Uzman SühaN
Administrator
BİLGİ: Gebelik yaşı nasıl hesaplanır biliyor musunuz kızlar ?
Gebelik hesaplama,gebelik haftası hesaplama,gebelik ayı hesaplama,ne kadarlık hamileyim,hamilelik yaşı hesaplama hakkında bilgiler
Gebelikte erken dönem ultrasonografisi karın yoluyla veya vajinal yoldan yapılabilir. Özellikle erken haftalarda transvajinal ultrasonla çok daha iyi görüntüleme sağlanır. Transvajinal ultrasonografi yani vajinal yolla yapılan ultrasonografinin bebeğe veya anneye herhangi bir zararı yoktur. Transvajinal ultrasonografi şüphesiz kadın hastalıkları ve doğum alanında bir devrim yarattı ve erken fetal gelişimin basamaklarını gözler önüne serdi. İlk haftalarda karından yapılan ultrasonografiye göre, vajinal ultrason çok daha iyi görüntüleme sağlar ve fetusun ve kalp atımlarının daha erken görülebilmesine olanak tanır.
Çoğul gebelik varlığının saptanması ve plasenta yerleşiminin tayini.
gebelik yaşının tayini (hem 1. ve 2. trimester tarama testlerinin zamanlanmasının planlanması, hem de doğru olarak tahmini doğum tarihinin hesabı için bu çok önemli)
Fetal anormalliklerin erken tayini (bu her ne kadar 11-14 hafta arasını kapsasa da 11. hafta öncesi tespit edilebilecek anormalliklerde mevcut)
Baş –popo mesafesi olarak adlandırdığımız CRL ölçümünün erken dönemde yani 14. hafta’dan önce yapılması ile birkaç günlük hata payı ile gebelik yaşı doğru olarak belirlenir. Özellikle 20. Haftadan sonra yapılan ölçümlerde hata payı 2-3 haftaya kadar çıkabildiğinden gerçek gebelik yaşının belirlenmesi mümkün olamayabilir.
5. hafta
gebelik menstruasyon sonrası 5. haftaya ulaştığında gebelik kesesi, 6. haftaya ulaştığında ise “ embriyo” ultrasonografiyle görüntülenebilir. Kısa bir süre sonra fetal kalp aktivitesi belirir. Fetal pol yaklaşık 2-3 mm, Kalp atım hızı ise 100/dakikadır. İlk 11 haftada embriyo hızla gelişir. Yolk sak yani bebeğin ilk barsak sistemi 10. haftaya kadar giderek büyür.
6. hafta
bebek 4-8 mm dir. 6 hafta 4 gün ya da daha büyük veya 5mm ve üstü embriyoda hemen her zaman kalp atımı görülmelidir. gebelik kesesi 2 sıvı dolu kesecik içerir: Yolk sak’ın yer aldığı sölomik kavite ve embriyonun yer aldığı nispeten daha küçük amniyotik kavite. Ultrasonografide ilk belirginleşen yapı 6. haftanın sonu 7. haftanın başında ilkel nöral tüptür. Embriyonun ileri derecede eğriliği nedeniyle tek planda ancak belli bir segmenti izlenebilir.
7. hafta
Bebeğin 9-14 mm kalp atımı 130 / dakikadır. Amniyotik kavite hızla genişler. Fetal baş vücudun diğer kısımlarından ayrı olarak izlenir ve ilkel venriküler sistem görüntülenebilir. Tüm vücut görüntülenebilse de ayrıntılı olarak yapıların görülebilmesi için beklemek gereklidir. Göbek kordonu kısadır ve nispeten parlaktır, barsaklar göbek kordonu içine fıtıklaşmıştır.
8. hafta
Bebeğin boyu 15-22 mmdir. Kalp atımı 160’dır. Beyinde 3 adet yapı mevcuttur:
Prosensefalon veya önbeyin
Mesensefalon ya da orta beyin
Rombensefalon ya da arka beyin
Bu yapılardan rombensefalon ultrasonografi ile ayırt edilebilir. Fakat detaylı beyin görüntülenmesi için ileri haftalar beklenmelidir. Bazen fetal mide izlenebilir. Kol ve bacaklar tomurcuk halindedir ve ilk vücut hareketi bu haftada izlenir. Kafatası, omurga ve kaburgaların sınırları izlenir.9. hafta
Bebeğin boyu 23-31 mmdir ve kalp atımı 175’e ulaşır. Amniyotik kavite artık sölomik kaviteden geniştir. Fetal beyin içindeki en önemli gelişim falks serebri ve koroid pleksusların ortaya çıkmasıdır. Uzun kemikler ve parmaklar ilk kez bu haftada belirgin olarak görüntülenebilir. Kol ve bacak hareketleri gözlenir. İlk kemikleşme merkezi çene kemiği ve köprücük kemiğinde izlenebilir.
