Uzman SühaN
Administrator
Bebeğin eşinin rahim ağzını kapatması
Doğum yaklaştığında bebeğin eşinin (plasenta) rahim ağzını kapatması durumunda normal doğum mümkün değildir, doğum sezaryen ile gerçekleştirilir. Gebeliğin erken dönemlerinde bebeğin eşi rahim ağzını kapatmışsa bu durum doğuma kadar değişebilir ve plasenta yukarı doğru çekilerek rahim ağzı serbest kalabilir bu durumda normal doğum mümkün olabilir. Plasenta previa saptanan gebeliklerin bir çoğunda bir problem yaşanmadan doğum sonuçlanır ancak bir kısmında aşağıda bahsedilen problemler hamilelik sırasında veya doğum sırasında yaşanabilir. Bu nedenle plaenta previa varlığında gebeliğin ve doğum eyleminin sıkı takibi gereklidir.
Plasenta previa (bebeğin eşinin rahim ağzında olması) durumu sonraki gebeliklerde yaklaşık %4 - %8 oranında tekrarlar.
Plasenta previa durumunda olası riskler:
Plasentanın bebeğin doğum yolu üzerine rahim ağzına yerleşmesine plasenta previa denir. Normalde plasenta rahim ağzı üzerinde bulunmaz, rahmin yanlarında veya yukarıda fundusta bulunur. Plasentanın yeri ultrason muayenesinde net olarak gözlenebilmektedir. Plasenta previa tanısı ultrason ile konur. Yaklaşık 300 gebelikte bir oranında görülür.
Plasenta serviksi (rahim ağzını) tamamen veya kısmen kapatabilir veya sadece servikse yakın bulunabilir, buna göre 4 tipi vardır:
Kimlerde daha sık görülür? Risk faktörleri?
İlk bulgusu lekelenme tarzında açık kırmızı vaginal kanamadır. Bu kanama şiddetli de olabilir. Kanama sırasında rahimde kasılma olmaması ve hastanın ağrı hissetmemesi plasenta previa için karakteristik bulgulardır. Ancak bazen beraberinde doğum sancısı şeklinde ağrılar görülür.
Bazı durumda plasenta previa plasentanın erken ayrılmasına neden olur.
Plasenta previa kanaması bebek olgunlaşmadan önce meydana gelmişse ve kanama miktarı azsa bebeğin olgunlaşmasına izin verilir. Annenin fiziksel aktivitesi de plasentadan kanamayı başlatabilmektedir. Bu nedenle hastanın fiziksel aktivitesi kısıtlanarak yatak istirahatine alınır.
Cinsel ilişki de kanamayı başlatabileceğinden plasenta previalı hastalarda yasaklanır. Takipler sırasında bebek olgunlaşması tamamlandığında veya vaginal kanama ciddi boyutlara ulaştığında doğuma karar verilir.
Kanama anne hayatını ve bebeği tehtid edecek kadar çoksa sezaryen ile acil doğum kaçınılmazdır. Yine gebeliğin miadında olduğu kanamalarda beklemek gerekmez ve doğum gerçekleştirilir. Doğum çoğunlukla sezaryenle olmaktaysa da nadiren plesentanın rahim ağzını fazla kapatmadığı durumlarda ve az kanama olan durumlarda normal doğum da olabilmektedir.
Plasenta previa (bebeğin eşinin rahim ağzında olması) durumu sonraki gebeliklerde yaklaşık %4 - %8 oranında tekrarlar.
Plasenta previa durumunda olası riskler:
- Kanama: Doğumdan önce, doğum sırasında veya doğumdan sonra annede aşırı kanama olma riski vardır. Kan kaybına bağlı anneye kan transfüzyonu gerekebilir.
- Erken doğum: Gebelik sırasında olası bir kanama halinde acil doğum (sezaren) gerekebilir bu da erken doğuma neden olabilir.
- Plasenta previa olan gebeliklerin yüzde bir ila beşine plasenta akreata denilen durum eşlik edebilir. Anne daha önceden sezaryen veya rahim ameliyatı geçirmişse bu oran daha da artar.Malprezentasyon (bebeğin ters durması, yan durması v.b) daha sıktır.
- PPROM (Suyun erken gelmesi)
- Bebekte anne karnında gelişme geriliği daha sık görülür.
- Vasa previa
Plasentanın bebeğin doğum yolu üzerine rahim ağzına yerleşmesine plasenta previa denir. Normalde plasenta rahim ağzı üzerinde bulunmaz, rahmin yanlarında veya yukarıda fundusta bulunur. Plasentanın yeri ultrason muayenesinde net olarak gözlenebilmektedir. Plasenta previa tanısı ultrason ile konur. Yaklaşık 300 gebelikte bir oranında görülür.
Plasenta serviksi (rahim ağzını) tamamen veya kısmen kapatabilir veya sadece servikse yakın bulunabilir, buna göre 4 tipi vardır:
- Plasenta previa totalis: Plasenta internal servikal osu tamamen kapatmıştır. En sık görülen tip budur (%40).
- Parsiyel plasenta previa: Plasenta serviksin internal osunu kısmen kapatmıştır.
- Marjinal plasenta previa: Plasenta serviks internal osun kenarında yerleşmiştir, kanalı kapatmamıştır ancak yine de kanamaya neden olabilir.
- Aşağı yerleşimi plasenta (Low-lying placenta): Plasenta alt uterin segmente uzanmıştır ancak servikal osun üzerinde veya sınırında değildir.
Kimlerde daha sık görülür? Risk faktörleri?
- İleri anne yaşı
- Multiparite
- Sigara
- Çoğul gebelik (ikiz, üçüz) olması
- Daha önce küretaj geçirmiş olmak
- Daha önce sezaryen geçirmiş olmak
- Daha önce rahim ameliyatı geçirmiş olmak
- Daha önceden plasenta previalı gebelik geçirmek
- Erkek fetuslarda daha sık görülmektedir
- Yüksek rakımda yaşayanlarda daha sık görüldüğünü bildiren araştırmalar vardır. (Oksijen azlığından dolayı plasenta kompase etmek için yüzey alanını genişletiyor.)
İlk bulgusu lekelenme tarzında açık kırmızı vaginal kanamadır. Bu kanama şiddetli de olabilir. Kanama sırasında rahimde kasılma olmaması ve hastanın ağrı hissetmemesi plasenta previa için karakteristik bulgulardır. Ancak bazen beraberinde doğum sancısı şeklinde ağrılar görülür.
Bazı durumda plasenta previa plasentanın erken ayrılmasına neden olur.
Plasenta previa kanaması bebek olgunlaşmadan önce meydana gelmişse ve kanama miktarı azsa bebeğin olgunlaşmasına izin verilir. Annenin fiziksel aktivitesi de plasentadan kanamayı başlatabilmektedir. Bu nedenle hastanın fiziksel aktivitesi kısıtlanarak yatak istirahatine alınır.
Cinsel ilişki de kanamayı başlatabileceğinden plasenta previalı hastalarda yasaklanır. Takipler sırasında bebek olgunlaşması tamamlandığında veya vaginal kanama ciddi boyutlara ulaştığında doğuma karar verilir.
Kanama anne hayatını ve bebeği tehtid edecek kadar çoksa sezaryen ile acil doğum kaçınılmazdır. Yine gebeliğin miadında olduğu kanamalarda beklemek gerekmez ve doğum gerçekleştirilir. Doğum çoğunlukla sezaryenle olmaktaysa da nadiren plesentanın rahim ağzını fazla kapatmadığı durumlarda ve az kanama olan durumlarda normal doğum da olabilmektedir.
