çocuklarımızi açık seçik sitelerinden korumak için...
porno sitelerini nasıl yasaklarım
İki sene önceye kadar evlerde bilgisayar aşırı sayılırdı. Şimdi ise bırakın bilgisayarı, evde kesintisiz interneti olmayan kalmadı neredeyse. Ama büyük bir hevesle, ama derslerin zorlaması ile eve alınan internetin artıları ve eksileri yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayınca, bana soru soran velilerin de sayısında bir artış oldu. Ben de buradan toplu bir uyarı yapayım dedim. İşe başından başlayacak olursak; eve internet almak gerekli. Nedeni şudur: Öğrencilere okullardan ödevler veriliyor. Öğretmenler ben her öğrenci ile tek tek ilgilenemem diyorlar. Onlar da belki kendi açılarından haklılar. Sınıfların öğrenci sayıları yüzünden. Peki bu araştırma ödevleri internetten kopyala yapıştır hazırlanınca kabul ediliyor mu? Evet. İçeriğine bakılıyor mu? Sanmıyorum. O zaman öğrenci, haliyle ödevini kolay yoldan bu şekilde hazırlamak istiyor. Evde internet olmasa ne olacak? Ya veli bizzat çalıştığı kurumda hazırladığı ödevi öğrenciye verecek, ya da öğrenci verdiğiniz harçlıkla gidecek bir internet salonuna, sağında solunda kimin oturduğu belli değil, sigara dumanı altında kalacak, belki uyuşturucu satıcılarına yem olacak ve her şeyden önemlisi kontrolünüz dışında olacaklar. Yani internetin evde olması hem bu sebeplerden, hem de elinin altında sürekli olursa öğrencinin kendisini geliştirmesi yönünden daha iyi. Tabii ki, öğrenci internetten bulup hazırladığı ödevi, yazmaktansa direk yazıcıdan çıkarmayı isteyecek. Dolayısı ile yazıcı da eve şart. Buraya kadar öğrenciyi zararlı alışkanlık edinebileceği kontrolsüz ortamlardan koruduk, eve internet bağlattık. Bitti mi? Hayır, asıl şimdi başlıyor. Çünkü internet demek dünya demek.
Gelelim internetin yan etkileri değil, direkt etkilerine.
Öğrenci ya da kişi diyelim, internette gerekli adresi bilmiyorsa, muhtemelen arama motorlarından arama yaptıracaktır. En ünlüsü olan google bunun için biçilmiş kaftan. Arattırma sonucunda önünüze ilgili adresin benzerlerinden zararlı içerikli olanlar da gelebilir. Ya da kişi bilerek zararlı içerikli sitelere girmeyi de alışkanlık haline getirebilir. Burada önemli olan, dışarıdan eve internet yoluyla gelecek verileri nasıl kontrol edebiliriz.
Bu kontrol yollarını kabaca anlatayım.
Bu amaçla yapılmış ya bir yazılım kullanılır, ya da internet bağlantısını sağlayan modem cihazlarını satın alırken bu özelliklerden bazıları aranır.
İçerik filtreleme : Programda ya da modemin ara yüzünde, ilgili alana yazdığınız kelimeleri barındıran sitelere girişi ve erişimi yasaklar. Yani, yazarsanız porno, seks ya da sex, içinde bu kelimeler bulunan siteler açılmaz. Filtreye takılır.
Adres (URL) filtreleme : Doğrudan adresi engelleme de diyebileceğimiz bu yöntemde, yine ilgili alana, girilmesini istemediğiniz sitenin tam adresini yazarsınız ve bu siteye giriş engellenir. Yani, Milliyet İnternet haber, finans, spor, astroloji, sağlık, hava durumu, sinema, televizyon, video, tatil, galeri, emlak, araba, seri ilan sitesi yazılırsa, kullanıcı bu siteye giremez.
