Erzurum Barı

*MeleK*

♥Ben Aşık Olduğum Adamın Aşık Olduğu Kadınım♥
Erzurum Barı
erzurum barları dinle erzurum barları barı barı oynayan çocuklar dinle
[FONT=&quot]Yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar,
Kahramanlık, yiğitlik, erlik destanıdır bar.
Bu oyunda gör bizi, geçme sakın ıraktan,
Gözün varsa seçersin, barda karayı aktan.

Bir savaş seyri vardır dadaşın her barında,
Görünce kanın kaynar, o an damarlarında.
Doyum olmaz bir görsen köroğlunun barını,
Güvenirsin gücüne, düşünmezsin yarını.

Dumludan taaa Basraya çağlayan selimiz var.
Bahtımız kara değil bugün, karasu kadar.
Bingöl yaratmadı mı kan çağlayan Arası?
Hazar çalkalanırken kanar Türkün yarası.

Aman Aras , Han Aras, Bingölden kalkan Aras,
Al başımdan sevdamı, Hazerde çalkan Aras...
Dadaş çelik bir yaydır, onu germeye gelmez.
Çağlayan bir sel olur, dağlara da baş eğmez.

Yayla bulutu gibi yükselir yavaş yavaş,
Sonra birden köpürür, sel olur, coşar Dadaş,
Doğunun sınır taşı Erzurumun Dadaşı,
Efesi var İzmir'in, eğilmez Türkün başı.

Bar başlıyor.
Barbaşı sallarken gönülden mendilini,
Gözüne al Dadaşım, sende sevgilini.
Dinle davul ne diyor: Dan, dan, dan.
Ben bu sese vurgunum, can, can, can,
Canlar yurdundur elbet, her can Vatana kurban.
Atalar yurt sevmeği, davuldan öğrendiler.
Bu ilk barın adına sarhoş barı dediler.
( Seven sarhoştur elbet, sevse de sevmese de )
Dadaşlar ağır ağır bir halka çevirdiler,
Yurda kurban yiğitler bu halkaya girdiler.
Ses yok donmuş dudaklar, gözler halkalanıyor.

Ufuklar, bayraklaşmış, cihan
Dan, dan, dan kanlar kaynaştıran dalgalanıyor.
Bir ses çıktı zurnadan.
Dağlar gibi dadaşlar, kımıldandı durmadan.

Tanrım bu ne duruştu, gözler şimşekleşiyor.
Kırat kişniyor, neden toprakları eşiyor?
Silkin ey Palandöken, dök başından karını,
Dadaş oynarken gösterir vakarını.

Vur davulcu candan coşsun dadaşım,
Çal zurnacı, oynasın dadaş, dönüyor başım.



[/FONT] Sadi AKATAY kaynak.misafirnet
 
Cevap: Erzurum Barı

Erzurum Barları' nın efsanevi bir geçmişi olduğu herkesçe bilinmektedir.Ancak bu barları su yüzüne çıkaran ilk insan 1934 yılında Erzurum Silah Fabrikası Müdürlüğü' ne atanan Albay İhsan Yavuzer olmuştur. Erzurum barlarına özel bir ilgi duyan Yavuzer, ilk iş olarak Erzurum Gücü adında bir spor kulübü kurar. Bu kulübün en önemli kolu Bar Kolu olur. Bar kolunu, fabrikaya işçi olarak aldığı Efendi, Mevlüt, Nurettin, Küçük Nurettin isimli barcılarla, Ramis Baba isimli davulcudan oluşturur. Efendi Bey' in de ekip başkanı olduğu bu topluluk Erzurum' da ilk bar ekibidir.1949 yılında Venedik' te yapılan Uluslararası Halk Dansları yarışmasında Türkiye' yi temsil eden Erzurum Bar ekibi katılır. Bu yarışmada İhsan Ertugay' ın çalıştırdığı, İhsan Taftalı, Nimet Gezmiş, Nihal Demiryürek ve Şeref Uludağ' dan oluşan Erzurum' lu barcılar dünya birincisi oldular. Aynı ekip 1951 yılında Fransa' da Biarniz, İspanya' da Pampona şehirlerinde yapılan festivallere davet edildiler. 1954 yılında ise Almanya' da yapılan bir festivale katılırlar. Bütün bu festivallerde büyük ilgi görürler.

