Gebelikte ultrasonun amacı nedir ?

[Uzman SühaN]

Hamileliğin teyidi üç şekilde yapılır. İdrar dan gebelik testi, kanda gebelik testi ve ultrason incelemesi . İdrar dan gebelik testleri , pratik kullanımın dan ötürü bir çok bayan tarafından tercih edilse de her zaman net sonuç vermeyebiliyor.Testin kullanım tarihinin geçmesi,testin yanlış uygulanması ve testin darbe alması gibi sebepler idrar testinin yanlış sonuç verme nedenlerinden dir.

Kanda bakılan Hcg testi en doğru sonucu vermekle birlikte yanılma payı olmayan gebelik testidir. Hcg sonucuna göre gebe olan bir bayanın hamileliğini teyit etmek için ultrason muayenesine girmesi gerekmektedir. Ultrason ile 4-5-6 haftalık gebelikte bebeğin kesesi izlenir. Kesenin görülmesi gebeliğin emaresidir. Bundan sonraki süreçte bebeğin kalp atışının izlenmesi hedeflenmektedir.

Gebelik sürecini yakın dan takip için hekim muayenesi ve akabinde usg incelemesi şarttır. Hekim kontrolün de düzenli olarak bulunmak olası gebelik problemlerini engeller. Hekim muayenesi ile usg incelemesi teşhisi netleştirir.

Gebelikte yapılan usg fetalin gelişimi açısından son derece önemlidir. Usg ile fetalin durumu değerlendirilir ve bir takım ölçümler yapılır. Yani usg hamilelikte önemlidir. Bir çok teşhis usg sayesin de yapılır ve gebelikte görülen olumsuz olasılıklar engellenir. Usg ile bebeğin kalp atımı, kese büyüklüğü, kilosu ,suyu plesentanın durumu gibi ayrıntılı incelemeler yapılır. Usg ile %100 gebelik sorunları saptanmaz . Hamile olan anne adayları usg konusun da biraz endişelidir. Usg nin bebeğine zarar verdiğini düşünür. Usg radyasyon içermediği için zararı yoktur. Hamilelikte ultrason ne için yapılır tüm detayları yazımızın devamın da bulabilirsiniz.


Öncesi ; Hamilelikte ultrasonla neler tespit edilebilir? Adlı konumuzu incelemenizi öneriyoruz.

Günümüzde ultrason gebelik muayenelerinin en önemli parçası olmuştur.

Gebelikte hiçbir problem olmasa bile belli zamanlarda belli aralıklarla ultrasonografi kontrolü yapılmaktadır. Gebeliğin farklı aylarında ultrasonla farklı değerlendirmeler yapılır. Örneğin gebeliğin ilk aylarında bebeğin kilosu ölçülmez sadece kalp atımı ve kese büyüklüğü gibi değerlendirmeler yapılır, gebeliğin 5. ayında kilosu, suyu, plasentanın durumu, organların yapısı gibi daha ayrıntılı değerlendirme yapılır, bunların dışında da farklı aylarda farrklı değerlendirmeler yapılır.
Ultrason değerlendirmesi ile yaklaşık olarak %30-35 oranında bebekte anomali olsa bile saptanamayabilir. Yani ultrason bebekteki gelişimsel bozuklukların çoğunu saptasa da her zaman hepsini saptaması imkansızdır.

Ultrasonografinin bebeğe hiçbir zararı yoktur. Radyasyon içermez. Sık aralıklarla bile yapılsa bebeğe herhangi bir zarar vermez.

Gebelikte ultrasonografi hangi amaçlarla yapılır:
Gebelikte ultrason aşağıdaki sorulara cevap aramak amacıyla kullanılır

• Gebelik var mı? Normal yerinde mi? Rahim içerisinde mi?
• Gebelik canlı mı?
• Gebelik kaç aylık? Kaç haftalık?
• Bebeğin ense kalınlığı normal mi?
• Bebeğin tahmini kilosu ne kadar? Haftasına göre kilosu gelişimi normal mi?
• Bebeğin duruşu düz mü?
• Bebeğin eşi (plasenta) normal mi? Eşin yerleşimi normal mi? Doğum yolunu kapatıyor mu?
• Bebeğin kafa çapı bacak uzunluğu normal mi?
• Bebeğin suyu normal mi?
• Bebekte bir anomali var mı? 18-20 hafta civarında yapılan ayrıntılı ultrasonografi ile bebeğin organlarında bir gelişim bozukluğu var mı araştırılır. Ayrıntılı ultrasonografi hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
• Biyofizik profil değerlendirmesinde bebeğin hareketleri, kas tonusu ve solunumu değerlendirilir.
• Erken doğum riski varlığında rahim ağzı uzunluğu ölçülebilir.
• Rahim ve yumurtalıklarda myom veya kist varmı?
• Cinsiyeti nedir?
• Gerekli durumlarda doppler inceleme (kan akımı) değerlendirilir.
• Amniosentez veya CVS gibi müdahalelerde kullanılır.

Gebelik süresince 3 veya 4 boyutlu ultrason yapılması rutin olarak şart değildir, bu sadece aile bebeğin yüzünü, ellerini vb. görmek isterse faydalıdır, bebeğin durumunu ve özür varlığını araştırmakta faydalı değildir. Gebelikte rutin olarak normal 2 boyutlu ultrasonların kullanılması yeterlidir.

Ultrason ne sıklıkta yapılmalıdır?


Gebeliğin durumuna ve saptanan risklere göre değişmekle birlikte çoğunlukla en azından aşağıda belirtilen zamanlarda yapılır. Gerekirse daha farklı zamanlarda da ek olarak uygulanır.

• Gebeliğin ilk aylarında
• 11-14 hafta arasında
• 18-20 hafta civarında ayrıntılı ultrasonografi
• 32 hafta civarında
• 38 hafta civarında

Ultrasonla cinsiyet ne zaman anlaşılabilir?


Cinsiyetin dış görünüş olarak 11. hafta civarında farklılaşmaya başlar fakat ultrasonla bu kadar erken tespit edilemez. Çoğunlukla 15-20 haftalarda ultrasonla ayırt edilebilir. Tabi bunda her zaman yanılma payı vardır. Ayrıca bazen bebeğin duruşundan dolayı cinsiyet tespitini yapmak hiç mümkün olmayabilir.


İlk ultrason muayenesi hamilelikte ne zaman yapılmalıdır?

Son adet tarihinden (SAT) itibaren 40 hafta süren hamilelikler özellikleri yönünden üç ayrı döneme ayrılır:
1. trimester (ilk 13 hafta, ilk üç ay)
2. trimester (14-27. haftalar arası, ikinci üç ay)
3. trimester (27-40. haftalar arası, son üç ay) olmak üzere.

İlk ultrason muayenesi, amacına uygun olarak hastaya göre değişiklik gösterebilir. Örneğin fetüsün gestasyonel yaşa uygunluğunu görmek için en doğru zaman ilk trimester iken, konjenital (doğuştan gelen) anomalilerin saptanması için bu 18-22 haftalar arasıdır. Çünkü midgestasyon (gebeliğin orta dönemi) olarak anılan bu dönemde "organogenesis (organların gelişimi)" tamamlanmış ve anatomik oluşumlar doğru değerlendirme için uygun büyüklüğe ulaşmıştır.

Genel olarak, hasta doktoruna geldiği ilk muayenesinde ultrasona alınmasında fayda vardır.