Çocuklarda göz kayması ve göz tembelliği
çocuklarda göz kayması bebeklerde göz kayması tembelliği oyunları tembelliği için oyunlar egzersizleri
Göz tembelliği ve göz kayması (şaşılık) ile ilgili bilgileri anneler için paylaşmak istiyorum. Bilgi sahibi olmak, erken teşhis ve erken tedavide önemlidir.
Gözlerin görme eksenlerinin paralelliğin bozulmasına şaşılık denir. Her iki gözden birisi ya da ikisi birden bakılan objeye odaklanamaz. Strabismus denilen bu duruma göz kürelerinin hareketini sağlayan adalelerin kusuru neden olmaktadır. Altı grup adale göz kürelerinin her türlü devinimi yapmasını sağlar. Bu adalelerden bazılarının görevini yapamaması sonucunda göz sağlam olan adale tarafından kendi yönüne doğru çekilir. Bu nedenle kayan göz küresinin baktığı taraf sorunlu olan değil sağlam adale grubudur.
Şaşılıkların bir bölümü, özellikle bebeklerde daha fazla görülen çeşidi gerçek şaşılık değil, yalancı kaymadır. Bu yalancı şaşılıkların nedenleri göz kapaklarının ve göz kürelerinin yapısı veya optik eksenlerden birinin düzensizliği nedeniyle ortaya çıkan yanıltıcı bir görünümdür. Bu durumun tam olarak aydınlatılabilmesi için mutlaka bir göz muayenesi yapılmalıdır.
Şaşılıkların bazıları ise her zaman kolaylıkla anlaşılmaz. Bunlar gizli şaşılık olarak da adlandırılabilir. Bilgisayar monitörüne, televizyona uzun süreli bakma sonucunda, okuma gibi uğraşlar sırasında göz yorgunluğu, baş ağrısı, çift görme, bulanık görme ve okuma zorluğu gibi şikayetler ile kendini gösterir.
Şaşılığın meydana gelmesinde ailesel kalıtım, geçirilmiş ateşli hastalık, kafa travması, zeka geriliği, göz kaslarının doğumsal anormallikleri, görmeyi bozan göz hastalıkları (katarakt, göz tümörleri gibi), gözlük gerektiren kırma kusurları etkili olabilir. Hamilelik döneminde ve doğum esnasında yaşanılanlar, çocukluk döneminde geçirilen hastalıklar ve havale gibi durumlar da şaşılık için risk faktörü oluşturabilirler.
Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay - 2 yaş) ameliyat edilmesi gereken kaymalardır. Kaymaların büyük çoğunluğu ise 2-3 yaş civarında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir. Gözlük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise ameliyat gerekebilir.
Erişkin yaşında ortaya çıkan şaşılıklar, göz hareketlerini yöneten sinirlerde çeşitli sebeplerle (travma, diabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, çeşitli enfeksiyonlar, tümörler veya zehirlenmeler) meydana gelen felçlerden kaynaklanabilir. Öncelikle nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Genellikle çift görme şikayetinin de olduğu bu kaymalarda belirli bir süreyi takiben cerrahi gerekebilir.
Çocukluk çağı kaymalarındaki en önemli problem, genellikle tek bir gözün kayması nedeniyle ortaya çıkan göz tembelliğidir. Çeşitli kırma kusurları ve görmeyi bozan göz hastalıkları da göz tembelliğine sebep olabilir. Göz tembelliği en basit tanımıyla bir gözün az görmesidir. Görüntünün net oluşmaması sonucu beyindeki görme merkezi fonksiyonunu tam olarak yerine getiremez. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarı şansı o kadar yükselir. Çünkü 7 - 8 yaşlarından sonra göz tembelliğinin tedavisi çoğu zaman olanaksızdır.
Erken teşhis edilen göz tembelliğinin tedavisi oldukça basittir. Tedavide iyi gören göz belirli zamanlarda kapatılarak tembel gözün çalıştırılması en sık kullanılan yöntemdir. Göz tembelliğinin tedavisinde cerrahinin yeri yoktur.
Şaşılık sadece estetik bir kusur değildir. Tedavide amaç estetik düzeltmeden ziyade, iki gözle fonksiyonel görmeyi sağlamaktır. Tedaviye erken başlanması göz tembelliğinin önlenmesi ve 3 boyutlu görmenin sağlanmasında önemlidir.
Bu nedenle şaşılık şüphesi olan her çocuğun belirli bir yaşa gelmesi beklenmeden göz hekimine götürülmesi gerekir.
Tedavide gözlük camları, prizmalar, göz damlaları, göz egzersizleri, kontakt lensler, göz kapamaları ve şaşılık ameliyatları uygulanır.
Şaşılık ameliyatları çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyatların temel prensibi göz küresine yapışık kasların kuvvetinin azaltılması yada arttırılması veya yerlerinin değiştirilmesi esasına dayanır.
