Genetik Soyağacı Testi Nedir?
soy ağacı nedir genetik soy ağacı ne işe yarar dna soyağacı nedir ne işe yarar
Nereden Geldim'in Cevabi 1857de 10 yillik bir calismanin sonucu olarak bezelyelerin kalitimsal ozelliklerini belirleyen Gregor Mendel bugun o kalitimsal ozelliklerle insanlarin koklerinin hangi cografi bolgeden geldiginin belirlenebildigini duysaydi ne kadar sasirirdi kim bilir? Haziran 2000de Insan Genom projesi tamamlandiginda insanlarin %99.9 oraninda ayni oldugu gorulmustu; simdiyse ayni yontemler insanlarin etnik koken farkliliklarini ortaya cikarmak icin kullaniliyor.
Bunun icin yapilan test de genetik soyagaci testleri olarak adlandiriliyor. Insan DNAsinin nispeten ufak bir degisimle jenerasyondan jenerasyona aktarildigi ogrenildiginden beri soyagaci genetik olarak belirlenmeye baslandi, bu da zamanda cok daha gerilere gidebilme firsatini sagladi. Boylece sadece bireysel meraklari gidermek icin degil bir toplulugun kokenini, insanoglunun goc yollarini, cikis noktasini (Afrika?) ve hatta efsanelerin dogrulugunu-sozgelimi Kizildereliler Turk mudur?- otaya cikarilmasi icin kullanilir oldu.
Hatirlanmaya deger bir test sonucu ornegi Avustralyada karsimiza cikiyor. Former One Nation (Eski Tek Ulus olarak cevrilebilir) lideri Pauline Hanson irkci kisiligini ve tabi ki saf kanini secim malzemesi yapmasiyla taniniyordu, en azindan iki yil once kaninin safligini herkese gostermek amaciyla yaptirdigi genetik soyagaci testine kadar. Teste gore Hanson %9 Orta Asya, %32 Turk -en nefret ettigi, her firsatta asagilamaktan geri durmadigi toplum- ve %59 Kuzey Avrupa kokenliydi.
Amerika ve Ingilterede simdilerde cok meshur olan bu testleri yaptirmak oldukca kolay, internetten bile yaptirilabiliyor: Tek yapilmasi gereken yanaktan alinacak bir ornegi posete koyup basvurulan sirkete gondermek. Sonuclar bir hafta icerisinde eve teslim ediliyor ve sadece bir soyagaci cikarmakla kalmiyor ayni zamanda yakin cevrede oturan akraba olugunuz kisilerin listesini de gonderiyor. Genetik kokeni izlemenin iki yolu var: biri sadece anneden aldigimiz mitokondri DNAsini incelemek, bu anne tarafindan kokleri belirler. Digeri de Y Kromozomunu kullanmak, ki bu da baba tarafini ortaya cikarir.
Y kromozom Testi Y Kromozomu sadece erkekte vardir. Bu yuzden bir erkek Y Kromozomunu sadece babadan alir, bu da ustundeki genetik bilginin cok az degisecegini gosterir. Oyle ki kromozom uzerinde belirlenen bazi markerlarin 500 jenerasyon boyunca ayni kaldigi tesbit edilmistir. Bu sayede belli bir markeriniz varsa bu sizin 500 yil once yasamis bir adamin soyundan geldiginizi kesin olarak kanitlar. Iste Y kromozom testi bu usulle yapiliyor. 26 tane bilinen marker var, bunlardan hangisine sahip oldugunuza gore soyagaciniz cikariliyor. Mitokondri DNA Testi Bir insanin mitokondri DNAsi sadece annesinden gelir.
Cunku dollenme sirasinda erkekegin spermi (DNAsi) kadinin yumurtasina gelir ve cekirdegin icine girer. Bu dollenmis hucre olusacak embryonun ilk hucresidir. Yani cekirdekteki erkek DNAsi disinda her sey kadina aittir, en onemlisi mitokondrilerin DNAlari tamamen annenin mitondrisinden gecer. Bu sayede minimum duzeyde bir degisime ugrar. Ayni Y Kromozomundaki gibi cesitli markerlarin test edilmesiyle soyagaci cikarilir. Tek fark bu testi kadinlarin da yaptirabilmesi ve tabi ki anne tarafinin soyunun belirlenmesidir.
