Uzman SühaN
Administrator
Dış gebelik sonrası hamile kalan varmı?
Yapılan bazı araştırmalarda dış gebelik nedeniyle ameliyat geçiren hastalarda sonraki dönemde tekrar dış gebelik geçirme oranı yaklaşık %12-14 bulunmuştur. Dış gebelik geçiren hastaların daha sonra normal bir hamileliğe yani rahim içerisinde bir gebeliğe sahip olma oranı ise yaklaşık %40-45 bulunmuştur.
Dış gebelik (ektopik gebelik) nedeniyle ameliyat olan hastalarda sonraki dönemde oluşan gebeliklerin %93'ünü ameliyattan sonraki 18 ay içerisinde oluştuğu saptanmıştır
İlaç tedavisi ve ameliyat tedavilerinde hamilelik oranlarının karşılaştırılması:
Araştırmaların çoğunda tek doz veya multidoz ilaç (metotreksat) tedavisi alan hastalarla ameliyat tedavisi (salpingostomi veya salpingotomi, tüp alınmadan sadece dış gebeliğin alınması) yapılan hastalar arasında ileri dönemde hamile kalma şansı açısından önemli bir fark olmadığı tespit dilmiştir. Laparoskopik veya açık yapılan (laparotomi) ameliyatlarda aynı şekilde salpingostomi yapılmışsa arasında da sornaki dönemde hamile kalma oranları benzerdir.
Ancak ameliyatta salpenjektomi (tüpün tamamen alınması) durumunda sonraki dönemde gebe kalma oranı salpingostomi yapılan hastalara göre daha az bulunmuştur. Salpingostomi işleminde sadece dış gebelik materyali alınarak tüp alınmadığı için bu tüpten daha sonra normal bir gebelik meydana gelme ihtimali vardır.
Sonuç olarak dış gebelik tedavisinde sonraki dönemde hamile kalma oranını etkileyen en önemli faktör tüp organının (tuba) alınıp alınmamasıdır. Bunun dışındaki bütün tedavi seçeneklerinde hamilelik oranı birbirine yakın bulunmuştur.
Dış gebelik döllenmiş yumurtanın rahim içi dışında bir yere yerleşmesidir. En sık tüplerde olmak üzere bunun dışında yumurtalıklarda, servikste ya da karın içinde (abdominal gebelik) olabilir. Dış gebelik % 95 oranında tubalarda (tüplerde) olmaktadır. Tüplerde en çok tüpün ampulla denen bölgesinde (%70-90) ve ikinci sıklıkla da tüpün istmus denen bölgesinde (%10-20) yerleşir. Tüpte en az yerleştiği bölge kornual (intramural) bölgedir. Kornual bölgedekiler en geç rüptüre olanlardır. İstm,l bölgedekiler en erken rüptüre olmnaya meyillidir.
Tüpler (tuba) dışında en sık görüldüğü yer overlerdir. Bunun dışında abdominal, intraligamenter, servikal, sezaryen skarında yerleşim gösterebilir.
Sıklığı:
Yaklaşık olarak toplumda görülen her yüz gebelikten biri - ikisi dış gebeliktir.
Dış gebelik en önemli anne ölüm sebeplerinden birisidir. İlk trimesterde yani gebeliğin ilk 3 ayında anne ölüm sebeplerinin başında gelir.
Belirtiler:
Nedenleri ve risk faktörleri:
Teşhis:
Ektopik gebelik tanısı hastanın hikayesi ve yukarıda anlatılam şikayetleri, muayenesi, ultrason ve gebelik testleri ile değerlendirilmesi esaslarına dayanır. Genel olarak gebelik testi pozitif olmasına rağmen rahim içerisinde gebelik kesesi görülemeyen bir hastada dış gebelik ihtimali düşünülür. Rahim içerisinde gebelik görülememesinin sebebi hastanın düşük yapmış olması da olabilir. Dış gebelik ve düşük (abortus) ayrımını yapmak için ise kanda gebelik testi (B-HCG) değelerinden faydalanılır. Düşük yapmış hastada gebelik materyali artık vücüttan atıldığı için B-HCG değerleri giderek azalır fakat dış gebelik durumunda B-HCG genellikle ya artar ya da aynı seviyede kalır. Bazen rahim dışarısında tüplerde yada karın içerisinde bulunan dış gebelik materyali ultrasonda izlenebilir. Yine düşük ve dış gebelik ayrımı için rahim içerisinden küretaj ile alınan materyalin incelenmesi işe yarayabilir. Bu küretaj materyalinde gebelikten kalan parçalar (koryonik villuslar) izlenirse düşük ihtimalini düşündürür. Bazen kesin tanı laparoskopi ile konur.
(Not: Dış gebelik tanısında en önemli faktörlerden birisi kanda gebelik testi (B-HCH) olsa da çok nadiren BHCG değeri sıfır olan dış gebelik (rüptüre veya değil) vakaları literatürde bildirilmiştir. Bizim de bu şekilde rastladığımız 1 dış gebelik olgusu vardır.)
Ektopik gebeliği düşündüren ve karın ağrısı olan hastada karın ağrısı yapan kist rüptürü, düşük, pelvik enfeksiyon, apandisit gibi diğer nedenlerde mutlaka akılda tutulmalıdır.
