Gümüşhane Yöresel Yemekleri
Gümüşhane'ye özgü yöresel yemeklerin yapılışını paylaşıyorum melekler....
Gümüşhane'de yemek kültürü de çok eskiye dayanmaktadır. Bugüne kadar Gümüşhan'nin yemek kültürü konusunda kapsamlı bir araştırma yapılmadı. Ancak bu gün mutfaklarındaki zenginlik, lezzet ve hamaratlık bunu göstermektedir.
Siron
Malzemeler
Un, tuz, su, süzme, tereyağı, ceviz.
Yapılışı
Derin bir kap içerisine bir miktar su konulur. Un, tuz ve su karışımı ile yufka yapılır. Yufkalar 3-4 cm. genişliğinde şerit halinde kesilir. Kesilen yufkalar katlanarak kurutulur. Kurutulduktan sonra düz tepsiye yan yana dizilir. Diğer taraftan süzme, su ile ezilir, ateşte ısınıncaya kadar pişirilir (kaynamamalı). Bu karışım sironun üzerine dökülür. Daha sonra eritilen tereyağı sironun üzerine dökülür. Ayrıca bir kap içerisinde ayıklanmış ceviz içi dövülerek üzerine serpilerek servis yapılır.
Fırın Erişte
Yapılışı
Bir kap içerisine bir miktar un konulur, tuzu ve suyu konularak karıştırılır ve hamur haline getirilir. Sonra sofra üzerinde oklav ile ince bir şekilde açılır ve ince dilimler halinde kıyıldıktan sonra tabağa konularak fırında kızartılır. Fırından alındıktan sonra üzerine kaynamış şekerli su dökülür. Fazla şerbeti süzülür. Daha sonra tereyağı eritilir ve üzerine dökülür.
Mantı Çorbası
Malzemeler
500 gr. un, tuz, aldığı kadar su, 1 kaşık tereyağı, biraz nane, 3 yemek kaşığı süzme.
Yapılışı
Un derin bir kaba konur, tuz atılır.Aldığı kadar su konur, yoğrulur. Biraz sıkı bir hamur yapılır.1 saat dinlendirilir. Bir tahta üzerinde merdane ile açılır (2 mm inceliğinde) biraz kurutulur ve şeritler halinde kesilir.(Genişliği 3 cm.) şeritler üst üste konur. Üçgen (dar üçgen) olarak kesilir.Tencereye biraz su koyulup kaynatılır. Mantının bir kasesi suya dökülür. Kaynayınca 10 dakika bekletilir.Bir ölçü tuz atılır, kenara alınır.Tereyağı tavaya erimeye konur.Bu arada süzme, bir tasta ezilir, sulandırılır ve çorbanın içine dökülür.Sonra kızdırılmış tereyağına biraz nane atılır.Karıştırılır ve çorbanın üstüne dökülür.
Lemis
Malzemeler
Un, tuz, ıspanak, pazı, patates, lor, maydanoz, yumurta, tereyağı.
Yapılışı
Derin bir kap içerisinde un su ile karıştırılarak hamur haline getirilir. Ağaç sini üzerinde hamur küçük yuvarlak parçalar halinde ayrılır. Ayrılan parçalar oklava ile yufka haline getirilir. Ayrıca ayıklanmış pazılar küçük küçük doğranarak bir kap içerisinde normal bir kıvamda haşlanır. Haşlanan pazılar kevgirle süzüldükten sonra tavada tereyağı ve yumurta ile birlikte kavrulur. Hafifçe soğuduktan sonra açılan yufkaların yarıdan katlanmış şekilde üzerine yeteri miktarda serilir. Ve yufka üzerine katlanarak kenarları parmak uçlarıyla sıkıştırılır. Normal ocak ateşi üzerine konan sac üzerine yeteri miktarda lemisler serilerek pişirilir. Pişirildikten sonra yemeye hazır hale gelen lemislerin üzerine yeteri miktarda tereyağı sürülerek servise sunulur.
