Uzman SühaN
Administrator
Antral Gastrit Nedir?
bu konu;mide hastalıkları ,gastrit hakkında bilgiler vermektedir
Gastrit mide mukozasının tahriş olmasıdır.Mide mukozasını örten mukus tabakasının altında yerleşerek yaşamını sürdürür.Türk toplumunun yaklaşık yüzde doksanı bu bakteri ile sorun yaşamaktadır.Gastritin tedavisi nedene göre yapılır. Mide asidinin azaltılması şikayetleri azaltılır. Aspirin ve analjezik ilaçlar kullanan hastalarda bu ilaçların kesilmesi gereklidir. Gastrit nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgileri konumuzda bulabilirsiniz
Mide iç yüzeyinin en çok helikobakter pilori ( helicobacter pylori ) bakterisi ile iltihaplanmasıdır. Genellikle uzun süreli bir durumdur. Mideye yerleşen Hp bakterisi kişiye göre değişen şekil ve derecelerde gastrite neden olur. Midenin alt kısmına yerleşirse antral gastrit belirir ve daha çok onikiparmak bağırsağı ( duodenum ) ülserlerine sebebiyet verir. Bakterinin tüm mideye yayılması (pangastrit) mide mukozasında incelme (atrofi) ve değişime (intestinal metaplazi-displazi) neden olabilir. Zaman içinde mide ülserleri ve bazı olgularda MALToma ve adenokarsinom gibi kanserler gelişebilir. Unutulmaması gereken bilgi midesinde Hp bakterisi olan insanların ancak çok az bir kısmında mide kanseri geliştiğidir. Gastritler endoskopi ve uygun yerlerden alınan biyopsilerin patolojik değerlendirilmesi ile teşhis edilir. Birçok hastaya yakınmaları göz önünde bulundurularak gastrit dense de kesin tanı ancak endoskopi ve biyopsi ile mümkündür.
SAFRA GASTRİTİ (Alkalen Gastrit):
Safra kesesi veya mide ameliyatı geçiren hastaların bir kısmında mideye safra kaçışı olur. Safra bazen mide mukozasına zarar verip şişkinlik, gaz, ağrı gibi yakınmalara sebebiyet verebilir.
HİPERTROFİK GASRİT:
Gastritlerin küçük bir kısmında midenin kıvrımları 1 cm den daha kalın sosis gibi genişlemiş görülür. Şişkinlik çabuk doyma ve gaz şikayetleri olabilir. Hastanın yakından takip edilmesi kanser ve menetrier hastalığı yönünden araştırılması uygundur. Hipertrofik gastritlerin bir kısmında neden helikobakter piloridir ve eradikasyon tedavisi ile sağaltım sağlanabilir.
Kronik gastrit nedir?
Kronik (müzmin) gastrit midenin iç yüzeyini döşeyen ve mukoza olarak adlandırılan ince doku tabakasının uzun süreli iltihabıdır. Kronik gastrit, mukoza hücrelerinde (epitel hücreleri) zamanla çeşitli değişikliklere neden olabilir. Endoskopik olarak normal görülen midelerin büyük bir çoğunluğunda doku örneği alınarak mikroskop altında incelendiğinde (biyopsi) kronik gastrit izlenir. (Bkz. Gastrit).
Atrofik gastrit nedir?
Atrofi, hücre içeriğinin kaybı ve hücrenin boyutlarında azalma olmasıdır. Atrofik gastrit ise midenin iç yüzünü döşeyen mukoza tabakasının burada bulunan epitel hücrelerinin ve salgı bezlerinin kaybı ile sonuçlanan kronik iltihabıdır. Atrofik gastritli midelerde mide mukozasında barsak tipi dokular oluşmaya başlar ki bu durum intestinal metaplazi olarak adlandırılır. Midede asit salgılayan hücrelerin azalmasına bağlı olarak mide suyunun asiditesi azalır ve besinlerin sindirimi zorlaşır. Ayrıca B12 vitamini ve demir emilimi de bozulur ve uzun dönemde bu maddelerin eksikliğine nedeniyle kansızlık (anemi) gelişir.
Atrofik gastrite neler sebep olur?
En sık görülen sebepleri otoimmünite(*) ve helikobakter pilori isimli bakterinin yol açtığı kronik enfeksiyonudur (Bkz. Helikobakter pilori). Daha nadir olarak kronik alkalen reflü gastritinde (mideye safra kaçması) ve parsiyel mide rezeksiyonlarından sonra kalan midede atrofik gastrit gelişebilir. Tip-A gastrit veya otoimmun gastrit olarak da adlandırılan atrofik gastrit tipinde atrofi midenin korpus (gövde) ve fundus (kubbe) olarak adlandırılan üst kısımlarında ortaya çıkar. Asit salgılayan hücrelerin kaybına bağlı olarak mide suyunun asiditesi azalır. Mide asidinin azalması midenin antrum olarak adlandırılan alt kısımlarındaki hücrelerden gastrin adlı hormonun salgılanmasını artırır ve bu nedenle bu hastalarda kanda gastrin seviyesi yüksek bulunur.