10-11. hafta
Bebeğin boyu 32-54 mmdir ve Fetal kalp atımı 11. hafta sonunda 165’e düşer. Fetus insan şeklini almıştır. Kafada oksipital kemikte kemikleşme başlar. Beyincik izlenir. Bu haftada ayrıca fetusun yüzü, damak gibi kemik oluşumlar ve ayaklar ve ayak başparmakları izlenir. Ancak damak mineralizasyonu ancak 13-14. haftada gerçekleşir. 10.haftada omurga kemikleşmesi başlar. Fizyolojik omfolosel yani göbek kordonu içine barsakların fıtıklaşması hemen tüm fetuslarda görülebilir. Barsaklar 11. hafta sonu itibariyle karın içine dönmelidir. 11. haftada fetal kalbin 4 oda görüntüsü seçilebilse de ayrıntılı görüntü için çoğunlukla 14. hafta beklenmelidir. Yinede AV kapak hareketleri izlenebilir. Ancak fetal aklbin ayrıntılı görüntülenebilmesi için gebeliğin ortası yani 20. hafta beklenmelidir.10. haftadan önce %75 fetusta mide izlenir. Böbrekler 10. haftadan itibaren görülebilir, 11. hafta itibariyle %98 fetusta böbrekler izlenir. Boyu 38-67 mm arasında %91 fetusta, 67 mm.den sonra ise tüm fetuslarda mesane izlenir.
Kafa kemikleri kemikleşmesi10. gebelik haftasında başladığından 11. haftadan önce anansefali ve ansefalosel tanısı koymak genellikle mümkün değildir. Yine vermis gelişimi 13-14. haftayı beklediğinden hatalı Dandy-walker tanısı olabilir.
Gebelikte erken dönem ultrasonografisi karın yoluyla veya vajinal yoldan yapılabilir. Özellikle erken haftalarda transvajinal ultrasonla çok daha iyi görüntüleme sağlanır. Transvajinal ultrasonografi yani vajinal yolla yapılan ultrasonografinin bebeğe veya anneye herhangi bir zararı yoktur. Transvajinal ultrasonografi şüphesiz kadın hastalıkları ve doğum alanında bir devrim yarattı ve erken fetal gelişimin basamaklarını gözler önüne serdi. İlk haftalarda karından yapılan ultrasonografiye göre, vajinal ultrason çok daha iyi görüntüleme sağlar ve fetusun ve kalp atımlarının daha erken görülebilmesine olanak tanır.
Bu haftalarda yapılan ultrasonografinin ana amacı ve başlıca faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Fetusun yaşayıp yaşamadığının ve gebelik kesesinin rahim dışında yerleşmediğinin dışlanması, gestasyonel trofoblastik hastalıklar gibi hayatı tehdit edici ve erken tanı gerektiren hastalıkların gebelik ilerlemeden tespit edilmesiÇoğul gebelik varlığının saptanması ve plasenta yerleşiminin tayini.
gebelik yaşının tayini (hem 1. ve 2. trimester tarama testlerinin zamanlanmasının planlanması, hem de doğru olarak tahmini doğum tarihinin hesabı için bu çok önemli)
Fetal anormalliklerin erken tayini (bu her ne kadar 11-14 hafta arasını kapsasa da 11. hafta öncesi tespit edilebilecek anormalliklerde mevcut)
Gebelik yaşı tayini için en iyi ölçüm hangisidir?
Baş –popo mesafesi olarak adlandırdığımız CRL ölçümünün erken dönemde yani 14. hafta’dan önce yapılması ile birkaç günlük hata payı ile gebelik yaşı doğru olarak belirlenir. Özellikle 20. Haftadan sonra yapılan ölçümlerde hata payı 2-3 haftaya kadar çıkabildiğinden gerçek gebelik yaşının belirlenmesi mümkün olamayabilir.