Fasulye Bulgurlusu
Malzemeler
1 kg. fasulye, 3 büyük domates, 2 kuru soğan, tuz, pul biber, 500 gr. kuru üzüm, bir miktar sıvı yağ, pilavlık burgur.
Yapılışı
Fasulyeler yıkanıp ayıklanır. Küçük küçük kırılır. Bir tencerede yağ eritilir, soğan ve biberler kavrulur. Domatesler kuşbaşı doğranarak ilave edilir. Fasulyeler tuz, biber ilave edilir ve biraz daha kavrulur. Daha sonra su ilave edilerek, bulgur katılır. Kaynamaya bırakılır. Pişince ateşten indirilir. Sıcak sıcak servis yapılır.
Çorbalar
Mantı Çorbası, Tatlı Çorbası, Un Herlesi Çorbası, Gavut Çorbası, Yavan Çorbası, Doduk Çorbası, Fırfır Çorbası, Dırma Çorbası, Gendime Çorbası, Erişte Çorbası, Arpa Yarması Çorbası, Zuluflu Çorbası, Sebze.
Et ve Diğer Yemekleri
Pağla Denlisi, Borani, Lemis, Fıtfıt Haşılı, Patates Kavurması, Muhla, Yergök Dolması, Sütlü Haşıl, Evelik Dolması, Kalem Dolması, Lor Dolması, Ekşili Dolma, Ekmek Aşı, Çırtma Fasulye, Kaygana, Kete, Pancar Kavurması, Pişi, Tava Lemisi, Zırıhta, Lahana Dolması, Yalancı Dolma, Güveç, Su Böreği, Paparna, Toğala Kuymağı, Hıngel, Galıya, Karın Kaymağı.
Tatlılar
Erişte Tatlısı, Asude Kuymağı, Kara Helva, Burma, Tel Helvası, Lalanga, Aşure, Cevizli Börek, Musta Tatlısı, Fışkıl Tatlısı, Sütlaç, Herle, Köme, Gaysefe, Tel Kadayıf.
Gümüşhane'de yemek kültürü de çok eskiye dayanmaktadır. Bugüne kadar Gümüşhan'nin yemek kültürü konusunda kapsamlı bir araştırma yapılmadı. Ancak bu gün mutfaklarındaki zenginlik, lezzet ve hamaratlık bunu göstermektedir.
Siron
Malzemeler
Un, tuz, su, süzme, tereyağı, ceviz.
Yapılışı
Derin bir kap içerisine bir miktar su konulur. Un, tuz ve su karışımı ile yufka yapılır. Yufkalar 3-4 cm. genişliğinde şerit halinde kesilir. Kesilen yufkalar katlanarak kurutulur. Kurutulduktan sonra düz tepsiye yan yana dizilir. Diğer taraftan süzme, su ile ezilir, ateşte ısınıncaya kadar pişirilir (kaynamamalı). Bu karışım sironun üzerine dökülür. Daha sonra eritilen tereyağı sironun üzerine dökülür. Ayrıca bir kap içerisinde ayıklanmış ceviz içi dövülerek üzerine serpilerek servis yapılır.
Fırın Erişte
Yapılışı
Bir kap içerisine bir miktar un konulur, tuzu ve suyu konularak karıştırılır ve hamur haline getirilir. Sonra sofra üzerinde oklav ile ince bir şekilde açılır ve ince dilimler halinde kıyıldıktan sonra tabağa konularak fırında kızartılır. Fırından alındıktan sonra üzerine kaynamış şekerli su dökülür. Fazla şerbeti süzülür. Daha sonra tereyağı eritilir ve üzerine dökülür.
Mantı Çorbası
Malzemeler
500 gr. un, tuz, aldığı kadar su, 1 kaşık tereyağı, biraz nane, 3 yemek kaşığı süzme.