Zaman belirleyebilme : Kullanıcı için internette geçireceği zamanı kontrol etmek için kullanabileceğiniz bu yöntemde, seçtiğiniz saatler arasında internete erişim sağlanır. Yani, her gün 19:00-21:00 seçerseniz, sadece bu saatler arasında internet bağlantısına izin verilir. Ya da Salı günleri 19:00-23:00 seçerseniz, sadece Salı günleri bu saatler arasında internet bağlantısı sağlanabilir.
Kullanıcı ayarlayabilme : Bu özellik ise, yapılan bütün ayarları her kullanıcı için ayrı ayrı belirleyebilmek amacıyla kullanılabilir. Özelliği ise, yaş farkları olan birden fazla kullanıcının aynı bilgisayarı kullandığı zamanlarda ortaya çıkar. Yetişkin birisine hiçbir sınırlama koymadığınızı, yaşı küçük olana da belli sınırlar getirmek istediğiniz düşünün. Her kullanıcı değişiminde belirlediğiniz internet erişim politikalarını tekrar tekrar değiştirmektense, kullanıcılar kendilerine verilen şifreler ile kendilerine koyulan sınırlamalara tabi olacaklar ve bunu program kendiliğinden, şifreleri kimlik olarak kabul edip de yapacaktır.
Anında mesajlaşma yazılımlarını kontrol edebilmek : En ünlüsü ve Microsoft şirketinin bir ürünü olan Live Messenger’ den örnek verelim. Bilgisayar başında haddinden fazla zaman geçirilmesini sağlayan bu programlar ile kişiler, sosyalleşme adına aslında asosyal bir kişiliğe giriyorlar. Hele ki, truva atı gibi zararlı yazılımların, çocukları porno tuzağına düşürenlerin, banka hesaplarına göz dikenlerin, yayılmak için en çok kullandığı yazılımlardan biri olan Messenger, iletişim maliyetlerini azaltması yüzünden özellikle şirketler ve uzak akrabalar tarafından kullanılsa da, en dikkat edilmesi gereken programlardandır. Güvenlik yazılımınız, anında mesajlaşma yazılımlarının ya belli başlılarının adlarını listeleyip engellenme durumunu size sorar, ya da bu programların çalıştığı sanal port dediğimiz kapıları elle yazıp engellemenizi ister sizden. Teknoloji ve iletişim çağında bu kadar engellemek üzerine yazı da nereden çıktı diyenlerdenseniz, şöyle bir örnek vereyim. Öyle yazılımlar var ki, Messenger’den karşılıklı görüşmek için kullandığınız ve herkese açmadığınız kameranızı, siz farkında değilken açar ve başlar kayıt yapmaya. Haberiniz yokken kaydedilen ev ya da iş halinizle ilgili görüntüler de bakmışsınız bir gün internette geziyor. O yüzden tedbir iyidir derim ben size.
Bazı programları kontrol edebilmek : Her önünüze gelen programı denememenizi öncelikle tavsiye ettikten sonra, bilinçli kullanılan dosya paylaşım programlarına değinmek istiyorum. Neden bilinçli dedin derseniz, kullanıcıların bedava müzik, resim, video gibi dosyalara ulaşabileceği programlar elinin altındayken kullanmak istemesinden daha doğal bir şey yoktur. Özellikle filmler vizyona çıkmadan önce elinize geçecekse ne alâ. Fakat aramasını yazdığınız dosyanın adıyla internetten gelen dosya hakikaten istediğiniz dosya mı önemli olan o. Yani ben virüs yazsam ya adını Jennifer Lopez koyarım ki vatandaş müzik ya da videosu sanıp indirsin, ya da ilgili sitelere koyarım.
Hani anlattıklarım, hırsız tamam suçlu da ev sahibinin hiç mi suçu yok denilmesin diye. Herkes kendi korunmasından sorumlu. Çocuğunuzu sizden çok kimse düşünemez. Bunun yanı sıra %100 güvenlik de yoktur. Ama elinizden gelenler varken yapmazsanız da, yarın başkalarını suçlamaya hakkınız kalmayabilir. Özellikle bilişim suçları konusunda yaptırımları ve yasaları henüz tam oluşmamış ülkemizde.
