Borsa Nedir? Borsa Hakkında Özet Bilgi
Borsa Nedir Anlamı
borsa nedir borsa hakkında bilgi hakkında herşey imkb herşey
Borsa Nedir?
Borsalar,Sermaye Piyasası Kurulu tarafından işlem görmesi kabul edilen menkul kıymetlerin (kıymetli evrakların) ve diğer sermaye piyasası araçlarının belli bir düzen ve güven içinde alım-satımının sağlanması ve ortaya çıkan fiyatların tespit ve ilanına yetkili kurumlardır. Özetle ifade etmeye çalışırsak , menkul kıymetlerin ticaretinin yapıldığı yerlerdir. Sadece hisse senetlerinin değil, başka tür ticari malların (emtiaların) da ticaretinin yapıldığı yerlerdir. Pamuk borsalarını buna örnek verebiliriz. Ancak bizim üzerinde duracağımız ticaret menkul kıymet(hisse senedi) ticaretidir. Türkiye de , hisse senetlerinin ticaretinin düzenlenmesi ve takibi amacıyla 1986 yılında Karaköy - Tophane'de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) faaliyetlerine başlamıştır. Yukarıdaki tanım doğrultusunda faaliyetlerini yürüten İMKB' in görevlerini şöyle sıralayabiliriz.
a) Menkul kıymetlerin Borsa listesine alınması(kotasyonu) ile ilgili başvuruları, Kotasyon Yönetmeliği'nde belirtilen esaslar dahilinde incelemek, ek bilgi ve belgeler istemek, başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak.
b) Kanuni gerekler yerine getirilerek para, kambiyo ve kıymetli maden ve taşlar ile vadeli işlemlerle ilgili piyasalar açmak . Altın piyasasını buna örnek gösterebiliriz.
c) Borsada işlem görebilecek menkul kıymetler için türlerine göre menkul kıymetler pazarları oluşturmak, bu pazarlarda işlem görecek menkul kıymetleri belirlemek ve borsa bülteninde yayınlamak, pazarlara Borsa binasında yer tahsis etmek
d) Borsada pazarların çalışma gün ve saatlerini belirlemek ve Borsa bülteninde ilan etmek
e) Borsa pazarlarında yapılan işlemler sonucunda oluşan fiyatları ve bu fiyatlardan yapılan toplam işlem miktarlarını seans bitiminde ilan etmek
f) Borsada yapılan alım, satım işlemlerini güven ve istikrar içinde serbest rekabet şartları altında kolayca ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak, bu kuralların dışına çıkan Borsa üyelerine “İMKB Yönetmeliğinde belirtilen müeyyideleri uygulamak
g) Borsada olağan dışı menfi gelişmelerin meydana gelmesi halinde, mevzuatın gereği yetkiler içinde gerekli önlemleri almaktır.
Ayrıca Menkul Kıymetler Borsalarının çeşitli ekonomik işlevleri bu borsaların önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Ekonomik işlevleri de şu şekilde ifade edebiliriz.
a)Likidite Sağlama İşlevi: Menkul Kıymetin her an alınıp satılması mümkün olduğundan, menkul kıymetin pazarlanabilirliği yani likiditesi sağlanmış olur.
b) Ekonomiye kaynak yaratma işlevi: Borsalar, menkul değer ihraç eden şirketler ve kuruluşlar için bu değerleri en iyi şekilde pazarlayabilecekleri bir piyasa olmaktadır.
c) Sermaye Mülkiyetini Geniş Bir Topluma Yayma İşlevi: Borsalar, halka açılmayı ve bu yolla sermayenin tabana yayılmasını teşvik eder. Mesela çok kişiye küçük miktarlarda satış yapılarak yukarıda bahsettiğimiz sermayenin tabana yayılması sağlanabilir.
d) Ekonominin Göstergesi Olma İşlevi: Borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat endeksleri şüphesizdir ki ekonomik gidişat ile paralellik gösterir . Yatırımların , gelişme ve kalkınmanın , enflasyonun ve bunların dışında sayabileceğimiz ekonomi dışı etkenlerin , örneğin politik istikrarsızlık , savaş tehlikesi gibi durumların ülke ekonomisinde yarattığı etkiyi ,borsalar bize açık seçik vermektedir.