1954 yılında kurulan Erzurum Halk Oyunları ve Halk Türküleri Derneği' nin faaliyete geçmesi üzerine dünyaca ünlü bu bar ekibine yeni isimler katıldı. Bunlar arasında Muhtar Dursunoğlu, Mahmut Baltacıoğlu, Natık Yurtlu, Hulusi Seven ve Bahattin Merdal vardır. Daha sonraki yıllarda Brüksel' e gönderilen erkek bar ekibini Lütfü Aladağ, Fikri Kükürtçü, Cevat Sungur, Muammer Özkavcı, Sedat Gezmiş, Bahattin Merdal, İlhami Avcıoğlu, kız ekibinide Bilge Gürgün, Varda Gürgün, Gülümser Gözüm, Gülen Gözüm kardeşlerle, Nesrin Ulusoy oluştururlar. Bunlardan sonra bar ekipleri şu yarışmalara katılırlar.

1965 yılında Tunus-Kartaca Uluslararası Halk Dansları Festivali
1970 Japonya-Osaka Fuarı
1982 İtalya
1949 yılından beri Erzurum Bar Ekibi değişik guruplar halinde yurt dışında uluslararası düzeyde zaman zaman ülkemizi temsil etmiş ve önemli başarılar sağlamışlardır.

Bar Terimleri

Bar oyunu: Eğlenmeyi temel amaç edinen oyunlara denir.
Kolluk: Dizilişe göre, barbaşının hemen solunda olan oyuncuya denir.
Koltukaltı: Koltuk .
Poççik: Bar dizisinin en sonundaki oyuncuya verilen ad
Daldaş: Dadaş
Kelleler: Koltukaltı ile kolluk altı arasında kalan oyuncuların tümüne denir.
Sıra Oyuncular: Kelleler.
Sekme: Bar oyununun çabuk ve çevik hareketlerle oynanan bölümü
Yelleme: İki kısımlı barlarda ikinci kısma verilen ad.sekme ile ağırlama arasında oynanır.
Ağırlama: Barın ilk bölümü ağır, yavaş ve titizce oynanan bölümü.
Bar Sırası: Barların birbiri peşi sıra oynanması gerektiğinde izlenecek geleneksel yol.
Bar Havası: Bar oyunlarının ezgi ve müziğini anlatan bir deyimdir.
Bar Tutmak: Bar topluluğunu para karşılığı kiralamaktır.
Bar Tutuşmak: Bar oynayacak oyuncuların ortaya çıkmaları.
Bar Çeken: Barbaşı

Bar Çeşitleri

A- Erkek Barları

1- Baş Bar
2- İkinci Bar (1.aşırma)
3- Sekme
4- İkinci Aşırma
5- Nari
6- Dello
7- Koçeri
8- Temirağa
9- Tamzara
10- Tavuk Barı
11- Felek
12- Çingeneler
13- Uzun Dere
14- Daldalar
15- Yayvan
16- Hançer Barı
... (unutulmuş olanları da var tabii ki)

B- Kadın Barları

1- Kavak
2- Çift Beyaz Güvercin
3- Çember
4- Döne
5- Nari
6- Çarşıda Üzüm Kara
7- Sallama
8- Mendilimde Kişmiş ile Badem Var
9- Tortumun Eymeleri
10- Aşşahtan Gelirem
11- Köylü Kızı
12- Delikız