Tuğçe BİLGİN
Kaynakca
Foley, Jim, Fossil Hominids: mitochondrial DNA,
Steve, Gene's dubious precision in tracing roots, Cape Times, Cape Town, Haziran 2005,
Gökçe, DNA Testiyle Şecere Tespiti, Radikal Gazetesi, Istanbul, Ekim 2006 Burke, Edmund, Trace to the Middle East, News, Australia, Subat 2007,
Nereden Geldim'in Cevabi 1857de 10 yillik bir calismanin sonucu olarak bezelyelerin kalitimsal ozelliklerini belirleyen Gregor Mendel bugun o kalitimsal ozelliklerle insanlarin koklerinin hangi cografi bolgeden geldiginin belirlenebildigini duysaydi ne kadar sasirirdi kim bilir? Haziran 2000de Insan Genom projesi tamamlandiginda insanlarin %99.9 oraninda ayni oldugu gorulmustu; simdiyse ayni yontemler insanlarin etnik koken farkliliklarini ortaya cikarmak icin kullaniliyor.
Bunun icin yapilan test de genetik soyagaci testleri olarak adlandiriliyor. Insan DNAsinin nispeten ufak bir degisimle jenerasyondan jenerasyona aktarildigi ogrenildiginden beri soyagaci genetik olarak belirlenmeye baslandi, bu da zamanda cok daha gerilere gidebilme firsatini sagladi. Boylece sadece bireysel meraklari gidermek icin degil bir toplulugun kokenini, insanoglunun goc yollarini, cikis noktasini (Afrika?) ve hatta efsanelerin dogrulugunu-sozgelimi Kizildereliler Turk mudur?- otaya cikarilmasi icin kullanilir oldu.
Hatirlanmaya deger bir test sonucu ornegi Avustralyada karsimiza cikiyor. Former One Nation (Eski Tek Ulus olarak cevrilebilir) lideri Pauline Hanson irkci kisiligini ve tabi ki saf kanini secim malzemesi yapmasiyla taniniyordu, en azindan iki yil once kaninin safligini herkese gostermek amaciyla yaptirdigi genetik soyagaci testine kadar. Teste gore Hanson %9 Orta Asya, %32 Turk -en nefret ettigi, her firsatta asagilamaktan geri durmadigi toplum- ve %59 Kuzey Avrupa kokenliydi.
Amerika ve Ingilterede simdilerde cok meshur olan bu testleri yaptirmak oldukca kolay, internetten bile yaptirilabiliyor: Tek yapilmasi gereken yanaktan alinacak bir ornegi posete koyup basvurulan sirkete gondermek. Sonuclar bir hafta icerisinde eve teslim ediliyor ve sadece bir soyagaci cikarmakla kalmiyor ayni zamanda yakin cevrede oturan akraba olugunuz kisilerin listesini de gonderiyor. Genetik kokeni izlemenin iki yolu var: biri sadece anneden aldigimiz mitokondri DNAsini incelemek, bu anne tarafindan kokleri belirler. Digeri de Y Kromozomunu kullanmak, ki bu da baba tarafini ortaya cikarir.
Y kromozom Testi Y Kromozomu sadece erkekte vardir. Bu yuzden bir erkek Y Kromozomunu sadece babadan alir, bu da ustundeki genetik bilginin cok az degisecegini gosterir. Oyle ki kromozom uzerinde belirlenen bazi markerlarin 500 jenerasyon boyunca ayni kaldigi tesbit edilmistir. Bu sayede belli bir markeriniz varsa bu sizin 500 yil once yasamis bir adamin soyundan geldiginizi kesin olarak kanitlar. Iste Y kromozom testi bu usulle yapiliyor. 26 tane bilinen marker var, bunlardan hangisine sahip oldugunuza gore soyagaciniz cikariliyor. Mitokondri DNA Testi Bir insanin mitokondri DNAsi sadece annesinden gelir.
Cunku dollenme sirasinda erkekegin spermi (DNAsi) kadinin yumurtasina gelir ve cekirdegin icine girer. Bu dollenmis hucre olusacak embryonun ilk hucresidir. Yani cekirdekteki erkek DNAsi disinda her sey kadina aittir, en onemlisi mitokondrilerin DNAlari tamamen annenin mitondrisinden gecer. Bu sayede minimum duzeyde bir degisime ugrar. Ayni Y Kromozomundaki gibi cesitli markerlarin test edilmesiyle soyagaci cikarilir. Tek fark bu testi kadinlarin da yaptirabilmesi ve tabi ki anne tarafinin soyunun belirlenmesidir.
Tuğçe BİLGİN
Kaynakca
Foley, Jim, Fossil Hominids: mitochondrial DNA,
Steve, Gene's dubious precision in tracing roots, Cape Times, Cape Town, Haziran 2005,
Gökçe, DNA Testiyle Şecere Tespiti, Radikal Gazetesi, Istanbul, Ekim 2006 Burke, Edmund, Trace to the Middle East, News, Australia, Subat 2007,