e) Uzun Vadeli Yatırımların Kısa Vadeli Tasarruflarla Finansmanını Sağlama İşlevi: Bu işlev bize şirketlerin uzun vadeli borçlanmanın etkisinden , borsadaki kısa vadeli tasarruflarla finansman sağlayarak kurtulmasını ifade etmektdir.
f) Menkul Kıymetlerle İlgili Bilgilere Kolay Ulaşma İşlevi: Yukarıda menkul kıymetler borsasının görevlerini sayarken , bir görevinin de işlemler sonucu ortaya çıkan fiyatların ve diğer bilgilerin olduğu istatistiksel verilerin ilan edilmesi olduğunu söylemiştik. Bu görev doğrultusunda yatırımcılar bu değerli bilgilere kolayca ulaşabilmektedirler.
g) Güvence İşlevi: Güvence işlevi , borsaların şirketlere (kotasyon olmuş şirketler) bazı yatırımlar yaparak yatırımcıyı koruması işlevidir. Kısaca ifade etmek gerekirse ,şirketler sürekli gözetim ve denetim altındadırlar.
h) Sanayide Yapısal Değişikliği Kolaylaştırma İşlevi: Bu işlevi ise bir örnekle açıklamaya çalışalım; Örneğin mali çöküntü içine giren bir şirket düşünelim .Şirkette de birçok tasarruf sahibi var . Bu şirket ile aynı alanda çalışan sermaye guruplarının bu şirketin hisselerini toplaması ile hisse senetlerinin değerinde fazla bir düşüş olmayacaktır.Böylelikle hem tasarruf sahipleri zor durumdan kurtulacak hem de bu durum şirkete taze kan aşılayacaktır. Böylelikle borsalar birleşme ve füzyonun en kolay yapılabildiği yer olarak karşımıza çıkmaktadır.
İşte tüm bu işlevleri yerine getiren ve önemini bir kez daha anladığımız borsaların kurulma teklifini veren ve bu borsaların gözetim ve denetimini yapan kurum SPK(Sermaye Piyasası Kurulu) dur. SPK ayrıca menkul kıymetlerin belli kriterleri sağlaması koşuluyla kotasyonunda yani borsa listesine alınmasında (halka arz) başvurulan yerdir. SPK hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler , SPK tarihçesi bölümüne bakabilirler.
borsa nedir borsa hakkında bilgi hakkında herşey imkb herşey
Borsa Nedir?
Borsalar,Sermaye Piyasası Kurulu tarafından işlem görmesi kabul edilen menkul kıymetlerin (kıymetli evrakların) ve diğer sermaye piyasası araçlarının belli bir düzen ve güven içinde alım-satımının sağlanması ve ortaya çıkan fiyatların tespit ve ilanına yetkili kurumlardır. Özetle ifade etmeye çalışırsak , menkul kıymetlerin ticaretinin yapıldığı yerlerdir. Sadece hisse senetlerinin değil, başka tür ticari malların (emtiaların) da ticaretinin yapıldığı yerlerdir. Pamuk borsalarını buna örnek verebiliriz. Ancak bizim üzerinde duracağımız ticaret menkul kıymet(hisse senedi) ticaretidir. Türkiye de , hisse senetlerinin ticaretinin düzenlenmesi ve takibi amacıyla 1986 yılında Karaköy - Tophane'de İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) faaliyetlerine başlamıştır. Yukarıdaki tanım doğrultusunda faaliyetlerini yürüten İMKB' in görevlerini şöyle sıralayabiliriz.
a) Menkul kıymetlerin Borsa listesine alınması(kotasyonu) ile ilgili başvuruları, Kotasyon Yönetmeliği'nde belirtilen esaslar dahilinde incelemek, ek bilgi ve belgeler istemek, başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak.
b) Kanuni gerekler yerine getirilerek para, kambiyo ve kıymetli maden ve taşlar ile vadeli işlemlerle ilgili piyasalar açmak . Altın piyasasını buna örnek gösterebiliriz.
c) Borsada işlem görebilecek menkul kıymetler için türlerine göre menkul kıymetler pazarları oluşturmak, bu pazarlarda işlem görecek menkul kıymetleri belirlemek ve borsa bülteninde yayınlamak, pazarlara Borsa binasında yer tahsis etmek
d) Borsada pazarların çalışma gün ve saatlerini belirlemek ve Borsa bülteninde ilan etmek
e) Borsa pazarlarında yapılan işlemler sonucunda oluşan fiyatları ve bu fiyatlardan yapılan toplam işlem miktarlarını seans bitiminde ilan etmek
f) Borsada yapılan alım, satım işlemlerini güven ve istikrar içinde serbest rekabet şartları altında kolayca ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak, bu kuralların dışına çıkan Borsa üyelerine “İMKB Yönetmeliğinde belirtilen müeyyideleri uygulamak
g) Borsada olağan dışı menfi gelişmelerin meydana gelmesi halinde, mevzuatın gereği yetkiler içinde gerekli önlemleri almaktır.
Ayrıca Menkul Kıymetler Borsalarının çeşitli ekonomik işlevleri bu borsaların önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Ekonomik işlevleri de şu şekilde ifade edebiliriz.
a)Likidite Sağlama İşlevi: Menkul Kıymetin her an alınıp satılması mümkün olduğundan, menkul kıymetin pazarlanabilirliği yani likiditesi sağlanmış olur.
b) Ekonomiye kaynak yaratma işlevi: Borsalar, menkul değer ihraç eden şirketler ve kuruluşlar için bu değerleri en iyi şekilde pazarlayabilecekleri bir piyasa olmaktadır.
c) Sermaye Mülkiyetini Geniş Bir Topluma Yayma İşlevi: Borsalar, halka açılmayı ve bu yolla sermayenin tabana yayılmasını teşvik eder. Mesela çok kişiye küçük miktarlarda satış yapılarak yukarıda bahsettiğimiz sermayenin tabana yayılması sağlanabilir.
d) Ekonominin Göstergesi Olma İşlevi: Borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat endeksleri şüphesizdir ki ekonomik gidişat ile paralellik gösterir . Yatırımların , gelişme ve kalkınmanın , enflasyonun ve bunların dışında sayabileceğimiz ekonomi dışı etkenlerin , örneğin politik istikrarsızlık , savaş tehlikesi gibi durumların ülke ekonomisinde yarattığı etkiyi ,borsalar bize açık seçik vermektedir.
e) Uzun Vadeli Yatırımların Kısa Vadeli Tasarruflarla Finansmanını Sağlama İşlevi: Bu işlev bize şirketlerin uzun vadeli borçlanmanın etkisinden , borsadaki kısa vadeli tasarruflarla finansman sağlayarak kurtulmasını ifade etmektdir.
f) Menkul Kıymetlerle İlgili Bilgilere Kolay Ulaşma İşlevi: Yukarıda menkul kıymetler borsasının görevlerini sayarken , bir görevinin de işlemler sonucu ortaya çıkan fiyatların ve diğer bilgilerin olduğu istatistiksel verilerin ilan edilmesi olduğunu söylemiştik. Bu görev doğrultusunda yatırımcılar bu değerli bilgilere kolayca ulaşabilmektedirler.
g) Güvence İşlevi: Güvence işlevi , borsaların şirketlere (kotasyon olmuş şirketler) bazı yatırımlar yaparak yatırımcıyı koruması işlevidir. Kısaca ifade etmek gerekirse ,şirketler sürekli gözetim ve denetim altındadırlar.
h) Sanayide Yapısal Değişikliği Kolaylaştırma İşlevi: Bu işlevi ise bir örnekle açıklamaya çalışalım; Örneğin mali çöküntü içine giren bir şirket düşünelim .Şirkette de birçok tasarruf sahibi var . Bu şirket ile aynı alanda çalışan sermaye guruplarının bu şirketin hisselerini toplaması ile hisse senetlerinin değerinde fazla bir düşüş olmayacaktır.Böylelikle hem tasarruf sahipleri zor durumdan kurtulacak hem de bu durum şirkete taze kan aşılayacaktır. Böylelikle borsalar birleşme ve füzyonun en kolay yapılabildiği yer olarak karşımıza çıkmaktadır.
İşte tüm bu işlevleri yerine getiren ve önemini bir kez daha anladığımız borsaların kurulma teklifini veren ve bu borsaların gözetim ve denetimini yapan kurum SPK(Sermaye Piyasası Kurulu) dur. SPK ayrıca menkul kıymetlerin belli kriterleri sağlaması koşuluyla kotasyonunda yani borsa listesine alınmasında (halka arz) başvurulan yerdir. SPK hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek isteyenler , SPK tarihçesi bölümüne bakabilirler.