İki sene önceye kadar evlerde bilgisayar aşırı sayılırdı. Şimdi ise bırakın bilgisayarı, evde kesintisiz interneti olmayan kalmadı neredeyse. Ama büyük bir hevesle, ama derslerin zorlaması ile eve alınan internetin artıları ve eksileri yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayınca, bana soru soran velilerin de sayısında bir artış oldu. Ben de buradan toplu bir uyarı yapayım dedim. İşe başından başlayacak olursak; eve internet almak gerekli. Nedeni şudur: Öğrencilere okullardan ödevler veriliyor. Öğretmenler ben her öğrenci ile tek tek ilgilenemem diyorlar. Onlar da belki kendi açılarından haklılar. Sınıfların öğrenci sayıları yüzünden. Peki bu araştırma ödevleri internetten kopyala yapıştır hazırlanınca kabul ediliyor mu? Evet. İçeriğine bakılıyor mu? Sanmıyorum. O zaman öğrenci, haliyle ödevini kolay yoldan bu şekilde hazırlamak istiyor. Evde internet olmasa ne olacak? Ya veli bizzat çalıştığı kurumda hazırladığı ödevi öğrenciye verecek, ya da öğrenci verdiğiniz harçlıkla gidecek bir internet salonuna, sağında solunda kimin oturduğu belli değil, sigara dumanı altında kalacak, belki uyuşturucu satıcılarına yem olacak ve her şeyden önemlisi kontrolünüz dışında olacaklar. Yani internetin evde olması hem bu sebeplerden, hem de elinin altında sürekli olursa öğrencinin kendisini geliştirmesi yönünden daha iyi. Tabii ki, öğrenci internetten bulup hazırladığı ödevi, yazmaktansa direk yazıcıdan çıkarmayı isteyecek. Dolayısı ile yazıcı da eve şart. Buraya kadar öğrenciyi zararlı alışkanlık edinebileceği kontrolsüz ortamlardan koruduk, eve internet bağlattık. Bitti mi? Hayır, asıl şimdi başlıyor. Çünkü internet demek dünya demek.
Gelelim internetin yan etkileri değil, direkt etkilerine.
Öğrenci ya da kişi diyelim, internette gerekli adresi bilmiyorsa, muhtemelen arama motorlarından arama yaptıracaktır. En ünlüsü olan google bunun için biçilmiş kaftan. Arattırma sonucunda önünüze ilgili adresin benzerlerinden zararlı içerikli olanlar da gelebilir. Ya da kişi bilerek zararlı içerikli sitelere girmeyi de alışkanlık haline getirebilir. Burada önemli olan, dışarıdan eve internet yoluyla gelecek verileri nasıl kontrol edebiliriz.
Bu kontrol yollarını kabaca anlatayım.
Bu amaçla yapılmış ya bir yazılım kullanılır, ya da internet bağlantısını sağlayan modem cihazlarını satın alırken bu özelliklerden bazıları aranır.
İçerik filtreleme : Programda ya da modemin ara yüzünde, ilgili alana yazdığınız kelimeleri barındıran sitelere girişi ve erişimi yasaklar. Yani, yazarsanız porno, seks ya da sex, içinde bu kelimeler bulunan siteler açılmaz. Filtreye takılır.
Adres (URL) filtreleme : Doğrudan adresi engelleme de diyebileceğimiz bu yöntemde, yine ilgili alana, girilmesini istemediğiniz sitenin tam adresini yazarsınız ve bu siteye giriş engellenir. Yani, Milliyet İnternet haber, finans, spor, astroloji, sağlık, hava durumu, sinema, televizyon, video, tatil, galeri, emlak, araba, seri ilan sitesi yazılırsa, kullanıcı bu siteye giremez.