Bar ve Makamları

Başbar: Açık oynanır, güftesi yoktur. Bestede başlangıç ve son ayrı olmak üzere iki tür müzik vardır. Hüseyni makamındadır. Bu oyun Dadaş' ın; ağır başlı, zevk ehli, eğlencede laubalilikten ziyade ağır başlı ve vakarlı olduğunu gösterir.
İkinci Bar: Kapalı barlardandır. Güftesi yoktur. Hüseyni makamındadır. Dadaşlar' ın birbirlerine gönülden gönüle bağlı, birlik ve uyum içinde olduklarını ifade eder.
Sekme (Tikine): Güftesi yoktur. Hüseyni makamındadır. Dadaş' ın, yerine göre çok hareketli, fakat şuurlu ve müşterek sonuca ulaşma iradesini temsil eder.
İkinci Aşırma: Güftesi yoktur. Hüseyni makamındadır. Dadaşlar' ın savaşta ve barışta hareket halinde, iş hayatında birlik ve beraberlik içinde olduklarını ifade eder.
Nari: Güftesi vardır. Açık bardır. Hüseyni makamındadır. Dadaş' ın zevki selim, aşk, sevgi yaşantılarının ecdattan gelen hasletlerini çevreye aktarma duygularını sembolize eder.
Koçeri: İki motif halinde oynanmaktadır. Birinci kısmın figürüde aynıdır. Aynı zamanda her kısmın müzik besteleri de ayrı ayrı özelliktedir. Hüzzam makamındadır. Birinci kısım kapalı, ikinci kısım açıktır. Adından da anlaşıldığı gibi, Dadaşlar' ın savaşlara gönüllü katıldığını ve kahramanca döğüşmeden zevk aldıklarını sembolize etmektedir. Güftesi yoktur.
Tamzara: Güftesi yoktur. Hüseyni makamındadır. Yarı kapalı, yarı açık oynanmaktadır. Bu oyun Erzurum köylerinde, şehirde olduğundan başka bir takım figürler ekleyerek oynanmaktadır. Dadaş' ın beden ve kafa güçlülüğünü ifade etmektedir.
Tavuk Barı: Hüseyni makamındadır. Güftesi yoktur. Menşeinin Orta Asya olduğu söylenir.
Felek: Açık oynanır. Hüseyni makamındadır. Güftesi vardır.
Çingeneler: Açık oynanır. Güftesi yoktur. Rast makamındadır.
Uzundere: Açık oynanır. Güftesi yoktur. Hicaz makamındadır.
Daldalar: Kapalı oyunlardandır. Hüseyni makamındadır. Güftesi vardır.
Yayvan: İki kısım halinde oynanır. İki çeşit figür birleşerek bir bütün teşkil eder. Birinci kısım kapalıdır. Hüseyni makamında olan müzikle oynanır. Bu barın bitiminde içlerinden ikisi ortaya çıkar, diğerleri dışarda seyirci kalırlar. Bu oyunda pala ve kılıç kullanılır.
Hançer Barı: İki kişi ile oynanır. Hüseyni makamındadır. Son bölümde melodi ve ritm değişir. Birinci kısımda düello halindeki Dadaşlar; ikinci kısımda birbirlerini affederek, kusuru bağışlama ve hoşgörülü ruh yapısı içinde neşeli gösteri halinde oynarlar.