Kronik helikobakter pilori enfeksiyonuna bağlı atrofik gastritte ise atrofi midenin antrum olarak adlandırılan alt kısımlarında daha belirgindir. Midenin bu bölgesinde midedeki asit salgılanmasını artıran gastrin adlı hormonu salgılayan hücrelerin kaybına bağlı olarak midenin asit sekresyonu azalır. BU türde serum gastrin düzeyi ise genellikle normal bulunur.
(*) Oto; kendi kendine, immunite; vücudun savunma sistemi, Otoimmunite; savunma sisteminin bozularak organizmanın kendi kendine zarar vermesi
Klinik bulgular
- Atrofik gastritli hastaların büyük bir kısmında belirgin bir yakınma yoktur. Bazı hastalarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilirsede bu belirtiler sadece bu hastalığa özgül olmayıp başka mide rahatsızlıklarında da görülebilir.
- Üst karın bölgesinde rahatsızlık hissi, erken doyma, yemeklerden sonra midede dolgunluk ve hazımsızlık hissi.
-İştahsızlık, kilo kaybı, bulantı
-B12 vitaminin ve/veya demir eksikliğine bağlı ortaya çıkan kansızlık (anemi) ve bunun yol açtığı halsizlik, çarpıntı, el ve ayaklarda uyuşma vb. belirtiler.
-Birlikte bulunabilecek tiroidit (Hashimato) , tip-1 diabet ve Addison hastalığı gibi diğer otoimmun hastalıklara bağlı belirtiler (Örneğin; tiroid bezinin iltihabı olan tiroidit te tiroid hormonu yetersizliğine bağlı belirtilerin bulunacağı gibi.)
Tedavi ve takip
Bir midede atrofik gastrit geliştiğinde artık geri dönüş sözkonusu değildir. Atrofik gastritli midelerde mide kanseri gelişme riski normal topluma göre artmış olduğundan bu hastalar belirli aralıklarla endoskopi yapılarak takip edilmelidir. Ailesinde mide kanseri bulunan hastalarda daha titiz davranılmalıdır. Midede helikobakter pilori enfeksiyonu saptanırsa tedavi edilir. Yemek sırasında limonata ve kokakola gibi asitli içeceklerin tüketilmesi mide asidini bir miktar artırarak sindirime yardımcı olabilir.
İntestinal metaplazi nedir?
Normal mide mukoza epitelinin yerini ince ve/veya kalın barsaktakine benzer epitelin aması intestinal metaplazi (İM) olarak adlandırılır. Metaplazik mide mukozası ince barsak epitelinin morfolojik ve biyokimyasal özelliklerini gösterir. İM çoğunlukla midenin antrum olarak adlandırılan mide çıkışına yakın alt kısmında görülür ve sıklıkla kronik atrofik gastrit ile birliktedir. Endoskopik olarak normal mukozaya göre somon renginde, yüzeyden hafifçe kabarık 3-5mm çapında düzensiz alanlar şeklinde görülür. İM nin kronik gastritin endoskopik görünümünden ayırmak güçtür ve teşhiste endoskopistin tecrübesi önemlidir. Kesin teşhis mide mukozasından alına doku örneklerinin mikroskop altında incelenmesi ile koyulur (Biyopsi).
İntestinal metaplazinin tipleri
İM ler, metaplazik hücrelerin ince bağırsak enzimlerini ne düzeyde içerdiklerine dayanılarak tam ve kısmi metaplazi olarak ikiye ayrılır. Tam metaplazide enzimlerin tamamı ya da tamamına yakını salgılanmaktadır ve hücresel yapı ince bağırsaktakine son derece benzemektedir. İM bu şekilde , ince barsak epitelinin özelliklerini gösterdiğinde TİP1 (Komplet tip) olarak adlandırılır. Bu tipte metaplazik epitel ince barsak mukozasının hemen tüm özelliklerini gösterir. Kısmi metaplazide ise bu enzimler yoktur ya da birkaçının kısmi olarak salgılanması sözkonusudur ve hücresel yapı ince veya kalın barsak epiteli görünümünde olabilir. Tip 2 (inkomplet tip) İM olarak adlandırılan bu türde normalde incebarsak tipi epitelde bulunan emici hücreler ya çok azdır, ya da hiç yoktur ve metaplazik epitel genellikle Paneth hücreleri olarak adlandırılan hücrelerden yoksundur.