Hafta hafta ultrasonla görebileceklerimize göz atalım:
5. hafta
gebelik menstruasyon sonrası 5. haftaya ulaştığında gebelik kesesi, 6. haftaya ulaştığında ise “ embriyo” ultrasonografiyle görüntülenebilir. Kısa bir süre sonra fetal kalp aktivitesi belirir. Fetal pol yaklaşık 2-3 mm, Kalp atım hızı ise 100/dakikadır. İlk 11 haftada embriyo hızla gelişir. Yolk sak yani bebeğin ilk barsak sistemi 10. haftaya kadar giderek büyür.
6. hafta
bebek 4-8 mm dir. 6 hafta 4 gün ya da daha büyük veya 5mm ve üstü embriyoda hemen her zaman kalp atımı görülmelidir. gebelik kesesi 2 sıvı dolu kesecik içerir: Yolk sak’ın yer aldığı sölomik kavite ve embriyonun yer aldığı nispeten daha küçük amniyotik kavite. Ultrasonografide ilk belirginleşen yapı 6. haftanın sonu 7. haftanın başında ilkel nöral tüptür. Embriyonun ileri derecede eğriliği nedeniyle tek planda ancak belli bir segmenti izlenebilir.
7. hafta
Bebeğin 9-14 mm kalp atımı 130 / dakikadır. Amniyotik kavite hızla genişler. Fetal baş vücudun diğer kısımlarından ayrı olarak izlenir ve ilkel venriküler sistem görüntülenebilir. Tüm vücut görüntülenebilse de ayrıntılı olarak yapıların görülebilmesi için beklemek gereklidir. Göbek kordonu kısadır ve nispeten parlaktır, barsaklar göbek kordonu içine fıtıklaşmıştır.
8. hafta
Bebeğin boyu 15-22 mmdir. Kalp atımı 160’dır. Beyinde 3 adet yapı mevcuttur:
Prosensefalon veya önbeyin
Mesensefalon ya da orta beyin
Rombensefalon ya da arka beyin
Bu yapılardan rombensefalon ultrasonografi ile ayırt edilebilir. Fakat detaylı beyin görüntülenmesi için ileri haftalar beklenmelidir. Bazen fetal mide izlenebilir. Kol ve bacaklar tomurcuk halindedir ve ilk vücut hareketi bu haftada izlenir. Kafatası, omurga ve kaburgaların sınırları izlenir.9. hafta
Bebeğin boyu 23-31 mmdir ve kalp atımı 175’e ulaşır. Amniyotik kavite artık sölomik kaviteden geniştir. Fetal beyin içindeki en önemli gelişim falks serebri ve koroid pleksusların ortaya çıkmasıdır. Uzun kemikler ve parmaklar ilk kez bu haftada belirgin olarak görüntülenebilir. Kol ve bacak hareketleri gözlenir. İlk kemikleşme merkezi çene kemiği ve köprücük kemiğinde izlenebilir.
10-11. hafta
Bebeğin boyu 32-54 mmdir ve Fetal kalp atımı 11. hafta sonunda 165’e düşer. Fetus insan şeklini almıştır. Kafada oksipital kemikte kemikleşme başlar. Beyincik izlenir. Bu haftada ayrıca fetusun yüzü, damak gibi kemik oluşumlar ve ayaklar ve ayak başparmakları izlenir. Ancak damak mineralizasyonu ancak 13-14. haftada gerçekleşir. 10.haftada omurga kemikleşmesi başlar. Fizyolojik omfolosel yani göbek kordonu içine barsakların fıtıklaşması hemen tüm fetuslarda görülebilir. Barsaklar 11. hafta sonu itibariyle karın içine dönmelidir. 11. haftada fetal kalbin 4 oda görüntüsü seçilebilse de ayrıntılı görüntü için çoğunlukla 14. hafta beklenmelidir. Yinede AV kapak hareketleri izlenebilir. Ancak fetal aklbin ayrıntılı görüntülenebilmesi için gebeliğin ortası yani 20. hafta beklenmelidir.10. haftadan önce %75 fetusta mide izlenir. Böbrekler 10. haftadan itibaren görülebilir, 11. hafta itibariyle %98 fetusta böbrekler izlenir. Boyu 38-67 mm arasında %91 fetusta, 67 mm.den sonra ise tüm fetuslarda mesane izlenir.
Kafa kemikleri kemikleşmesi10. gebelik haftasında başladığından 11. haftadan önce anansefali ve ansefalosel tanısı koymak genellikle mümkün değildir. Yine vermis gelişimi 13-14. haftayı beklediğinden hatalı Dandy-walker tanısı olabilir.