Uzman SühaN
Administrator
Dış Gebelik Yaşayanların Bilmesi Gerekenler Dış gebelik nedenleri nelerdir?
20-30 yıl öncesine göre günümüzde dış gebelik (ektopik gebelik) sıklığında artış izlendiği bildirilmektedir. İnsanda döllenme olayı kadının tüp organında gerçekleşir. Normalde burada döllenen yumurtanın ilerleyerek rahim içerisine gelemesi ve buraya yerleşmesi gerekir. Döllenmiş yumurtanın (zigot) ilerlememesi ve tüpte kalarak buraya yerleşmesi durumunda dış gebelik meydana gelir. Bu duruma eğilim yaratan bazı faktörler araştırmalarda tespit edilmiştir, aşağıda listelenmiştir. Sadece tüp içerisinde değil, yumurtalık üzerinde, karın içerisinde, rahim ağzında da dış gebelik oluşabilmektedir.
Yukarıda sıralanan faktörlerin dış gebeliğe neden olma mekanizması genellikle tüp (tuba) yapısını hasara uğratmak ve bu sayede yumurtanın rahime doğru ilerlemesini bozmak şeklindedir. Dış gebeliğin oluşmasında ana neden ve makanizma budur. Ancak dış gebelik tespit edilen bazı hastalarda yukarıdaki sebeplerden hiçbirisi bulunamayabilir.
Eğer bir yırtılma meydana gelmişse ve iç kanama mevcuttsa tadavi cerrahi girişimdir. Laparoskopik (kapalı ameliyat) veya açık ameliyat (laparatomi) uygulanabilir fakat genellikle laparoskopi tercih edilir. Dış gebeliğe bağlı tüp yırtılması olmuşsa ve aşırı kanama meydana gelmişse ve aşırı şişman ya da daha önceden karın ameliyatları geçirmiş hastalar gibi durumlarda açık cerrahi tercih edilir. Ameliyat laparoskopik (kapalı ameliyat) ya da açık ameliyat olduğunda şayet dış gebelik tüpte izleniyorsa tüp dış gebelikle beraber tamamen alınabilir (salpenjektomi) ya da tüpün içerisinden dış gebelik temizlendikten sonra tüpe yapılan kesi onarılarak tüp bırakılabilir (salpingotomi, salpingostomi).
Ya da fimbrial ekspresyon (milking) denen yöntemle dış gebelik tüpten dışarıya çıkartılabilir fakat bu yöntem pek tercih edilmez. Özellikle tüpün dış gebeliğin aşırı büyümesine ya da tüp duvarını yırtmasına bağlı parçalandığı durumlarda tüpü tamamen almak gerekir. Çok nadiren dış gebeliğin rahime (uterusa) çok yakın yani interstisyel bölgede olduğu durumlarda mecburen rahimin de alınması (histerektomi) gerekebilir.
Bir diğer tedavi yaklaşımı ise ilaç tedavisi yani kemoterapi (metotrexate) uygulanmasıdır. Bu durumda tek doz ya da çoklu doz (multi doz) metotreksat uygulaması yapılarak günaşırı B-HCG takipleri ile gebeliğin kaybolması izlenebilir. Bu tedavi ile dış gebelik kaybolmazsa ameliyat gerekebilir. Metotreksat tedavisinin bulantı, kusma, stomatit (ağız içinde iltiyap, yara), ishal, mide ülseri gibi yan etkileri olabilir.
Bazen özellikle ilk bakılan b-HCH değeri düşük olan hastalarda ne ilaç tedavisi ne de ameliyat yapmadan dış gebelik kendi kendisine (spontan) kaybolabilir.
Dış Gebelik Yaşayanların Bilmesi Gerekenler Dış gebelik nedenleri nelerdir?
20-30 yıl öncesine göre günümüzde dış gebelik (ektopik gebelik) sıklığında artış izlendiği bildirilmektedir. İnsanda döllenme olayı kadının tüp organında gerçekleşir. Normalde burada döllenen yumurtanın ilerleyerek rahim içerisine gelemesi ve buraya yerleşmesi gerekir. Döllenmiş yumurtanın (zigot) ilerlememesi ve tüpte kalarak buraya yerleşmesi durumunda dış gebelik meydana gelir. Bu duruma eğilim yaratan bazı faktörler araştırmalarda tespit edilmiştir, aşağıda listelenmiştir. Sadece tüp içerisinde değil, yumurtalık üzerinde, karın içerisinde, rahim ağzında da dış gebelik oluşabilmektedir.
