Annemizin Ak Sütü Gibi Helal mi?
MAMALARDAKİ TEHLİKE !!!
Yeni Doğan Bebeklerin Beslenmesi
“-Emzirmeyi tamamlamak isteyenler için- anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler. ...” (Bakara,233)
“Annesi, onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur...” (Lokman,14)
“Biz, insana anne babasına iyi davranmayı emrettik. Annesi onu ne zahmetle karnında taşıdı ve ne zahmetle doğurdu! Onun (anne karnında) taşınması ve sütten kesilme süresi (toplam olarak) otuz aydır. …” (Ahkaf,15)
Kuran-ı Kerim’de de açıkça bildirilmiştir ki yeni doğan bebeklerin temel besini anne sütüdür. Uzmanlar da bebeklerin ilk altı ay sadece anne sütüyle beslenmesi gerektiği üstünde durmaktadırlar, hatta ilk altı ay su bile verilmemesi gerektiği, bebeğin bütün ihtiyacının anne sütünde bulunduğu söylenmektedir. Bebeklerin ihtiyacını alternatif gıdalarla geçiştirmek yerine anne sütü ile beslemek anne ve çocuk arasında özel bir bağa neden olmakta, emzirme eylemi bebeğin kendisini güvende hissetmesine, anneyle bebek arasındaki ten teması ise annenin annelik duygusunu desteklemeye yardımcı olmaktadır. Doktorlar altı aydan sonra ek gıdalara geçilip ek gıdalarla birlikte iki yıl daha emzirilmesi tavsiye etmektedir. Ancak bazı durumlarda olması gerekenden az kiloya sahip olan bebeklere anne sütü ile birlikte mama verilmesi gerekebilmektedir. Unutmamak gerekir ki çok kilo asla sağlıklı bebek anlamına gelmez. Sadece doktorların ölçümü sonucunda fiziksel gelişimi geri olan bebekler için yine doktor yönlendirmesiyle alternatif besin yolları denenebilir. Ayrıca erken doğum veya sezaryen gibi durumlarda annenin sütünün az gelmesi ve sütten erken kesilme ya da bebeğin emmeyi reddetmesi halinde doğumdan itibaren bebek maması kullanmak zorunlu hale gelebilir.
Mama Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Bilindiği gibi dünyaya yeni gelen bebeklerin bağışıklık sistemleri gelişmemiş, bünyeleri güçlenmemiştir. Mama seçerken muhteviyat bakımından anne sütüne yakın olan, kaliteli ürünler seçilmelidir. Nişasta içeren mamalar değil, protein ve yağ oranı anne sütüne yakın olanlar kullanılmalıdır.
Yapılan araştırmalar emzirme eyleminin bebeğin fiziksel/bedensel ve ruhsal gelişimi için son derece önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca anne sütü içeriği sayesinde bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirerek hali hazırda hastalıklardan korumakta ve gelecekte daha dirençli bir vücuda sahip olmasını sağlamaktadır. Mama gibi yardımcı besinlerle beslenmek zorunda kalan korunmasız yeni doğanların bu nedenle ciddi zararlar görebileceği unutulmamalıdır. Katkı maddeli yapay mamalar belki çocuğun kilo alımını desteklese de ileride çocuk sağlığını olumsuz etkileyebileceği açıktır. Bir araştırmada hızlı kilo alan bebeklerin ileride obezite, diyabet ve diğer hastalıklara yakalanma risklerinin kendilerine göre zayıf olan bebeklere göre daha yüksek olduğuna dikkat çekilmiştir.
Süt Bankaları Mamaya Alternatif Olabilir mi?
“Eğer (anne ve baba) kendi aralarında danışıp anlaşarak (iki yıl dolmadan) çocuğu sütten kesmek isterlerse, onlara günah yoktur. Eğer çocuklarınızı (bir sütanneye) emzirtmek isterseniz, örfe uygun olarak vereceğiniz ücreti güzelce ödediğiniz takdirde size bir günah yoktur. Allah’a karşı gelmekten sakının ve bilin ki, Allah, yapmakta olduklarınızı hakkıyla görendir.” (Bakara, 233)
Hem kendi kültürümüzde hem de İslam Tıbbı ve Kültüründe yer alan ‘süt anneliği’nde, annenin sütünün yetmemesi durumunda yakın zamanda doğum yapmış ve sütü yeterli olan bir başka annenin sütü bebeğe verilmektedir. Süt annelik ve sütkardeşlik hem sosyal, hem de İslami açıdan dikkate alınması gereken çok hassas bir konudur. Süt anneler genel olarak ailenin tanıdığı ve iletişimini sürdürdüğü, iyi ahlaklı, temiz ve sağlıklı ailelerden seçilmektedir. Günümüzde sık sık gündeme gelen süt bankalarına ise hangi meşrepte bir kadının sütünü bağışladığı, kaç bebeğin kaç çeşit sütten faydalandığı ve fıkhi boyutta arazlar çıkarabilecek bir gelecek yaşantıda nasıl etkisi olduğu bilinmediğinden İslami camiada kesinlikle süt bankalarına karşı çıkılmaktadır.
