Uzman SühaN
Administrator
Dış gebelikte HCG kanda gebelik testi
dış gebelik nedir,dış gebelik nasıl anlaşılır,dış gebeliğin belirtileri nelerdir, dış gebeliğin tedavisi nedir,dış gebelik hakkında bilgiler
Dış gebelik rahim dışında yerleşmiş gebelik olarak tanımlanır. Normal bir gebelikte tüpte sperm ile döllenen yumurta tüpün hareketiyle 3-5 günlük bir yolcuğun ardından rahim içine taşınır ve gebelik rahim içine yerleşir. Döllenmiş yumurtayı taşıma işlemini fallop tüplerinin içini döşeyen silia denilen parmaksı oluşumlar ve tüpün dalgasal hareketleri sağlar. Rahim içine geçişi geciken veya önlenen yumurta rahim dışında dış gebelik şeklinde gelişir.
Her 100 gebeliğin 1’i dış gebelik olup tüm anne ölüm sebepleri arasında ikinci sırada yer alır. Son yıllarda dış gebeliklerde artış izlenmektedir. Bu duruma yol açan nedenler arasında cinsel yolla bulaşan hastalıkların artması, kanda gebelik testi ve transvajinal ultrasonografinin kullanılması ile tanının erken konulabilmesi, tüp bağlanması işleminde başarısızlık, tüpler ile ilgili ameliyatların artması ve kısırlık ve yumurtlama tedavilerin yaygınlaşması sayılabilir.
Belirtiler
Dış gebelik çok çeşitli klinik şekillerde ortaya çıkabilir. Klasik belirtileri adet gecikmesi, düzensiz lekelenme tarzı vajinal kanama ve karın ağrısıdır. Erken dönemde bulgu vermeyebileceği gibi tüpte hasar ve kanama varsa karın içi kanamaya bağlı olarak hastada ani gelişen şiddetli karın ağrısı ve yaygın hassasiyet olabilir. Bu durumda kan basıncı düşerken nabızda artış izlenir. Hastada halsizlik, baygınlık hissi ve göz kararması gelişir. Hastaların %25’inde şok bulguları görülebilir.
Tanı
Dış gebelik tanısı zaman alabilir. İlk etapta karar vermek zor olabileceğinden tetkiklerin tekrarlanması gerekebilir.
1-Kanda gebelik testi (B-HCG): Beklenenden daha düşük seviyede ve anormal artış gözlenen B-HCG (kanda gebelik testi) değeri dış gebelik şüphesi uyandırır.
2-Ultrasonografi: Rahim içinde gebelik kesesinin izlenmemesi ya da tüplere ait bölgede dış gebelik kesesinin gözlenmesi ile tanı konabilir. Ancak gebelik testinin pozitif olup ultrasonografik olarak gebeliğin yerinin tesbit edilemediği 11-14 günlük bir pencere döneminde klinik bulgular ve B-HCG ile takip çok önemlidir.
3-Probe küretaj: Küretaj ile elde edilen materyalde gebelikle ilgili ekler gösterilemezse dış gebelikten şüphelenilir.
4-Laparaskopi: Tanıda altın standart olup karın içine yerleştirilen bir teleskop yardımı ile tüplerin gözlenmesi esasına dayanır. Ancak genel anestezi gerektirmesi ve az da olsa işleme bağlı doğabilecek riskler nedeniyle herkese uygulanamamaktadır.
Dış gebelik yerleşim yerleri
a) Tüpler: En sık yerleşim yeri olup dış gebeliklerin %99’u tubal gebeliktir.
b) Yumurtalıklar
c) Karın içi
d) Serviks (rahim ağzı)
Sebepleri
a) Mekanik sebepler
Tüpe ait geçirilmiş ameliyatlar sonrası gebelikler: Tüplerin bağlanması işlemi sonrası veya bağlanmış tüplerin cerrahi olarak yeniden açılma işlemi sonrası gelişen gebeliklerin dış gebelik olma riski artar.
Pelvik bölgeye ait geçirilmiş enfeksiyonlar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Özellikle tüplerin enfeksiyonu (salpenjit) sonrası tüpün iç yüzeyinin hasarlanması sonucu kısmen veya tamamen tıkanması ile dış gebelik oluşumu kolaylaşır.
Karın içi yapışıklıklar: Karın içi organlara ait (özellikle apandisit ve yumurtalık) geçirilmiş cerrahiler sonrası oluşan karın içi yapışıklıklar riski arttırır.
Tüpün yapısal (doğumsal) anomalileri de riski arttırır.
b) Fonksiyonel (işleve bağlı) sebepler
Tüplerin hareketinde değişme: Sadece progestin içeren doğum kontrol hapları, ertesi gün hapları ve yumurtlama tedavileri,
Vajinal duş,
Ve sigara içimi tüplerde peristaltizmi (dalgalanmayı) yavaşlattığı için dış gebelik riskini arttırır.
c) Kısırlık ve yumurtlama tedavileri sırasında oluşan gebeliklerde dış gebelik riski artar.
d) Korunma yönteminde başarısızlık sonrası oluşan gebeliklerde dış gebelik riski artar.
e) İleri yaş ile risk artar.