Erkek Kıyafetleri

Cıstik: Bar oynarken ayağa giyilen ayakkabıdır. Derisinin çok yumuşak olması en büyük özelliğidir. Bu özelliğe istinaden ayak figürleri daha kolay gerçekleştirilir. Yaşlılar tarafından giyilene markop, gençlerin giydiğine yemeni denir.
Zığva: Uçkurlu, beli bol lacivert kumaştan yapılan arkası torba şeklinde pileli giysidir. Bunun üzerine siyah ipek kaytan, süs olarak işlenir. Zığvanın bol olmasını sağlayan pile sayısının 32 olmasına özen gösterilir.
Yelek: Lacivert kumaştan yapılmıştır. İki tarafa kapanabilen kaytanlı ilikleri vardır. Kenarları ve cep ağızları kaytanla işlenmiştir.
Gömlek: Gömlekler beyaz olup dik yakalıdır.düğmeleri beyaz veya siyah olabilir. Uzun olan kol ağızlarında 4-5 düğme bulunur.
Kazeki: Uzun kollu kısa bir cekettir. Kolları geniş kol etrafları siyah kaytanla, ön tarafı ve cep ağızları motifli kaytanla süslüdür.
Kuşak: Eskiden Acem, Trablus veya Tosya şalı diye adlandırılan renkli iplerle örülmüş-dokunmuş, bar oynayanın belini sıcak tuttuğu gibi aynı zamanda cep vazifesi gören kumaştır.
Gümüş Köstek: Gümüşten yapılmış, yelek üzerine asılan daha önceleri saat taşımada kullanılan ince zincirden aksesuardır.
Pazubent: Ekseriyatla boncukla örülür. Gümüş olanlarıda vardır. Kola takılan içerisine Karınca Duası, Ayet-el Kürsü konulan aksesuardır.
Mendil: Erzurum Barları' nda mendil kullanmak bir maharet işidir. Mendil her barın ritmine ve psikolojisine göre kullanılır.

Kadın Barları

Kavak: Gelin ve kızların elele tutuşarak oynadıkları bir oyundur. Güftesi vardır. Hüseyni makamındadır.
Çift Beyaz Güvercin: Açık ve kapalı olarak oynanır. Güftesi vardır. Hüseyni makamındadır.
Çember: Çember oyunu aynı ekip tarafından oynanır. Hüseyni makamındadır. Güftesi vardır.
Döne: Hüseyni makamındadır. Güftesi vardır. Söylenerek ve çalgı eşliğinde oynanır.
Nari: Hüseyni makamındadır. Güftesi vardır. Söylenerek ve çalgı eşliğinde oynanır.
Çarşıda Üzüm Kara: Güftesi vardır. Çalgılar ve diğer oyunlarda olduğu gibi aynıdır.
Sallama: Güftesi yoktur. Ekip tarafından yalnız çalgılarla oynanmaktadır.
Mendilimde Kişmiş ile Badem Var: Güftesi vardır. Aynı çalgılarla oynanır.
Tortumun Eğmeleri: Hüseyni makamındadır. Çalgılar aynıdır. Tortum ilçesine mahsustur.
Aşşahtan Gelirem: Hüseyin makamındadır. Aynı çalgılarla oynanır. Güftesi vardır.
Köylü Kızı: İki kişi tarafından oynanır. Bir köylü kızının günlük hayatını anlatan taklidi bir oyundur. Güftesi vardır.

Kadın Kıyafetleri

Bindallı: Kadife üzerine sim ile Türk motifleri işlenmiş giysidir. Göğüs ve boyun kısımları dantelle süslenebilir. Aynı danteller kol ağzınada eklenir. Kol, beden ve bel kısmı vücuda oturur, tek kısmı ise rahat hareket maksadıyla geniş yapılır.
Leçek(yazma): Başa örtülen, pullarla ve boncuklarla oyalanarak süslenen pamuktan yapılmış başörtüsüdür. Bu isim halen kullanılmaktadır.
Gümüş Kemer: Bar oynayan Erzurumlu kadının belinde bulunur. Muhtelif parçalar halkalarla birbirine tutturularak kemer oluşturulur. İşlemelidir, kaşı daha süslüdür. Bazılarında sedef kakmalar bulunur. Şimdi kakmalı kemerler yapılmadığından antika değeri taşımaktadırlar.
Papuç: Papuçlar siyah ve önden bağlıdır. Yumuşak deriden yapılmış olup hafiftir. Kolay hareket olanağı sağlar.
Dizleme: Beyaz yünden örülmüş, diz kapaklarına kadar uzanan çoraplardır.
Mendil ve Diğer Aksesuarlar: Erkek barlarında olduğu gibi, kadın barlarında da barbaşı ve poççikte mendil bulunur. Ayrıca boyuna beşi birlik, Oltu Taşı kolyeler, kollara burma bilezik parmaklara da yüzük takılır.





 
teşekkürlerr bilginnn için...
 
Geri
Üst