Helal Sertifikası Olan Bebek Maması Var mı?
Hero Baby, Helal Gıda sertifikasını Sağlık, Güvenlik ve Helal Derneği (HELALDER)’nden alarak Türkiye’nin ilk Helal Gıda sertifikalı yerli bebek maması üreticisi oldu. Ancak geçtiğimiz yıllarda (henüz bebek mamalarında GDO yasakken) İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü elemanlarının piyasa denetimleri sırasında aldıkları 23064 parti nolu “Ülker Hero Baby Sütlü, Bisküvili, Muzlu, 8 Tahıllı Bebek ve Küçük Çocuk Ek Gıdası 6-36 ay” ile 07063 parti nolu “Ülker Hero Baby Sütlü 8 Tahıllı Bebek ve Küçük Çocuk Ek Gıdası 6-36 ay” ürünlerinin incelemesi sırasında GDO tespit edildi. Ayrıca ülkemizde helal gıda takibi yapan Gimdes’ten onaylı helal sertifikalı bebek maması bulunmamaktadır.
GDO’lar şöyle dursun, İngiliz Telegraph gazetesine göre, anne sütünün yerine ya da onu takviye amaçlı verilen formül mamalarda dikkat çekici oranda arsenik, kurşun ve kadmiyum yer almaktadır.
Bebek Mamalarında Bulunan Katkı Maddeleri*
Whey(peynir altı suyu tozu): Peynir üretilirken sütten arta kalan sıvıdır. Kullanılan mayanın haram veya helal oluşuna göre bu sıvı ve tozu da helal veya haram olur.
Yağsız Süt: Süt veya toz kullanımına göre farklı durumlar söz konusudur. Süt tozu kullanılmış ise katkı maddelerinin incelenmesi gerekir. Helal veya haramlığı şüphelidir.
Bitkisel Yağlar: GDO’lu olma ihtimali yüksektir.
Glukoz şurub: Doğal mısırdan yapılmışsa sorun yoktur. Yani genetiğiyle oynanmamış olmalıdır.
Hayvansal Yağlar: Hangi hayvanın yağı kullanıldığı açık olarak belirtilmediğinden şüphelidir.
emülgatör: monodigliserit ( E471), soya lestini (E322),
Kalsiyum karbonat: Ekseriya hayvan kemiklerinden elde edilen kireç taşıdır. Yine hangi hayvandan hangi şartlarda elde edildiği önemlidir.
Potasyum klorid: Vücutta aşırı dozda bulunması çarpıntı, ritim bozukluğu, siklerotik etkiler meydana getirebilmektedir.
Sodyum L-askorbit: E301. CVitamininin tuzudur, potasyum hdroksit (E525),
Demir sülfat: İnorganik. Mineral, ksantan zamkı (E415),
Nikotinamid: Nicotinamide. B3 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Hayvan kökenliyse dikkat edilmelidir.
Kübrik sülfat: İnorganik bir mineraldir.
D-biotin: B-kompleks vitamin. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
DL-alfa tokoferol: E307. Bitki ve hayvan kökenli olabilir. Genetik yapısı değiştirilmiş olabilir.
Kalsiyum D-pantotenat: B5 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
Piridoksin hidroklorid: B6 vitaminidir. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
Riboflavin: ‘B2 vitamini’ ve renklendirici; doğal olarak sebzelerde bulunur; yumurta, süt, karaciğer ve böbrekten de elde edilir; margarin ve peynirde kullanılır. Hayvansal ise şüphelidir.
Kalsiyum fosfat: Antioksidan. Mineral tuz; kaya ve kemikte bulunur. Ekseriya kemik külünden elde edilir. Şüphenin ötesinde, haram olma riski yüksektir.
Niasin: Niacin. B3 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir.
B12 Vitamin: Doğala Özdeş Vanilya: Toz olarak ya da solvent olarak alkolde eritilmiş halde kullanılmış olmasına göre helal veya haram olabilir.
GİMDES’in verdiği helal sertifikalı bir mama bulunmasa bile bu konuda GİMDES başkanı Dr.Hüseyin Kâmi Büyüközer’in 3-8 aylık bebekler için bir beslenme tavsiyesi aşağıda yer almaktadır.
