Bağış ve Yardımlar kayıt altına nasıl alınır?
bağiş ve yardimlarin muhasebe kaydi bağış ve yardımların muhasebeleştirilmesi bağışların muhasebe kaydı bağış kaydı bağiş yardimlar kaydi
İşte tereddütte olan konulardan biride Bağış ve Yardımların kayıt altına alınması konusu. Bildiğiniz gibi Bağış ve yardımlar beyanname üzerinde ‘Kanunen kabul edilmeyen gider' olarak gösterilir ve beyanname üzerinde yer alan ‘kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler' içinde gösterilerek indirim konusu yapılır.
Soru: Kurumlar Vergisi'ne tabiyiz. Yapmış bulunduğumuz bağış ve yardımlar şirketimiz aktifinden nakit veya ayın olarak çıkmaktadır. Oysa söz konusu bağış ve yardımlar defterlerimize gider olarak kayıt edilmemekte, beyanname üzerinde indirim konusu yapılmaktadır. Söz konusu bağış ve yardımları nasıl muhasebeleştireceğiz?
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesinde "Diğer İndirimler" başlığı altında birinci fıkrasının c, ç, d, e ve f bentlerinde bağış yapımı ile ilgili hükümler yer almaktadır.
Bir işletmenin yönetim fonksiyonları, işletme politikasının tayini, organizasyon ve kadro kuruluşu, büro hizmetleri, kamu ilişkileri, güvenlik, hukuk işleri, personel işleri, kredi ve tahsilatı da kapsayan muhasebe ve mali işler servislerinin giderleri Tekdüzen Hesap Planı'nda 770 hesaplarda izlenmektedir. Bu hesaba işletme yönetiminin bağış ve yardımlara ilişkin kararları doğrultusunda yapılan bağışlar da kaydedilebilmektedir.
Ancak söz konusu bağış ve yardımların bilahare beyanname üzerinde "Kanunen Kabul Edilmeyen Gider" olarak gösterilmesi ve aynı zamanda beyanname üzerinde yer alan "Kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler" içinde gösterilerek indirim konusu yapılması gerekmektedir.
Örneğin, Sağlık Bakanlığı'na ait bir hastaneye yeni bir bina yapımına katkı sağlamak amacıyla yapılan 1.000.000 TL'lik banka hesabından bağış için aşağıdaki muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir.
Söz konusu paranın banka üzerinden verilmesi halinde ilk yapılacak "770 Genel Yönetim Giderleri" bağış ve yardımlar alt hesabı borçlu, "120 Bankalar" hesabı alacaklı olacaktır. Bu madde ile eşanlamlı olarak;
"971. Matraha İlave Edilecek Tutarlar" borçlu, "972. Matraha İlave Edilecek Tutarlar" aynı miktarda alacaklı olarak kayıt işlemi yapılacaktır.
"Genel Yönetim Giderleri" arasında gösterilen söz konusu ödeme beyanname üzerinde nazım hesaplardaki kayıtlar esas alınarak indirim konusu yapılacaktır. Buna paralel olarak beyanname söz konusu miktar kanunen kabul edilmeyen gider olarak matraha eklenecektir.
Yasal düzenleme gereği ilgili dönem içerisinde yapılan bağış ve yardımlar geçici vergiye tabi kazanç tespiti sırasında da dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesi kapsamında yapılan bağış ve yardımlar yapıldığı tarih dikkate alınarak, geçici vergi beyanı ile ilgili dönemlerde de alınabilecektir. Ancak ileri tarihlerde dönem kazancında ortaya çıkan değişiklikler sonucunda eğer yapılan bağış ve yardımın yıl içerisinde tamamının indirim konusu yapılıp da dönem sonunda söz konusu indirimin tamamını kapsayacak matrahın oluşmaması halinde, ancak beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilecek kısmı indirime konu edilecektir.
İşte tereddütte olan konulardan biride Bağış ve Yardımların kayıt altına alınması konusu. Bildiğiniz gibi Bağış ve yardımlar beyanname üzerinde ‘Kanunen kabul edilmeyen gider' olarak gösterilir ve beyanname üzerinde yer alan ‘kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler' içinde gösterilerek indirim konusu yapılır.
Soru: Kurumlar Vergisi'ne tabiyiz. Yapmış bulunduğumuz bağış ve yardımlar şirketimiz aktifinden nakit veya ayın olarak çıkmaktadır. Oysa söz konusu bağış ve yardımlar defterlerimize gider olarak kayıt edilmemekte, beyanname üzerinde indirim konusu yapılmaktadır. Söz konusu bağış ve yardımları nasıl muhasebeleştireceğiz?
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesinde "Diğer İndirimler" başlığı altında birinci fıkrasının c, ç, d, e ve f bentlerinde bağış yapımı ile ilgili hükümler yer almaktadır.
Bir işletmenin yönetim fonksiyonları, işletme politikasının tayini, organizasyon ve kadro kuruluşu, büro hizmetleri, kamu ilişkileri, güvenlik, hukuk işleri, personel işleri, kredi ve tahsilatı da kapsayan muhasebe ve mali işler servislerinin giderleri Tekdüzen Hesap Planı'nda 770 hesaplarda izlenmektedir. Bu hesaba işletme yönetiminin bağış ve yardımlara ilişkin kararları doğrultusunda yapılan bağışlar da kaydedilebilmektedir.
Ancak söz konusu bağış ve yardımların bilahare beyanname üzerinde "Kanunen Kabul Edilmeyen Gider" olarak gösterilmesi ve aynı zamanda beyanname üzerinde yer alan "Kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler" içinde gösterilerek indirim konusu yapılması gerekmektedir.
Örneğin, Sağlık Bakanlığı'na ait bir hastaneye yeni bir bina yapımına katkı sağlamak amacıyla yapılan 1.000.000 TL'lik banka hesabından bağış için aşağıdaki muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir.
Söz konusu paranın banka üzerinden verilmesi halinde ilk yapılacak "770 Genel Yönetim Giderleri" bağış ve yardımlar alt hesabı borçlu, "120 Bankalar" hesabı alacaklı olacaktır. Bu madde ile eşanlamlı olarak;
"971. Matraha İlave Edilecek Tutarlar" borçlu, "972. Matraha İlave Edilecek Tutarlar" aynı miktarda alacaklı olarak kayıt işlemi yapılacaktır.
"Genel Yönetim Giderleri" arasında gösterilen söz konusu ödeme beyanname üzerinde nazım hesaplardaki kayıtlar esas alınarak indirim konusu yapılacaktır. Buna paralel olarak beyanname söz konusu miktar kanunen kabul edilmeyen gider olarak matraha eklenecektir.
Yasal düzenleme gereği ilgili dönem içerisinde yapılan bağış ve yardımlar geçici vergiye tabi kazanç tespiti sırasında da dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesi kapsamında yapılan bağış ve yardımlar yapıldığı tarih dikkate alınarak, geçici vergi beyanı ile ilgili dönemlerde de alınabilecektir. Ancak ileri tarihlerde dönem kazancında ortaya çıkan değişiklikler sonucunda eğer yapılan bağış ve yardımın yıl içerisinde tamamının indirim konusu yapılıp da dönem sonunda söz konusu indirimin tamamını kapsayacak matrahın oluşmaması halinde, ancak beyanname üzerinde indirim konusu yapılabilecek kısmı indirime konu edilecektir.