Yapılışı
Un derin bir kaba konur, tuz atılır.Aldığı kadar su konur, yoğrulur. Biraz sıkı bir hamur yapılır.1 saat dinlendirilir. Bir tahta üzerinde merdane ile açılır (2 mm inceliğinde) biraz kurutulur ve şeritler halinde kesilir.(Genişliği 3 cm.) şeritler üst üste konur. Üçgen (dar üçgen) olarak kesilir.Tencereye biraz su koyulup kaynatılır. Mantının bir kasesi suya dökülür. Kaynayınca 10 dakika bekletilir.Bir ölçü tuz atılır, kenara alınır.Tereyağı tavaya erimeye konur.Bu arada süzme, bir tasta ezilir, sulandırılır ve çorbanın içine dökülür.Sonra kızdırılmış tereyağına biraz nane atılır.Karıştırılır ve çorbanın üstüne dökülür.
Lemis
Malzemeler
Un, tuz, ıspanak, pazı, patates, lor, maydanoz, yumurta, tereyağı.
Yapılışı
Derin bir kap içerisinde un su ile karıştırılarak hamur haline getirilir. Ağaç sini üzerinde hamur küçük yuvarlak parçalar halinde ayrılır. Ayrılan parçalar oklava ile yufka haline getirilir. Ayrıca ayıklanmış pazılar küçük küçük doğranarak bir kap içerisinde normal bir kıvamda haşlanır. Haşlanan pazılar kevgirle süzüldükten sonra tavada tereyağı ve yumurta ile birlikte kavrulur. Hafifçe soğuduktan sonra açılan yufkaların yarıdan katlanmış şekilde üzerine yeteri miktarda serilir. Ve yufka üzerine katlanarak kenarları parmak uçlarıyla sıkıştırılır. Normal ocak ateşi üzerine konan sac üzerine yeteri miktarda lemisler serilerek pişirilir. Pişirildikten sonra yemeye hazır hale gelen lemislerin üzerine yeteri miktarda tereyağı sürülerek servise sunulur.
Fasulye Bulgurlusu
Malzemeler
1 kg. fasulye, 3 büyük domates, 2 kuru soğan, tuz, pul biber, 500 gr. kuru üzüm, bir miktar sıvı yağ, pilavlık burgur.
Yapılışı
Fasulyeler yıkanıp ayıklanır. Küçük küçük kırılır. Bir tencerede yağ eritilir, soğan ve biberler kavrulur. Domatesler kuşbaşı doğranarak ilave edilir. Fasulyeler tuz, biber ilave edilir ve biraz daha kavrulur. Daha sonra su ilave edilerek, bulgur katılır. Kaynamaya bırakılır. Pişince ateşten indirilir. Sıcak sıcak servis yapılır.
Çorbalar
Mantı Çorbası, Tatlı Çorbası, Un Herlesi Çorbası, Gavut Çorbası, Yavan Çorbası, Doduk Çorbası, Fırfır Çorbası, Dırma Çorbası, Gendime Çorbası, Erişte Çorbası, Arpa Yarması Çorbası, Zuluflu Çorbası, Sebze.
Et ve Diğer Yemekleri
Pağla Denlisi, Borani, Lemis, Fıtfıt Haşılı, Patates Kavurması, Muhla, Yergök Dolması, Sütlü Haşıl, Evelik Dolması, Kalem Dolması, Lor Dolması, Ekşili Dolma, Ekmek Aşı, Çırtma Fasulye, Kaygana, Kete, Pancar Kavurması, Pişi, Tava Lemisi, Zırıhta, Lahana Dolması, Yalancı Dolma, Güveç, Su Böreği, Paparna, Toğala Kuymağı, Hıngel, Galıya, Karın Kaymağı.
Tatlılar
Erişte Tatlısı, Asude Kuymağı, Kara Helva, Burma, Tel Helvası, Lalanga, Aşure, Cevizli Börek, Musta Tatlısı, Fışkıl Tatlısı, Sütlaç, Herle, Köme, Gaysefe, Tel Kadayıf.