3-8 Aylık Bebek Beslenmesi Programı **
Öğün Beslenme Saati Anne sütü Anne sütü alınamıyorsa
1 7.00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
2 10.00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
3 13.00 Anne sütü Sebze çorbası (100ml) / Meyve suyu püresi
4 16:00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
5 19.00 Anne sütü Yoğurt (150 ml)
6 22.00 Anne sütü Muhallebi(150 ml)
7 Gece boyunca bebeğin isteğine göre Anne sütü / İnek sütü
Ek gıda olarak doğal yollardan, meyve suyu ve püresi, domates suyu, tarhana, kuru Baklagiller, mercimek Çorbası, havuç Çorbası, patates püresi, yumurta, sebze çorbası (kıyma, tavuk eti, balık eti, karaciğer ile), sulu sebze püresi, muhallebi, yoğurt
Sütün Hazırlanışı: İnek sütünü ve süte ilave edilecek suyu en az 10 dakika ayrı ayrı kaynatırız.
İlk bir ay ile dört ay arasında iki birim süte bir birim su ilave ediniz. (40 ml süte 20 ml su) Dördüncü aydan sonra sütü sulandırmaya gerek yoktur. Bebeğinizin kabızlığı varsa süte bir çay kaşığı zeytinyağı ilave edilebilir.
Fakat belki doktor-firma işbirliği ya da mama sektörünün manipülesi neticesiyle mama yerine inek sütünün tercih edilmesi de başka tartışmaları beraberinde getirmektedir ve uzmanlar tarafından 1 yaşından önce kesinlikle önerilmemektedir. İnek sütünün lösemi ve diğer kanser çeşitleri de dâhil birçok hastalığa sebep olabildiği iddia edilmektedir.
Bu nedenlerle zorunlu değilse bebeğe ilk altı ay sadece anne sütü verilmeli, “sütüm yetmiyor” veya “bebeğim zayıf” gibi kuruntularla hazır mamalara yönlenmemeli, zaruret halinde ise mamaların içerikleri mutlaka gözden geçirilip en az şüpheli olan tercih edilmeli ve doğal olarak hazırlanabilecek ek gıdalara mümkün olduğunda erken yönelinmelidir.
Yeni Doğan Bebeklerin Beslenmesi
“-Emzirmeyi tamamlamak isteyenler için- anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler. ...” (Bakara,233)
“Annesi, onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur...” (Lokman,14)
“Biz, insana anne babasına iyi davranmayı emrettik. Annesi onu ne zahmetle karnında taşıdı ve ne zahmetle doğurdu! Onun (anne karnında) taşınması ve sütten kesilme süresi (toplam olarak) otuz aydır. …” (Ahkaf,15)
Kuran-ı Kerim’de de açıkça bildirilmiştir ki yeni doğan bebeklerin temel besini anne sütüdür. Uzmanlar da bebeklerin ilk altı ay sadece anne sütüyle beslenmesi gerektiği üstünde durmaktadırlar, hatta ilk altı ay su bile verilmemesi gerektiği, bebeğin bütün ihtiyacının anne sütünde bulunduğu söylenmektedir. Bebeklerin ihtiyacını alternatif gıdalarla geçiştirmek yerine anne sütü ile beslemek anne ve çocuk arasında özel bir bağa neden olmakta, emzirme eylemi bebeğin kendisini güvende hissetmesine, anneyle bebek arasındaki ten teması ise annenin annelik duygusunu desteklemeye yardımcı olmaktadır. Doktorlar altı aydan sonra ek gıdalara geçilip ek gıdalarla birlikte iki yıl daha emzirilmesi tavsiye etmektedir. Ancak bazı durumlarda olması gerekenden az kiloya sahip olan bebeklere anne sütü ile birlikte mama verilmesi gerekebilmektedir. Unutmamak gerekir ki çok kilo asla sağlıklı bebek anlamına gelmez. Sadece doktorların ölçümü sonucunda fiziksel gelişimi geri olan bebekler için yine doktor yönlendirmesiyle alternatif besin yolları denenebilir. Ayrıca erken doğum veya sezaryen gibi durumlarda annenin sütünün az gelmesi ve sütten erken kesilme ya da bebeğin emmeyi reddetmesi halinde doğumdan itibaren bebek maması kullanmak zorunlu hale gelebilir.
Mama Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Bilindiği gibi dünyaya yeni gelen bebeklerin bağışıklık sistemleri gelişmemiş, bünyeleri güçlenmemiştir. Mama seçerken muhteviyat bakımından anne sütüne yakın olan, kaliteli ürünler seçilmelidir. Nişasta içeren mamalar değil, protein ve yağ oranı anne sütüne yakın olanlar kullanılmalıdır.