Dış gebelik (ektopik gebelik) nedeniyle ameliyat olan hastalarda sonraki dönemde oluşan gebeliklerin %93'ünü ameliyattan sonraki 18 ay içerisinde oluştuğu saptanmıştır
İlaç tedavisi ve ameliyat tedavilerinde hamilelik oranlarının karşılaştırılması:
Araştırmaların çoğunda tek doz veya multidoz ilaç (metotreksat) tedavisi alan hastalarla ameliyat tedavisi (salpingostomi veya salpingotomi, tüp alınmadan sadece dış gebeliğin alınması) yapılan hastalar arasında ileri dönemde hamile kalma şansı açısından önemli bir fark olmadığı tespit dilmiştir. Laparoskopik veya açık yapılan (laparotomi) ameliyatlarda aynı şekilde salpingostomi yapılmışsa arasında da sornaki dönemde hamile kalma oranları benzerdir.
Ancak ameliyatta salpenjektomi (tüpün tamamen alınması) durumunda sonraki dönemde gebe kalma oranı salpingostomi yapılan hastalara göre daha az bulunmuştur. Salpingostomi işleminde sadece dış gebelik materyali alınarak tüp alınmadığı için bu tüpten daha sonra normal bir gebelik meydana gelme ihtimali vardır.
Sonuç olarak dış gebelik tedavisinde sonraki dönemde hamile kalma oranını etkileyen en önemli faktör tüp organının (tuba) alınıp alınmamasıdır. Bunun dışındaki bütün tedavi seçeneklerinde hamilelik oranı birbirine yakın bulunmuştur.
Dış gebelik döllenmiş yumurtanın rahim içi dışında bir yere yerleşmesidir. En sık tüplerde olmak üzere bunun dışında yumurtalıklarda, servikste ya da karın içinde (abdominal gebelik) olabilir. Dış gebelik % 95 oranında tubalarda (tüplerde) olmaktadır. Tüplerde en çok tüpün ampulla denen bölgesinde (%70-90) ve ikinci sıklıkla da tüpün istmus denen bölgesinde (%10-20) yerleşir. Tüpte en az yerleştiği bölge kornual (intramural) bölgedir. Kornual bölgedekiler en geç rüptüre olanlardır. İstm,l bölgedekiler en erken rüptüre olmnaya meyillidir.
Tüpler (tuba) dışında en sık görüldüğü yer overlerdir. Bunun dışında abdominal, intraligamenter, servikal, sezaryen skarında yerleşim gösterebilir.
Sıklığı:
Yaklaşık olarak toplumda görülen her yüz gebelikten biri - ikisi dış gebeliktir.
Dış gebelik en önemli anne ölüm sebeplerinden birisidir. İlk trimesterde yani gebeliğin ilk 3 ayında anne ölüm sebeplerinin başında gelir.
Belirtiler:
- Karın veya kasık ağrısı
- Adet gecikmesi
- Vajinal kanama
- Tansiyon düşüklüğü
- Çarpıntı
- Baş dönmesi ve bayılma
- Bulantı, kusma
Nedenleri ve risk faktörleri:
- Geçirilmiş salpenjitis (Tüplerin iltihabı)
- Tüplere ait doğumsal anomaliler
- Apandisit, yumurtalık kisti operasyonları veya barsak operasyonları gibi alt karın bölgesine yapılan ameliyatlar
- Tüplerin etrafındaki yapışıklıklar
- Tüp bebek tedavileri
- Endometriozis
- Daha önceden dış gebelik geçirmiş olmak
- Daha önce tüplerle ilgili ameliyat geçirmiş olmak
- İntrauterin DES maruziyeti
- Multipe seksüel partner
- İleri yaş
- Multiparite
- İnfertilite tedavileri
- Zenci ırkta daha fazladır
Teşhis:
Ektopik gebelik tanısı hastanın hikayesi ve yukarıda anlatılam şikayetleri, muayenesi, ultrason ve gebelik testleri ile değerlendirilmesi esaslarına dayanır. Genel olarak gebelik testi pozitif olmasına rağmen rahim içerisinde gebelik kesesi görülemeyen bir hastada dış gebelik ihtimali düşünülür. Rahim içerisinde gebelik görülememesinin sebebi hastanın düşük yapmış olması da olabilir. Dış gebelik ve düşük (abortus) ayrımını yapmak için ise kanda gebelik testi (B-HCG) değelerinden faydalanılır. Düşük yapmış hastada gebelik materyali artık vücüttan atıldığı için B-HCG değerleri giderek azalır fakat dış gebelik durumunda B-HCG genellikle ya artar ya da aynı seviyede kalır. Bazen rahim dışarısında tüplerde yada karın içerisinde bulunan dış gebelik materyali ultrasonda izlenebilir. Yine düşük ve dış gebelik ayrımı için rahim içerisinden küretaj ile alınan materyalin incelenmesi işe yarayabilir. Bu küretaj materyalinde gebelikten kalan parçalar (koryonik villuslar) izlenirse düşük ihtimalini düşündürür. Bazen kesin tanı laparoskopi ile konur.
(Not: Dış gebelik tanısında en önemli faktörlerden birisi kanda gebelik testi (B-HCH) olsa da çok nadiren BHCG değeri sıfır olan dış gebelik (rüptüre veya değil) vakaları literatürde bildirilmiştir. Bizim de bu şekilde rastladığımız 1 dış gebelik olgusu vardır.)
Ektopik gebeliği düşündüren ve karın ağrısı olan hastada karın ağrısı yapan kist rüptürü, düşük, pelvik enfeksiyon, apandisit gibi diğer nedenlerde mutlaka akılda tutulmalıdır.