Dış gebelik rahim dışında yerleşmiş gebelik olarak tanımlanır. Normal bir gebelikte tüpte sperm ile döllenen yumurta tüpün hareketiyle 3-5 günlük bir yolcuğun ardından rahim içine taşınır ve gebelik rahim içine yerleşir. Döllenmiş yumurtayı taşıma işlemini fallop tüplerinin içini döşeyen silia denilen parmaksı oluşumlar ve tüpün dalgasal hareketleri sağlar. Rahim içine geçişi geciken veya önlenen yumurta rahim dışında dış gebelik şeklinde gelişir.
Her 100 gebeliğin 1’i dış gebelik olup tüm anne ölüm sebepleri arasında ikinci sırada yer alır. Son yıllarda dış gebeliklerde artış izlenmektedir. Bu duruma yol açan nedenler arasında cinsel yolla bulaşan hastalıkların artması, kanda gebelik testi ve transvajinal ultrasonografinin kullanılması ile tanının erken konulabilmesi, tüp bağlanması işleminde başarısızlık, tüpler ile ilgili ameliyatların artması ve kısırlık ve yumurtlama tedavilerin yaygınlaşması sayılabilir.
Belirtiler
Dış gebelik çok çeşitli klinik şekillerde ortaya çıkabilir. Klasik belirtileri adet gecikmesi, düzensiz lekelenme tarzı vajinal kanama ve karın ağrısıdır. Erken dönemde bulgu vermeyebileceği gibi tüpte hasar ve kanama varsa karın içi kanamaya bağlı olarak hastada ani gelişen şiddetli karın ağrısı ve yaygın hassasiyet olabilir. Bu durumda kan basıncı düşerken nabızda artış izlenir. Hastada halsizlik, baygınlık hissi ve göz kararması gelişir. Hastaların %25’inde şok bulguları görülebilir.
Tanı
Dış gebelik tanısı zaman alabilir. İlk etapta karar vermek zor olabileceğinden tetkiklerin tekrarlanması gerekebilir.
1-Kanda gebelik testi (B-HCG): Beklenenden daha düşük seviyede ve anormal artış gözlenen B-HCG (kanda gebelik testi) değeri dış gebelik şüphesi uyandırır.
2-Ultrasonografi: Rahim içinde gebelik kesesinin izlenmemesi ya da tüplere ait bölgede dış gebelik kesesinin gözlenmesi ile tanı konabilir. Ancak gebelik testinin pozitif olup ultrasonografik olarak gebeliğin yerinin tesbit edilemediği 11-14 günlük bir pencere döneminde klinik bulgular ve B-HCG ile takip çok önemlidir.
3-Probe küretaj: Küretaj ile elde edilen materyalde gebelikle ilgili ekler gösterilemezse dış gebelikten şüphelenilir.
4-Laparaskopi: Tanıda altın standart olup karın içine yerleştirilen bir teleskop yardımı ile tüplerin gözlenmesi esasına dayanır. Ancak genel anestezi gerektirmesi ve az da olsa işleme bağlı doğabilecek riskler nedeniyle herkese uygulanamamaktadır.
Dış gebelik yerleşim yerleri
a) Tüpler: En sık yerleşim yeri olup dış gebeliklerin %99’u tubal gebeliktir.
b) Yumurtalıklar
c) Karın içi
d) Serviks (rahim ağzı)
Sebepleri
a) Mekanik sebepler
Tüpe ait geçirilmiş ameliyatlar sonrası gebelikler: Tüplerin bağlanması işlemi sonrası veya bağlanmış tüplerin cerrahi olarak yeniden açılma işlemi sonrası gelişen gebeliklerin dış gebelik olma riski artar.
Pelvik bölgeye ait geçirilmiş enfeksiyonlar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar: Özellikle tüplerin enfeksiyonu (salpenjit) sonrası tüpün iç yüzeyinin hasarlanması sonucu kısmen veya tamamen tıkanması ile dış gebelik oluşumu kolaylaşır.
Karın içi yapışıklıklar: Karın içi organlara ait (özellikle apandisit ve yumurtalık) geçirilmiş cerrahiler sonrası oluşan karın içi yapışıklıklar riski arttırır.
Tüpün yapısal (doğumsal) anomalileri de riski arttırır.
b) Fonksiyonel (işleve bağlı) sebepler
Tüplerin hareketinde değişme: Sadece progestin içeren doğum kontrol hapları, ertesi gün hapları ve yumurtlama tedavileri,
Vajinal duş,
Ve sigara içimi tüplerde peristaltizmi (dalgalanmayı) yavaşlattığı için dış gebelik riskini arttırır.
c) Kısırlık ve yumurtlama tedavileri sırasında oluşan gebeliklerde dış gebelik riski artar.
d) Korunma yönteminde başarısızlık sonrası oluşan gebeliklerde dış gebelik riski artar.
e) İleri yaş ile risk artar.