Yapılan araştırmalar emzirme eyleminin bebeğin fiziksel/bedensel ve ruhsal gelişimi için son derece önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca anne sütü içeriği sayesinde bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirerek hali hazırda hastalıklardan korumakta ve gelecekte daha dirençli bir vücuda sahip olmasını sağlamaktadır. Mama gibi yardımcı besinlerle beslenmek zorunda kalan korunmasız yeni doğanların bu nedenle ciddi zararlar görebileceği unutulmamalıdır. Katkı maddeli yapay mamalar belki çocuğun kilo alımını desteklese de ileride çocuk sağlığını olumsuz etkileyebileceği açıktır. Bir araştırmada hızlı kilo alan bebeklerin ileride obezite, diyabet ve diğer hastalıklara yakalanma risklerinin kendilerine göre zayıf olan bebeklere göre daha yüksek olduğuna dikkat çekilmiştir.
Süt Bankaları Mamaya Alternatif Olabilir mi?
“Eğer (anne ve baba) kendi aralarında danışıp anlaşarak (iki yıl dolmadan) çocuğu sütten kesmek isterlerse, onlara günah yoktur. Eğer çocuklarınızı (bir sütanneye) emzirtmek isterseniz, örfe uygun olarak vereceğiniz ücreti güzelce ödediğiniz takdirde size bir günah yoktur. Allah’a karşı gelmekten sakının ve bilin ki, Allah, yapmakta olduklarınızı hakkıyla görendir.” (Bakara, 233)
Hem kendi kültürümüzde hem de İslam Tıbbı ve Kültüründe yer alan ‘süt anneliği’nde, annenin sütünün yetmemesi durumunda yakın zamanda doğum yapmış ve sütü yeterli olan bir başka annenin sütü bebeğe verilmektedir. Süt annelik ve sütkardeşlik hem sosyal, hem de İslami açıdan dikkate alınması gereken çok hassas bir konudur. Süt anneler genel olarak ailenin tanıdığı ve iletişimini sürdürdüğü, iyi ahlaklı, temiz ve sağlıklı ailelerden seçilmektedir. Günümüzde sık sık gündeme gelen süt bankalarına ise hangi meşrepte bir kadının sütünü bağışladığı, kaç bebeğin kaç çeşit sütten faydalandığı ve fıkhi boyutta arazlar çıkarabilecek bir gelecek yaşantıda nasıl etkisi olduğu bilinmediğinden İslami camiada kesinlikle süt bankalarına karşı çıkılmaktadır.
Helal Sertifikası Olan Bebek Maması Var mı?
Hero Baby, Helal Gıda sertifikasını Sağlık, Güvenlik ve Helal Derneği (HELALDER)’nden alarak Türkiye’nin ilk Helal Gıda sertifikalı yerli bebek maması üreticisi oldu. Ancak geçtiğimiz yıllarda (henüz bebek mamalarında GDO yasakken) İstanbul İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü elemanlarının piyasa denetimleri sırasında aldıkları 23064 parti nolu “Ülker Hero Baby Sütlü, Bisküvili, Muzlu, 8 Tahıllı Bebek ve Küçük Çocuk Ek Gıdası 6-36 ay” ile 07063 parti nolu “Ülker Hero Baby Sütlü 8 Tahıllı Bebek ve Küçük Çocuk Ek Gıdası 6-36 ay” ürünlerinin incelemesi sırasında GDO tespit edildi. Ayrıca ülkemizde helal gıda takibi yapan Gimdes’ten onaylı helal sertifikalı bebek maması bulunmamaktadır.
GDO’lar şöyle dursun, İngiliz Telegraph gazetesine göre, anne sütünün yerine ya da onu takviye amaçlı verilen formül mamalarda dikkat çekici oranda arsenik, kurşun ve kadmiyum yer almaktadır.
Bebek Mamalarında Bulunan Katkı Maddeleri*
Whey(peynir altı suyu tozu): Peynir üretilirken sütten arta kalan sıvıdır. Kullanılan mayanın haram veya helal oluşuna göre bu sıvı ve tozu da helal veya haram olur.
Yağsız Süt: Süt veya toz kullanımına göre farklı durumlar söz konusudur. Süt tozu kullanılmış ise katkı maddelerinin incelenmesi gerekir. Helal veya haramlığı şüphelidir.
Bitkisel Yağlar: GDO’lu olma ihtimali yüksektir.
Glukoz şurub: Doğal mısırdan yapılmışsa sorun yoktur. Yani genetiğiyle oynanmamış olmalıdır.