Dış gebelik oluşmasında rol oynayan risk faktörleri:
- - Daha önce kadın hastalıkları ile ilgili ameliyat geçirmiş olmak
- - Daha önce apandisit ve barsak ameliyatları gibi karında yapışıklığa neden olabilecek ameliyat geçirmek
- - Endometriozis
- - Pelvik enfeksiyon (PID) geçirmiş olmak
- - Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak
- - Daha önce tüplerle ilgili ameliyat geçirmiş olmak
- - İntrauterin DES maruziyeti
- - Multipe seksüel partner
- - İleri yaş
- - Multiparite
- - İnfertilite tedavileri
- - Zenci ırkta daha fazladır
Yukarıda sıralanan faktörlerin dış gebeliğe neden olma mekanizması genellikle tüp (tuba) yapısını hasara uğratmak ve bu sayede yumurtanın rahime doğru ilerlemesini bozmak şeklindedir. Dış gebeliğin oluşmasında ana neden ve makanizma budur. Ancak dış gebelik tespit edilen bazı hastalarda yukarıdaki sebeplerden hiçbirisi bulunamayabilir.
Eğer bir yırtılma meydana gelmişse ve iç kanama mevcuttsa tadavi cerrahi girişimdir. Laparoskopik (kapalı ameliyat) veya açık ameliyat (laparatomi) uygulanabilir fakat genellikle laparoskopi tercih edilir. Dış gebeliğe bağlı tüp yırtılması olmuşsa ve aşırı kanama meydana gelmişse ve aşırı şişman ya da daha önceden karın ameliyatları geçirmiş hastalar gibi durumlarda açık cerrahi tercih edilir. Ameliyat laparoskopik (kapalı ameliyat) ya da açık ameliyat olduğunda şayet dış gebelik tüpte izleniyorsa tüp dış gebelikle beraber tamamen alınabilir (salpenjektomi) ya da tüpün içerisinden dış gebelik temizlendikten sonra tüpe yapılan kesi onarılarak tüp bırakılabilir (salpingotomi, salpingostomi).
Ya da fimbrial ekspresyon (milking) denen yöntemle dış gebelik tüpten dışarıya çıkartılabilir fakat bu yöntem pek tercih edilmez. Özellikle tüpün dış gebeliğin aşırı büyümesine ya da tüp duvarını yırtmasına bağlı parçalandığı durumlarda tüpü tamamen almak gerekir. Çok nadiren dış gebeliğin rahime (uterusa) çok yakın yani interstisyel bölgede olduğu durumlarda mecburen rahimin de alınması (histerektomi) gerekebilir.
Bir diğer tedavi yaklaşımı ise ilaç tedavisi yani kemoterapi (metotrexate) uygulanmasıdır. Bu durumda tek doz ya da çoklu doz (multi doz) metotreksat uygulaması yapılarak günaşırı B-HCG takipleri ile gebeliğin kaybolması izlenebilir. Bu tedavi ile dış gebelik kaybolmazsa ameliyat gerekebilir. Metotreksat tedavisinin bulantı, kusma, stomatit (ağız içinde iltiyap, yara), ishal, mide ülseri gibi yan etkileri olabilir.
Bazen özellikle ilk bakılan b-HCH değeri düşük olan hastalarda ne ilaç tedavisi ne de ameliyat yapmadan dış gebelik kendi kendisine (spontan) kaybolabilir.
Aşağıdaki durumlarda metotreksat tedavisi uygulanamaz:
- - Bağışıklık sisteminde bozukluk (immün yetmezlik) olan hastalar
- - Karaciğer hastalığı ve karaciğer testlerinde bozukluk olanlar
- - Aktif akciğer hastalığı
- - Kan ve kemik iliği hastalığı olanlar
- - Böbrek hastalığı ve böbrek testlerinde bozukluk olanlar
- - Bebek emziren hastalar
- - Hemodinamik unstabilite
- - Rüptüre ektopik gebelik
- - Alkolizm
- - Peptik ülser
Moderatör tarafında düzenlendi:
