Uzman SühaN
Administrator
Eski paralar para eder mi?
İzmir’de koleksiyoncuların ilgi gösterdiği Atatürk resimli paralar servet ediyor. 1925 yılında basılan ve piyasada kullanılmaya başlanan, üzerinde Atatürk’ün resmi bulunan 500 ile 1000 liralık banknotların fiyatı 10 bin ile 16 bin lira arasında değişiyor.
Atatürk’ün silah arkadaşı eski Cumhurbaşkanı ve başbakanlardan İsmet İnönü’nün resmi bulunan ve daha sonraki yıllarda basılan 100 liralar ise 700 ile 2 bin lira arasında satılıyor.
Banknotlar iyi korunup korunmadığına göre değer görüyor. Özenle korunmuş olanlar ellerinde bulunanlara küçük bir servet kazandırıyor. 1925 tarihli Atatürk resimli paralar bunun en güzel örneği.
O günlerin üzerinde Atatürk resmi bulununan 500 ile 1000 Türk Lirası 10 bin ile 16 bin TL arasında değer görüyor. Kısa bir sürede de alıcı buluyor. İzmir’de para koleksiyonuyla ilgili hatırı sayılır bir kitle var.
Eski paraların değeri nedir?
Kullanıldıkları dönemlerde enflasyona yenik düşerek tedavülden (dolaşımdan) kaldırılan eski paralar, günümüzde dolar üzerinden işlem görüyor. Eski kağıt paraların değeri tıpkı şarap gibi eskidikçe artıyor. Eski paraların değeri İstanbul’da Nümizmatik Derneği tarafından belirleniyor.
Bugüne kadar geçilen yedi emisyon döneminde çıkarılan ve tedavülden kaldırılmış kağıt paralar, bin ile 3 bin 500 dolar arasında değişen değerlerden el değiştiriyor.
Belirlemelere göre, kolleksiyoncularda birinci emisyon dönemine ait, kağıt paralara 40 dolar ile 3 bin 500 dolar arasında üçüncü emisyona dönemine ait paralara ise 100 ile 2 bin 500 dolar arasında değer biçiliyor.
Koleksiyoncularda, dördüncü emisyon dönemine ait kağıt paralar 200 ile 800 dolar arasında, beşinci emisyon dönemine ait kağıt paralar ise 110 ile bin dolar arasında değişen fiyatlarla meraklılarına sunuluyor.
Günümüze yakın zamanlarda çıkarılan ve pek çok kişi tarafından kolaylıkla anımsanabilecek, altıncı emisyon dönemine ait paralar ise 60 ile bin 100 dolar arasında satılıyor.
İçinde bulunduğumuz yedinci emisyon dönemine ait kağıt paralar da özelliklerine göre 1 dolar ile 400 dolar arasındaki fiyatlarla el değiştiriyor.
Kimi paralara ise değer biçilemiyor ve ödenecek miktar pazarlığa bırakılıyor. Bu paraların değeri çoğu zaman ne kadar eski ve ne kadar temiz olduğuna göre ölçülüyor.
ESKİ PARALAR VE DEĞERLERİ
Birinci emisyon paraları: Tamamı İngiltere’de bastırılan birinci emisyon dönemi paralarından 1 lira, 40 dolar ile 300 dolar arasında alıcı buluyor.
Ön yüzünde meclis binası ve çift süren bir köylünün, arka yüzünde ise başbakanlık binasının bulunduğu 1 lira, dönemin Maliye Bakanı Abdulhalık Renda imzasını taşıyor. Yine aynı döneme ait 50 lira, 300 dolar ile 2 bin 500 dolar arasında alıcı buluyor. 1948 tarihinde dolaşım değerini tamamen kaybeden 50 lirada kahverengi ve zeytin yeşili hakim renk olarak kullanılmış.
Birinci emisyon döneminin sarı renkli 500 lirası da minimum 3 bin 500 dolardan alıcı bulurken, çok temiz ve çil olanlarına değer biçilemiyor ve nadir ibaresi kullanılıyor. Yine İngiltere‘de bastırılan ve 1939 yılında tedavülden çekilen 1000 lira için ise hiçbir değer tahmini yapılamıyor.
Birinci emisyon dönemine ait 1927 yılında bastırılan ve Cumhuriyet’in ilk paraları olan paralar en değerli paralardır. Bu paralar Türkiye‘de üç koleksiyoncuda bulunuyor.
İkinci emisyon paraları: İkinci emisyon paralarından 2,5 lira 225 dolar, 5 lira 300 dolar, 10 lira 700 dolar, 50 bin lira 100 dolardan alıcılara sunuluyor.