Göz tembelliği ve göz kayması (şaşılık) ile ilgili bilgileri anneler için paylaşmak istiyorum. Bilgi sahibi olmak, erken teşhis ve erken tedavide önemlidir.
Gözlerin görme eksenlerinin paralelliğin bozulmasına şaşılık denir. Her iki gözden birisi ya da ikisi birden bakılan objeye odaklanamaz. Strabismus denilen bu duruma göz kürelerinin hareketini sağlayan adalelerin kusuru neden olmaktadır. Altı grup adale göz kürelerinin her türlü devinimi yapmasını sağlar. Bu adalelerden bazılarının görevini yapamaması sonucunda göz sağlam olan adale tarafından kendi yönüne doğru çekilir. Bu nedenle kayan göz küresinin baktığı taraf sorunlu olan değil sağlam adale grubudur.
Şaşılıkların bir bölümü, özellikle bebeklerde daha fazla görülen çeşidi gerçek şaşılık değil, yalancı kaymadır. Bu yalancı şaşılıkların nedenleri göz kapaklarının ve göz kürelerinin yapısı veya optik eksenlerden birinin düzensizliği nedeniyle ortaya çıkan yanıltıcı bir görünümdür. Bu durumun tam olarak aydınlatılabilmesi için mutlaka bir göz muayenesi yapılmalıdır.
Şaşılıkların bazıları ise her zaman kolaylıkla anlaşılmaz. Bunlar gizli şaşılık olarak da adlandırılabilir. Bilgisayar monitörüne, televizyona uzun süreli bakma sonucunda, okuma gibi uğraşlar sırasında göz yorgunluğu, baş ağrısı, çift görme, bulanık görme ve okuma zorluğu gibi şikayetler ile kendini gösterir.
Şaşılığın meydana gelmesinde ailesel kalıtım, geçirilmiş ateşli hastalık, kafa travması, zeka geriliği, göz kaslarının doğumsal anormallikleri, görmeyi bozan göz hastalıkları (katarakt, göz tümörleri gibi), gözlük gerektiren kırma kusurları etkili olabilir. Hamilelik döneminde ve doğum esnasında yaşanılanlar, çocukluk döneminde geçirilen hastalıklar ve havale gibi durumlar da şaşılık için risk faktörü oluşturabilirler.
Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay - 2 yaş) ameliyat edilmesi gereken kaymalardır. Kaymaların büyük çoğunluğu ise 2-3 yaş civarında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir. Gözlük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise ameliyat gerekebilir.
Erişkin yaşında ortaya çıkan şaşılıklar, göz hareketlerini yöneten sinirlerde çeşitli sebeplerle (travma, diabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, çeşitli enfeksiyonlar, tümörler veya zehirlenmeler) meydana gelen felçlerden kaynaklanabilir. Öncelikle nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Genellikle çift görme şikayetinin de olduğu bu kaymalarda belirli bir süreyi takiben cerrahi gerekebilir.
Çocukluk çağı kaymalarındaki en önemli problem, genellikle tek bir gözün kayması nedeniyle ortaya çıkan göz tembelliğidir. Çeşitli kırma kusurları ve görmeyi bozan göz hastalıkları da göz tembelliğine sebep olabilir. Göz tembelliği en basit tanımıyla bir gözün az görmesidir. Görüntünün net oluşmaması sonucu beyindeki görme merkezi fonksiyonunu tam olarak yerine getiremez. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarı şansı o kadar yükselir. Çünkü 7 - 8 yaşlarından sonra göz tembelliğinin tedavisi çoğu zaman olanaksızdır.
Erken teşhis edilen göz tembelliğinin tedavisi oldukça basittir. Tedavide iyi gören göz belirli zamanlarda kapatılarak tembel gözün çalıştırılması en sık kullanılan yöntemdir. Göz tembelliğinin tedavisinde cerrahinin yeri yoktur.
Şaşılık sadece estetik bir kusur değildir. Tedavide amaç estetik düzeltmeden ziyade, iki gözle fonksiyonel görmeyi sağlamaktır. Tedaviye erken başlanması göz tembelliğinin önlenmesi ve 3 boyutlu görmenin sağlanmasında önemlidir.
Bu nedenle şaşılık şüphesi olan her çocuğun belirli bir yaşa gelmesi beklenmeden göz hekimine götürülmesi gerekir.
Tedavide gözlük camları, prizmalar, göz damlaları, göz egzersizleri, kontakt lensler, göz kapamaları ve şaşılık ameliyatları uygulanır.
Şaşılık ameliyatları çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyatların temel prensibi göz küresine yapışık kasların kuvvetinin azaltılması yada arttırılması veya yerlerinin değiştirilmesi esasına dayanır.