Gastrit mide mukozasının tahriş olmasıdır.Mide mukozasını örten mukus tabakasının altında yerleşerek yaşamını sürdürür.Türk toplumunun yaklaşık yüzde doksanı bu bakteri ile sorun yaşamaktadır.Gastritin tedavisi nedene göre yapılır. Mide asidinin azaltılması şikayetleri azaltılır. Aspirin ve analjezik ilaçlar kullanan hastalarda bu ilaçların kesilmesi gereklidir. Gastrit nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgileri konumuzda bulabilirsiniz
Mide iç yüzeyinin en çok helikobakter pilori ( helicobacter pylori ) bakterisi ile iltihaplanmasıdır. Genellikle uzun süreli bir durumdur. Mideye yerleşen Hp bakterisi kişiye göre değişen şekil ve derecelerde gastrite neden olur. Midenin alt kısmına yerleşirse antral gastrit belirir ve daha çok onikiparmak bağırsağı ( duodenum ) ülserlerine sebebiyet verir. Bakterinin tüm mideye yayılması (pangastrit) mide mukozasında incelme (atrofi) ve değişime (intestinal metaplazi-displazi) neden olabilir. Zaman içinde mide ülserleri ve bazı olgularda MALToma ve adenokarsinom gibi kanserler gelişebilir. Unutulmaması gereken bilgi midesinde Hp bakterisi olan insanların ancak çok az bir kısmında mide kanseri geliştiğidir. Gastritler endoskopi ve uygun yerlerden alınan biyopsilerin patolojik değerlendirilmesi ile teşhis edilir. Birçok hastaya yakınmaları göz önünde bulundurularak gastrit dense de kesin tanı ancak endoskopi ve biyopsi ile mümkündür.
SAFRA GASTRİTİ (Alkalen Gastrit):
Safra kesesi veya mide ameliyatı geçiren hastaların bir kısmında mideye safra kaçışı olur. Safra bazen mide mukozasına zarar verip şişkinlik, gaz, ağrı gibi yakınmalara sebebiyet verebilir.
HİPERTROFİK GASRİT:
Gastritlerin küçük bir kısmında midenin kıvrımları 1 cm den daha kalın sosis gibi genişlemiş görülür. Şişkinlik çabuk doyma ve gaz şikayetleri olabilir. Hastanın yakından takip edilmesi kanser ve menetrier hastalığı yönünden araştırılması uygundur. Hipertrofik gastritlerin bir kısmında neden helikobakter piloridir ve eradikasyon tedavisi ile sağaltım sağlanabilir.
Kronik gastrit nedir?
Kronik (müzmin) gastrit midenin iç yüzeyini döşeyen ve mukoza olarak adlandırılan ince doku tabakasının uzun süreli iltihabıdır. Kronik gastrit, mukoza hücrelerinde (epitel hücreleri) zamanla çeşitli değişikliklere neden olabilir. Endoskopik olarak normal görülen midelerin büyük bir çoğunluğunda doku örneği alınarak mikroskop altında incelendiğinde (biyopsi) kronik gastrit izlenir. (Bkz. Gastrit).
Atrofik gastrit nedir?
Atrofi, hücre içeriğinin kaybı ve hücrenin boyutlarında azalma olmasıdır. Atrofik gastrit ise midenin iç yüzünü döşeyen mukoza tabakasının burada bulunan epitel hücrelerinin ve salgı bezlerinin kaybı ile sonuçlanan kronik iltihabıdır. Atrofik gastritli midelerde mide mukozasında barsak tipi dokular oluşmaya başlar ki bu durum intestinal metaplazi olarak adlandırılır. Midede asit salgılayan hücrelerin azalmasına bağlı olarak mide suyunun asiditesi azalır ve besinlerin sindirimi zorlaşır. Ayrıca B12 vitamini ve demir emilimi de bozulur ve uzun dönemde bu maddelerin eksikliğine nedeniyle kansızlık (anemi) gelişir.
Atrofik gastrite neler sebep olur?
En sık görülen sebepleri otoimmünite(*) ve helikobakter pilori isimli bakterinin yol açtığı kronik enfeksiyonudur (Bkz. Helikobakter pilori). Daha nadir olarak kronik alkalen reflü gastritinde (mideye safra kaçması) ve parsiyel mide rezeksiyonlarından sonra kalan midede atrofik gastrit gelişebilir. Tip-A gastrit veya otoimmun gastrit olarak da adlandırılan atrofik gastrit tipinde atrofi midenin korpus (gövde) ve fundus (kubbe) olarak adlandırılan üst kısımlarında ortaya çıkar. Asit salgılayan hücrelerin kaybına bağlı olarak mide suyunun asiditesi azalır. Mide asidinin azalması midenin antrum olarak adlandırılan alt kısımlarındaki hücrelerden gastrin adlı hormonun salgılanmasını artırır ve bu nedenle bu hastalarda kanda gastrin seviyesi yüksek bulunur.