Üçüncü emisyon paraları: Bu döneme ait İsmet İnönü portreli ve eflatun renkli 50 liralar, 100 ile bin 100 dolar arasındaki fiyatlarla el değiştiriyor. Amerika’da bastırılan, 500 liralar da 650 dolar ile 2 bin 500 dolar arasında değişen fiyatlarda değer biçiliyor.
Yine bu dönem paralarından 1000 liranın temizi için, 2 bin 500 dolar değer biçilirken çok temiz ve çil olanlara değer biçilemiyor.
YAKIN ZAMAN PARALARI
Yakın zamanlarda çıkarılan altı ve yedinci emisyon dönemi paraları ise önceki dönem paraları kadar rağbet görmüyor. Bunların satış fiyatları ise şöyle:
Altıncı emisyon paraları: 1983 tarihinde Banknot Matbaası tarafından bastırılan ve Osman Şıklar ile İbrahim Kurt imzalarını taşıyan 50 liraya, 60 ile 400 dolar arasında değer biçiliyor. Yine aynı dönemde çıkarılan ve zeytin yeşili ile mavi rengin kullanıldğı 500 liralar, 125 dolar ile bin 100 dolar arasında değişen fiyatlarda alıcı buluyor.
Altıncı emisyon paralarından 1000 lira ise, ön yüzünde Atatürk Portresi arka yüzünde İstanbul Boğazını taşıyor ve bu mor renkli para 100 ile 750 dolar arasında alıcıların beğenisine sunuluyor.
Yedinci emisyon paraları: İçinde bulunduğumuz dönem olan yedinci emisyon dönemine ait paralara ise en çok 400 dolar kıymet biçiliyor. Bu dönem kağıt paralarından 100 liranın temiz ve çok temiz olanı için bir değer tespit edilmezken, çil satış fiyatı olarak 1 dolar belirlenmiş.
Bu dönemin en yüksek fiyatlı parası, 400 dolardan alıcı bulan Dr. Rüştü Saraçoğlu ve Dr. Ercan Kumcu imzasını taşıyan ve yeşil rengin hakim olduğu 50 bin lira. 1 milyon lira ise 10 ile 20 dolar arasında değişen fiyatlarla meraklılarına sunuluyor. Sarı ve kahverengi tonlarındaki 5 milyon lira da 15 ile 200 dolar arasında el değiştiriyor. 10 milyon liranın fiyatı ise 20 ile 30 dolar olarak belirlenmiş.
Atatürk’ün silah arkadaşı eski Cumhurbaşkanı ve başbakanlardan İsmet İnönü’nün resmi bulunan ve daha sonraki yıllarda basılan 100 liralar ise 700 ile 2 bin lira arasında satılıyor.
Banknotlar iyi korunup korunmadığına göre değer görüyor. Özenle korunmuş olanlar ellerinde bulunanlara küçük bir servet kazandırıyor. 1925 tarihli Atatürk resimli paralar bunun en güzel örneği.
O günlerin üzerinde Atatürk resmi bulununan 500 ile 1000 Türk Lirası 10 bin ile 16 bin TL arasında değer görüyor. Kısa bir sürede de alıcı buluyor. İzmir’de para koleksiyonuyla ilgili hatırı sayılır bir kitle var.
Eski paraların değeri nedir?
Kullanıldıkları dönemlerde enflasyona yenik düşerek tedavülden (dolaşımdan) kaldırılan eski paralar, günümüzde dolar üzerinden işlem görüyor. Eski kağıt paraların değeri tıpkı şarap gibi eskidikçe artıyor. Eski paraların değeri İstanbul’da Nümizmatik Derneği tarafından belirleniyor.
Bugüne kadar geçilen yedi emisyon döneminde çıkarılan ve tedavülden kaldırılmış kağıt paralar, bin ile 3 bin 500 dolar arasında değişen değerlerden el değiştiriyor.
Belirlemelere göre, kolleksiyoncularda birinci emisyon dönemine ait, kağıt paralara 40 dolar ile 3 bin 500 dolar arasında üçüncü emisyona dönemine ait paralara ise 100 ile 2 bin 500 dolar arasında değer biçiliyor.
Koleksiyoncularda, dördüncü emisyon dönemine ait kağıt paralar 200 ile 800 dolar arasında, beşinci emisyon dönemine ait kağıt paralar ise 110 ile bin dolar arasında değişen fiyatlarla meraklılarına sunuluyor.