Hayvansal Yağlar: Hangi hayvanın yağı kullanıldığı açık olarak belirtilmediğinden şüphelidir.
emülgatör: monodigliserit ( E471), soya lestini (E322),
Kalsiyum karbonat: Ekseriya hayvan kemiklerinden elde edilen kireç taşıdır. Yine hangi hayvandan hangi şartlarda elde edildiği önemlidir.
Potasyum klorid: Vücutta aşırı dozda bulunması çarpıntı, ritim bozukluğu, siklerotik etkiler meydana getirebilmektedir.
Sodyum L-askorbit: E301. CVitamininin tuzudur, potasyum hdroksit (E525),
Demir sülfat: İnorganik. Mineral, ksantan zamkı (E415),
Nikotinamid: Nicotinamide. B3 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Hayvan kökenliyse dikkat edilmelidir.
Kübrik sülfat: İnorganik bir mineraldir.
D-biotin: B-kompleks vitamin. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
DL-alfa tokoferol: E307. Bitki ve hayvan kökenli olabilir. Genetik yapısı değiştirilmiş olabilir.
Kalsiyum D-pantotenat: B5 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
Piridoksin hidroklorid: B6 vitaminidir. Hayvan ve bitki kökenli olabilir. Şüphelidir.
Riboflavin: ‘B2 vitamini’ ve renklendirici; doğal olarak sebzelerde bulunur; yumurta, süt, karaciğer ve böbrekten de elde edilir; margarin ve peynirde kullanılır. Hayvansal ise şüphelidir.
Kalsiyum fosfat: Antioksidan. Mineral tuz; kaya ve kemikte bulunur. Ekseriya kemik külünden elde edilir. Şüphenin ötesinde, haram olma riski yüksektir.
Niasin: Niacin. B3 vitamini. Hayvan ve bitki kökenli olabilir.
B12 Vitamin: Doğala Özdeş Vanilya: Toz olarak ya da solvent olarak alkolde eritilmiş halde kullanılmış olmasına göre helal veya haram olabilir.
GİMDES’in verdiği helal sertifikalı bir mama bulunmasa bile bu konuda GİMDES başkanı Dr.Hüseyin Kâmi Büyüközer’in 3-8 aylık bebekler için bir beslenme tavsiyesi aşağıda yer almaktadır.
3-8 Aylık Bebek Beslenmesi Programı **
Öğün Beslenme Saati Anne sütü Anne sütü alınamıyorsa
1 7.00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
2 10.00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
3 13.00 Anne sütü Sebze çorbası (100ml) / Meyve suyu püresi
4 16:00 Anne sütü İnek sütü (150 ml)
5 19.00 Anne sütü Yoğurt (150 ml)
6 22.00 Anne sütü Muhallebi(150 ml)
7 Gece boyunca bebeğin isteğine göre Anne sütü / İnek sütü
Ek gıda olarak doğal yollardan, meyve suyu ve püresi, domates suyu, tarhana, kuru Baklagiller, mercimek Çorbası, havuç Çorbası, patates püresi, yumurta, sebze çorbası (kıyma, tavuk eti, balık eti, karaciğer ile), sulu sebze püresi, muhallebi, yoğurt
Sütün Hazırlanışı: İnek sütünü ve süte ilave edilecek suyu en az 10 dakika ayrı ayrı kaynatırız.
İlk bir ay ile dört ay arasında iki birim süte bir birim su ilave ediniz. (40 ml süte 20 ml su) Dördüncü aydan sonra sütü sulandırmaya gerek yoktur. Bebeğinizin kabızlığı varsa süte bir çay kaşığı zeytinyağı ilave edilebilir.
Fakat belki doktor-firma işbirliği ya da mama sektörünün manipülesi neticesiyle mama yerine inek sütünün tercih edilmesi de başka tartışmaları beraberinde getirmektedir ve uzmanlar tarafından 1 yaşından önce kesinlikle önerilmemektedir. İnek sütünün lösemi ve diğer kanser çeşitleri de dâhil birçok hastalığa sebep olabildiği iddia edilmektedir.
Bu nedenlerle zorunlu değilse bebeğe ilk altı ay sadece anne sütü verilmeli, “sütüm yetmiyor” veya “bebeğim zayıf” gibi kuruntularla hazır mamalara yönlenmemeli, zaruret halinde ise mamaların içerikleri mutlaka gözden geçirilip en az şüpheli olan tercih edilmeli ve doğal olarak hazırlanabilecek ek gıdalara mümkün olduğunda erken yönelinmelidir.
Moderatör tarafında düzenlendi:
