altına alınmış. Bunun yanısıra Sosyal Sigortalar Kanunu\''nda da Gebelik Halinde Muayene ve Tedavi, Doğum Yardımı, Emzirme Yardımı, Sigortalı kadına doğum öncesi ve sonrasında ödenek verilmesi gibi konulara açıklık getirilmiştir.

Sosyal Sigortalar Kanunu\''nda Analık Sigortası
Sigortalar Kanunu\''nun 43-51. maddeleri çalışan kadınların annelik ve hamilelik haklarıyla ilgilidir. Bu maddelerde hamile kadınların ya da sigortasız eşi hamile olan erkeklerin eşleri için geçerlidir. Ancak bu hakların kendilerine tanınması için bazı şartlar aranmaktadır.

İstenilen şartlar

• Sigortalı kadın için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün analık sigortası priminin ödenmiş olması

• Sigortalı erkek için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün analık sigortası priminin ödenmiş olması

• Sigortalının doğum yapan kadınla doğumdan önce evlenmiş bulunması

43. Madde, sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan karısının anne olması halinde şu yardımların yapılmasını öngörüyor:

• Gebelik Muayenesi\''nin yaptırılması ve gerekli sağlık yardımının sağlanması

• Doğumda gerekli sağlık yardımlarının sağlanması
• Emzirme yardım parası verilmesi

• Sigortalı kadının doğumdan önce ve sonra işinden kaldığı günler için ödenek verilmesi

• Analık hali sebebiyle gerekirse yurt içinde başka bir yere gönderilmesi.

 

[Sevimli cadı]

Doğum İzni Ne Kadardır?


5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici İş Göremezlik Ödeneği başlıklı 18. Maddesi c bendindende Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Kanunun lafzından da anlaşılacağı üzere kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde bu süreler doğumdan önce on, doğumdan sonra sekiz hafta olarak belirlenmiştir.

4857 Sayılı İş Kanununun Analık halinde çalışma ve süt izni başlıklı 74. Maddesinde de Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir ifadesi yer almaktadır.

Doğumdan Sonrası Ücretsiz İzin

Doğum öncesi ve sonrası on altı haftalık (çoğul gebeliklerde on sekiz haftalık) izin süresi tamamladıktan sonra, talep edilmesi halinde altı aya kadar ücretsiz izin kullanılabilir. Fakat bu süre yıllık ücretli izin hakkınızın hesabında dikkate alınmaz.

Doğum Sonrası Süt İzni

4857 Sayılı İş Kanununun 74. Maddesinde belirtildiği üzere; çocuk bir yaşına gelinceye kadar, onu emzirmesi için kadın işçinin günde toplam bir buçuk saatlik süt izni hakkı bulunmaktadır. Kadın işçi günde toplam bir buçuk saatlik süt iznini hangi saatler arasında ve kaça bölerek kullanacağını kendisi belirler.

Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için verilmesi zorunlu olan günde toplam bir buçuk saatlik süt izinleri günlük çalışma süresinden sayılır. Dolayısıyla işveren, süt izni kullanan kadın işçinin ücretinden herhangi bir kesinti yapamaz.