Günümüze yakın zamanlarda çıkarılan ve pek çok kişi tarafından kolaylıkla anımsanabilecek, altıncı emisyon dönemine ait paralar ise 60 ile bin 100 dolar arasında satılıyor.
İçinde bulunduğumuz yedinci emisyon dönemine ait kağıt paralar da özelliklerine göre 1 dolar ile 400 dolar arasındaki fiyatlarla el değiştiriyor.
Kimi paralara ise değer biçilemiyor ve ödenecek miktar pazarlığa bırakılıyor. Bu paraların değeri çoğu zaman ne kadar eski ve ne kadar temiz olduğuna göre ölçülüyor.
ESKİ PARALAR VE DEĞERLERİ
Birinci emisyon paraları: Tamamı İngiltere’de bastırılan birinci emisyon dönemi paralarından 1 lira, 40 dolar ile 300 dolar arasında alıcı buluyor.
Ön yüzünde meclis binası ve çift süren bir köylünün, arka yüzünde ise başbakanlık binasının bulunduğu 1 lira, dönemin Maliye Bakanı Abdulhalık Renda imzasını taşıyor. Yine aynı döneme ait 50 lira, 300 dolar ile 2 bin 500 dolar arasında alıcı buluyor. 1948 tarihinde dolaşım değerini tamamen kaybeden 50 lirada kahverengi ve zeytin yeşili hakim renk olarak kullanılmış.
Birinci emisyon döneminin sarı renkli 500 lirası da minimum 3 bin 500 dolardan alıcı bulurken, çok temiz ve çil olanlarına değer biçilemiyor ve nadir ibaresi kullanılıyor. Yine İngiltere‘de bastırılan ve 1939 yılında tedavülden çekilen 1000 lira için ise hiçbir değer tahmini yapılamıyor.
Birinci emisyon dönemine ait 1927 yılında bastırılan ve Cumhuriyet’in ilk paraları olan paralar en değerli paralardır. Bu paralar Türkiye‘de üç koleksiyoncuda bulunuyor.
İkinci emisyon paraları: İkinci emisyon paralarından 2,5 lira 225 dolar, 5 lira 300 dolar, 10 lira 700 dolar, 50 bin lira 100 dolardan alıcılara sunuluyor.
Üçüncü emisyon paraları: Bu döneme ait İsmet İnönü portreli ve eflatun renkli 50 liralar, 100 ile bin 100 dolar arasındaki fiyatlarla el değiştiriyor. Amerika’da bastırılan, 500 liralar da 650 dolar ile 2 bin 500 dolar arasında değişen fiyatlarda değer biçiliyor.
Yine bu dönem paralarından 1000 liranın temizi için, 2 bin 500 dolar değer biçilirken çok temiz ve çil olanlara değer biçilemiyor.
YAKIN ZAMAN PARALARI
Yakın zamanlarda çıkarılan altı ve yedinci emisyon dönemi paraları ise önceki dönem paraları kadar rağbet görmüyor. Bunların satış fiyatları ise şöyle:
Altıncı emisyon paraları: 1983 tarihinde Banknot Matbaası tarafından bastırılan ve Osman Şıklar ile İbrahim Kurt imzalarını taşıyan 50 liraya, 60 ile 400 dolar arasında değer biçiliyor. Yine aynı dönemde çıkarılan ve zeytin yeşili ile mavi rengin kullanıldğı 500 liralar, 125 dolar ile bin 100 dolar arasında değişen fiyatlarda alıcı buluyor.
Altıncı emisyon paralarından 1000 lira ise, ön yüzünde Atatürk Portresi arka yüzünde İstanbul Boğazını taşıyor ve bu mor renkli para 100 ile 750 dolar arasında alıcıların beğenisine sunuluyor.
Yedinci emisyon paraları: İçinde bulunduğumuz dönem olan yedinci emisyon dönemine ait paralara ise en çok 400 dolar kıymet biçiliyor. Bu dönem kağıt paralarından 100 liranın temiz ve çok temiz olanı için bir değer tespit edilmezken, çil satış fiyatı olarak 1 dolar belirlenmiş.
Bu dönemin en yüksek fiyatlı parası, 400 dolardan alıcı bulan Dr. Rüştü Saraçoğlu ve Dr. Ercan Kumcu imzasını taşıyan ve yeşil rengin hakim olduğu 50 bin lira. 1 milyon lira ise 10 ile 20 dolar arasında değişen fiyatlarla meraklılarına sunuluyor. Sarı ve kahverengi tonlarındaki 5 milyon lira da 15 ile 200 dolar arasında el değiştiriyor. 10 milyon liranın fiyatı ise 20 ile 30 dolar olarak belirlenmiş.
