Bilmece nedir -Bilmece örnekleri

Çocuklar için sözcüklerle üretilmiş bir oyun aracı olan bilmece onlara, düş ve düşünce gücüne seslenen kurmaca bir dünya sunar. Şiirsel bir anlatımla çocukları dille kurgulanmış bir zeka oyununa davet eder. Onları, tüm bildiklerini sınamaya, olaylar ve olgular ile kavramlar arasında anlamsal ilgiler kurmaya yöneltir.İkilemeleri, deyimleşmeleri kullanarak, ana dilinin söz varlığını yansıtmadaki işlevini somutlar



Bilmece, bir şeyin adını anmadan niteliklerini üstü kapalı söyleyerek o şeyin ne olduğunu bulmayı dinleyene veya okuyana bırakan oyun, muamma. Bilmecelerde sorular; betimsel bir düzey içinde abartılarak, kavram tersine çevrilerek ve değiştirilerek oluşturulur. İfade bir "soru cümlesi" olmak zorunda değildir. Bilmeceler birkaç kelimeden oluşan bir tümce halinde olabildiği gibi beyitler veya kıtalar halinde de olabilir.











Bilmeceler, sözcüklere doğaüstü, büyülü güçler yükleyen ilkel inançlardan doğmuş olabilir. Peri masallarının çoğunda büyülerin bozulabilmesi için zor bir bilmecenin çözümünü bulmak gerekir. Yunan efsanelerinden birinde Odipus, Sfenks denen kanatlı canavarın, "Kendisi tek bir varlıkken, önce dört, sonra iki, sonra da üç ayaklı olan nedir?" sorusunu yanıtlamak zorunda kalır. Odipus doğru yanıtı bilir ve Sfenks'in büyüsünü bozar.




Delfi Kahinleri de, kehanetlerini bazen bilmece biçimine sokar ve sözcükleri öyle akıllıca kullanırlardı ki, olaylar nasıl gelişirse gelişsin öngörüleri gerçekleşmiş sanılırdı.




Eğretileme (istiare) yani bir şeyi renkli benzetmelerden yararlanarak açıklama, bilmecelerde çok kullanılır. Hatta bazı bilmeceler yalnızca karmaşık eğretilemelerden oluşmuş ibidir.






ÇOCUKLAR İÇİN BİLMECELER VE CEVAPLARI




Gökte açık pencere, Kalaylı bir tencere.
Ay

Bağlarım yürür, Çözerim durur.
Ayakkabı

Tarlada biter,
Makine büker,
Sabah akşam
Elimizi yüzümüzü öper.
Havlu

Uzundur ip değil,
Isırır köpek değil.
Yılan

İki camlı pencere,
Bakıp durur her yere.
Gözlük

Özü tatlı, Sözü tatlı, Candan daha kıymetli.
Anne

Şehirden şehire koşarım, Köyden köye giderim, fakat hiç hareket etmem.
Yol

Başımda saç yok,
İçimde tat çok.
Kabak

Zilim var, kapım yok.
Telefon

Bir sihirli fenerim, Kibritsiz de yanarım.
Ampul

Bakması güzel,
Alması üzer.
Gül

Benim adım iki hece, Çalışırım gündüz geçer.
Saat

Ağız içinde dil, arifsen bil
Kaval

Ağzı vardır konuşmaz, yatağı vardır, fakat hiç uyumaz.
Akarsu

Allah yapar yapısını. Bıçak açar kapısını.
Karpuz
Açarsam dünya olur yakarsam kül olur.
Harita

Kuyruğu var, canlı değil. Konuşur, ama insan değil. Camı var, pencere değil.
Televizyon

Benim bir hayvanım var kuyruğundan uzun burnu var.
Fil

Dağı var, taşı yok, köyü var, adamı yok, ırmağı var, suyu yok.
Harita

Eli var, ayağı yok;
karnı yarık, canı yok.
Ceket

Biz biz idik biz idik, Otuz iki kız idik Ezildik büzüldük, Bir araya dizildik.
Dişler

Dağa varır seslenir, Köye gelir yaslanır.
Balta

Bahçede bağlı bohça
Lahana

Ben giderim, o gider, İçimde tık tık eder.
Kalp

İncecik beli, Elimin eli.
Çatal