Kronik helikobakter pilori enfeksiyonuna bağlı atrofik gastritte ise atrofi midenin antrum olarak adlandırılan alt kısımlarında daha belirgindir. Midenin bu bölgesinde midedeki asit salgılanmasını artıran gastrin adlı hormonu salgılayan hücrelerin kaybına bağlı olarak midenin asit sekresyonu azalır. BU türde serum gastrin düzeyi ise genellikle normal bulunur.
(*) Oto; kendi kendine, immunite; vücudun savunma sistemi, Otoimmunite; savunma sisteminin bozularak organizmanın kendi kendine zarar vermesi
Klinik bulgular
- Atrofik gastritli hastaların büyük bir kısmında belirgin bir yakınma yoktur. Bazı hastalarda aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilirsede bu belirtiler sadece bu hastalığa özgül olmayıp başka mide rahatsızlıklarında da görülebilir.
- Üst karın bölgesinde rahatsızlık hissi, erken doyma, yemeklerden sonra midede dolgunluk ve hazımsızlık hissi.
-İştahsızlık, kilo kaybı, bulantı
-B12 vitaminin ve/veya demir eksikliğine bağlı ortaya çıkan kansızlık (anemi) ve bunun yol açtığı halsizlik, çarpıntı, el ve ayaklarda uyuşma vb. belirtiler.
-Birlikte bulunabilecek tiroidit (Hashimato) , tip-1 diabet ve Addison hastalığı gibi diğer otoimmun hastalıklara bağlı belirtiler (Örneğin; tiroid bezinin iltihabı olan tiroidit te tiroid hormonu yetersizliğine bağlı belirtilerin bulunacağı gibi.)
Tedavi ve takip
Bir midede atrofik gastrit geliştiğinde artık geri dönüş sözkonusu değildir. Atrofik gastritli midelerde mide kanseri gelişme riski normal topluma göre artmış olduğundan bu hastalar belirli aralıklarla endoskopi yapılarak takip edilmelidir. Ailesinde mide kanseri bulunan hastalarda daha titiz davranılmalıdır. Midede helikobakter pilori enfeksiyonu saptanırsa tedavi edilir. Yemek sırasında limonata ve kokakola gibi asitli içeceklerin tüketilmesi mide asidini bir miktar artırarak sindirime yardımcı olabilir.
İntestinal metaplazi nedir?
Normal mide mukoza epitelinin yerini ince ve/veya kalın barsaktakine benzer epitelin aması intestinal metaplazi (İM) olarak adlandırılır. Metaplazik mide mukozası ince barsak epitelinin morfolojik ve biyokimyasal özelliklerini gösterir. İM çoğunlukla midenin antrum olarak adlandırılan mide çıkışına yakın alt kısmında görülür ve sıklıkla kronik atrofik gastrit ile birliktedir. Endoskopik olarak normal mukozaya göre somon renginde, yüzeyden hafifçe kabarık 3-5mm çapında düzensiz alanlar şeklinde görülür. İM nin kronik gastritin endoskopik görünümünden ayırmak güçtür ve teşhiste endoskopistin tecrübesi önemlidir. Kesin teşhis mide mukozasından alına doku örneklerinin mikroskop altında incelenmesi ile koyulur (Biyopsi).
İntestinal metaplazinin tipleri
İM ler, metaplazik hücrelerin ince bağırsak enzimlerini ne düzeyde içerdiklerine dayanılarak tam ve kısmi metaplazi olarak ikiye ayrılır. Tam metaplazide enzimlerin tamamı ya da tamamına yakını salgılanmaktadır ve hücresel yapı ince bağırsaktakine son derece benzemektedir. İM bu şekilde , ince barsak epitelinin özelliklerini gösterdiğinde TİP1 (Komplet tip) olarak adlandırılır. Bu tipte metaplazik epitel ince barsak mukozasının hemen tüm özelliklerini gösterir. Kısmi metaplazide ise bu enzimler yoktur ya da birkaçının kısmi olarak salgılanması sözkonusudur ve hücresel yapı ince veya kalın barsak epiteli görünümünde olabilir. Tip 2 (inkomplet tip) İM olarak adlandırılan bu türde normalde incebarsak tipi epitelde bulunan emici hücreler ya çok azdır, ya da hiç yoktur ve metaplazik epitel genellikle Paneth hücreleri olarak adlandırılan hücrelerden yoksundur.