Zaman belirleyebilme : Kullanıcı için internette geçireceği zamanı kontrol etmek için kullanabileceğiniz bu yöntemde, seçtiğiniz saatler arasında internete erişim sağlanır. Yani, her gün 19:00-21:00 seçerseniz, sadece bu saatler arasında internet bağlantısına izin verilir. Ya da Salı günleri 19:00-23:00 seçerseniz, sadece Salı günleri bu saatler arasında internet bağlantısı sağlanabilir.
Kullanıcı ayarlayabilme : Bu özellik ise, yapılan bütün ayarları her kullanıcı için ayrı ayrı belirleyebilmek amacıyla kullanılabilir. Özelliği ise, yaş farkları olan birden fazla kullanıcının aynı bilgisayarı kullandığı zamanlarda ortaya çıkar. Yetişkin birisine hiçbir sınırlama koymadığınızı, yaşı küçük olana da belli sınırlar getirmek istediğiniz düşünün. Her kullanıcı değişiminde belirlediğiniz internet erişim politikalarını tekrar tekrar değiştirmektense, kullanıcılar kendilerine verilen şifreler ile kendilerine koyulan sınırlamalara tabi olacaklar ve bunu program kendiliğinden, şifreleri kimlik olarak kabul edip de yapacaktır.
Anında mesajlaşma yazılımlarını kontrol edebilmek : En ünlüsü ve Microsoft şirketinin bir ürünü olan Live Messenger’ den örnek verelim. Bilgisayar başında haddinden fazla zaman geçirilmesini sağlayan bu programlar ile kişiler, sosyalleşme adına aslında asosyal bir kişiliğe giriyorlar. Hele ki, truva atı gibi zararlı yazılımların, çocukları porno tuzağına düşürenlerin, banka hesaplarına göz dikenlerin, yayılmak için en çok kullandığı yazılımlardan biri olan Messenger, iletişim maliyetlerini azaltması yüzünden özellikle şirketler ve uzak akrabalar tarafından kullanılsa da, en dikkat edilmesi gereken programlardandır. Güvenlik yazılımınız, anında mesajlaşma yazılımlarının ya belli başlılarının adlarını listeleyip engellenme durumunu size sorar, ya da bu programların çalıştığı sanal port dediğimiz kapıları elle yazıp engellemenizi ister sizden. Teknoloji ve iletişim çağında bu kadar engellemek üzerine yazı da nereden çıktı diyenlerdenseniz, şöyle bir örnek vereyim. Öyle yazılımlar var ki, Messenger’den karşılıklı görüşmek için kullandığınız ve herkese açmadığınız kameranızı, siz farkında değilken açar ve başlar kayıt yapmaya. Haberiniz yokken kaydedilen ev ya da iş halinizle ilgili görüntüler de bakmışsınız bir gün internette geziyor. O yüzden tedbir iyidir derim ben size.
Bazı programları kontrol edebilmek : Her önünüze gelen programı denememenizi öncelikle tavsiye ettikten sonra, bilinçli kullanılan dosya paylaşım programlarına değinmek istiyorum. Neden bilinçli dedin derseniz, kullanıcıların bedava müzik, resim, video gibi dosyalara ulaşabileceği programlar elinin altındayken kullanmak istemesinden daha doğal bir şey yoktur. Özellikle filmler vizyona çıkmadan önce elinize geçecekse ne alâ. Fakat aramasını yazdığınız dosyanın adıyla internetten gelen dosya hakikaten istediğiniz dosya mı önemli olan o. Yani ben virüs yazsam ya adını Jennifer Lopez koyarım ki vatandaş müzik ya da videosu sanıp indirsin, ya da ilgili sitelere koyarım.
Hani anlattıklarım, hırsız tamam suçlu da ev sahibinin hiç mi suçu yok denilmesin diye. Herkes kendi korunmasından sorumlu. Çocuğunuzu sizden çok kimse düşünemez. Bunun yanı sıra %100 güvenlik de yoktur. Ama elinizden gelenler varken yapmazsanız da, yarın başkalarını suçlamaya hakkınız kalmayabilir. Özellikle bilişim suçları konusunda yaptırımları ve yasaları henüz tam oluşmamış ülkemizde.
